Danışma Meclisi B : 99 31 , 5 . 1982 O : 1 zılarının tatbikata

Danışma Meclisi
B : 99
zılarının tatbikata konulduğu, bazılarının taitbikata
konulamadığı, raflarda kaldığı hepinizin malumları­
dır. Bu çalışmaların en Ciddilerinden bir tanesi 1960'
dan sonra yapılan ve ismi «Mehtap Projesi» diye ad­
landırılan çalışmalardır. Biz dahi o çalışmaların içe­
risinde bulunduk vaktiyle.
Daha sonra Ortadoğu Amme İdaresinin Devlet
teşkilatıyla ilîgili çalışmaları da var; fakat son yıllar­
da gelişen Türk ekonomisi Devletin aldığı birtakım
sosyal yüklerle mütenasip olarak bu teşkilatın dü­
zenlenmediği, ya aşırı büyümelere gittiği veya bazı
noktalarda dumura uğradığı görülüyor. Bu çalışma­
ların mühim bir kısmı kanunlar haline, metinler ha­
line getirilmiş çalışmalar da değil.
12 Eylül sonrası idare, Türkiye'mizin 12 Eylül
öncesindeki karşılaştığı çıkmaz durumu düzenlemek,
aynı zamanda Türk ekonomisini yeni baştan rayına
koymak, anarşinin kökünü kazımak ve gelecek po­
litik idarelere, demokratik idarelere daha iyi bir dü­
zende, daha sağlam bir durumda Türkiye'yi devret­
mek,
Bu bakımdan Sayın Millî Güvenlik Konseyi, Da­
nışma Meclisimiz ve Hükümetinizin aynı gaye ile ça­
lışan, bu faaliyeti gösteren üç ana unsur olduğunu
ifade ederim.
12 EylüTden bu tarafa ekonomik sahada hem
düzenleme bakımından, hem de ekonomiyi tekrar
rayına oturtmak bakımından çok esaslı tedbirler
alınmış, bunlar icraata konulmuş ve neticeleri de alın­
maya, büyük çapta alınmaya başlanmıştır. Aslında,
yıllardır yapılmayan birçok ekonomik reform kanun­
ları, şu geçirdiğimiz 1,5 senelik devre içerisinde Mil­
lî Güvenlik Konseyinin çok yakın ilgisiyle, HükümeIJİmizin gayretiyle ortaya konulmuş bulunmaktadır.
Bunun yanında, Devletin yine önemli düzenleme
sahalarında faaliyetler yapılmış, demin de Sayın Ko­
misyon üyesinin bahsettiği gibi, yargı organlarından
üniversitelere ve daha bir çok sahaya kadar düzen­
lemeler yapılmış ve yapılmaktadır. Gaye, Türkiye'yi,
memleketimizi çok daha iyi bir durumda gelecek
döneme geçirmektir.
Önümüzde, hakikaten üzerinde çok büyük gay­
retle çalışılması icap eden bir yeni Anayasa, bu Ana­
yasanın hemen akabinde çıkarılacak Siyasi Partiler
Kanunu ve Seçim Kanunları vardır. Tabiatıyla, bu
Kanunlardan başka olarak da şu anda Danışma Mec­
lisimizin gündeminde veyahut'ta Hükümetten size ge­
lecek, yine Millî Güvenlik Konseyinden buraya gön­
derilmiş, yine önemli kanunlar da Danışma Mecli­
sinin gündeminde bulunmaktadır.
31 , 5 . 1982
O : 1
Zannediyorum, İdarede düzenlemenin, bu önü­
müzdeki 1,5 sene içerisinde (Ki 18 aylık bir süre ko­
nulmaktadır) bütünüyle yapılması zaten mümkün de­
ğildir. Yapabileceğimiz, mümkün olduğu kadar pra­
tik, gerçekçi ölçüler içerisinde birtakım bürokrasiyi
asgariye alan, idarenin daha iyi çalışmasını, taşra teş­
kilatı ile merkezî teşkilatın denge içerisinde bulun­
masını, dengelerin düzenlenmesini hedef alan birta­
kım düzenlemeler yapılacaktır. Bu düzenlemelerin
yapılmasında öyle zannediyorum ki, işin başında
bulunan, idareyi yürüten Bakanlıkların ve Bakanlar
Kurulunun önemli bir katkısı olacağı muhakkaktır.
Düzenlemeyi muhakkak ki, idarenin başında olanlar
daha iyi hazırlayabileceklerdir.
Burada bizim getirdiğimiz, normal şartlarda bel­
ki getirilmemesi icap eden; ama Türkiye'nin bugün­
kü şartlarında getirilme mecburiyeti olan, bu düzen­
lemenin en iyi bir şekilde 1,5 sene gibi kısa bir süre
içerisinde mümkün olanının yapılmasıdır. Mümkün
olan yapılacaktır, yani daha fazla da birşey bizden
istemeyiniz, elimizden gelen şekilde gayret sarf ede­
ceğiz ve düzenlemeyi pratik ölçüler içerisinde yap­
maya gayret edeceğiz.
Aslında bunun muhtelif kanunlar halinde bura­
ya getirilmesinin şu mahzuru vardır : Eğer zamanı­
mız olsa idi, uzun bir dönem içerisinde bunları getir­
memiz mümkün olurdu; ama bu kanunların bura­
lardan incelenmesi, arkasından Millî Güvenlik Kon­
seyine götürülmesi, çok daha önemli birşey söyle­
yeceğim, bu kanunların birbiriyle koordineli olması
lazım. Biz şunu biliyoruz ki, bjr teşkilatı düzenler­
ken, aynı zamanda bir başka teşkilatta da bir başka
düzenleme ihtiyacı çıkacaktır. Çünkü, bugünkü hadi­
seler, bugünkü teşkilat durumu şunu gösteriyor; teş­
kilatlar arasında vazife tedahülleri Vardır. Bu vazife
tedahülleri de aslında bürokrasiyi artıran hadiseler­
den biri haline gelmiştir. Bir yerde düzenleme yap­
tığımız zaman, bir başka yerde, bir başka düzenle­
meyi de buna paralel olarak yapmak mecburiyetin­
desiniz.
Onun için «İdare düzenlemesi» denildiği zaman,
sadece bir KİT düzenlemesi değil, bununla ayarlı
olarak Genel Katma Bütçeli İdarelerin düzenlenme­
si, taşra teşkilatının düzenlenmesi, hatta bir an için
düşünelim, Devlet Su İşlerini düzenlerken, muayyen
bir şekilde bazı yerlerini değiştirirken, bunun yanın­
da Toprak - Su İdaresinin ne yapacağına bakmanız
lazım. Yol Su Elektrik İşlerinin masıl götürüleceğine
bakmanız lazım. Bunun gibi birtakım, birbiriyle
— 620