istanbul borsası

M
Genelge No:
Değerleme ve İstatistik Müdürlüğü
fc
İSTANBUL
BORSASI
MENKUL KIYMETLER
İstinye 80860 titan bul
Tel : (0212) 298 21 00
F a k s : ( 0 2 1 2 ) 2 9 8 25 00
İstanbul, 15 Ocak 1997
Konu: Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemelerinde Hisse Senetlerinin Baz/Referans
Fiyatlarının Belirlenme Yöntemi Hk.
İlgi
: 30 Ocak 1995 tarih ve 10 sayılı Değerleme ve İstatistik Müdürlüğü Genelgesi.
Sayın Üyemiz,
Sermaye artırımları ve temettü ödemelerinde hisse senetlerinin baz/referans fiyatlarının
belirlenme yönteminin Borsa Yönetim Kurulu'nun 14.01.1997 tarihli toplantısında kabul edilen
son şekli yazı ekinde bulunmaktadır.
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
Saygılarımla,
İSTANBUL
MENKUL KIYMETLER BORSASI
BAŞKANLIĞI
Tuncay ARTUN
Başkan
Ek: 5 sayfa.
EYA/HT
Ek - 1
1/5
SERMAYE ARTIRIMLARI VE TEMETTÜ ÖDEMELERİNDE
HİSSE SENETLERİNİN BAZ/REFERANS FİYATLARININ
BELİRLENME YÖNTEMİ
TANIMLAR
F
ey
Fe
F
y
Fb
Fk
F
ağ
n
l
n
2
T
R
-
-
=
=
=
=
=
=
=
-
Mevcut ve artan sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin ortak baz fiyatı.
Mevcut sermayeyi temsil eden eski hisse senedinin baz fiyatı.
Sermaye artırımı nedeniyle verilen yeni hisse senedinin baz fiyatı.
Rüçhan hakkı kullanılmış, bedelsiz hakkı üzerinde hisse senedinin baz fiyatı.
Yeni pay alma kuponunun referans fiyatı.
Sermaye artırımı ve/veya temettü ödemesi öncesi en son seanstaki ağırlıklı ortalama fiyat.
Bedelsiz hisse alma oranı.
Rüçhan hakkı kullanma oranı.
1.000 TL nominal değerli bir hisse senedine nakit olarak ödenen temettü.
1.000 TL nominal değerli bir hisse senedinin rüçhan hakkı kullanma fiyatı.
Baz fiyat : Bir hisse senedinin bir seans süresince işlem görebileceği en üst ve en alt fiyat
limitlerinin belirlenmesinde esas teşkil edenfiyattır.Formüllerde bulunan fiyatın en yakın fiyat
adımına yuvarlanması ile elde edilir.
Referans fiyatı : Bir hisse senedinin ve/veya yeni pay alma kuponunun işlem görebileceği en
üst ve en alt fiyat limitlerinin belirlenmesinde esas teşkil etmeyen, fiyat tescili yapılıncaya
kadar üyelerce referans değer olarak kullanılması amaçlanan fiyattır.
1 - Temettü Ödemelerinde Baz Fiyatın Belirlenme Yöntemi
I - Temettünün tamamının nakit olarak dağıtılması:
a) Tedavülde yeni hisse senedi bulunmuyorsa, baz fiyat, en son ağırlıklı ortalama fiyattan
nakit olarak ödenen temettü bedeli çıkarılarak bulunur.
b) Tedavülde yeni hisse senedi de bulunuyorsa, eski hisse senedinin en son ağırlıklı ortalama
fiyatından nakit olarak ödenen temettü bedeli düşüldükten sonra bulunacak fiyatı ile yeni
hisse senedinin en son ağırlıklı ortalama fiyatının, eski ve yeni hisse senetlerinin sermaye
içindeki paylarına göre ağırlıklı ortalamasının alınmasıyla bulunur. Bu durumda baz fiyat:
(Eski hisse adedi * (Eski hissenin en son ağırlıklı ortalama fiyatı - Nakit Temettü)) + (Yeni hisse
adedi * Yeni hisse senedinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı)
Baz Fiyat
Eski hisse adedi + Yeni hisse adedi
formülüne göre hesaplanır.
Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemelerinde Hisse Senetlerinin
Baz/Referans Fiyatlarının Belirlenme Yöntemi / Ocak 1997
Ek - 1
2/5
II - Temettünün tamamının hisse senedi olarak dağıtılması:
Temettünün hisse senedi olarak dağıtılması, bedelsiz sermaye artırımı olarak değerlendirilir ve
baz fiyat, 2-A-I-b ve 2-B-I-b şıklanndaki formüllerde T=0 yazılmak suretiyle ve 2-A-I-e, 2-BI-h şıklanna göre hesaplamr.
III - Temettünün kısmen nakit, kısmen hisse senedi olarak dağıtılması:
Temettünün nakit olarak dağıtılan kısmı nakit temettü ödemesi, hisse senedi olarak dağıtılan
kısmı da bedelsiz sermaye artırımı olarak dikkate alınır ve baz fiyat, sermaye artırımlarında
baz/referans fiyatların belirlenme yöntemi 2-A-I-b, 2-A-I-e ve 2-B-I-b, 2-B-I-h şıklanndaki
formüllere göre hesaplanır.
2 - Sermaye Artırımlarında Baz/Referans Fiyatların Belirlenme Yöntemi
A - Kayıtlı Sermaye Sisteminde Olan Şirketlerde
I - Ortakların rüçhan haklarını tamamen veya kısmen kullanması durumunda,
a) Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artırım işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse
senetlerinin nakit temettüleri daha önceki bir tarihte ödenmiş ise;
b) Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artırım işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse
senetlerinin nakit temettüleri de ödeniyorsa;
Fey
Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemelerinde Hisse Senetlerinin
Baz/Referans Fiyatlarının Belirlenme Yöntemi / Ocak 1997
Ek - 1
3/5
c)
Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artırım işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse
senetlerine nakit olarak ödenecek temettü oranı belli ve ileri bir tarihte ödenecekse;
F a ğ + I1 2 R-T
Fe=
+ T ,
Fy = F e - T ,
Fk=(Fy-R)xn2=(Fe-T-R)xn2
ı +ÎİJ + n 2
d) Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artırım işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse
senetlerine nakit olarak ödenecek temettü oram belli değil ve ileri bir tarihte ödenecekse,
eski, yeni hisse senetleri ve yeni pay alma kuponlarının fiyatı, fiyat oluşuncaya kadar
serbest bırakılır.
e)
Hisse senedinin "Nakit temettü, bedelli ve bedelsiz haklan üzerinde" fiyatı nominal
değerinin altındaysa veya nakit temettü kuponu kesilmiş ve bedelsiz hakkı kullanılmış
olarak hesaplandığında nominal değerinin altına düşüyorsa, baz fiyatın tespitinde, rüçhan
hakkı kullanma oranı ve değeri hesaba katılmaz ve baz fiyat yukarıdaki formüllerde n 2 =
0 yazılarak belirlenir.
II - Bedelli sermaye artırımlarında ortakların, rüçhan haklarının tamamen kısıtlanarak piyasa
fiyatından birincil piyasada halka arz edilmesi durumunda;
a)
Rüçhan haklarının tamamen kısıtlanarak Borsa'da halka arzına başlandığı gün mevcut
hisse senetlerinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı o günün ikincil piyasa işlemlerinde baz
fiyat olarak alınır.
b) Rüçhan haklan tamamen kısıtlanarak bedelli artınm ile birlikte bedelsiz artınm ve/veya
temettü ödemesi de yapılıyorsa, ikincil piyasada baz fiyat, temettü ödeme tarihine göre Ib, c, d şıklanndaki formüllerde n 2 = 0 yazılarak belirlenir.
Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemelerinde Hisse Senetlerinin
Baz/Referans Fiyatlarının Belirlenme Yöntemi / Ocak 1997
Ek - 1
4/5
B - Esas Sermaye Sisteminde Olan Şirketlerde
I - Bedelli sermaye artırımlarında ortakların rüçhan haklarını tamamen veya kısmen
kullanması durumunda;
a)
Rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün, mevcut hisse senetlerinin nakit temettüleri
daha önceki bir tarihte ödenmişse, mevcut hisse senedinin "bedelsiz haklan üzerinde" baz
fiyatı;
Fb =
F
r
L
^
+ n R
\+nx+n2
ı
xo+no,
Fk=
J
F
r
L
*ı+n2R
i x n2
ı + ıij + n 2
J
b) Rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün, mevcut hisse senetlerinin nakit temettüleri de
ödeniyorsa, mevcut hisse senedinin "bedelsiz haklan üzerinde" baz fiyatı;
[
Fas + I U R - T T
*
x(i+nı),
F
*=
ı + ıij + n 2 J
I " Fa» + n 9 R - T
- Ü - J
L
ı + ntj + n 2
~î
R
J
c) Rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün mevcut hisse senetlerine ödenecek nakit temettü
miktarı belli, ancak, sermaye artırımından sonra ödeneceği durumda, mevcut hisse
senedinin "bedelsiz haklan üzerinde" baz fiyatı:
[
F ag + n 9 R -T "I
8
2
ı + rij + n 2
x(l +n,) + T,
J
F
*=
T Fa» + n ? R -T
T
J L J
R
*n2
L
ı + ıij + n 2
J
d) Rüçhan hakkı kullammmın başladığı gün mevcut hisse senetlerine ödenecek nakit temettü
oram belli değil ve ileri bir tarihte ödenecekse, mevcut hisse senedinin "bedelsiz haklan
üzerinde" fiyatı ve yeni pay alma kuponlannın fiyatı, fiyat oluşuncaya kadar serbest
bırakılır.
e)
Sermaye artınmı nedeniyle bastınlan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığı gün,
mevcut hisse senetlerinin nakit temettüleri daha önceki bir tarihte ödenmiş ve artan
sermayenin tescili aynı yıl içinde yapılmışsa,
Fe y =
r
1 +IİJ
Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemelerinde Hisse Senetlerinin
Baz/Referans Fiyatlarının Belirlenme Yöntemi / Ocak 1997
Ek - 1
5/5
f)
Sermaye artırımı nedeniyle bastırılan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığı gün,
mevcut hisse senetlerine nakit olarak ödenecek temettü miktarı belli, ancak hisse
senetlerinin dağıtımından sonra ödenecekse,
Fb-T
Fe=
+T
,
Fy = F e - T
1 + Il|
g) Sermaye artırımı nedeniyle bastırılan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığı gün
mevcut hisse senetlerine nakit olarak ödenecek temettü miktarı belli değilse ve daha
sonraki bir tarihte ödenecekse eski ve yeni hisse senetlerinin fiyatları, fiyat oluşuncaya
kadar serbest bırakılır.
h) Hisse senedinin "Nakit temettü, bedelli ve bedelsiz haklan üzerinde" fiyatı nominal
değerinin altındaysa veya temettü kuponu kesilmiş ve bedelsiz hakkı kullanılmış olarak
hesaplandığında nominal değerinin altına düşüyorsa, bu durumda, baz fiyatın tespitinde
rüçhan hakkı kullanma oranı ve değeri hesaba katılmaz ve baz fiyat yukandaki
formüllerde n 2 = 0 yazılarak belirlenir.
II - Bedelli sermaye artırımlarında ortakların rüçhan haklarının tamamen kısıtlanarak
piyasa fiyatından birincil piyasada halka arz edilmesi durumunda;
a) Rüçhan haklannm tamamen kısıtlanarak halka arzına başlandığı gün mevcut hisse
senetlerinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı o günün ikincil piyasa işlemlerinde baz fiyat
olarak alınır.
b) Rüçhan haklan tamamen kısıtlanarak yapılan bedelli bir sermaye artmmı ile birlikte
bedelsiz bir sermaye artmmı da yapılıyorsa; birincil piyasa işlemlerinin başladığı gün,
mevcut hisse senetlerinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı ikincil piyasada baz fiyat olarak
alınır. Bastınlan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığında; bedelsiz sermaye
artıranını temsil eden hisse senetlerinin temettü haklarının olup olmadığı ve temettü
ödeme tarihine göre, baz fiyat I-e,f,g şıklanna göre sadece bedelsiz oranı dikkate alınarak
hesaplanır.
Şirketlerin birleşme, bölünme, devir alma/alınma ve yukanda belirtilen durumlann dışında,
hisse senetlerinin baz/referans fiyatlan Borsa Başkanlığı tarafından belirlenir ve duyurulur.
Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemelerinde Hisse Senetlerinin
Baz/Referans Fiyatlarının Belirlenme Yöntemi / Ocak 1997