alışılmadık öyküler - Bilkent University

ALIŞILMADIK ÖYKÜLER
Yıllarca büyüklerimizden dinlediğimiz öykülerde hep iyi bir son bizi bekler.
Öyküler hep aynı örgüyü takip eder. İyiler her zaman kazanır, kötüler de her zaman
kaybeder. Şimdi dinlediğimizde veya okuduğumuzda bunlar çok basit geliyor. Öykü
dediğimiz zaman bu kadar dar düşünmemek gerekir. Bir öykü de iyi veya kötü olup
olmadığı belli olmayan bir karakter… Sadece başından geçenleri anlatıyor. Sonunda ne
olacağını kestiremiyorsunuz. Öykünün başlığı da bir o kadar ilginç, o yüzden daha da
okuma isteği uyandırıyor. Michel Tournier’in Çalı horozu adlı öykü kitabıyla, benim gibi
öyküyü sıkıcı bulan birinin bile öyküyü sevebileceğini göstermiştir.
“Robinson Crusoe’nun sonu”… Kesinlikle okuduğum en iyi öykülerden biriydi.
Öykünün kitabın başında yer alması, ileride birçok güzel öyküyle karşılaşacağımız
habercisi olmuştur. Yazdığı bu öyküyle, diğer yazarlardan daha farklı bir bakış açısının
olduğunu gösteriyor. Öyküyü okuduğumda kendimi gerçekten anlatan kişinin yerine
koyabildim. Öykü Robinson Crusoe adlı eseri farklı bir şekilde yorumluyor. Öyküyü
okuduğumda böyle yorumlamanın eserin kendisine hakaret olduğunu düşünmüştüm. Ama
günümüzde nereye bakarsak bakalım her şeyin birbirini tekrar ettiğini görüyoruz. Bu
nedenle alışıla gelmedik bir sonun daha eğlenceli olabileceğini düşünmüştüm. Öykü bir
nevi bencillikten bahsediyor. Nedense bana da çok uzak olmayan bir tema. İnsanlar
kaybettiklerini geri alabilmek için her şeyi göze alabilirken, kendilerine ne yaptıklarını
unutuyorlar. Öyküde Robinson kurtulduğu adaya geri dönmek isterken zamanın ona neler
yaşattığından habersiz bir şekilde yaşamaya ve isteklerinin peşinden koşmaya devam
ediyordu. Bu öyküyü okuyan her birey, kendinden bir parçayı öyküde görecektir. Her
insan, isteklerinin peşinden koşarken kendinden ödün vermiştir. Kendime baktığımda
buna benzer birçok örnek görüyorum. Özellikle çocukluğumda bir oyuncak için kendimi
ne hallere sokardım. Çevremdekiler beni tanıyamazdı. Öyküde ise biraz daha farklı bir
durum var. Ada sanki bir kişiymiş gibi ele alınmış. Gemide bir kişi Robinson’a aslında
adayı bulduğunu ama tanıyamadığını söylüyor. Belki de öykünün en güzel bölümü
burasıydı. Ayrıca adanın da kendisini yaşlandığından tanıyamadığını söylüyor. Aynaya
bile bakamayan Robinson üzüntüsünden yıkılıyor. Öykünün gerçekten ilginç bir sonu var.
Her zaman kurtulmayı hedefleyen iyi kalpli ana karakter, kitabın sonunda kendi kendini
bitiriyor.
“Âdem Ailesi” adlı öykü, yazarın ilgimi çeken diğer bir eseri. Okunması ve
anlaması biraz zor olmasıyla beraber, biraz da sıkıcı olduğunu söyleyebilirim. Ama ilgimi
çeken şey ise sanki yazılan ilk öyküymüş gibi gelmesiydi. Başında çok anlaşılmasa da
ortalarına doğru sonunun nasıl olacağı belli olan bir öyküydü. Yehova’nın en sonunda
sefil bir duruma düşüp Kabil’in yanına geleceği, Habil ve oğullarını takip etmesinden
belliydi. Bir insanın kendisiyle alakalı bir şey bulabileceği bir öyküye çok benzemiyor.
Kendini özgürce ifade eden ve bir insan gibi davranan birinin yaptıklarından bahsediliyor.
Öykünün bende düşündürdüğü bir diğer şey ise kadın ve erkek ayrımıydı. Etkileyici bir
şekilde cinsiyet kavramının iyi aktarıldığını düşünüyorum. Kadının genelde yaşadığı yere
bağlı olmasını ve erkeğin sürekli gezip tozma istediğini sanki bir yaratılış kuralıymış gibi
aktarmış yazar. İlk okuduğumda yazarın ayrımcılık yaptığını düşünsem de, objektif bir
bakış açısıyla ayrımcılığın o kadar da fazla olmadığına kanaat getirebildim. Ama genel
hatlarına baktığımızda gerçekten nostajik ve farklı bir şekilde yorumlanmış bir öyküydü
benim için.
Michel Tournier… Düşünceleriyle ve yazdıklarıyla belki de bütün okurlarını
büyüleme yeteneğine sahip bir kişi. Öyküleri kesinlikle es geçilemeyecek türde olan yazar
Çalı horozu adlı öykü kitabıyla bunu bir kez daha kanıtlamıştır. Her ne kadar öyküleri
sıradan bulsam da, sanki felsefi bir romanmış gibi yazması, kısacık parçalara geniş
fikirler sığdırması ile Çalı horozu, kesinlikle okunması gereken bir öykü kitabı olduğu
kanıtlamıştır.
ARDA SÜMER 21402222