mkt 204 mekatronik yapı elamanları

advertisement
MKT 204 MEKATRONİK YAPI
ELEMANLARI
2013-2014 Bahar Yarıyılı
Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mekatronik
Mühendisliği Bölümü
Yrd. Doç. Dr. Egemen Avcu
TRİBOLOJİ III
Yağlama Tekniği
Yağlama Tekniği
Bu özellikleri yerine getirebilecek tek bir yağlayıcı madde
bulunmamakla beraber belirli şartlarda belirli sınır değerlerine kadar
kullanılabilen yağlayıcı maddeler vardır. Bu yağlayıcı maddeler katı,
plastik, sıvı ve gaz yağlayıcılar olarak dört grupta toplanabilir.
Yağlayıcı Maddeler
Birbiri üzerinde kayan yüzeyler arasında gaz, sıvı ve katı halde
bulunan yağlayıcı maddelerin kullanılması ile sürtünme direncini
azaltmak ve bununla ilgili olaylara uygun bir şekilde tesir etmek
mümkündür.
Yağlayıcı maddelerden:
•Kendi molekül ve kristalleri arasında küçük bir sürtünme direnci
göstermesi,
•Yağlayacağı yüzeylere mümkün olduğu kadar iyi yapışması,
•Yağlayacağı yüzeyleri kimyasal olarak etkileyip bozmaması,
•Sıcaklık ve atmosfer etkilerine karşı yeter bir dayanıklılık göstermesi,
•Çok pahalı olmaması (ekonomik olması)
gibi özellikler beklenmelidir.
Katı Yağlayıcılar
Katı yağlayıcılar yalız başlarına veya sıvı yağların ya da greslerin içine katkı olarak
kullanılabilirler. En çok ulanılan katı yağlayıcılar grafit ve molibden disülfittir. Katı
yağlayıcılar, madensel yüzeylerin üzerinde kayma gerilmesi düşük ve kopma mukavemeti
yüksek bir tabaka oluşturarak yağlama özelliği sağlarlar. Yağlayıcı olarak kullanılan grafit
ve molibden disülfitin çok temiz olmaları gerekir aksi halde yüzeyleri şiddetli bir şekilde
aşındırırlar.
Sıvı Yağlayıcılar
Plastik Yağlayıcılar
Bunlar belirli sıcaklık sınırlarına kadar şekillerini koruyabilen plastik kitleler
halindeki yağlayıcılardır. En geniş kullanma alanını madensel gresler
oluşturur. Madensel bir sabuna sentetik veya madensel bir yağ içirilerek
elde edilir.
Madensel sabun gresin çatısını teşkil eder, yağlayıcı özeliği yoktur. Gresin
%60 – 90 ını içine içirilmiş yağ, kalan kısmını da madensel sabun teşkil
eder. Gresler çatıyı oluşturan madensel sabuna göre isimlendirilir. Kalsiyum
sabunlu gresler, lityum sabunlu gresler, baryum sabunlu gresler, silikon
gresi ve bentonit gresi gibi çeşitleri sayılabilir.
Gresler daha çok açıkta çalışan ve uzun yağlama süreleri olan orta hız ve
yükler bölgesindeki yataklamalarda kullanılmakla beraber sızdırmazlık
problemi yaşanan yerlerde de büyük oranda tercih edilir.
Organik Yağlar
Hayvansal veya bitkisel esastan gelir. Üstün yağlama özellikleri olmakla
beraber ömürleri azdır. Hayvansal yağlardan mafsal ve kemik yağları ile bitkisel
yağlardan zeytinyağı, hintyağı ve şalgam yağı bu grubun en çok bilinen
türleridir.
Yağlayıcıların Özellikleri
Yağlayıcıların Özellikleri
Yağlayıcıların Özellikleri
Yağlayıcıların Özellikleri
Yağlayıcıların Özellikleri
Viskozite sıcaklığın ve az da olsa basıncın
etkisiyle değişir. Genellikle sıvılarda viskozite
sıcaklığın artmasıyla azalmaktadır. Gazlarda ise
hafif bir yükselme göstermektedir. Burada
önemli
olan
husus
sıvı
yağlarının
viskozitelerinin 30˚ ile 70 C˚ arasında büyük
bir değişim gösterdiğidir
Yağlayıcıların Özellikleri
Gazlar
Viskozite düşük ve orta basınç değerlerinde basınçtan etkilenmez fakat yüksek basınç altında
yoğunluğu arttığı için basınçla birlikte vizkozitesi artar
Sıvılar
Viskozite basınçtan bağımsızdır (çok yüksek basınçlar hariç)
Sunum Kaynakları
• 1.) Makine Elemanları ve Çözümlü Problemleri Cilt
2, Prof. Dr. İsmail Cürgül, Güncelleştirilmiş Baskı
• 2.) Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
Makine Mühendisliği Bölümü, Makine Elemanları II
Ders Notları
• 3.) Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi,
Makine Mühendisliği Bölümü Makine Elemanları II
Ders Noları
Download