haber bülteni

HABER BÜLTENİ
7 Temmuz 2005
Haber Özetleri
Irak

Resmi ziyaret için İran'da bulunan Irak Savunma Bakanı Sadun El-Duleymi,
temaslarını sürdürüyor. Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi ve Savunma Bakanı
Amiral Ali Şamhani ile dün görüşen El-Duleymi, bugün de Cumhurbaşkanı
Muhammed Hatemi tarafından Sadabad Sarayı'nda kabul edildi. İran resmi
haber ajansına göre İran Savunma Bakanı Şamhani , Bağdat hükümetinin
güvenliği güçlendirme ve yeni anayasa yazma çabalarını desteklediğini
bildirdi. Şamhani, Amerikan ordusunu kastederek tüm yabancı kuvvetlerin
Irak’tan çekilmesi gerektiğini de söyledi. Dışişleri Bakanı Harrazi ve ElDuleymi, dünkü görüşmede, İran-Irak arasındaki ilişkilerin yanı sıra iki ülkeyi
ilgilendiren çeşitli konular üzerinde görüş alışverişinde bulundu. ''İki ülke
arasında sıkı bağlar bulunduğunu'' ifade eden Harrazi, İran'ın sadece
komşuluk ilişkilerini geliştirmek istemediğini, aynı zamanda yeni Irak
hükümetine yardıma hazır olduğunu belirtti. ''Saddam Hüseyin çok sayıda
Iraklı ve İranlıyı öldürdü ve iki ülke Saddam diktatörlüğünün kurbanı oldu''
diyen Harrazi, ''yeni dönemde her iki ülkenin karşılıklı güven çerçevesinde
dürüstçe çaba sarf etmesi gerektiğini'' söyledi. Sadun El-Duleymi de, Irak'ın
komşuları ve özellikle İran'la arasındaki güveni sağlamlaştırmak istediğini ifade
ederek, ''Irak, Saddam rejiminin İran politikası nedeniyle sizden özür diliyor''
dedi. ''İran-Irak arasındaki mevcut durumun pozitif sonuçlarına'' işaret eden ElDuleymi, ''karşılıklı ilişkileri geliştirmenin iki ulusun bölgedeki geleceği, barışı
ve istikrarı üzerinde etkili olabileceğini'' kaydetti. ''Irak'ın İran'la dostane
ilişkilerini geliştirmek istediğini'' vurgulayan El-Duleymi, ''Irak hükümeti, hiçbir
gücün iki ülke arasındaki sıkı bağları koparmasına izin vermeyecektir'' diye
konuştu. Irak'ta Saddam Hüseyin yönetiminin devrilmesinden sonra,
1980'lerde 8 yıl süresince savaşan iki ülke arasındaki ilişkiler düzelme eğilimi
gösterdi. ABD'nin öncülük ettiği koalisyonun Irak'ı işgalinden sonra yönetimde
güçlenen Şiiler, İran ile ilişkileri geliştirmek için çaba harcıyor. İki ülke
arasındaki ilişkilerin düzelme sinyali vermesinden sonra İran Dışişleri Bakanı
Kemal Harrazi, geçen Mayıs ayının ortalarında Irak'ı ziyaret etmişti. Irak
Başbakanı İbrahim Caferi de 12 Temmuz'da İran'a resmi ziyarette bulunacak.
(AA)

Irak Meclisi dün toplandı. Toplantıda, Kerkük problemi tartışıldı. Kürtler üç
istekte bulundular:
1. Kürtlerin yaşadığı bölgeler, Kürdistan’a ait olsun.
1
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
2. Kürt dili para ve pasaportlarda kullanılsın.
3. 58. madde uygulansın. (www.kerkuk.net)

Türkmen Milletvekili ve Türkmeneli Partisi Başkanı Riyaz Sarıkahya, Irak
Parlamentosu toplantısında, 4 Temmuz günü konuşma yaptı. Sarıkahya
konuşmasında, Kerkük şehrinin ayrı bir federatif bölge ilan edilmesini ve bu
şehrin Türkmen, Kürt ve Araplardan oluşan karma bir yönetimle yönetilmesini
istedi. (www.kerkuk.net)

Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, Necef’i ziyaret etti. Talabani, bu
ziyaretinde Sistani ve Abdülaziz El-Hekim’le görüştü. Necef'te Şii lideri
Ayetullah Ali El Sistani başkanlığında Şii din adamlarıyla yaptığı toplantıdan
sonra konuşan Talabani, Şii ve Kürt vekillerin işbirliği yapacağından emin
olduğunu ve yeni anayasa taslağının planlandığı tarihte tamamlanacağını
söyledi. Talabani, anayasanın oluşturulması sürecine, Sünni Arap toplumu da
dahil, tüm Iraklıların katılacağını kaydetti. Irak'ın yeni anayasasını hazırlayan
komisyonun 15 Ağustos'a kadar taslağı bitirmesi gerekiyor. Taslağın iki ay
sonra referanduma sunulması planlanıyor. (www.iraq-ina.com) (AA)(AP)

Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, hükümetin silahlı gruplarla görüştüğü
iddialarını yalanladı. Talabani, El Cezire televizyonuna verdiği demeçte, Irak
hükümetinin sadece silah taşımayan gruplarla görüşebileceğini söyledi.
Talabani, ''Irak hükümeti ve sözde direnişçiler arasında görüşme söz konusu
değil ve bundan eminim'' diye konuştu. ABD Savunma Bakanı Donald
Rumsfeld, bazı direnişçi grupların liderleriyle görüşmeler yapıldığını
açıklamıştı. (AA)(AP)

Irak hükümeti, Bağdat'ta görev yapan bazı diplomatları direnişçilerle
görüşmekle suçlayarak, bu diplomatların hayatlarını tehlikeye attıkları
uyarısında bulundu.
İçişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, ''Bazı
büyükelçilerin teröristlerle görüştüğüne dair bilgilere sahibiz, bu davranışlarının
sorumluluğu kendilerine aittir'' denildi. Bakanlık açıklamasında, Mısır'ın
kaçırılan Bağdat Büyükelçisi İhab El-Şerif'e atıfta bulunulup bulunulmadığına
dair bir soruya verilen yanıtta, ''Belli bir olayla ilgili konuşulmadığı'' ifade
edilerek, ''Kendisi tehlikeli bir yere tek başına gitmiştir, bu hareketinin
sorumluluğu tamamen kendisine aittir. Kendisinin nerede bulunduğunu ve
kimler tarafından kaçırıldığını tespit etmeye çalışıyoruz'' denildi. (AA)(AFP)

Irak'ın Selahaddin vilayetinin eski meclis başkanı Ali Galib İbrahim El-Tikriti
öldürüldü. Polis, El-Tikriti'nin dün gece vilayetin başkenti Tikrit'te, aracıyla seyir
halindeyken öldürüldüğünü bildirdi. Bu arada El-Tikriti'nin öldürülmesini
protesto eden bin dolayında gösterici, Tikrit'teki emniyet binasının kontrolünü
ele geçirdi. Polisle göstericiler arasında çıkan çatışmada bir polisin öldüğü, 3
göstericinin yaralandığı belirtildi. Göstericiler, El-Tikriti'nin öldürülmesinden
sorumlu tuttuğu polis şefi ve valinin istifa etmesini istedi. (AA)(AP-REU)

Irak'ın kuzeyindeki Musul kentinde yerel yönetim binasını hedef alan havan
topu saldırılarında 3 kişinin öldüğü bildirildi. Sağlık yetkilileri ve görgü tanıkları,
12 havan topunun kullanıldığı saldırılarda 46 kişinin yaralandığını açıkladılar.
Havan toplarının, yerel yönetim binasını hedef aldığı ve bölge yakınında
2
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
kalabalığın üzerine düştüğü belirtildi. Bölgedeki caddelerin kordon altına
alındığı kaydedildi. (AA)

Irak'ta Şii milislerinden oluşan Bedir Tugayları'nın üst düzey bir yetkilisinin
Bağdat'ın güneyinde öldürüldüğü bildirildi. Savunma Bakanlığı'ndan bir
kaynak, ''Rahim Emin kimliğini taşıyan ve Bedir Tugayları'nda yarbay
rütbesine sahip olan bir kişi, Dura'da otomobiliyle giderken silahlı kişilerin
saldırısı sonucu öldü'' dedi. (AA)(AFP)

Amerikan ordusu, Irak'ta direniş faaliyetlerine katıldığından şüphelenilen 5
Amerikan vatandaşını gözaltında tutuyor. Gözaltındaki Amerikalıların kimliğiyle
ilgili bilgi vermeyen ABD Savunma Bakanlığı sözcüsü Bryan Whitman, bu
kişilerden üçünün Irak, birinin İran, birininse Ürdün asıllı olduğunu belirtti.
(AA)(AP)
Orta Doğu

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hamid Rıza Asefi, Almanya, Fransa ve
İngiltere'nin uranyum geliştirme programı hakkında sunacağı planda, İran'ın
uranyum zenginleştirme hakkı belirtilmezse planı kabul etmeyeceklerini
söyledi. Asefi, üç AB ülkesinin İran'ın nükleer programı hakkında önerecekleri
planı ağustosun başında kendilerine sunacağını belirtti. Asefi, üç AB ülkesinin
kendi aralarında, İran'ın uranyum zenginleştirme programı hakkında bir
uzlaşmaya varmamaları durumunda, İran'ın gelecekteki faaliyetleri konusunda
kararın üst düzey yetkililerce verileceğini kaydetti. İngiltere, Almanya ve
Fransa'nın mayıs ayı sonunda yapılan son müzakereler çerçevesinde
belirlenen çözüm yöntemlerini bugün sunmaları gerekiyordu. (AA)

İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi (UYGK) Genel Sekreteri ve nükleer
görüşmelerdeki baş müzakereci Hüccetülislam Hasan Ruhani'nin ''istifa
ettiğine'' ilişkin haberler yalanlandı. İRNA ajansının haberinde, Ruhani'nin,
istifa mektubunu Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'ye gönderdiği
belirtilmişti. İran basınında, son günlerde, muhafazakar Mahmud
Ahmedinecad'ın cumhurbaşkanlığına seçilmesinden sonra, Ruhani'nin istifa
edeceği yolunda haberler çıkmıştı. (AA)(AFP)

İran'da 216 milletvekili, 24 Haziranda yapılan seçimde cumhurbaşkanı seçilen
Mahmud Ahmedinecad'a ''tam destek'' verdiklerini göstermek için mektup
imzaladılar. Seçimlere ''yüksek katılımın'', ''İran düşmanlarının ülkenin dinsel
demokrasisine karşı yürüttükleri geniş çaptaki psikolojik mücadeleye ve
onların seçimleri engelleme girişimlerine rağmen'' yerine geldiği ifade edilen
mektupta, halkın bu girişimleri kararlılıkları sayesinde ''küçük düşürdükleri''
kaydedildi. İran İslam Devrimi'nin insanların sadakati ve gayretleriyle zafere
ulaştığı dile getirilen mektupta, dostu düşmandan ayırmak için önlem alınması
ve bu bağlamda karar verilmesi gerektiği belirtildi. (AA)

İsrail, 15 Ağustos'ta başlayacak ''Gazze'den Çekilme Operasyonu'' için geri
sayıma başladı. ''Çekilme Operasyonu''nun, Nisan 2002'de Filistinlilere karşı
düzenlenen ''Savunma Kalkanı'' operasyonundan bu yana en büyük askeri
harekat olacağı bildiriliyor. Herhangi bir direniş ve benzeri olay olmaması
3
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
durumunda, 4 hafta sürmesi beklenen çekilme operasyonu, Batı Şeria'daki
Filistin topraklarında, yaklaşık 2,5 milyon Filistinli arasında yaşayan 200
binden fazla Yahudi nüfustan ancak 500 kadarını etkiliyor. Gazze Şeridi'nde
ise 1,3 milyon Filistinli arasında, mevcut Yahudi yerleşimlerinde 8.500 İsrail
vatandaşı yaşıyor. Operasyonda, Filistin Yönetimi'nin güvenlik güçleri Filistin
tarafında yer alacak. Sınıra yerleştirilecek 5 bin Filistinli askerin eğitimine
başlandı. Ayrıca, İsrail ile Mısır arasındaki sınıra 750 Mısır askerinin
konuşlandırılması için de iki ülke güvenlik yetkilileri arasında görüşmeler
sürüyor. İmzalanması öngörülen protokolle 14 kilometrelik sınırda, silah başta
olmak üzere her türlü kaçakçılığın önlenmesi amaçlanıyor. (AA)

İsrail, Gazze Şeridi'nden çekilmesine bağlı harcamalarının bir bölümünün
karşılanması için yüz milyonlarca dolar tutarında bir yardımı görüşmek üzere
yarın ABD'ye bir heyet gönderiyor. Bir başbakanlık yetkilisi, Washington'da
görüşmelerde bulunacak heyetin, özellikle Gazze Şeridi'nden tahliye edilecek
yerleşimcilerin Celile ve Necef'e yerleştirilmeleri için ek yardım ile askeri kamp
ve tesislerin İsrail topraklarına taşınması için gerekli masrafların karşılanması
konusunda görüşmeler yapacağını belirtti. Yetkili, Ağustos ortasına kadar
tahliye edilecek 8 bin yerleşimciye verilecek tazminat ve tahliye masrafının
1,75 milyar dolar olduğunu söyledi. İsrail basını da, ABD'ye gidecek heyetin
500 milyon dolar talep edeceğini yazdı. (AA)

Mısır'da Kifaye Hareketi, Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek aleyhinde gösteri
yaptı. Başkent Kahire'nin İmbaba semtindeki gösteriye Amel Partisi,
Tecammug Partisi, Müslüman Kardeşler, Nasır Partisi ve sivil örgütlerden 300
kadar kişi katıldı. Gösteride ''Kifaye (yeter)'', ''Sus Mübarek'', ''Mübarek
merhamet et'', ''Mübarek'e hayır'', ''24 yıl yeter'' ve ''Hürriyet ve adalet
istiyoruz'' sloganları atıldı. ''Şimdi Hürriyet'' ve ''Kifaye, Reform İstiyoruz ve
Gençler Reform İçin'' pankartlarının taşındığı gösteride, göstericilerle polis
arasında kargaşa çıktı. Mısır milli marşının okunmasıyla sona eren gösteride,
cezaevlerindeki mahkumların serbest bırakılması çağrısı da yapıldı. Kifaye
hareketi, gelecek hafta Çarşamba günü tekrar bir araya gelme kararı aldı. (AA)

Suriye bir ''terör örgütü'' üyesi olduğundan şüphelenilen iki kişiyi daha
tutukladığını açıklarken, Amerikalı bir yetkiliyse tutuklanan kişilerin Ürdün
vatandaşı olduğunu ve bu kişilerin El Kaide, Hizbullah ya da Hamas gibi terör
örgütleri değil bir suç örgütü üyesi olduklarını iddia etti. Adı açıklanmayan
örgütün bazı üyelerinin, eski Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in
korumaları olarak çalıştığı kaydediliyor. ABD yönetimi Suriye'ye, direnişçilerin
Amerikan güçlerine karşı çarpışmak için sınırdan Irak'a geçtiği için Irak sınırını
kapatması yolunda baskı yapıyor. (AA)(REU)
Avrupa Birliği

Malta parlamentosu, AB Anayasası'nı oybirliğiyle onayladı. Malta Başbakanı
Lawrence Gonzi, ülke tarihinde ilk kez siyasetçilerin Avrupa işleri konusunda
ortak bir görüşe sahip olduklarını belirtti. 400 bin nüfuslu Malta, AB
Anayasası'nı onaylayan 12'nci AB üyesi oldu. (AA)(AFP)
4
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
Diğer Haberler

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Amerika’nın Sun Valley kentinde
düzenlenen toplantıda Amerikalı işadamlarına hitap etti ve ikili görüşmelerde
bulundu. Başbakan konuşmasında, batılı kurumları benimsemiş ve uygulayan,
İslam konferansı üyesi Türkiye’nin, Müslüman ülkelerle Batı arasında
medeniyetler uyuşmasının en güzel örneği olduğunu bildirdi. Başbakan, 400
milyar doları aşan ekonomik hacmiyle dünyanın en büyük 20 ekonomisi
arasında yer alan ve 140 ülkeye ihracat yapan Türkiye’nin ekonomik
gelişmeyle demokratikleşme sürecinde eşit mesafe aldığını söyledi. Başbakan,
Atatürk’ün 1923 yılında başlattığı demokrasi atılımının yarattığı ekonomik
dinamizmin, Türkiye’nin gelişmesine hız verdiğini bildirdi. Erdoğan,
medeniyetler çatışmasını önlemede, kilit konumdaki Türkiye’ye kritik bir rol, ve
yöneticilerine de sorumluluk düştüğünü belirtti. (VOANEWS)

Sudan Ulusal Meclisi, ülkenin tamamında şeriat kurallarının uygulanmamasını
sağlayan ve eski isyancı Hıristiyan liderin hafta sonunda devlet başkan
yardımcısı olarak yemin edebilmesinin yolunu açan yeni anayasayı kabul etti.
Oturuma katılan 286 milletvekilinin tamamının oylarıyla kabul edilen yeni
anayasaya göre, nüfusun çoğunluğunu Hıristiyan ve Animistlerin oluşturduğu
ülkenin güney kesiminde şeriat uygulanmayacak ve devlet başkanının
Müslüman olması zorunluluğu bulunmayacak. Sudan'da ocak ayında hükümet
ile güneydeki isyancılar arasında varılan barış anlaşmanın ardından bugün
kabul edilen yeni anayasayla eski isyancıların lideri John Garang cumartesi
günü Devlet Başkan Yardımcısı olarak yemin edecek. (AA)(AP)
Gazete Başlıkları
Avrupa basını G8 zirvesine geniş yer ayırıyor bugün. Die Welt'e göre
sanayileşmiş ülke liderleri küresel ekonominin temel sorunlarıyla baş
etmedikçe, Afrika'ya önerdikleri borçları silme teklifiyle kıtanın sorunlarına bir
çare sunduklarını zannetmemeli. Alman gazetesi, "Afrika'nın sorunlarını
ortadan kaldırmak için Avrupa ve Amerika'da tarım sektörünün aldığı devlet
teşviklerini, korunmacı ekonomi politikalarını ve Afrika'daki yolsuzluğa karşı
yaptırım önerilerini tartışmaya açmak gerek" diyor. Die Welt, "Fakat bu G8
zirvesinden çok birşey çıkmayacak çünkü liderler bu anahtar konuların üzerine
gitmekten kaçınıyor" hükmüne varmış.
Amerikan Gazetesi Christian Science Monitor ise, Irak’taki gelişmeleri konu
almış. Gazete, Irak’ta Sünnilerin siyasi sürece katılımının önemini vurguluyor
ve bu yönde olumlu gelişmeler yaşandığını aktarıyor. Yeni Irak anayasasının
15 Ekim’de oylanacağını hatırlatan gazete, Sünnilerin referanduma katılımının
sağlanması için anayasanın hazırlık sürecinde de yer almaları gerektiğini
belirtiyor: "Sünniler açısından azınlıkta oldukları gerçeğiyle yaşamak hiç kolay
olmayacak. Şiiler açısından da, tarihi düşmanlarını ve çektikleri acıları
affetmek aynı ölçüde zor olacak. Ama Şiilerin yaşanılanları unutması ve bütün
Iraklıları Irak’ın demokratik yurttaşları olarak kabul eden bir anlayış, barışa
giden yolu açacaktır."
5
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)