ANADOLU YABAN KOYUNU

ANADOLU YABAN KOYUNU
ANADOLU YABAN KOYUNU, ORTA
ANADOLUDA
1950’Lİ
YILLARIN
SONUNA KADAR AFYON, ESKİŞEHİR,
KONYA, ANKARA VE KARAMAN
İLLERİNDE YAŞAMIŞTIR.
1960’LI
YILLARA
GELİNDİĞİNDE
SADECE
KONYA
BOZDAĞ’DA
YAKLAŞIK 40 ADET KALAN YABAN
KOYUNLARI BU SAHANIN KORUMA
ALTINA ALINMASI SONUCU YOK
OLMAKTAN KURTARILMIŞTIR.
2004 YILINDAN İTİBAREN BAŞLANAN
ÇALIŞMALAR İLE ANKARA NALLIHAN
VE KARAMAN KARADAĞ’A YENİDEN
YERLEŞTİRİLMİŞTİR.
Ovis gmelinii anatolica (Anadolu Yaban Koyunu)
Tanım: Yaban Koyunları, çift toynaklılar ordosunun Bovidae familyasından Ovis cinsine ait
hayvanlardır.
Morfolojisi: Boyları 120-175, kuyrukları 12-15, omuz yükseklikleri 70-85 cm; ağırlıkları 45-70
kg arasındadır.
Yaz aylarında kılları kısa ve düz, renkleri ise pas kırmızısı kahverengidir. Kışın ise
renk boz gri-kahverengine dönüşür. Sadece erkeklerde, yanlardan yukarıya ve geriye doğru
kıvrılmış, kalın ve oldukça büyük boynuzlar vardır. Erkeklerin boynuzlarında belirgin yaş
halkaları bulunur. Doğu Anadolu’ da yaşayan alttür(Ovis gmelinii gmelinii) de ise dişilerde de
18-20 cm uzunlukta küt boynuzlar bulunur.
Yayılışı: Günümüzde Anadolu Yaban Koyunu sadece Konya-Bozdağ’da bulunan üretme
istasyonunda ve istasyon çevresinde Hodulbaba dağı civarında serbest populasyon olarak
yaşamaktadır. Daha sonra 2005-2009 yılları arasında yapılan yeniden yerleştirmeler ile
Ankara Nallıhan ve Karaman-Karadağ’da bulunmaktadır. Daha önceleri ise Anadolu’da yagın
olarak bulunmakta idi.
Yaşam Ortamı ve Tarzı: Orta Anadolu’da 1000-1700 m yükseklikler arasında, engebeli, yer
yer sarp, kayalık ve derin vadilerden oluşan oldukça kıraç alanlarda yaşarlar. Seyrek meşe
ve ardıç ağaçlarıyla kaplı araziler eski yayılış alanları arasındadır. Doğu Anadolu’da ise otu
bol derin vadilerde, yüksek ve sarp dağlarda yaşarlar.
Genellikle 20-50 bireylik, bazen daha büyük sürüler oluştururlar. Aralık ayından Mayıs
ayına kadar erkek ve dişiler birlikte dolaşırlar. Mayısta dişiler ayrılır. Kasım sonuna kadar
dişiler , yavrular, 1- 2 yaşındaki erkekler birlikte sürüler oluşturur. Sürüye yaşlı bir dişi koyun
liderlik eder. Koçlar ise küçük gruplar halinde dolaşırlar.
Sabahın çok erken saatleri ve akşam üstleri en hareketli oldukları zamanlardır.
Gündüzleri gölgeli yamaçlarda, kaya diplerinde ve vadi tabanlarında dinlenirler. Dinlenme
sırasında genellikle genç bir koç nöbet tutar.
Besinleri: Çok çeşitli otları hatta evcil hayvanlar için zehirli olan otları rahatlıkla yerler.
Sonbahar ve kış aylarında, bitki kök ve yumrularını tırnaklarıyla çıkarıp yerler. Susuzluğa
karşı dirençlidirler.
Üreme:
Anadolu Yaban Koyunları’nın dişileri 1.5 yaşında, erkekleri 3.5 yaşında cinsel olgunluğa
erişmektedir. Aralık ayı çiftleşme dönemidir. Çiftleşme döneminde koçlar arasında şiddetli
kavgalar olur. Bu kavgalar sonucu galip gelen erkek çiftleşmeyi gerçekleştirir. Çiftleşmeden
sonraki 5 aylık gebelik süresini takiben, besinin bol bulunduğu ve ilklim şartlarının en uygun
olduğu Mayıs ayında
doğum yapmaktadırlar. Dişilerin %50 'si tek , %50 'si ikiz
doğurmaktadır. Tek doğuranlar genelde yeni eşeysel olgunluğa erişenler ve besi durumları
zayıf olanlardır.