T.B.M.M. B : 23 9 . 11 . 1988 O : 1 Sayın milletvekilinin bu konuda sa

T.B.M.M.
B : 23
Sayın milletvekilinin bu konuda sa­
mimi olduğu kuşkusuzdur; ancak, bahse
konu teklif hakkında Millî Savunma Ko­
misyonunda yapılan ve basına ayrıntılı
olarak yansıyan müzakereler, kanaatimiz­
ce, meselenin esasıyla ilgili olmayan kısır
çekişmelere ve iyi niyetlerinden asla şüp­
he etmediğimiz sayın teklif sahiplerinin de
arzu etmedikleri bir suni gerilime yol aç­
mıştır.
Bu durum, bir işe iyi niyetle başla­
manın yeterli olmadığını ve önceden tah­
min edilebilecek birtakım sıkıntıları ve
komplikasyonlan beraberinde getirebile­
cek konularda çok duyarlı hareket etmek
gereğini bir kere daha açığa çıkarmıştır.
Bu itibarla, Hükümet olarak, huzu­
runuza getirilen meselenin, arza çalışılan
duyarlılıkla değerlendirilmesi ve meri
Anayasa bazında çözümlenmesi gerekti­
ğine inanıyoruz.
Esasa ilişkin görüşlerimize gelince :
Esasen, 211 sayılı Kanunun 35 inci
maddesine ilave edilmesi teklif olunan iba­
reler, söz konusu maddenin lafzında ve ru­
hunda mündemiçtir.
Diğer yandan, bilindiği üzere, Tür­
kiye Cumhuriyeti Anayasasının 11 inci
maddesine göre, Anayasa hükümleri, ya­
sama, yürütme ve yargı organlarını, ida­
re makamlarını ve diğer kuruluş ve kişi­
leri bağlayan temel hukuk kuralları olup,
Anayasanın 176 ncı maddesi hükmü ge­
reğince, Anayasa metninden sayılan ve
Anayasanın dayandığı temel görüş ve il­
kelerin açıklandığı başlangıç metni ile ge­
nel esasların düzenlendiği birinci kısım­
da devletin varlığı ve millet adına egemen­
liği kullanmaya yetkili tüm organların yet­
ki ve görevlerini belirleyen açık ve kesin
hükümlere yer verilmiştir.
Nitekim, Anayasamızın değiştirilme­
si dahi teklif edilemeyecek hükümleri ara­
sında sayılan 1 ve 2 nci maddelerinde,
Türkiye Devletinin bir cumhuriyet oldu­
9 . 11 . 1988
O : 1
ğu ve cumhuriyetin, demokratik, laik ve
sosyal bir hukuk devleti niteliklerini haiz
bulunduğu belirtilmiş olup; 7, 8 ve 9 un­
cu maddeleriyle, yasama yedcisi Türk Mil­
leti adına Türkiye Büyük Millet Meclisi­
ne, yürütme yetkisi ve görevi, Cumhur­
başkanı ve Bakanlar Kuruluna, yargı yet­
kisi de Türk Milleti adına bağımsız mah­
kemelere verilmiştir.
Ayrıca, Anayasamızın başlangıç met­
ninde, millet iradesinin mutlak üstünlü­
ğü, egemenliğin kayıtsız şartsız Türk Mil­
letine ait olduğu ve bunun millet adına
kullanmaya yetkili kılman hiçbir kişi ve
kuruluşun, anayasada gösterilen hürriyetçi
demokrasinin icaplarıyla belirlenmiş hu­
kuk düzeni dışına çıkamayacağı vurgulan­
mış ve "Egemenlik" başlıklı 6 ncı mad­
dede de, egemenliğin kayıtsız ve şartsız
olarak millete ait bulunduğu, Türk Mil­
letinin, egemenliğini, Anayasanın koydu­
ğu esaslara göre yetkili organları eliyle kul­
lanacağı; egemenliğin kullanılmasının hiç, bir surette hiçbir kişiye, zümreye veya sı­
nıfa bırakılamayacağı; hiçbir kimse veya
organın, kaynağını Anayasadan almayan
"bir devlet yetkisini kullanamayacağı hük­
müne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 14 üncü maddenin son
fıkrası, Anayasanın hiçbir hükmünün
Anayasada yer alan hak ve hürriyetleri yok
etmeye yönelik bir faaliyette bulunma hak­
kını verir şekilde yorumlanamayacağı hük­
münü de amirdir.
Görüleceği üzere, yukarıda zikredi­
len esas ve hükümler ile millet adına ege­
menliği kullanmak durumunda bulunan
tüm kişi ve kuruluşların, görev yetkileri
bakımından Anayasada gösterilen hürri­
yetçi demokrasinin icapları ve yukarıda
sayılan diğer anayasal esaslara uymak
mecburiyeti ve dolayısıyla, oldukça kap­
samlı bir sınırlama getirilmiş olup, Ana­
yasadaki bu düzenleme, esasen, anılan ka­
nun teklifiyle, Silahlı Kuvvetlerin kollama