BAZI SUSUZ METAL(II) SÜLFAT KATALİZÖRLERİ İLE ALKOLLERİN

12. Ulusal Kimya Kongresi, Edirne, 1998
P-0550
BAZI SUSUZ METAL(II) SÜLFAT KATALİZÖRLERİ İLE ALKOLLERİN
DEHİDRASYON REAKSİYONLARININ İNCELENMESİ
Ülkü OYMAN . Tevmine SABUDAK
Trakya Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya.Bölümü, EDİRNE
Bu çalışmada alkollerin dehidrasyonu İçin, katalizör olarak metal(ll)
sülfatlar seçilmiştir. Metal(H) sülfatlarla ilgili çalışmalara daha az sayıda
rastlanmakta ve bu katalizörlerin kullanıldığı reaksiyonlarda oluşan ürünler
İncelenmektedir.
Dehidrasyon reaksiyonlarında 2 ,3-dimetil-3-pentanol(tersiyer alkol),
2,6-dimetil-4-heptanol(sekonder alkol) ve 3,7-dimetii-3-oktanol(tersiyer alkol)
ile NiS04, CuS0 4 ve CoS0 4.H20 katalizörleri reaksiyona sokularak oluşan
ürünler incelenmiştir.
Denemelerde
alkoller
kendi
kaynama
noktalarının
altında
bir
sıcaklıkta, atmosfer basıncında ve alkolün tamamı buharîaşsncaya kadar
metal(ll) sülfatlarla beraber ısıtıldı. Oluşan ürün ve su birbirinden ekstraksiyon
yoluyla ayrıldı ve organik faz destilasyon yapılarak saflaştırıldı.
Elde edilen ürünler, gaz kromatografisı, I.R. ve N.M.R. spektrumları
alınarak tanımlandı.
Ayrıca katalizör olarak kullanılan NiS04l CuSCU ve CoS0 4.H20 yüzey
alanı ve asitlik kuvvetinin ölçülmesi çalışmaları yapıldı. Asitlik kuvvetinin
ölçülmesinde Hammet indikatörleri adsorpsiyon metodu uygulandı. Hammet
indikatörü olarak Nitrobenzen, Antrokinon,
Benzal
asetofenon
ve p-
dimetilaminoazobenzen kullanıldı. Yöntemin esası, hem orijinal hem de
amonyak gibi bir baz ile asidik bölgeleri tamamen zehirlenmiş katalizörler
üzerinde adsorplanmış indîkatörün miktarını ölçmektir. Katalizörün yüzeyinde
adsaorplanmış îndikatör miktarı, amonyak ile zehirlenmiş ve zehirlenmemiş
katüzörlerin kosantrasyonları arasındaki farktan hesaplanmıştır.
466