100 hangi bir yolla alırlarsa, binaları çatladığı ve yahut

O. Senatosu
B : 100
hangi bir yolla alırlarsa, binaları çatladığı ve­
yahut yıkıldığı takdirde bedellerini tahsil ede­
mezler. Binaenaleyh, Zonguldak bu nedenlerle
nev'i şahsına münhasır bir yerleşme alanıdır.
Burada birtakım kooperatifler son zamanlar­
da kurulmuş ve Zonguldak şehrinin inkişafına
medar olmuştur, işçi kooperatiflerinin teessüsü
Zonguldak Ua mevcudolan sosyal problemi de
halletmeye matuf atılmış bir adımdır.
Zonguldak'ta yani, Kömür işletmelerinde
1 500 kadar kadrolu memur, 16 000 kadar dai­
mi işçi çalışmaktadır. Bunların münaveFDeli işçi
ile beraber miktarı 50 000 civarındadır.
Zonguldak Havzasında işleticiler ve son
zamanda da Türkiye Kömür işletmelerine bağ­
lı olan Ereğli Kömür İşletmesinin, hizmet evi
olarak 800 memur evi vardır, 1 900 da işçi evi
bulunmaktadır. İşçilerin yerlileri ya köylerin­
de oturmakta yahut Zonguldak'ta akıbeti meş­
kûk, yıkıldığı zaman parası ödenmiyen gece­
kondularda veyahut namüsait meskenlerde pa­
halı ücretlerle oturmaktadır.
Ereğli Kömürleri İşletmesi bu memur ve işçi
kadrosuna tümü ile mesken temin edemediği
yani, lojman temin edemediği için de Zongul­
dak'ta bu bir sosyal problem olarak halkı, işçiyi,
memuru ve diğer bitaraf teşekkülleri de üzmek­
tedir. Bu evlerin tahsisleri bir huzursuzluk ve­
silesi teşkil etmektedir. Kaş, göz beğenilmesi
maalesef işçilerde de olsun, memurlarda da ol­
sun ev verilmesi için sebep teşkil etmektedir,
söylentilerini inkâr etmek maalesef kabil de­
ğildir.
'Binaenaleyh, Zonguldak Havzasını isleten
Ereğli Kömürleri İşletmesinin 1951 yılından iti­
baren tatbik etmekte olduğu işçi meskenleri
yapımı keyfiyeti de yani, lojman tahsisi mahi­
yetindeki yapımı keyfiyeti de maalesef ortadan
kalkmış'tır. Çünkü, müessese kömür istihsal et­
mek için dahi, derin, vahîm neticeler arz eden.
kendisini ^oüyük faizler yükü altında bırakan
birtakım finansman açıkları içersindedir. Bina­
enaleyh, Zonguldak'ta memur lojmanı yapmak
11 . 8 . 1971
O :1
veyahut işçi lojmanı yapmak hususlarından
1958 yılından bu yana vazgeçilmiştir. Bunun ye
rine birtakım işçi ve memur kooperatiflerinin
teşviki ikame edilmiş ve bu da Ereğli Kömür­
leri işletmesinin yani, Zonguldak'ta büyük bir
iktisadi potansiyele haiz olan işletmenin teşviki
sayesinde olmuştur.
Bu nedenle, muhtelif işçi teşekkürleri koo­
peratifler kurmıışlar, işletmeye ait sahaların
kendilerine işletme tarafından ucuz verilmesi
yani, iktisap bedelinden çok fazla fakat, diğer
arsa rayiçlerinden daha ucuz fiyatlarla verilme­
si nedeni ile bir sürü kooperatifler kurulmuş,
bunlar faaliyete geçmiş ve bir çok işçi ve me­
muru barındırmıştır. Son zamanlarda kurulan
10 kooperatifin kurucularından aldığımız ha­
bere göre, Ereğli Kömürleri işletmesinin vasî
arazilerinin kendilerine tahsis edilmesinden bâ­
zı nedenlerle Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakan­
lığının ve Türkiye Kömür işletmeleri Kurumu­
nun müşterek karan ile vazgeçildiğini öğren­
miş bulunuyoruz. Bendenizin bu 10 büyük koo­
peratife tahsis edilmekte olup da bir çok va­
tandaşı ev sahibi yapacak ve Zonguldak'daki
mesken problemini ilmî ve bugünün, asrın icap­
larına, insan haysiyetine yakışır şekilde, insan­
ların barınmasını temin edecek 10 kooperatifin
birden bire faaliyetlerinden menedilmiş olma­
ları veyahut menedilmesirii veyahut çalışmama­
larını imkân dâhiline sokacak, hangi nedenler­
den neşet ettiğini bilmediğim bu kararın Hükü­
met tarafından acilen ele alınmasını, hedefleri­
ne inilmesini, arızalar varsa bunların kaldırıl­
masını, prensibinden vazgeçilmeden bu işte, bu
esaslı işe mâni olacak nedenlerin kaldırı­
larak, süratle faaliyete geçmelerinin teminini
Hükümetten ve Sayın Enerji Bakanından bil­
hassa istirham ediyorum.
Teşekkürlerimi arz «derim. Bu sosyal prob­
lemin reformcu Hükümet tarafından kıs
mamda halledileceği inancı ile saygılarımı su­
nuyorum.
BAŞKAN — Gündeme geçiyoruz.
5. — BAŞKANLIK DİVANININ GENEL KURULA SUNUŞLARI
1. — 30,5 milyon dolarlık Türk - Amerikan
Kredi Anlaşması hakkında kurulan
Araştırma
Komisyonu süresinin tir ay daha uzatılmasına
dair Komisyon Başkanlığı tezkeresi
— 553 —