ısının yayılma yolları
advertisement
ISININ YAYILMA YOLLARI Bulunduğu ortama göre sıcaklığı yüksek olan her madde çevresine ısı aktarır.ÇalıĢma masası,kedi hatta buz bile kendisinden daha soğuk bir ortamda bulunduğu zaman çevresine ısı yayar.Isı,maddelerde çeĢitli yollarla yayılır.GüneĢin dünyamızı ısıtması,yemek yaparken tencerenin ısınması ve yemeğin piĢmesi gibi olayların her birinde ısı farklı yollarla yayılır. Maddelerin bir ucundan diğer ucuna ısı aktarımı taneciklerin birbirine çarpması sonucu gerçekleĢir.Madde ısı aldığında tanecikler daha hızlı titreĢir ve yanlarındaki taneciklere çarparak onlarında daha hızlı titreĢmesini sağlar.Aynı Ģekilde bu taneciklerde diğer taneciklere çarpar ve onlarında titreĢim hızını arttırır.Böylece ısı madde boyunca aktarılmıĢ olur.Maddeleri oluĢturan taneciklerin birbirine çarpması ile ısının aktarılmasına ısının iletim yoluyla yayılması denir. Isının iletim yoluyla yayılması,maddeler birbirine temas ettiğinde olur.Örneğin;yanan sobanın üzerine çaydanlık koyduğumuzda sadece çaydanlığın altı sobaya değmesine rağmen,çaydanlığın metal kapağı,ısının iletilmesi sebebiyle ısınır.Isı çaydanlığın sıcak olan kısmından soğuk olan kısmına iletilir. Tanecikli Olmadan Isının Yayılması: Soğuk bir kıĢ gününde,güneĢ altında kalan bir arabanın camlarına dokunduğumuzda camın soğuk,arabanın içine girdiğimizde içerdeki havanın sıcak olduğunu hissedebiliriz.Çünkü cam gibi saydam maddeler ıĢığı geçirdikleri gibi kolay ısınmaz. Oysa arabanın içi,camdan geçen güneĢ ıĢınları sayesinde ısınır.Burada ısı kaynağı ile arabanın içinde ki hava arasında doğrudan bir temas olmasına rağmen ısı aktarımı ıĢıma yoluyla gerçekleĢmiĢtir.IĢıma ısının ıĢınlar yoluyla yayılmasıdır. BUNLARI BĠLĠYOR MUYDUNUZ!! Bir yılda Dünyaya ulaĢan güneĢ enerjisi bütün insanlara gerekli olan enerjiden çok daha fazladır GECELERĠ DÜNYAMIZ NEDEN SOĞUR??? Dünya’mız gündüzleri güneĢten ıĢıma yoluyla gelen ıĢınlar sayesinde ısınır,fakat geceleri güneĢten ıĢıma yoluyla ısı alamaz.Buna rağmen Dünya geceleri ıĢıma yoluyla ısı yayar.Bunun içindir ki kayalar toprak dereler göller yaĢadığımız ortamlar geceleri gündüzlere göre soğuktur yayılması Isının boĢlukta ve taneciklerin birbirine çok yakın bulunduğu katı maddelerde nasıl yayıldığını öğrendik.Sıcak su yükselirken soğuk suyun onun yerine geçmesi ile suyun tamamı ısınır.Isının bu Ģekilde yayılmasına konveksiyon yolu ile yayılma denir. BUNLARI BĠLĠYOR MUYDUNUZ?? JOSEPH(JOSEF) VE ETĠENNE MONTGOLFĠER 1783 YILINDA SICAK HAVA ĠLE ġĠġĠRĠLMĠġ KAĞIT BĠR BALONLA 1860 METRE YÜKSELEREK ĠLK UÇUġU GERÇEKLEġTĠRMĠġTĠR. Isının iletim,ıĢıma ve konveksiyon olmak üzere üç yolla yayıldığını öğrendik.Bir kap içindeki çorbanın piĢmesi sırasında ısının hangi yollarla yayıldığı görülür.
