Charlie Hebdo`nun derdi satış yapmak

On5yirmi5.com
Charlie Hebdo'nun derdi satış yapmak
Charlie Hebdo isimli mizah dergisinin Hz. Muhammed’i çıplak tasvir eden karikatürüne
tepkileri COJEP Genel Başkan Yardımcısı Veysel Filiz’le konuştuk.
Yayın Tarihi : 19 Eylül 2012 Çarşamba (oluşturma : 10/20/2017)
Engin Dinç'in röportajı
Geçtiğimiz hafta ABD’de yayınlanan ve Hz. Muhammed'e hakaret içeren, Innocence of Muslims adlı
provokatif film yüzünden tüm dünyada Müslümanlar sokaklara çıkarak kitlesel gösteriler yaparken,
bu kez Fransa’dan Charlie Hebdo isimli karikatür dergisinin provokatif yayını ortalığı karıştırdı.
Libya’da ABD Büyükelçisi’nin öldürülmesinin ardından birçok Müslümanın da hayatını kaybettiği
olayların arından Charlie Hebdo’nun Hz. Muhammed’i çıplak bir şekilde karikatürize ettiği bu
provokatif yayının da benzeri tepkiler doğurmasından korkuluyor.
Bu provokatif yayınların Müslümanların sokaklara dökmeyi hedeflediği bir gerçek, ancak nasıl bir
zihniyet bu yayınları gerçekleştiriyor ve aslında bu yayınları gerçekleştirenlerin zihni arka planında
ne var soruları cevap bekliyor. Bu konuda akıllara takılan soruları Avrupa Konseyi Uluslararası Sivil
Toplum Kuruluşları (USTK) Konferansı Yönetim Kurulu Üyesi, Türk ve Müslümanların sorunlarıyla
doğrudan ilgilenen tek kuruluş olan Adalet, Eşitlik ve Barış Konseyi (COJEP İnternational)’ın Genel
Başkan Yardımcısı ve Uluslararası İlişkiler Dairesi Direktörü Veysel Filiz’e sorduk.
CHARLİE HEBDO’NUN CİDDİ BİR SATIŞ DERDİ VAR
Charlie Hebdo’nun yayınladığı karikatür, geçen yılki karikatürün ardından bu derginin ikinci
provokatif girişimi. Charlie Hebdo bu karikatürü ABD’de yayınlanan filmden hemen sonra gündeme
getirdi. İslam dünyasında ise bu yayınlara büyük bir öfke var. Bu karikatürü yayınlayanlar neden
böyle provokatif bir yola başvuruyorlar?
Öncelikle şunu bilmek lazım: Bu kişiler provokatif eylemleri sürekli yapmaktadırlar. Bunları tüm
dinlere karşı yaparlar ve bu konuda da sınır tanıyan insanlar değiller. Bu olayın bir boyutu. Geçen yıl
yine bunlar bu tür bir provokatif durum söz konusu olmuştu. Orada bunların ofislerine saldırı
olmuştu. O saldırının kim tarafından nasıl yapıldığı bilinmeden Müslümanlara atfedilmişti ve
Müslümanlar zan altında bırakılmışlardı. Bunların son yıllarda ciddi anlamda satışları da düştü ve
ekonomik birtakım sıkıntılar yaşıyorlar. Dün akşam itibariyle ‘yarın biz bu karikatürleri
yayınlayacağız’ diye zaten anons ettiler. Burada amaç ideolojik olmaktan ziyade kendilerini
gündemde tutmakla ilgili. Müslümanların nasıl bir reaksiyon göstereceklerini de hesaplayarak
birtakım girişimlerde bulunuyorlar. Aslında bizim dünden beri yaptığımız çağrı artık bu kadar görünür
şekilde olan provokasyonlara Müslümanlar olarak gelmememiz gerektiği yönünde. Çünkü bizden
beklenen tavırların şiddet içeren tavırlar olduğunu ve bunların İslamofobik grupların işine yaradığını
anlatmaya çalıştık.
Burada çok önemli bir diğer konu var. Biliyorsunuz Fransa ifade özgürlüğü konusunda son derece
hassas ve konuyu önemsediğini gösteriyor. Ancak dün itibariyle Fransa’da bir mahkeme İngiliz
veliahtının eşinin yarı çıplak resimlerinin yayımlanmaması gerektiği ile ilgili bir karar aldı. Orada olay
ifade özgürlüğü değil, özel hayata bir tecavüz olarak görüldü. Tabi konu İngiliz kraliyet ailesi olunca
bu şekilde tezahür etti. Oradan yola çıkarak şu denilebilir: Müslümanlar için bu kadar hassas bir
meselede yüzde beş yüz ifade özgürlüğü deniliyor. Ancak bu şekilde karşılıklı çıkarlara dokunulduğu
zaman da ifade özgürlüğü çifte standartla bir kenara konulabiliyor. Bu da bizim bugün
kullanabileceğimiz, elimizde önemli bir koz. Ama Charlie Hebdo’nun bu tür girişimleri sürekli var,
İslamofobik oldukları için değil burada pazar oldukları için ve ciddi bir satış derdi de var bunun
arkasında.
IRKÇILIĞIN PAZARI İSLAM KARŞITLIĞI VE MÜSLÜMAN DÜŞMANLIĞINA YÖNELDİ
Avrupa’da İslamofobik oluşumlar giderek güçleniyor gibi bir algı var. Buna Amerika’da özellikle son
zamanlarda dahil oldu. Gerçekten Avrupa’da İslamofobik oluşumlar güçleniyor mu?
Orada en önemli konu; Avrupa artık tüm kurumları, kuruluşları, siyasetçileri ile birlikte özellikle konu
Müslümanlara gelince neyin kabul edilebilir, neyin kabul edilemez olduğunu bir şekilde vurgulamak
zorunda olmasıdır. Son yıllarda gerçek anlamda ırkçılığın, aşırı sağcılığın pazarı İslam karşıtlığı ve
Müslüman düşmanlığına yöneldi. Bu yönelim aynı zamanda ciddi bir kurumsallaşmayı getirdi yani
İslam karşıtı olduklarını resmen ifade eden siyasi hareketler, siyasetçiler, entelektüeller,
akademisyenler vs. ortaya çıktı. Birtakım medya buna destek oldu. İkincisi bu kurumsallaşma parti
oldu, meclislere girdi. Özellikle merkez partilerini dahi etkiledi. Dolayısıyla da İslamofobik söylem,
İslam karşıtlığı ve Müslüman düşmanlığı aynı zamanda normalleşti. Onun için diyorum ki, Avrupa
bugün neyin kabul edilebilir, neyin kabul edilemez olduğunu mutlaka vurgulamak zorunda ki
insanlar limitlerini bilsin.
Burada iki temel eksen, aktör var. Bir tanesi elbette ki bu aşırı sağ hareketler ve İslamofobik
oluşumlar. Bunların tarihte de kökü var ve günümüz çağdaş dünyadan da aldıkları, beslendikleri
birtakım meseleler var. İkinci taraftan da bu film, karikatürler gibi zaman zaman Müslümanların
kutsallarına yapılan saldırılar söz konusu. Bu saldırılar karşısında da birtakım beklentiler var. Yani bu
saldırıları yapan insanlar, aslında önceden reaksiyonları hesaplıyorlar ve diyorlar ki biz böyle
yaparsak Müslümanlar da bu şekilde şiddetli bir reaksiyon gösterirler ve bunlar bizim İslamofobia
gibi medeniyetler çatışmasından çıkan tezlerimizi de güçlendirir. Bu anlamda da özellikle filmle ilgili
yapılan aşırı şiddetli davranışlar, İslamofobik oluşumların beklemiş olduğu davranışlardır. Yani
İslamofobik hareketler ve onların teorilerinin tamamen yüzde yüz göstergesi, İslam ülkelerinde o
grupların yaptıkları şiddetli davranışlar oldu. Onun için Müslümanların aslında mücadele alanları,
hukuksal alanlar olması lazım. Gayet metin bir şekilde bu tür davranışların entelektüel bir
yaklaşımla, anlatarak, bir şekilde bunların yanlış olduğunu ifade etmek zorundalar. Maalesef
Müslümanların bugün itibariyle Avrupa’dan ve Avrupa dışından ama özellikle Avrupa dışından şiddet
dolu yaklaşımları bizim burada İslamofobi’yi besliyor ve ellerimizi çok zayıflatıyor.
FRANSA’DA DEVLET VATANDAŞLARI ARASINDA EŞİT DAVRANMIYOR
Avrupa’da ifade özgürlüğünün alanı geniş tutuluyor. Ancak bu özgürlükler istismara da uğruyor.
Özellikle İslam’a ve Hz. Muhammed’e hakaretleri hukuki anlamda sınırlandırmak üzere birtakım
çalışmalar yürütüyor musunuz? Sizin bu konuda ne gibi çalışmalarınız var?
Burada temel bir meseleyi belki dillendirebiliriz, o da şudur: Bir kere Avrupa’daki Müslüman
kuruluşlar, İslamofobi’ye kafa yoran insanlar, genelde bu meselenin çözümünün İslam’ı daha iyi
tanıtmakla alakalı olduğunu düşünürler. Oysa öyle yapıldığında tamamen yanlış bir perspektiften
bakılmış olur. Çünkü İslam’ı tanımak ve tanılamak İslamofobik olmak veya olmamakla ilgili bir şey
değil. İslam’ı çok iyi tanıyan insanlar da İslam karşıtı, düşmanı bir insan olabilir, hiç tanımayan da
olabilir. Burada esas olarak İslamofobia’nın ne tür bir tehlike olduğunu, bunun toplumsal bütünlük
için ne gibi bir tehlike olduğunu vurgulamak zorundayız. Yani bu fenomenin kabul edilebilir bir
fenomen olmadığını herkesin anlaması lazım. Mesele İslam’la alakalı değil.
İkincisi, tabii ki çalışma alanı; ifade özgürlüğü ve din özgürlüğü arasındaki bir mesele gibi gözükse
de, -genelde bu perspektiften alınır-, bu konuda aslında daha ziyade bir nefret söyleminin, -nefret
söylemi bir sonraki aşamada nefret suçuna dönüşüyor- yaygınlaştırılmaması ve insanlara tehlike
yaşatmaması konusundaki yaklaşım üzerinden gidilebilir. Nefrete çağrı dediğimiz olay, ister
İslamofobik olsun ister başka şeyden beslensin, bir şekilde zaten kanunlar tarafından, hukuk
çerçevesi içinde zaten bir şekilde ele alınmış durumda. O zaman bu kanunların uygulanması lazım.
Ama tabi ki, özellikle 6 yıldır üzerinde durduğumuz temel konu temel hak ve özgürlükler, insan
hakları perspektifinde ve özellikle ırkçılıkla ve ayrımcılıkla mücadele perspektifinde.
Ama burada en büyük eksik nedir? Bazı devletler ki bunların içinde Fransa da var, vatandaşları
arasında eşitlik uygulamasını bir şekilde yerine getiremiyor. Yani Müslüman bir vatandaş, başörtüsü
takan birisi, başörtüsüz ya da Müslüman olmayan bir vatandaşla eşit çerçevede ya da ortam içinde
yaşayamıyor. Dolayısıyla burada birinci konu, bir eşitlik arama konusu. Bugüne kadar maalesef bu
devletler bunu yerine tam manasıyla getiremedi.
İkinci bir olgu daha var. Kurumsal İslamofobia’dan bahsettik orada bir başka boyut da var. Mesela
okulda başörtüsü yasak. Dolayısıyla Müslüman kız çocukları okula başörtüsüyle gidemiyorlar. Siz
okulda kurumsal olarak başörtüsünü yasaklamışsınız, yani Müslümanların bir temel hakkını kurumsal
anlamda, resmi anlamda kısıtlamışsınız. Böyle olunca bir sonraki aşamada siz çocuklara
Müslümanlara karşı hoşgörüsüzlük, ayrımcılık yapmayacaksınız derseniz yine okullarda, yine
kurumlarda o çocuklar tezat içinde yaşarlar. Peki insanların bu temel haklarının neden bir tanesi
kısıtlanıyor. Devlet bu şekilde tezat içinde yaşadığı sürece kimseyi ikna edemezsiniz. Bugün
Müslümanların bu toplumlarda bu şekilde zaten bazı hak kısıtlanmaları söz konusu. Bunların bir
şekilde kaldırılması lazım ki, genel algıyı ortadan kaldıralım.
AVRUPA’DA İSLAMOFOBİA MERKEZ PARTİLERE KAYDI
Hollanda’da Wilders’in partisi seçimlerde büyük bir yara aldı. Fransa’da Sarkozy seçimleri kaybetti,
Hollande geldi. Yani sol eğilim Avrupa’da iktidara yürüyor gibi bir durum var. Solun bu meseleye
çözüm bulma noktasındaki tavrı sizin gözlemlediğiniz kadarıyla nasıl?
Hollanda’da Wilders’in geri gitmesi, ciddi anlamda milletvekili kaybı var, çok iyiye işaret. Oradan
zaten bir tepkisel oy da almıştı. Görüldü ki aslında bunun diğer projelerinde, arkasında başka bir şey
yok. Yalnızca ırkçılık programı üzerinden, İslam düşmanlığı programı üzerinden bir ülke yönetilemez.
Fakat bu arada, zaten şu son on yılda ırkçı söylem merkez partilere kaydı. Dolayısıyla bugün diyelim
bir Fransa içişleri bakanı İslamofobik söylemler kullanmaktan ya da yaklaşımlar meydana
getirmekten sıkılmaz. Çünkü bu meselenin sağı veya solu yok. Meselenin yaklaşımı insani değerler
üzerinden olacak ya da olmayacak, yani Hümanist bakış var mı yok mu, birlikte yaşamaya ne kadar
yatkınlar; bu önemli. Şimdi bugün maalesef solun içinde de, yine bugün ideolojik akımlara sempati
duyan bazı siyasetçiler var ve bu partiler üstü bir meseleye dönüşüyor. Sağın içinde bu tür
yaklaşımlara karşı olan ve ciddi şekilde tepki gösteren siyasetçiler de var. Yani bu ideolojik akım
maalesef bir virüs gibi merkez partileri etkilemiş durumda. Özel bazı partiler vardır, daha soldur,
Yeşillerdir filan, onların bu konuyla ilgili daha ciddi mekanizmaları olsa da; merkez partiler içinde
seçmen kitlesinde solcu olup, bu tür korkularla yaşayanlar da var. Dolayısıyla onlara da hitap
ediyorlar.
Ben tekrar Charlie Hebdo’ya gelmek istiyorum. Bu Charlie Hebdo’nun karikatürlerinden sonra
yeniden birtakım tehditler aldılar mı, yine ofislerinin basılması gibi bir durum söz konusu olabilir mi?
Bugün şu an itibariyle yok. Müslümanlar şimdiye kadar bu konuyla ilgili ciddi ders almışlardır.
Dolayısıyla bir daha aynı tuzağa düşeceklerini düşünmüyorum. Bir önceki saldırının da kimler
tarafından yapıldığı muallakta kaldı. Ama Müslümanlara yıkıldı. Bir motorla birisi geldi oraya molotof
kokteyli attı denmişti. Bu eylem o provokasyonun bir parçası olabilir. Fransa’da bir haftadır ciddi
anlamda yürüttüğümüz çağrılarda soğukkanlı olmak gerektiğini, bu saldırıların Müslümanlara yakışır
tefekkürle cevaplandırılması gerektiğini sürekli söyledik. Şu an itibariyle öyle bir şey yok. Öyle bir
şey olursa da zaten İslam karşıtlığına dönüşecek, umarız olmaz. Biz de olmaması için internet
üzerinden, medya üzerinden uyarılar yapıyoruz. on5yirmi5.com
Bu dökümanı orjinal adreste göster
Charlie Hebdo'nun derdi satış yapmak