Teşekkür ederim Sayın Boztaş. AK Parti Grubu adına

T.B.M.M.
B:66
3.3.2005
0:1
BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Boztaş.
AK Parti Grubu adına, İstanbul Milletvekili Sayın Yahya Baş; buyurun. (AK Parti sıralarından
alkışlar)
AK PARTİ GRUBU ADINA YAHYA BAŞ (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri;
görüşülmekte olan 718 sıra sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlen­
mesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun Tasarısı üzerine
AK Parti Grubu adına söz almış bulunuyorum; Grubum ve şahsım adına Yüce Heyetinizi saygıyla
selamlıyorum.
Değerli milletvekilleri, çevre kirliliğiyle mücadele, asrımızın en önemli konularından biridir.
Bundan kırk yıl önce, insanlık, hızlı bir ekonomik büyümeyle refah düzeyini yakalamak isterken,
denizleri, havayı, su kaynaklarını ve bütün doğal kaynakları kirleterek kullanılmaz hale getireceğini
fark edemedi; doğal varlıkların bir daha geri gelmemek üzere hızla dünya yüzünden silinip gittiğini
göremedi. İnsanoğlu, ancak, yirmi otuz yıl kadar önce, çevrenin kirlenmesi bu hızla devam edecek
olursa, dünyamızdaki bütün canlılar için yaşamın sürdürülebilir olmaktan çıkacağının bilincine
vararak önlem almaya başladı. Bu alandaki uluslararası çalışmalar da yine bu dönemde başladı.
Tüm dünyada olduğu gibi, çevre sorunları, kalkınmakta olan ülkemizde de büyük bir hızla art­
maktadır. Ülkemiz, yaşadığı bir dizi çevre sorununun yanı sıra. sınırötesi çevre sorunlarından da
önemli derecede etkilenmektedir.
Değerli milletvekilleri, küreselleşen dünyamızda, ülkeler ve kıtalar arası ulaşımın önemi gittik­
çe artmakta ve daha ucuz olması nedeniyle de deniz taşımacılığı tercih edilmektedir. Deniz
taşımacılığı ve taşımacılık kaynaklı atıklar, denizlerdeki toplam kirliliğin yüzde 20'sini oluşturmak­
tadır. Günümüzde, denizlerin korunmasına önem veren birçok ülke, bu konuda katı kurallar koy­
maktadır. Bu ülkeler, karasularında seyreden gemileri sıkı bir takibe almakta ve sıvı atıklarını ne
şekilde bertaraf edeceklerini takip ederek, denizi herhangi bir şekilde kirletmelerine mâni olmak­
tadırlar. İşte. görüşmekte olduğumuz bu tasarı, ülkemiz açısından ciddî bir eksikliği giderecek
önemli bir tasarıdır.
Değerli milletvekilleri, hepinizin de çok iyi bildiği gibi, Boğazlarımız, gerek tarihî süreci için­
deki önemleri gerek coğrafi, jeopolitik yeri ve nitelikleri açısından, diğer boğazlar arasında ayrı ve
özel bir öneme sahiptir. İstanbul Boğazı, üçbin yıllık tarihe ve yaklaşık 13 000 000 nüfusa sahip
olan ve UNESCO tarafından dünyanın kültür merkezi ilan edilen bu büyük kentin ortasında ve
tarihî mekânları arasında bulunmaktadır. Böylesine büyük öneme sahip olan Boğazlarımız, büyük
bir risk altındadır. Boğazlarımızda meydana gelebilecek bir tanker kazasının oluşturacağı çevre kir­
liliğinin yanı sıra, tarihî değerlere ve doğal yapıya vereceği zararlar da ortadadır. Türk Boğazları ve
Marmara Denizi, Karadeniz ile Akdeniz arasında gemi geçişlerini sağlayan tek su yoludur. Boğaz­
larımız deniz trafiği açısından çok yoğundur ve bu trafik hacmi gün geçtikçe artmakta ve giderek
çok kritik ve tehlikeli boyutlara ulaşmaktadır. Trafik yoğunluğunun yanında, Boğazlarımızdan
geçen gemiler tonajı bakımından da çok artmıştır. Bu durum da, elbette, deniz kazaları riskini biraz
daha artırmakta ve 13 000 000 nüfusuyla İstanbul'un can, mal ve çevre güvenliğine ciddî bir tehdit
oluşturmaktadır.
İstanbul Boğazında gerçekleşen deniz trafiğinin iki önemli unsuru bulunmaktadır: bunlar, yerel
ve transit olarak isimlendirilebilir. İstanbul Boğazında yoğun bir yerel deniz trafiği bulunmaktadır.
Bir günde karşılıklı sefer yapan şehir hatları gemileri, deniz otobüsleri ve dolmuş motorlarının
sayısı yaklaşık 1 500 civarındadır. Bununla beraber, geniş bir sahaya yayılan ve tüm İstanbul
Boğazını içine alan İstanbul Limanında, limaniçi hizmet veren gemilerin trafiğiyle beraber, çok
sayıda balıkçı teknesi ve özel deniz vasıtaları da bu suyolunu kullanmaktadır.
-459-