örgütsel davranış - Yrd. Doç. Dr. Mustafa Aydın BAŞAR

ÖRGÜT
PSİKOLOJİSİ
Dr. Mustafa Aydın BAŞAR
YÖNETİM ile ÖRGÜT birbirinden ayrıl(a)maz iki kavramdır.
Bir yerde örgütlenmeye gidilmiş, örgüt oluşmuş ise,
YÖNETSEL BİR SORUNUN varlığından da söz edilebilir.
ÖRGÜT;
ortak amaç(lar)ı gerçekleştirmek üzere biraya gelmiş,
güç ve eylemlerini bu yönde biraraya getirerek tümleştiren bireylerin
etkileşimiyle ortaya çıkan ilişkiler ağıdır.
ÖRGÜTÜN ÖĞELERİ
1. Birden çok insan,
2. Ortaklaşan amaçlar,
3. Gönüllü katılım, dayanışma
4. Etkili iletişim
5. Amaçlara dönük düzenli eylemler
6. Dış çevreye uyum
7. Yasallık
YÖNETİM: Bir örgütte, önceden belirlenmiş amaçları
gerçekleştirmeye yönelik işleri yapmak üzere
biraya getirilmiş insanları ve madde kaynaklarını
örgütleyip eşgüdümleyerek eyleme geçirme sürecidir.
* GERÇEKLEŞTİRİLECEK AMAÇ(LAR)
* İNSAN ve MADDE KAYNAKLARININ ÖRGÜTLENMESİ
* İŞBÖLÜMÜ İLE DAĞILAN İNSANLARIN
BÜTÜNLEŞTİRİLMESİ
Y Ö N E T İ M
Süreç – Bilim - Sanat
AMAÇLARIN ETKİLİ VE VERİMLİ BİR BİÇİMDE
GERÇEKLEŞTİRİLMESİ MAKSADIYLA;
Planlama, örgütleme, iletişim, eşgüdüm ve denetim
işlevlerine ilişkin (SÜREÇ)
kavram, ilke, kuram, model ve tekniklerin (BİLİM)
sistematik ve bilinçli bir biçimde,
ustalıkla uygulanması (SANAT)
ile ilgili etkinliklerin tümüdür.
YÖNETİMİN SÜREÇ YÖNÜ
 Bir veya birden fazla amaç,
 İnsan ve madde kaynaklarını kullanma yetkisi,
 Yöneten(ler) – Yönetilen(ler),
 İnsan ve madde kaynakları arasındaki optimum bir
uyum ve işbirliği sağlama,
 Otorite sağlama,
 Yönetici ile yönetilenler arasında uyum ve iletişim
(amaç birliği),
 Grupta işbölümü ve bu yolla ekonomikliği sağlayacak
uzmanlaşma,
 Zaman yönetimi,
 Rasyonellik (Verimlilik – etkililik)
5
YÖNETİMİN BİLİM YÖNÜ
Siyasal
Bilimler
Mantık
Psikoloji
Sosyoloji
Ekonomi
Antropoloji
Yönetim Bilimi
Tarih
Hukuk
--------Edebiyat
Felsefe
Matematik
YÖNETİMİN SANAT YÖNÜ
ENTELEKTÜEL YÖN
Genel kültür – Mantıklılık – Analiz ve sentez ruhu –
Sezgi ve hayal gücü – Yargı gücü – Düşüncelerini konu ve
sorunlara odaklaştırabilme, açık seçik ifade edebilme
KARAKTER YÖNÜ
Akıl ve duygu dengesi – Uyum – Dikkatlilik – İhtiyatlılık –
Girişkenlik – Hafıza gücü – Dinamiklik - Azim ve sebatkârlık –
Yöntemlilik – Tertip ve düzenlilik – Süratlilik - Ciddilik
SOSYAL YÖN
Dış görünüş – Hitap gücü – Sosyallik İş disiplini İşbirliği ve yöneltme gücü – Ölçülü ve dengeli hareket Otorite ve ikna gücü
YÖNETİM BİLİMİNİN GELİŞİMİ
Kaba Güç
Anamal
Din
Anaerkil Çağ Tarım Devrimi Ataerkil Çağ
* Doğayı sömürme
* Barınma doğal
sığınaklarda
* Anne egemen
(doğurganlık)
*
Toplum Bilgi
Bürokrasi
Endüstri Devrimi
Bilimsel Çağ
Klasik Kuramlar
Neoklasik Kuramlar
Çağdaş Kuramlar
Y Ö N E T İ M K U R A M LA R I
ve
YA K LA Ş I M LA R
A) Gelişim sürecine göre
B) Yönetim anlayışına göre
9
Gelişim sürecine göre
DAHA YENİ
YAKLAŞIM.
YENİ
YAKLAŞIM.
NEOKLASİK
KLASİK
* Bilimsel İşletme
(F. Tayol)
* Yönetim Süreçleri
(H. Fayol)
Bürokratik Yönetim
(Max Weber)
* Yön. Formülleştiril.
(L. Gulick-L.Urwick)
* Dirik Yönetim
(M.P. Follett)
* İnsan İlişkileri
(Elton Mayo)
* İşbirliği
(C. Bernard)
* Rasyonel Karar
(Herbert Simon)
* Sosyal Sistem
(Talcot Parsons)
* Hizmetlerin Takası
(Peter Blau)
* Örgütte Uyum
(Amitai Etzioni)
* Bilişim
(Shannon–W. Weaver)
* Sibernetik
(Norbert Wiener)
* Yöneylem Araştırma
(R.AckoffW.Churchman)
* Genel Sistem
(l. Bertalanffy)
* Açık Sistem
(D. Katz - R. Kahn)
10
Yönetim Anlayışlarına göre
YAPISAL KURAMLAR
Bilimsel Yönetim
Bürokrasi
Takımerki
SİSTEM KURAMLARI
Genel Sistemler
Açık Sistem
YÖNETSEL KURAMLAR
Yönetim Süreçleri
Dirik Yönetim
(Rasyonel) Karar Verme
Örgütte Uyum
İşbirliği
Hizmetlerin Takası
DAVRANIŞSAL
KURAMLAR
Endüstriyel Psikoloji
İnsan İlişkileri
X ve Y Kuramı
Rol Kuramı
NİCEL KURAMLAR
Yöneylem Araştırması
Bilişim Kuramı
Sibernetik
OLUMSALLIK
KURAMI
ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ
İŞLEVSEL
ÇEVRE
TOPLUMSAL
ÇEVRE
İŞGÖREN
ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ
İŞLEVSEL
ÇEVRE
TOPLUMSAL
ÇEVRE
İŞGÖREN
ÖRGÜT
PSİKOLOJİSİ
Bilişsel, Devinsel,
Duyuşsal Yeterlik
İŞGÖREN
Görev
Görev, Yetke akımı,
İş akımı yapıları
İŞLEVSEL
ÇEVRE
(Biçimsel Örgüt)
Rol
ÖD
ÖP
Ortam
TOPLUMSAL
ÇEVRE
(Doğal Örgüt)
Rol takımı, Küme
ve Kültür Yapıları