çalışma hayatı ulusal sempozyumu

İZMİR İLAHİYAT FAKÜLTESi VAKFI YAYINLARI
.
NO.
.
DİYANET İŞLERi BAŞKANLIGI
D.E.Ü. İLAHİYAT FAKÜLTESi
TÜRKİYE DİYANET VAKFI·
İşbirliğiyle Düzenlenen
e
.A
ISLAM
VE
ÇALIŞMA HAYATI
ULUSAL SEMPOZYUMU
[25-27
Kasım
- 2005]
İZMİR 2008
V.Oturum/Dördüncü Bildiri
ÇALIŞMA HAYATININ DİNİ VE AHLAKi BOYUTU
Fettah GÜVENTÜRK
İş
hayatı,
platformlarda
İş
dünyası,
hayatın
iktisadi hayat gibi çeşitli ve değişik
öncelikleri arasında söz konusu edilen çalışma
hayatının başoyuncusu.
İNSANlN TEMEL VASlFLARI VE DAVRANlŞLARI
-Yaratılanların en üstünü (Eşrefül mahlukat) olan İnsan Allah'ın
vekilidir.
-İnsana verilen en büyük değer "akıl" dır.
-Kuran'ın
ilk suresinin 'oku' ile başlaması, "Bilenlerle bilinmeyenler
bir olur mu?" mealincieki ayetler İslam'ın bilim, ilim, alime verilen
değerin en büyük işaretleridir.
-Düşünme; İnsanı diğer yaratıklardan ayıran vasıftır. Tefekkür
(inançla ve yaratıcı düşünmek) Allah'a giden yollardan biridir.
-Ahlak; Amellerin en üstünü olup, imanın dışa yansıyan şeklidir.
Am el terazisinde "İyi ahlaktan ağır basacak bir şey yoktur." Okumak,
düşünmek, ilim ve bilime önem vermek Ahlaki Davranmak. "Her şeyin
başında gelir.
"Ahlaki eğitim almış, Akıl, bilgi, ilim ve hadisler ışığında davranmış
esnaf ve sanatkarlar en başarılı dönemlerini yaşamıştır. İslam' da; "İfrat ve
tefrit" haram olup, orta yolu bulmak (olumlu olmak tutumlu olmak)
anlamına gelir ve Ekonomi ile eş anlamlıdır.
Ekonomi kavramı ise,
asrımızda en başta gelen öncelikli konuların başına geçmiştir.
ÇALlŞMAK VE YARARLI İŞLER YAPMAK
İnsanın temel etkinliği olan 'Çalışmak' yaşam ve var oluşun ana
şartı dır.
Akıl, beden-, bilgi ve tecrübesini kullanarak yapılan işler (Amel)
sayesinde ferdi ve toplumsal, ihtiyaçlar karşılanır, geleceği garantilenir.
İnsanın kendisi, toplumu ve kainat için yaptığı olumlu davranışların
tümü yararlı iş (Salih Amel) olarak nitelenir. Yaşamın devamlılığına
özdeş olabilecek inançla yapılan yararlı işler dinimizde ibadet olarak
İSLAM ve ÇALIŞMA HAYATI
vasıflanır
ve cennet ile müjdelenmiştir. Bu konuda kitabımız Kuran-ı
Kerim de yüzlerce ayet vardır.
Çalışma hayatının ibadetleştirilmesi toplumun sefalet, fakirlikten
kurtulmasına, insanların birbirlerine faydalı olmasına vesile olur.
Mürnin İnsan; Çalışan, okuyan, ilme ve bilime önem veren
dolayısıyla, başarılı insandır .Başarıya ulaşmanın şartı da azimle ve
inançla çalışmaktır.
Çalışan, üreten, kazanan, iş ve aş sağlayan hem bu dünya hem de
ahiret için en isabetli (yararlı) sevap yatırımı yapmış olur.
Dünya ahiretin imtihan alanı olup, dünyası marnur olmayanın öbür
dünyasının da marnur olamayacağı inancı vardır.
"İki günü aynı olan zarardadır" mealindeki hadisle Müslüman
çalışmayı ibadetleştirmiştir.
Bir başka deyişle "Ayinesi iştir kişinin lafa bakılın az."
"Allah katında en şerefliniz işinizde en iyi olanınızdır.
İNSANA verilen sorumluluklanndan biri ve en önemlisi "Kabiliyeti
ve liyakatine uygun mesleği seçmesi uygun, görevin verilmesi Yani
"Doğru işe doğru insan kural ıd ı r.
İŞ HAYATI İLE İLGİLİ BAŞLlCA KONULAR
Ticaret, üretim ziraat ve hizmetler alanında kurallar ilkeler,
sorumluluklar çok ve geniş kapsamlıdır.
-İşin yapılmasında yönetim ve organizasyon
-Ticari, ahlaki hukuki kurallara uymak
-İş hayatı taraflannın birbirlerine olan sorumlulukları
-İşin planı, projesi, teknikleri metodu.
-İşin isteğe göre ve zamanında imal ve teslimi
-İş ve çevresinin sağlık ve güvenlik koşullarına uygunluğu
-işin üretiminde kullanılan alet makine ve teçhizatların seçimi
-İşte kullanılan alet ve teçhizatın bakım ve korunması
-İşte kullanılan ana ve yardımcı malzemeler gibi temel girdiler
-işin üretim girdilerinin
ekonomik kullanımı ile maliyetin
düşürülmesi
-Mamul veya hizmetin optimal fiyat ve ödeme zayiatları ile
pazadamak
-Ürün ve hizmetin verimli ve kaliteli üretimi
376
ÇALIŞMA HAYATININ AHLAKi
İŞ ADAMININ
İ LKELERİ
(ESNAF,
TÜCCAR,
BOYUTU
SANAYİCİ)
ANA
l)KİŞİSEL DÜRÜSTLUK
a)Gelenek ve göreneklerine saygılıdır.
b)Dürüstlüğü ve iyi Ahlakı en yüce erdem olarak kabul eder
c)Davranışlan ile, firmanın, mesleğinin ve ülkenin saygınlığını
artırır.
d)Vicdan hürriyetine saygılıdır. Başkalannın hakkını yemez.
e)Müşteri memnuniyetini kendi menfaati gibi korur
f)Sözü namustur, sözlü ve yazılı taahhütlere sadıktır.
g)Tüketimde ne israf yapar, nede cimrilik yapar. Tasarrufa önem
verir.
2) İŞ VE MÜŞTERi İLİŞKİLERİ
a)Doğru beyanda bulunur ve doğru sözlüdür.
b )Yenilik ve teknolojilere açıktır.
c)Müşteri memnuniyetini esas alır.
d)Haksız rekabet ve haksız kazançtan kaçınır,haram ve helal
ölçülerine riayet eder.
e)Spekülasyon ve karaborsacılıktan kaçınır.
f)Servetini toplum zararına kullanmaz, daha ziyade toplum yararına
kullanır.
h)Ödeme niyetiyle borçlanır ve borcunu vaktinde öder.
i)Malını yanlış tanıtmaz ve zamanında teslim eder.
3) DEVLETLE OLAN İLŞKİLERİ
a)Kanunlara saygılıdır.
b)Vergisini kaçırmaz ve zamanında öder
c)Devletin ayrılmaz bütünlüğü ilkesine bağlıdır.
d)Devlete karşı tüm sorumluluklarını yerine getirir.
e)Çevre ve doğayı korumaya özen gösterir.
4)ÇALIŞANLARINA KARŞI SORUMLULUK
a)Adil ücret ve zamanında öder
b )Sosyal haklan yerine getirir.
c)Eğitime önem verir.
d)Din, ırk, cinsiyet ayrımı yapmaz.
377
İSLAM ve ÇALIŞMA HAYATI
ÇALlŞANlN İŞVERENE KARŞI SORUMLULUKLARI
a)İşe vaktinde gelir
b )İş sırasındaki boşa geçen zamanı asgaridir.
c)Aldığının kar§llığını
d)Yaptığı işi
e)Çalıştığı
azami derecede vermeye çalışır
düzgün ve kalitesinde yapar.
tezgah ve teçhizata azami ihtimamı gösterir.
f)Çalışanlar ve amirlerine karşı uyumlu ve saygılıdır.
g}Hammadde ve işletme giderlerinde azami tasarrufludur.
h)Sağlık
'·
ve emniyet tedbirlerine azami riayet eder
i)Yeniliklere ve eğitime, gelişmeye yatkındır.
j)Aldığı ücret ve gelir için şükretmesini bilir.
SONUÇ OLARAK:
·''
İnsan yaratılışında kendine verilen vasıf ve sorumluluktarla akıl ve
bilgi ile mücehhez olarak, tecrübesini de kullanarak yaptığı işin kendisine
ve topluma yararlı olacağına ,bütün bu yaptıklarını ibadet kabul
edil~ceğine inançla alınan başarı kaçınılmazdır.
378