EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Aralık

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI
Aralık 2013, No: 79
i
Bu sayıda;
2013 Üçüncü Çeyrek büyüme rakamları değerlendirilmiştir
i
1
Üçüncü çeyrekte Büyümenin neredeyse yarısı stok birikiminden
geliyor.
 2013’ün üçüncü üç ayında ekonomik büyüme, piyasa beklentisi % 4,1’i
aşarak, geçen yılın aynı dönemine göre, % 4,4 oldu. Büyüme, bir önceki
üç aya göre ise, % 0,9 olarak gerçekleşti.
Kaynak: TÜİK
 Yılın üçüncü üç ayında büyümenin kompozisyonunda özellikle iki husus
dikkat çekici. Son 6 çeyrektir (1,5 yıl) büyümeye negatif katkı yapan
“özel yatırım” harcamaları, bu yılın üçüncü üç ayında büyümeye pozitif
1 puanlık katkı verdi.
1
2
 Özel tüketim ve yatırım harcamalarından büyümeye gelen katkı ise 4,3
puan. Bu son iki yılda büyümeye özel kesimden gelen en büyük katkı. Bu
elbette olumlu bir gelişme ancak bunun dış denge üzerinde ne kadar
baskı yaratacağı da önemli.
 Ancak belirtilmesi gereken bir diğer husus, yılın üçüncü üç ayında
açıklanan yatırım harcamalarına ait öncü göstergelerden -örneğin reel
kesim güven endeksi- özel yatırımlarda canlanmaya ilişkin sinyallerin
gelmemesi.
Kaynak: Turkey Data Monitor
 İkinci dikkat çekici husus ise “stok birikiminden” geliyor. Stok
birikiminden üçüncü çeyrekteki büyümeye gelen katkı 1,9 puan.
Tabloya böyle bakınca büyümenin % 43’ü stok birikiminden geliyor.
2
3
Kaynak: TÜİK, Kendi hesaplamamız
 Yılın ilk yarısında büyümeyi sürükleyen kamu yatırım ve tüketim
harcamalarının üçüncü üç ayda büyümeye yaptığı katkının sınırlandığı
anlaşılıyor. Bir önceki üç ayda büyümenin neredeyse yarısı “kamu
yatırım ve tüketim harcamasından” gelirken; yılın üçüncü üç ayında
aynı kalemden büyümeye gelen katkı % 10’a kadar düşmüş durumda.
 Buna karşın yılın üçüncü üç ayında ihracat büyümeyi 0,6 puan aşağı
çekti. Bu 2010 yılı üçüncü üç ayından bu yana ilk kez gerçekleşen bir
durum. “Net ihracat (ihracat-ithalat)” ise yine bu dönemde büyümeyi
2,2 puan aşağı çekti.
Büyümenin neredeyse üçte biri bankalardan...
 Sektörlerden büyümeye gelen katkılara bakıldığında ise en büyük
katkının % 72,4 ile Hizmet sektöründen geldiği anlaşılıyor. Sektörler
içinde en büyük katkı ise “mali aracı kuruluşların faaliyetlerinden”
yani finans ve bankacılık kesiminden geldi. Bu sektör % 4,4’lük
büyümeye 1,3 puan yani % 28,7 katkı yapmış. Büyümeye, ulaştırma
sektöründen % 10, toptan ve perakende ticaretten ise % 15 katkı geldi.
3
4
 Sanayi sektörünün yılın üçüncü üç ayında büyümeye yaptığı katkı 1,1
puan (%24,6); tarım sektörünün yaptığı katkı ise 0,4 puan (%10,3).
Kaynak: TÜİK
Bu Yılı % 4’e yakın bir büyüme ile kapatacağımız anlaşılıyor...
 OVP’de en son açıklanan % 3,6’lık büyüme tahminin tutması için yılın
geri kalan üç ayında % 2,5’lik bir büyüme yeterli görünüyor.
 İç talepteki canlanmanın “ailelerin borçlanmasına sınır” getirileceğine
yönelik haberlerin arttığı bir dönemde gelmesi dikkat çekici.
 Aileler, finansman koşulları nispeten elverişli iken, gelecekteki
tüketimini öne çekmeye başlamış olabilir.
 Hükümet seçimlerin hemen öncesinde tüketimi kısacağım derken,
tersine patlatabilir. Bunun dış denge üzerinde ne kadar baskı
yaratacağını ise ilerleyen günlerde göreceğiz.
4