Uzm. Fzt. Kağan Yücel - Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv.

Spondiloartropatiler
Uzm. Fzt. Kağan Yücel - Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv.
Spondiloartropatiler
●
●
●
●
●
●
Ankilozan Spondilit
Reaktif Artrit (Reiter sendromu)
Psoriatik Artrit
Enteropatik Artrit
Juvenil SpA
Belirlenemeyen (undifferansiye) SpA
Reaktif Artrit
●
●
Vücutta başka bir odaktaki enfeksiyon ile
beraber yada enfeksiyondan kısa bir
süre sonra (1-4 hafta) gelişen; ve
eklemde mikroorganizmanın
üretilemediği akut artrite reaktif artrit
(ReA) denir.
Sıklıkla büyük eklemler tutulur ve
inflamatuar, asimetrik, oligoartiküler bir
hastalıktır.
●
●
●
●
ReA= SARA (sexual associated Reactive arthritis)
ve BASE ( HLA B 27, Arthritis, Sacroileitis,
Extra-articular inflammation)
Artrit-nongonokoksik üretrit-konjonktivit üçlüsü
Reiter sendromu olarak tanımlanır ve ReA’in iyi
bilinen bir prototipidir.
ReA’te %65-96 oranında HLA-B27 (+)
Erkeklerde daha sık
Epidemiyoloji
●
●
●
●
●
Genel olarak 20-40 yaş
Reiter Syndromu Erkeklerde,
Postdizanterik Reaktif Artrit(ReA) E=K
HLA B 27 % 65-96 ( +)
HLA B 27 (+ ) kişide ReA daha ağır
seyreder ve kronikleşir.
Patoloji
●
HLA B 27 (+ ) yani genetik yatkın kişide
belirli mikroorganizma ile oluşan
enfeksiyon sonrası bakteri
parçacıklarının konakçı vücudunda uzun
süre kalmasıyla gelişir.
Klinik Bulgular
Artiküler Bulgular
-Artrit
-Daktilit,
-Entesopatiler
●
Ekstra-artiküler Bulgular
-Ateş, halsizlik,kilo kaybı, -Göz tutulumu,
-Mukokutanöz lezyonlar, -Kardiyak tutulum
-GİS tutulumu,
-Böbrek tutulumu
,
-Diğer tutulumlar
●
Klinik
●
●
●
●
Artrit: Genellikle alt ekstremite asimetrik
oligoartrit. Ardından omurga tutulabilir. Nadiren
RA’ye benzer poliartrit görülebilir.
Eklem şişliğine, sabah tutukluğu, ağrı ve hareket
kısıtlılığı eşlik eder.
ReA’li olguların %20-30’unda sakroiliak eklem ve
omurga tutulumu görülür.
Parmaklarda eklem kapsülü, eklem çevresi dokuların,
periostal kemik ve entesis noktalarının inflamasyonu
sonucu sosis parmak görünümüne yol açan daktilit
gelişebilir.
● Entezis: En sık
tutulan entezis yerleri;
aşil tendonu ve
plantar fasyanın
kalkaneusa yapıştığı
yerlerdir. Diğer yerler;
el ve ayak parmakları
(sosis parmak) (daktilit),
simfisiz pubis, iskium,
iliak krest, büyük
trokanter ve
anterolateral
kostalardır. Bu
noktalarda radyolojik
olarak erozyon ve
reaktif yeni kemik
oluşumları görülür.
●
●
●
●
●
●
Mukoza ve deri bulguları:
Balanitis sirsinata;
Keratoderma blenorajika;
Ürogenital bulgular:
GIS:
Kardiyak bulgular
●
●
Göz belirtileri: konjonktivit (%35),akut anterior
üveit (%13), irit şeklinde olabilir.
Diğer bulgular: Nadir olarak Ig A nefropatisi,
renal amiloidoz, kraniyal ve periferik nöropati,
tromboflebit, purpura ve livedo retikülaris
görülebilir.
Prognoz
●
●
●
Klinik gidiş değişkendir.
Genellikle ilk atak 2-3 ay sürer, çoğu hasta yineleyen
ataklar geçirir. Olguların %20-50’sinde ileride spondilit
gelişme riski ile birlikte olan kronik artrit gelişir.
Kalıcı sakatlık %15’den azdır
Psöriatik Artrit
Etyoloji
●
Genetik
●
Otoimmünite
●
Enfeksiyon
●
Travma
●
En sık 30-50 yaş, K=E,
Klinik
Psöriasis ‘ den önce %15-20
Psöriasis ile eş zamanlı % 10-15
Psöriasis den sonra % 70
●
Psöriasis belirgin değilse
muayene edilecek yerler:
-skalp
-kulaklar
-umbilikus
-anüs
●
Klinik Bulgular
□ Eklem tutulumu:
1. Artrit
*Asimetrik mono/oligoartrit ( % 70 )
*Asimetrik/Simetrik DIP artriti ( % 25-60 )
*Sakroileit/Spondilit ( % 40 )
*Simetrik poliartrit ( % 25 )
*Artrit multilans ( < %10 )
2. Entesit
3. Daktilit
PsA’in 5 klinik tipi
●
●
Asimetrik oligoartrit: Sıklıkla DİF, PİF, MKF veya
MTF eklemlerin asimetrik oligoartiküler tutulumu
görülür. % 70. oranlarında görülür.Sosis parmak
eşlik eder.
DİF eklemlerini tutan artrit: Klasik tutulum olan
tiptir. Beraberinde tırnak değişiklikleri olur.
●
Sakroileit-Spondilit:
AS’ten farklı olarak,
asimetrik sakroileit ve
omurgada atlama alanlı
atipik yapıda (kaba
syndesmofitler)
syndesmofitler gelişir.
●
Simetrik poliartrit: El ve ayak küçük
eklemlerinin,el ve ayak bileklerinin
simetrik tutulumu ile karakterizedir.
RA’ya benzer, farklı olarak RF(-) ve DİF
tutulur, “pençe eli” deformitesine
götüren; DİF ve PİF eklemlerinde kemik
ankilozu geliştirmeye eğilimleri vardır.
●
Artritis mutilans: En az görülen tip. Falanks ve
metakarplarda ileri destrüksiyon ve osteoliz görülür.
Osteoliz nedeniyle parmak boyunda kısalma
sonucu cilt kıvrımlarında katlanma ortaya çıkar,
ucundan çekilmesiyle parmağın eski boyuna
ulaşması sonucu “teleskobik parmak” (hokka
içinde kalem deformitesi) gelişir. Sıklıkla sakroileit
eşlik eder.
Eklem dışı tutulum
(başlıca tırnak ve göz)
*Tırnak değişiklikleri
*Göz
*Kalp
*Renal
*Pyoderma gangrenosum
*Unilat üst ekstremite lenfödem
(bilat 1. parmaklarda ‘pencil in cup’ ve sol 3.
parmak DIP ekleminde erozyon)
PsA ‘de kemik yapımı ve yıkımı bir
arada görülür,pencil in cup
38
Rehabilitasyon
●
●
●
●
İnflame eklem istirahat ettirilir
Eklem kontraktürlerini ve deformiteleri önlemek
için uygun pozisyonda atelleme ve eklem hareket
açıklığı egzersizleri verilir.
İzometrik ve progresif kas kuvvetlendirici
egzersizler kas atrofisini önlemek için inflame
ekleme aşırı yük bindirmeden uygulanmalıdır.
Hidroterapi, lokal sıcak uygulamaları, çamur ve
sülfürlü banyoların olduğu balneoterapi
uygulamaları önerilebilir.
teşekkür ederim...