elektroniğe giriş-2007 güz yarıyılı

SORU1- Şekil-1’de verilen devredeki tranzistor için F=150,
VBE0.6V olarak verilmiştir. VT26mV’dir.
a) Tranzistorun kutuplama noktasındaki IC akımının
değerini bulunuz. Çalışma bölgesini inceleyiniz.
b) KV (Vo/Vi) ac gerilim kazancını bulunuz.
c) ri ve ro (ac giriş ve çıkış direnci) değerlerini bulunuz.
Şekil-1a
Çözüm:
a) Şekil-1b’de Şekil-1a’daki devrenin DC (kutuplama) hali
görülmektedir. Ok yönünde gerilim denklemini çıkartırsak
sırasıyla aşağıdaki ifadelere ulaşırız;
VCC  I E R E  V EB  I B RB  0
VCC   F I B R E  V EB  I B RB  0
IB 
VCC  V EB
10V  0.6V

 13.24A
 F R E  RB 150 * 1k  560k
I C   F I B  2mA
Şekil-1b
Not: Çözüm sırasında gerçek akım yönleri kullanılmıştır. Yani IE tranzistora doğru, IB ve IC
tranzistordan dışarıya doğru alınmıştır. Diğer taraftan bütün akımlar tranzistorun içine doğru
alınarak soru çözülebilirdi. Bu durumda IE akımı pozitif, IB ve IC negatif değerli çıkardı.
b) Şekil-1c’de devrenin ac hali görülmektedir.
Devre ortak bazlı kuvvetlendiricidir. Ortak bazlı
Kuvvetlendiricinin kazanç ifadesi aşağıdaki
gibidir.
KV 
g m Rc
R
1  gm b
Şekil-1c
F
Bu ifadede Rc devrede ac durumda kollektör ucuyla referans arasındaki eşdeğer direnci, Rb baz ile
referans arasındaki eşdeğer direnci göstermektedir. Buna göre Rc=RC ve Rb=0 elde edilir. Dolayısıyla
KV  g m Rc  g m RC
I
g m  C  77mS  K V  170
VT
Sonucuna ulaşılır.
c) Şekil-1d’de görülen riI
R
1
1
1
 b 

 13  Rb  0
gm  F
g m 77m
olarak elde edilir. Dolayısıyla
ri  RE // ri I  1k // 13  13
olarak elde edilir.
ri I 
Diğer taraftan ro  RC  2.2k olarak elde edilir.
Not: Burada tranzistorun kendi çıkış direnci (roe) ihmal edilmektedir.