Kimya Araştırmaları, Teknolojiye uygulamaları ve
advertisement
Hayatımızda Kimya: Kimyanın Teknolojik Uygulamaları Hasan Seçen II. Ulusal Kimya Eğitimi Kongresi, 5-8 Temmuz 2011-Erzurum Louis Pasteur: Hayır, binlerce kere hayır! Bilim ve uygulamalı bilim diye iki ayrı bilim yoktur! Tek bir bilim ve onun uygulaması vardır! Bu ikisi birbirine meyvenin ağaca bağlı olduğu gibi bağlıdır! Meyve de özünde yeni bir ağacı taşır! 1822-1895 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 2 Bir bilgelik öyküsü: Mango ağacı 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 3 Kimya kelimesinin kökeni 22:48 Ġlk kullanılış: Eski Mısır Anlamı: Kara toprak Kopt lisanıĠbraniceArapça II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ Chemistry (İng) Chimica (İtal) Chimie (Fr) Chemie (Alm) 4 Kimyacılar: Esrarengiz adamlar Bakış açıları: Ġbni Haldun Mesleme bin Mecariti Reşahat 18. yüzyıl Fransız ansiklopedisi 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 5 Kimyanın amacı Maddeyi anlama Maddenin diğer maddelerle etkileşmesinde maruz kalacağı değişmeler 22:48 6 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ Eskilerin 4 elementi 22:48 Hava Su Toprak Ateş II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 7 Kimyacılar ne yaparlar? 22:48 Doğal dünyayı inceler ve anlamaya çalışır. Doğada olmayan maddeler yapar Yeni yöntemler geliştirir. II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 8 İlk kimyacılar neler yaptılar? Bitkilerden boyalar Odun kömürü Sabun Demir cevherinden demir Bronz (Bakır+kalay) MÖ 3600sivri uçlu silahlar Ve cam (MÖ 1400 Mısır) 22:48 9 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ Kimya merkezî bir bilimdir Ziraat Elektronik Biyoloji Tıp Çevre bilimi Bilgisayar bilimi Mühendislik Jeoloji Fizik Metallurji Mineroloji 22:48 10 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ Kimya ve diğer sektörler 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 11 Kimyasal ürün grupları 22:48 12 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ Kimyayı yararlı ve üretken yapan nedir? 22:48 Doğadaki maddeleri ortaya çıkarma Doğadaki maddeleri basit yöntemlerle sentezleme Yeni sentetik türevler geliştirme II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 13 Doğadan kimyaya Kauçuk: 18 milyon ton/yıl üretim 1/3’ü doğal 2/3’ü sentetik H3C H3C H3C Doğal kauçuk Cl Cl Cl Sentetik kauçuk 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 14 Doğadan kimyaya Antibiyotikler Bulaşan bakterilere karşı bitki, hayvan ve mikroorganizmalar, ANTĠBĠYOTĠK maddeler geliştirir. Kullandığımız antibiyotiklerin pek çoğu böylece doğal kaynaklıdır. Streptomisin- antitüberküloz Amoksisilin: Geniş spektrumlu yarı–sentetik bir penisilindir 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 15 Bazıları neden acı sever? 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 16 Doğadan kimyaya: Hipokrat’tan kalan bir ağrı ilâcı Salisin 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 17 Aspirin’in hikâyesi 22:48 1800’ler salisilik asit izole ediliyor. Fakat aşırı asidik. 1874 sodyum salisilat yapılıyor fakat etken olmadığı anlaşılıyor 1899, salisilik asit türevlendiriliyor. 1915’ten beri aspirin olarak pazarda OH OH COOH NaHCO3 COONa + CO2 + H2O O O C CH3 COOH Aspirin II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 18 Kimya ve sağlık endüstrisi 22:48 CÂMEĠ SIHHAT HÜDÂDAN HALKA BĠR NĠMET GĠBĠ, BĠR LĠBÂSI FATIRÂ OLMAZ CĠSME OL KĠSPET GĠBĠ HALK ĠÇĠNDE MUTEBER BĠR NESNE YOK DEVLET GĠBĠ OLMAYA DEVLET CĠHANDA BĠR NEFES SIHHAT GĠBĠ II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 19 İlâç endüstrisi: İlaçlar, dezenfektanlar, anestezikler, vitaminler Ġlaç moleküllerinin kaynağı kimyadır. 8,000 molekül 8 ilaç adayı1 ilaç 22:48 20 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ Kimya ve insektisitler 22:48 Kimya, böcek öldürücüler vasıtasıyla sağlığı dolaylı olarak da korur. II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 21 Çevre dostu böcek ilaçları 22:48 Doğa bir çatışma ortamıdır. Böcekler bitkileri yer Bitkiler böcekleri uzaklaştırmak için madde üretirler. Kimyacı bu maddelerin yapısını çözer, üretir ve bitkileri korumak için kullanır II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 22 Güneş kremleri 22:48 Güneşe direk maruz kalan pek çok insan cilt kanseri olmaktadır II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 23 Yapay tatlandırıcılar 22:48 Ġnsan alışkanlıklarını kolay terk edemeyen bir varlıktır. II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 24 Kimya ve hastalıkların teşhisi Bir fotoğraf filmi kimyasal bir tasarımdır. Magnetic Resonance Imaging (MRI) tekniği NMR tekniğinin uygulamasıdır. 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 25 Kan, idrar vb. tahliller kimyasal bir süreçtir 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 26 Ortalama 20 yıl ömürden 75 yıl ömüre! 20 yıl 22:48 47 yıl II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 75 yıl 27 Biyokimyasal süreçlerin anlaşılması 22:48 EnzimHormonKan şekeri Enzim bloke edilirse süreç yavaşlayacaktır. Enzimin aktif bölgesinde Zn var. Zn bloke edilirse enzim çalışmaz. Neden anne sütü çocuğun gelişiminde daha önemli? II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 28 Kimya ve Hayat Sabah uyandığımızda 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 29 Kimya ve Hayat Mutfak 1 22:48 30 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ Kimya ve Hayat Mutfak 2 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 31 Kimya ve Hayat Taşıtlar 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 32 Kimya ve Hayat Havacılık 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 33 Kimya ve Hayat Basılı Malzeme 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 34 Kimya ve Hayat Kozmetikler 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 35 Kimya ve hayat 22:48 Evimizdeki konfor (1) II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 36 Kimya ve hayat 22:48 Evimizdeki konfor (2) II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 37 Kimya ve Hayat 22:48 Evimizdeki konfor (3) II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 38 Kimya ve Hayat Evimizdeki Konfor Kainatta ne varsa suda yaşadı önce; Üstümüzden su geçer doğunca ve ölünce Necip Fazıl 22:48 39 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ Kimya ve Çevre 22:48 Hem ileri bir teknoloji, hem tertemiz bir çevre mümkün müdür? II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 40 Kimya ve Çevre 22:48 Dünya nüfusunu korumak Nüfus artışını önlemek Hayat standartını yükseltmek II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 41 Kimya ve Çevre 22:48 Çevreyi Korumak için Ne olduğunu bilmeliyiz… Daha çok bilgi, daha iyi ürünler ve yöntemler… Çevreyle dost, ambalaj malzemeleri, geri kazanılabilir plastik, metal, kauçuk… Temiz enerji… Eastman Chemical Company : 1,5 milyon varil kimyasal/yıl II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 42 Kimya ve Çevre Çözücüler: 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 43 Kimya ve Çevre Süperkritik su: (374 oC), Dielektrik sabiti çok düşüyor. Hidrojen bağları aşırı şekilde sınırlanıyor. Sonuçta superkritik su, organik bir çözücü gibi davranıyor. Organik çözücülerde çözünen boyalar suda çözünen boylar 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 44 Kimya ve Çevre 22:48 Nükleer Atıklar Daha fazla kimya bilgisi, daha temiz çevre… II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 45 Kimya ve Çevre 22:48 Elektrik enerjisiyle çalışan arabalar Dayanıklı bataryalar Yakıt hücreleri 2H2 +O2 2H2O Hidrojen patlayıcıdır. Hidrojenin depolanması??? II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 46 Hidrojenin depolanması 22:48 Nikel yastıklar? Karbon nanotüpler? NaBH4? II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 47 Kimya ve Çevre DDT’nin keşfi Milyonlarca hayatın korunması 1948, Nobel Bilim Ödülü 1962, Silent Spring’in yayınlanması 1972, DDT’nin ABD hükümeti tarafından yasaklanması Seçici insektisitler Hermann Paul Müller , 21 milyon hayat 22:48 48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ Kimya ve Çevre Feromenonlar ve böceklerin iletişimi 22:48 49 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ Cl Kimya ve Çevre 22:48 Soğutucu gazlar NH3, SO2 CFC’ler Ozon tabakasının tahribi Cl F Cl Cl Cl F Cl F Cl Cl F F II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ F F F Cl Cl F F F Cl Cl F Cl 50 Kimya ve Çevre Mekanizmanın aydınlatılması Cl + O3 ClO + O 22:48 ClO + O2 Cl + O2 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 51 Kimya ve Çevre 22:48 DDT ve CFC’lerin bize öğrettiği: Daha fazla bilgi, daha temiz çevre. II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 52 Kimya ve Çevre Analitik Kimyanın önemi… 22:48 53 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ Kimya ve Çevre 22:48 Küresel ısınma CO2’nin etkisi CO2 emisyonunu azaltacak yakıtlar…. Nükleer enerji ??? II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 54 Kimya, elektronik, bilgisayar 22:48 Evren matematik bir dille yazılmıştır. O dili öğrenmedikçe evreni anlamamız mümkün değildir. Galileo Galilei II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 55 Kimya, elektronik, bilgisayar 22:48 Edison’un lambasından bilgisayarlara II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 56 Kimya, elektronik ve bilgisayar Transistörler Ġletkenler Ġnsulatörler Manyetik materyaller Süper iletkenler B C Al Si 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ OH OH N O F P S Cl 57 Kimya ve bilgisayarlar 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 58 Hesapsal kimya OH O H N H OH H H H H HO 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 59 Kimya ve katalizörler Niçin Katalizör? Katı katalizörler Biyokatalizörler 22:48 60 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ Biyokatalizörlerin önemi O 22:48 HO H H OH [H] II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 61 Kiral ilaçlar 2500’ye yakın ilaç molekülü kiraldir. (a) Dünya geneli 1982-2002 22:48 (B) Amerika 1992-2002 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 62 Kimya ve Savunma 22:48 Canavarı öldürdüm, çünkü kargım DEMĠR’den idi; Kuzgunu öldürdüm, çünkü okum BAKIR’dan idi! II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 63 Kimya ve savunma Savunma sanayii Gök mavi, başak sarışın.. Adı ne güzel barışın! Fakat senin on savaşa Değer, ey yurt, bir karışın! Arif Nihat Asya 22:48 64 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ Gelecekte kimyada beklenen 22:48 Kanser, AIDS, Alzheimer, kalp hastalıkları için yeni ilâçlar gerekmektedir. Obesite, insanlığı tehdit eden önemli bir sorundur. Enerjiyi üretmek ve depolamak için yeni yöntemler Nükleer atıkların izolasyonu için yöntemler geliştirmek Benzin yerine elektrikle çalışan yeni araçlar geliştirmek Çevreyle dost yeni üretim süreçleri Hesapsal kimya ile ilaç dizaynı Doğal enzimler gibi etkili ve seçici katalizörler geliştirmek II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 65 Türkiye Kimya sanayiinin vizyonu: Stratejik dökümanlar 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 66 Kimya sanayiinde Türkiye’nin durumu 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 67 2003-2023 döneminde gelişme ve değişimi etkileyecek temel eğilimler ve itici güçler 22:48 68 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ Temel Bilimler Öngörü Çalışması Raporu Hedeflerin ana başlıkları: 22:48 AR-GE harcamaları AR-GE ‘de özel sektörün payı Doğal gazı başka kimyasallara dönüştüren süreçler Doğal kaynaklarımızdan sentetik yakıtlar Ġleri teknoloji ürünleri Yaygınlaşmış teknoparklar Ulusal kaynak girdisi Patent sayısı Bilimsel dergilerdeki yayın kurulu üyelikleri Lisans üstü eğitim Yerli ham madde ve bilgiye dayalı üretim Kimyagerler meslek odası II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 69 Temel Bilimler Öngörü Çalışması Raporu Hedefler: 22:48 Ġlaç etken ham maddelerinin üretimi Kiral ilaç ham maddeleri Kimya eğitimi Polimer bilimi ve teknolojisi Bor ve bor ürünleri AR-GE’lerde uluslar arası akreditasyon Savunma sanayiine yönelik AR-GE merkezleri II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 70 Isaac Asımov’dan 1920-1992 22:48 Her yeni teknoloji atom ve molekülleri içereceğine göre, büyük ölçekli her üretim kaçınılmaz olarak kimya bilgisine gerek duyacaktır. II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 71 İsmail Gaspıralı’dan 1851-1914 Eğer ülkene hizmet etmek istiyorsan yapabileceğin işten başla! 22:48 II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 72 Ulu Önder Atatürk’ten 22:48 Benim mânevî mirasım bilim ve akıldır! II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 73 Daha ileri bilgi için: 22:48 Kişisel web sayfası: http://hasansecen.blogcu.com/ E-posta: [email protected] II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 74 Ġlginiz 22:48 için teşekkürler!.... II. ULUSAL KĠMYA EĞĠTĠMĠ KONGRESĠ 75
