Bor toksitesine dayanıklı bitkilerde aşırı bora karşı bazı türlerde

Bir mikro besin elementi olan bor; dünyada ve Türkiye’de özellikle kurak ve yarı kurak
bölgelerde topraktaki miktarlara bağlı olarak lokal toksik etki yapabilmektedir. Bu
nedenle bor toksisitesi dünyanın çeşitli bölgelerinde özellikle tahıllarda verim
düşüşlerinin başta gelen sebepleri arasında gösterilmektedir.
Özellikle Orta Anadolu Bölgesi'nde ki değişik araştırma enstitüsü araştırıcılarının
gözlemlerine ve diğer çalışmalara göre Orta Anadolu'da arpa ve buğday üretim
alanlarında bor toksisitesinin olduğu bildirilmiştir.
Bor toksitesine dayanıklı bitkilerde aşırı bora karşı bazı türlerde sentezlenen
mannitol, sorbitol gibi bazı metabolitler sayesinde bitkiler bor zararından
korunmaktadır. Yüksek yapılı bitkiler üzerinde yapılan biyokimyasal ve fizyolojik çalışmalar
mannitol sentezleyen türlerin tuz ve osmotik strese daha toleranslı olduklarını
göstermiştir. Bu yüzden mannitolun biyotik ve abiyotik strese karşı bitkilerde
direnci artırdığı söylenmektedir.
Çalışmamızda, Triticum aestivum L. cv. İkizce-96 ve Triticum durum Desf.
var. Mirzabey buğday genotiplerinde bor elementinin toksik etkisine karşı
mannitolun dışarıdan verilmesi ile bor fazlası alınımı azaltarak bor stresine
engel olup olamayacağı ve bor toksisitesi sonucunda buğday bitkisinde
meydana gelen bitki boyunun uzaması, yeşil aksam gelişmesinin durması,
büyümenin gecikmesi ve kök gelişiminin azalması gibi semptomlarda bir
iyileşme görülüp görülemeyeceğinin gözlenmesi amaçlanmıştır.