Koliform Grup Bakteri / Fekal koliformlar / E. coli

Koliform Grup Bakteri / Fekal koliformlar / E. coli İlişkisi
Ankara Üniversitesi Araştırma Fonu 97 11 12 01 nolu proje. Yürütücü: Prof. Dr. A. Kadir
Halkman. Ankara, 1999.
* Bu çalışmanın ; koliform grup bakteriler genel bilgiler, koliform grup bakterilerin aranması ve
sayılması bölümlerine ulaşabilirsiniz.
01. Genel Bilgiler
01. Genel Bilgiler
Koliform grup bakteri tanımındaki karmaşaya benzer şekilde E. coli dışında hangi türlerin fekal
koliform olarak tanımlanması gerektiği açık değildir. Jay (1992) fekal koliformları E. coli tip I ile
bazı Citrobacter ve Klebsiella türleri olarak tanımlamıştır.
Çeşitli salatalarda fekal koliform aranması adlı çalışmada analiz edilen 101 örneğin 86' sında
koliform grup bakteri bulunduğu, bunların 61 'inin (%70.9) fekal koliform grup bakteri olduğu
belirlenmiştir. Koliform grup bakteri pozitif olan 86 örnekte β-GUR enzimi varlığı ile yapılan E.
coli testinde 63 örnek (%73.2) pozitif sonuç vermiştir. Bir diğer deyiş ile β-GUR enzimi ile
saptanan E. coli varlığının tümü fekal koliform analizine dayalı E. coli testi ile doğrulanmamıştır.
Fekal koliform belirlenen örneklerin sadece bir adedinde E. coli saptanamamıştır. Bir diğer deyiş
ile fekal koliform testinin pozitif olduğu örneklerde E. coli oranı %98.4 olarak bulunmuştur.
Yapılan izolasyon ve identifikasyon testleri sonunda EC Broth besiyerinde 44.5 oC' da gelişerek
gaz oluşturan bakterilerin Enterobacter aerogenes ve Serratia spp. oldukları saptanmıştır.
Çeşitli şarküteri ürünlerinde fekal koliform aranması adlı çalışmada ise analiz edilen 100 örneğin
75 adedi koliform grup bakteri açısından pozitif bulunmuştur. Bunların 66 adedi (%85) fekal
koliform varlığı açısından pozitif iken fekal koliform bulunan örneklerin 56 adedinde (%85) E.
coli saptanmıştır. E. coli bulunan örneklerin tümünde fekal koliform bulunmuştur. Gürsu (1998)'
nun bulgularına paralel olarak bu çalışmada da yapılan izolasyon ve identifikasyon testleri
sonunda yine EC broth besiyerinde 44.5 oC' da gelişip gaz oluşturan bakterilerin Enterobacter
aerogenes ve Serratia spp. oldukları belirlenmiştir.
Bir başka çalışmada fekal koliformlar ile E. coli arasında r= 0.86 düzeyinde yüksek ilişki
olduğunu bulmuştur. Benzer şekilde fekal koliformların çok büyük bir bölümünün E. coli
olduğuna deyinilmekte, depolanmış ve taze istiridyelerde fekal koliform ile E. coli arasında çok
büyük bir korelasyon olduğu ve dolayısı ile bu üründe fekal koliform tayini ile beraberce yapılan
1
E. coli tayininin gereksiz olduğunu belirtilmektedir. Yenilebilir su kaplumbağası (Diamondback
Terrapin ; Malaclemys terrapin centrata) ile yapılan bir çalışmada fekal koliform izolatları içinde
E. coli 'nin büyük paya sahip olduğu gösterilmiştir. HGMF ile gıdaların koliform içeriğinin
saptamasına yönelik bir çalışmada elde edilen kolonilerin %100' ünün koliform grup bakteri,
%98' inin fekal koliform ve %97-99' unun E. coli olduğu belirtilirken fekal koliformlar içinde E.
coli 'nin payı da dolaylı olarak gösterilmiştir.Sularda yapılan fekal koliform analizinde izolatlar
%96.69 E. coli, %2.32 Ent. cloacae, %0.66 Kleb. pneumoniae, %0.33 Citr. freundii olarak
identifiye edilmiştir.
Yapılan araştırmalar fekal bir bakteri olan E. coli suşlarının %90 kadarının 44.5 oC' da gaz
üretebildiğini ve E. coli suşlarının 44.5 oC' da triptofandan indol oluşturma testinin aynı sıcaklıkta
laktozdan gaz oluşturma özelliğinden daha stabil olduğunu gösterirken, fekal koliform testinde
gaz üreten bakterilerin %95-98 ' inin E. coli olduğu saptanmıştır. Buna göre sadece E. coli
aranması %95-98 doğrulukla fekal koliform sayısının belirlenmesinde kullanılabilir. Bunun
yanında fekal olmayan bazı Enterobacter ve Klebsiella türlerinin de fekal koliform testinde
pozitif sonuç verdiği saptanmıştır. Bu bulgular fekal koliform testinin grubun en tipik üyesi olan
E. coli belirlenmesinde dahi yetersiz olduğunu açıklamaktadır
Koliform grup bakteriler ve E. coli üzerine yapılan bir araştırmada haşlanıp dondurulmuş
gıdaların %40' ı fekal koliform testinde pozitif sonuç vermiş, bu örneklerin sadece %29' unda E.
coli belirlenmiştir. Aynı çalışmada EC broth besiyerinde 44.5 oC' daki inkübasyonda E. coli
dışında gaz oluşturan bakterilerin sırası ile Kleb. pneumoniae, Ent. cloacae, Ent. agglomerans,
Ent. aerogenes oldukları, bunlarında fekal değil toprak kökenli oldukları saptanmış, elde edilen
düşük E. coli / fekal koliform oranı E. coli 'nin dondurma işlemine diğer bakterilerden daha
duyarlı olmasına bağlanmıştır. Bununla beraber fekal olmayan bakterilerin de bu test sonucunda
gaz oluşturmaları bu oranı dolaylı ve hatalı şekilde düşürmektedir.
Fekal koliform sayısının BGB broth besiyerinde 44.5 oC inkübasyon sıcaklığında belirlendiği bir
çalışmada 70 örneğin 43' ünde E. coli bulunmuş, BGB brothda 44.5 oC' da gaz pozitif sonuç
veren 347 izolatın %42.7 'sinin E. coli, %57.3 'ünün ise diğer koliform bakteriler olduğu
belirlenmiştir.
Midyelerden izole edilen 463 fekal koliform bakterinin IMViC testi ile 458 adedinin E. coli
olduğu belirlenmiş, sonra Automicrobic System (AMS) ve API 20E test kitleri ile 458 E. coli 'nin
identifikasyonu tekrarlanmıştır. AMS bu izolatların 433 adedini E. coli, 25 adedini E. hermanii
olarak, API 20E ise tüm izolatları E. coli olarak tanımlamıştır. Yapılan ek testler AMS 'nin E.
hermanii olarak belirlediği identifikasyon sonuçlarının hatalı olduğunu göstermiştir.
2