KimyaKongreleri.org

III. Eser Analiz Çalistayi (EsAn-2014), 15-18 Mayis 2014, Gaziosmanpasa Üniversitesi, Tokat
S32
İLAÇ ANALİZLERİNDE SPEKTROFOTOMETRİK VE ELEKTROANALİTİK
YÖNTEMLER
Harun Muslu, Derya Kılıçaslan, Mustafa Çeşme ve Ayşegül Gölcü
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, 46100–
Kahramanmaraş
[email protected]
Tıpta ve ilaç sanayindeki ilerlemeler sayesinde bugün hastalıklarla mücadelenin düne göre daha
donanımlı olduğu söylenebilir. Bir yandan artan spesifik ve ölümcül hastalıklarla mücadele de yeni
ilaçların keşfi, hem yaşam kalitesini arttırmakta hem de ömrü uzatmaktadır. Ayrıca biyolojik
sıvılarda ilaçların kötüye kullanımı tespit edebilen analitik yöntemlerin gelişmesi, insan sağlığını
tehdit eden risklerin tanımlanmasında ve onlardan korunmada son derece önem taşımaktadır. Kan,
idrar, tükrük, ter ve saç gibi biyolojik örnekler ilaç analizinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Analiz yöntemlerinin seçiciliği, spesifikliği ve maliyetleri farklılık göstermektedir. Bu sebepten
dolayı kan, serum, idrar ve benzeri gibi az miktarlarda biyolojik numunelerin analizi daha sık
gerekli belirleme yöntemleri, düşük algılama ve kararlılık sınırları gerektirmektedir ve bu nedenle
örneklerin küçük miktarlarda uygulanabilir olması istenir.
Yapılan spektrofometrik çalışmalarla geliştirilen yöntem analitik olarak tamamen valide edildiği,
bu amaçla ilaç için kesinlik, gerçeklik, tanımlama limiti, seçicilik, özgünlük, hassasiyet,
doğrusallık, ölçüm aralığı ve sağlamlık gibi parametrelerin hesaplanması gerekliliği vardır. Bu
çalışmalarda ilaç etken madde için geliştirilen yöntem, herhangi bir ekstraksiyona,
kompleksleşmeye, zararlı kimyasallara, spektrofotometreden daha pahalı cihazlara ihtiyaç
olmadığını göstermektedir.
Elektroanalitik çalışmalarda da elektrokimyasal olarak aktif maddelerin tespiti yapılmaktadır. Bu
yöntemin çarpıcı özellikleri: ekipman tasarımı, düşük yatırım ve çalıştırma maliyetleri, basit örnek
hazırlama, kısa analiz süreleri ve yüksek doğruluk/hassasiyettir. Ayrıca elektroanalitik yöntemlerle
metal iyonlarının değişik yükseltgenme/indirgenme seviyeleri tespit edilebilmekte, serbest ve bağlı
metal iyonları ayırt edilebilmektedir. Elektroanalitik sonuçlar, ağır metalleri biyo-mevcudiyeti ve
toksisitesi hakkında önemli bilgiler vermektedir. Elektroanalitik çalışmalar aynı zamanda organik
bileşenlerin de yüksek hassasiyetle tespitine olanak tanımaktadır. Böylece birçok aktif ilaç bileşeni
analiz edilebilmektedir.
Bu çalışmada ilaç tayin yöntemlerinden; Spektrofotometrik ve Elektroanalitik Yöntemler hakkında
temel bilgiler aktarılmaya çalışılmıştır.
40
KimyaKongreleri.org