frostbıte ve hipotermi

05.01.2011
ISI-İLİŞKİLİ ACİLLER
Epidemiyoloji

Isı artışı ile ilişkili ölümler daha çok yaşlılarda
görülmekte
–
–
< 40 yaş; 1/1000 000
> 85 yaş; 5/1000 000
Haldun Akoğlu
Patofizyoloji


Isı üretimi ile ısı kaybı arasındaki denge
sağlanamazsa patofizyolojik etkiler ortaya
çıkar.
Isı kaybetme yolları;
–
–
–
–


Ellerde ve ayklarda hafif ödem tablosu
Günler içinde geriler
Minör hastalıklar
–
–
–
İletim (% 2),
Temas ( % 10-15),
Yayılma (% 65)
Buharlaşma
Heat edema

Klinik
–
–
–
heat edema
Prickly heat
Heat syncope
Heat cramps
Heat tetany
Heat exhaustion (bitkinlik)
Prickly heat


Giysili bölgelerde kaşıntılı, makülopapüler,
eritematöz raşlar
Stratum corneum tabakasının maserasyonu
sonucu ter kanallarının tıkanmasına
sekonder oluşan enflamasyon vardır.
1
05.01.2011
Heat syncope

Periferik vazodilatasyona, azalmış vazomotor
tonusa bağlı gelişen bir çeşit postural
hipotansiyon sonucu görülür.
Heat cramps



Heat tetany

Hiperventilasyon sonucu
–
–
–
Solunumsal alkaloz
Parestezi
Ellerde ve ayaklarda kasılma ile karakterizedir
İskelet kasında ağrılı, istemsiz ve spazmotik
kasılmaların olması
Özellikle bacaklar ve baldırda görülür.
Na, K ve hücresel sıvı kaybına bağlı görülür
Heat exhaustion

Nonspesifik semptomlar
–

Klinik olarak
–
Heat stroke


Heat exhaustion semptomlarına ek olarak
SSS disfonksiyonu mevcuttur ve ateş >40 C
(104 F)’dir.
Anhidrozis her zaman görülmeyebilir.
Baş dönmesi, kuvvetsizlik, keyifsizlik, bitkinlik,
sersemlik, bulantı, kusma, baş ağrısı ve miyalji
Senkop, ortostatik hipotansiyon, sinüs taşikardisi,
takipne, terleme ve hipertermi (< 40 C) görülebilir.
Tanı

Heat stroke, ateş yüksekliği ve bilinç
bulanıklığı şikayeti ile başvuran hastalarda
düşünülmelidir.
2
05.01.2011
Ayırıcı tanı

İnfeksiyon
–

Toksinler
–


(tirotoksikoz, Diyabetik Ketoasidoz)
Primer SSS hastalıkları
–

(antikolinerjik, fenotiyazinler, salisilat, fensiklidin (PCP),
kokain, amfetaminler ve alkol çekilme send.)
Endokrin ve metabolik aciller
–

(sepsis, menenjit, ensefalit, malaria, tifo, beyin absesi)
(status epileptikus, stroke, intrakraniyal kanama)
Nöroleptik malin sendrom
Malin hipertermi
Tedavi



Stabilizasyon
Hızlı soğutma
Altta yatan hastalıklar ve yaralanmaların
değerlendirilmesi
Laboratuvar








Tedavi




Tedavi

Dirençli vakalarda
–

ABC
Hidrasyon (isotonik normal salin ve LR),
santral basınç ve idrar çıkışı takibi
Evaporasyon (buharlaşma) en iyi ve en pratik
soğutma yöntemi
Buz paketleri aksilla ve kasıklara konulabilir.
Titremelere kaşı benzodiazepinler veya
fenotiyazinler kullanılabilir.
Takip

Soğuk gastrik, peritoneal lavaj veya
kardiyopulmoner bypass kullanılabilir.
40 C altına inince soğutma işlemi kesilir
CBC
Glukoz,elektrolitler, BUN, kreatinin, KCFT
Koagulasyon testleri
CK
İdrar analizi, idrarda miyoglobin
Kan kültürleri, AKG
Akc grafisi, EKG ve gebelik testi
BT ve LP (intrakranial patoloji şüphesi varsa)


Heat stroke olan hastalarda end-organ
hasarı gelişebileceğinden, yakın takip için
YBÜ’ ne yatırılmalı.
Heat exhaustion ve çok yaşlı hastalar veya
altta yatan comorbid hastalığı olanlar
yatırılarak tedavi edilmeli
Diğer minör yaralanmalarda hastalar plk
takibi yapılmak üzere gönderilebilir.
3
05.01.2011
ISIRIKLAR VE SOKMALAR
HYMENOPTERA (BAL ARISI-EŞEK ARISI)

Venoma en sık yanıt
–
Haldun Akoğlu
Klinik

Toksik reaksiyonlar nonantijeniktir.
Anflaksiye benzer ancak genellikle
bronkospazm ve ürtiker olmadan sadece
bulantı, kusma ve ishal ile sınırlı kalır.

Genellikle sistematik yanıt olmaz
Klinik

Ciddi anaflakside ilk semptomlar
–
–
–
Klinik

Gecikmiş reaksiyonlar görülebilir
–
–
–
–
Serum hastalığı benzeri semptom ve bulgular
Ateş, baş ağrısı, keyifsizlik
Ürtiker
Poliartrit
Sokma yerinde ağrı, hafif eritem, ödem ve kaşıntı
Gözlerde kaşıntı, ürtiker ve öksürük
Semptomlar çoğunlukla 15 dk içinde görülmeye
başlar ve 6 saat içinde hepsi ortaya çıkar
İlerledikçe solunum yetmezliği ve kardiyovasküler
kollaps görülebilir
Tedavi


Minör lokal reaksiyonlarda oralantihistaminler
ve analjezikler yeterli olur
Daha ciddi reaksiyonlarda epinefrin vermek
gerekir
–
–
–
1/1000 0,3-0,5 mL erişkin için
1/1000 0,01 mL/kg (maks 0,3mL) çocuk için
Bazı hastalarda 10-15 dk sonra 2. enj gerekebilir.
4
05.01.2011
Tedavi




Parenteral H1- ve H2-reseptör antagonisti
Steroidler (metilprednisolon)
Bronkospazm için beta agonistler
Hipotansiyon için kristaloid; dopamin ve
epinefri inf (LH)
Takip


Minör semptomlu hastalar birkaç saat
monitörize izlendikten sonra tedaviye yanıt
vermişse gönderilebilir.
Tüm hastalar mutlaka allerjiste
yönlendirilmelidir.
KARINCALAR


Ateş karıncalarının sokması sonucu papül
oluşur ve 6-24 saat içinde steril bir püstül
gelişir.
Tedavi arı sokmasındaki ile aynıdır.
5