T. fi. MM fi : 64 4 . $ . 198$ O : İ lan 24/a, ihtiyatî tedbirler de

T. fi. M. M.
fi
: 64
lan 24/a, ihtiyatî tedbirler de 24/b mad­
desinde düzenlenmiştir, işte İsviçre'deki
bu değişikliğe paralel olarak Yüoe Mec­
lise sunulan bu tasarı ile Türk Kanunu
Medenîsinin 24 üncü maddesinde de de­
ğişiklik yapılarak 24/a ve 24/b madde­
leri ilave edilmiştir.
Bilindiği üzere çok genel 'anlamda ki­
şilik hakkı, kişisel varlıklar üzerinde söz
konusu o!lan, şahsa bağlı mutlak bir hak­
tır, Yaşam, sağlık, özgürlükler, şeref ve
haysiyet, özel yaşam, isim, resi'ım, his ya­
şamı gibi kişisel varlıklar üzerindeki hak­
lar kişilik hakkını ifade eder.
Medenî Kanunumuzun 24 üncü mad­
desinde, kişisel varlıkların karşılığı olarak
«şahsî menfaatlar» tabiri kullanılmış, fa­
kat buna melerin girdiği belirtilmemiştir.
Buna sebep de, kişisel varlıklarım tek tek
tespit ©dilmelerıindeki güçlüktür. Gerçek­
ten (kişisel varlıkların sayıları ve bunlara
saldırı şekilleri zamana, teknik gelişme­
lere ve günün gereksinmelerine göre de­
ğişmektedir. Kişisel varlıklar maddî; ya­
ni vücut tanrılığı, sağlık gibi olduğu ka­
dar, manevî varlıkları da; yani şeref, hay­
siyet, özel yaşam, resim, isim gibi şeyleri
kapsar.
Kişilik hakkı mal varlığı değil, kişi­
sel varlık; yanj: şahıs varlığı üzerindeki
haklardandır. Bu haklar kişiye bağlı olup,
ondan ayrı olarak düşünülemez. Bu ne­
denle, doğumla birlikte herhangi ;bir ka­
zandırıcı işleme gerek olmadan kendili­
ğinden kazanılır ve ölümle birlikte sona
ererler. IŞahsa bağlı haklardan olup, baş­
kalarına devredilemezler.
Kişilik hakları, hukıiksal bir işlem
nedeniyle ihlal edilebileceği gibi, haksız
bir fiille de iihlal edilebilir. Medenî Ka­
nunun 23 üncü maddesi, kişilik hakla­
rının hukuksal bir işlemle ihlalini, 24 ün­
cü maddesi ise, haksız bir fiille ihlalini
düzenlemektedir.
4 . $ . 198$
O : İ
Kişilik halklarının haksız bir fiille ih­
lali, maddî bir fiile dayanabileceği gribi,
'söz, yazı ve belge gibi maddî olmayan
bir fiile de dayanabilir. Maldidî bir fiille
(kişilik halklarının ihlali öldürme, mü­
essir fiil ,gilbi saldırıda bulunan kişinin
(fiilî bir saMirıisına dayanır. Böyle bir
isaldın sonucunda kişinin mald)dî, kişisel
varlıkları, yani belden tanrılığı, sıhlhaıt gi­
bi konuları iıhılal edilebileceği gilb'i, mad­
dî olmayan kişisel varlıkları da ihlal
edilebilir. Malddî olmayan bir fiille ki­
şilik haklarının ihlali ise, yazı veya belıgelerle kişisel varlıklara salldırılması ha­
linde söz konusu olabilir. Kişisel var­
lıkların ihlali daha çok maddî olmayan
saldırılara dayanır. Böyle bir saldırı, ki­
şinün şeref, haysiyet yaya özel yaşamını
ihlal eden bir söz söylemek, bir yazı
yazmak veya bazı hellgeleri açıklamak
şeklinde .olabilir. Raldyo, televizyon gibi
kitle iletişim araçları ile kişilik hakla­
rına saldırı söze, basın yoluyla kişilik
haklarına saldırı ise yazıya dayanan sal­
dırı şeklidir.
Kişisel halklar gerek kamu hukuku,
gerek özel hukuk kuralları ile geniş bir
sekilide korunmalk'taldır. Kişilik halklarını
(koruyan kamu hukuku kurallarının başınlda uluslararası hukuk kuralları gelir.
Avrupa İnsan Hakları Södeşjmısi, İnsan
Halkları Evrensel Beyannamesi', Cenevre
Sözleşmesi gibi sözleşmeler bu türden­
dir.
lAnayasamiizda kişilik haklarını koru•yan önemli hukuk kuralları yer ateak'taldrr. Sayın milMıV'dk illeri, bunlar ara­
sında herkesin, kişiliğine bağlı dokunul­
maz, devnadillmez ve vazgeçilmez temel
halk ve özgürlüklerine sahip olduğu, her­
kesin yaşama, madSdî ve manevî varlığını
geliştiirirne hakkının bulunduğu, özel ya­
şamın gizliliğine dokunulmayacağı, her-
— 383 —