BAZI BİTKİ EKSTRAKTLARININ DENİZ LEVREĞİ`NİN

XIV. ULUSAL SU ÜRÜNLERİ SEMPOZYUMU
SÖZLÜ SUNUMLAR
BAZI BİTKİ EKSTRAKTLARININ DENİZ LEVREĞİ’NİN
(Dicentrarchus labrax) ET KALİTESİ ÜZERİNE ETKİSİ
Fatma ARIK ÇOLAKOĞLU*
Hasan Basri ORMANCI*
Gülşen ULUKÖY**
Fikret ÇAKIR*
*Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Çanakkale
** Muğla Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Muğla
ÖZET
İnsan beslenmesinde önemli bir yeri olan balıkların, üretim sırasında
hastalıklara karşı doğal immunostimülant (bağışıklık uyarıcı) maddelerle
korunması yolundaki çalışmalar son yıllarda artmıştır. Bu konuda bitki
ekstraktları, hem ucuz hem de doğal olması itibariyle, bilim dünyası ve üreticiler
açısından cezbedici olmuştur. Bitki ekstraktı uygulamaları sayesinde, çevreye
ve insan sağlığına zararlı olabilen antibiyotik kullanımının azaltılması da
mümkün olabilecektir. Ancak bu şekilde üretilen balıkların da, sonuçta gıda
olarak kullanımı söz konusu olduğundan, et kalitesinde herhangi bir değişiklik
olup olmadığı konusunda araştırmalara gereksinim duyulmaktadır.
Yapılan bu çalışmada, deniz levreklerine (Dicentrarchus labrax)
immunostimülant özellik gösterebilecek iki tür geofit bitki ekstraktı verilmiş,
balıkların et kalitesinde meydana getirebileceği olası etkiler araştırılmıştır. Bu
amaçla, ada soğanı (Urginea maritima) ve arap sümbülü (Muscari comosum)
adı verilen bitkiler kullanılmış, bu bitkilerin ekstraktları iki farklı dozda (0,5 mg,
2 mg) enjeksiyonla intraperitonal olarak balıklara verilmiştir. Enjeksiyonu takip
eden altı haftalık yaşam süreci içinde değişik zamanlarda hasat edilen balıkların
et kalitelerinde meydana gelen etkiler, duyusal ve mikrobiyolojik açıdan
incelenmiştir.
Çalışma sonucunda kullanılan bitki ekstraktlarının, balıkların
mikrobiyolojik kaliteleri üzerinde bir etki yaratmadığı, ancak balıkların duyusal
kalitelerinde bazı etkilerinin olduğu gözlenmiştir. Ekstrakt uygulanan balıkların,
kontrol grubu balıklarına göre tekstür açısından daha yumuşak ve yapışkan
kıvamlı oldukları, koku açısından ise özellikle arap sümbülü ekstraktı uygulanan
balıkların soğanımsı bir kokuya sahip oldukları tespit edilmiştir. Sonuç olarak,
yetiştiricilik uygulamalarında immunostimulant etki yaratabilecek ada soğanı ve
arap sümbülünün, balık eti kalitesini artırıcı bir etkisinin olmadığı tespit
edilmiştir.
182