• Geçici amaçlarla iktisap edilen menkul kıymetler elde etme maliyeti

advertisement















Geçici amaçlarla iktisap edilen menkul kıymetler elde
etme maliyeti ile değerlenir.
Borsada işlem gören hisse senetleri bilanço gününden
önceki 5 iş günü boyunca oluşan günlük ağırlıklı
ortalama fiyatların ortalaması üzerinden değerlenir.
Yatırım fonu katılma belgeleri, yatırım fonunun
bilanço tarihi için açıkladığı alış bedeli üzerinden
değerlenir.
Borçlanmayı temsil eden diğer menkul kıymetler
bilanço tarihindeki ağırlıklı ortalama fiyatı üzerinden
değerlenir.
Borsada işlem örmeyen menkul kıymetler elde etme
maliyetine göre %10 düşüklük varsa rayiç bedelle
değerlenir. Rayiç değer borçlanmayı temsil eden
menkul kıymetler için merkez bankasının açıkladığı
iskonto bedeli üzerinden hesaplanan değeri, hisse
senetleri için net defter değeridir.
Stoklar elde etme maliyeti ve net gerçekleştirilebilir
değerin düşük olanıyla değerlenir.
Borsada işlem gören altın ve diğer kıymetli madenler
bilanço gününden önceki 5 iş günü boyunca oluşan
günlük ağırlıklı ortalama fiyatların ortalaması
üzerinden değerlenir.
Üretimde kullanılacak ilk madde ve malzemenin net
gerçekleştirilebilir değeri ikame maliyetine göre
hesaplanır.
Alacak ve borçlar mukayyet değer ile değerlenir.
Makul bir sonuca ulaşmayı önleyen durumlarda
şüpheli alacaklar perakende satış yöntemi ile
hesaplanır.
İşlemenin dövizleri ve dövize bağlı alacak ve borçları
varsa borsa kuru ile, yoksa merkez bankasınca ilan
edilen kurlar üzerinden değerlenir.
İştiraklar, bağlı ortaklıklar ve bağlı menkul kıymetler
elde etme maliyeti ile değerlenir.
Borsada işlem gören İştiraklar, bağlı ortaklıklar ve bağlı
menkul kıymetler bilanço gününden önceki 5 iş günü
boyunca oluşan günlük ağırlıklı ortalama fiyatların
ortalaması üzerinden değerlenir. Borsada işlem
görmüyorsa net defter değeriyle değerlenir.
Maddi duran varlıklar elde etme değeriyle değerlenir.
Hizmetten alınan ve gelecekte elden çıkarılmak
maksadıyla bulundurulan duran varlıklar net defter
değeri ile net gerçekleştirilebilir değerin düşük
olanıyla değerlenir. Bu varlıklar için amortisman
ayrılmaz.














Yıllara sari inşaat işlerinin mali tablolara
yansıtılmasında sözleşmenin tamamlanması yöntemi
kullanılır.
Maddi olmayan duran varlıklar (patent, lisans, işletme
hakkı vb.) elde etme maliyeti ile değerlenir.
Peştamallık (firma değeri); bir işletme devralınırken
katlanılan maliyet ile söz konusu işletmenin rayiç
bedelle hesaplanan net varlıklarının değeri arasındaki
olumlu farktır.
Hisse senedi borsada işlem gören ortaklıklar ve aracı
kurumlar, hesap döneminin bitimini izleyen 10 hafta
içinde mali tablolarını ilgili borsaya göndermekle
yükümlüdür.
Hisse senedi borsada işlem görmeyen ortaklıklar mali
tablolarını yıllık olağan genel kurul toplantı tarihlerini
izleyen 1 ay içinde kurula gönderirler.
İşletmeler mali tablolarını her yıl olağan genel kurul
toplantılarını izleyen 30 gün içinde Türkiye Ticaret
Sicili Gazetesinde yayımlatmak zorundadırlar.
Bilanço net defter esasına göre hazırlanır. Gelir
tablosu nakit esasına göre düzenlenir.
Menkul kıymet yatırım ortaklıkları dahil hisse senetleri
borsada işlem görenler 3’er aylık ara dönemleri, aracı
kurumlar ve menkul kıymet yatırım fonları hesap
dönemlerinin 6 aylık dönemleri için bir önceki yılın
aynı dönemiyle karşılaştırmalı bilanço ve gelir tablosu
düzenlemekle yükümlüdürler.
Birleşme, devir, tasfiye ve hesap döneminin ilk üç
ayından sonraki bir sürede menkul kıymetlerin halka
arzı için kurula başvurulması durumunda ara mali
tablo düzenlenmesi zorunludur.
Ara mali tablolarda Kar Dağıtım Tablosu
düzenlenmez.
Hisse senetleri borsada işlem gören bağımsız
denetlemenden geçmiş mali tablolarını yayımlamak
üzere ilgili ara dönemi izleyen 6 hafta içinde; bağımsız
denetimden geçmemişleri 4 hafta içinde borsalara
gönderirler. Bu süreler Bankalar için sırasıyla 8 hafta
ve 6 haftadır.
Aracı kurum ve menkul kıymet yatırım fonları mali
tablolarını ara dönemi izleyen 6 hafta içinde kurula
gönderirler.
Fon toplam değeri= fonun birim pay değeri x
dolaşımda bulunan pay sayısı
Yatırım fonunun mali tabloları; bilanço, gelir tablosu,
fon toplam değeri, fon portföy değeri tablosudur. Bu
















tabloların bağımsız denetçi raporu en geç hesap
döneminin bitimini izleyen 3 ay içinde Türkiye Ticaret
Sicili Gazetesinde ilan edilir.
Hesaplanan teminatların güncelleştirilmesi ve
kar/zarar hesaplanmasında kullanılacak fiyat uzlaşma
fiyatıdır.
Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin elde etme
maliyetlerinin belirlenmesinde maliyet hesaplama
yöntemi olarak hareketli ağırlıklı ortalama maliyet
yöntemi uygulanır.
Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri için takas
kurumuna verilmiş olan teminatlar menkul kıymetler
hesabında izlenir.
Opsiyon primi, primi ödeyen tarafından bilançonun
aktifinde dönen varlıklar altında menkul kıymet olarak,
opsiyonu yazan ve primi teslim alan tarafından ise
bilançonun pasifinde kısa vadeli finansal borçlar
içerisinde izlenir.
Opsiyon primi= İçsel Değer + Zaman Değeri
Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri uzlaşma fiyatı ile
değerlenir.
Aracı kuruluşların kendi portföyünden yaptığı satışlar
Sürekli Envanter Yöntemine göre yapılır.
Mali tablolar setini oluşturan tablolar; Bilanço, Gelir
Tablosu, Nakit Akım Tablosu, Özkaynak Değişim
Tablosu, Dipnotlar
Muhasebenin temel varsayımları Tahakkuk Esası ve
İşletmenin sürekliliğidir.
Mali tablonun nitellikleri; Anlaşılabilirlik, İhtiyaca
Uygunluk, Güvenilirlik, Karşılaştırılabilirlik
Bir işletmenin en son yıllık mali tabloları
konsolidasyona tabi tutulmuşsa ara mali tablolarıda
konsolidasyona tabi tutulur.
İşletmeler 3’er aylık ara dönemler itibariyle ara mali
tablo düzenlemekle yükümlüdür. Bu işletmenin iştiraki
bağlı ortaklığı v.s. bunlarda ara mali tablo düzenlerler.
Hasılat alınan veya alınacak bedelin gerçeğe uygun
değeriyle ölçülür.
Hasılatın unsurları; Mal Satışı, Hizmet Satışı, Faiz,
Royalti Ve Temettü
Stokların maliyet unsurları; satın alma maliyeti,
dönüştürme maliyeti ve stokların mevcut durumuna
getirilmesi için yapılan diğer maliyetleri içerir.
Sabit Genel Üretim Giderinin üretim maliyetine
dağıtımında üretim tesislerinin normal kapasitesi esas
alınır.



















Stok değerleme yöntemleri; Gerçek Maliyet Yöntemi,
Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemi, FİFO
Boş arsa ve arazilere amortisman ayrılmaz.
Amortisman yöntemleri; normal yöntem, azalan
bakiyeler ve üretim miktarlarını baz alan yöntemlerdir.
İşletme bünyesinde oluşturulan şerefiye mali tablolara
alınmaz.
Maddi olmayan bir varlığın faydalı ömrünün aksi
kanıtlanmadıkça söz konusu varlığın kullanıma hazır
hale geldiği tarihten itibaren yirmi yılı geçmeyeceği
kabul edilir.
Finansal varlık veya borçlar ilk defa mali tablolara
alınmada maliyet bedeli üzerinden değerlenir. İlk defa
değerlemeden sonra türev araç borçları ve alım-satım
amaçlı olarak belirlenen yükümlülükler dışındaki tüm
borçlar, etkin faiz yöntemi kullanılmak suretiyle
iskonto edilmiş maliyet üzerinden değerlenir.
Bütün
işletme
birleşmelerinin
muhasebeleştirilmesinde satın alma yöntemi
uygulanır.
Birleşmede uygulanacak yöntemler;
Kontrol Bağlı Ortaklık Tam Konsolidasyon
Eş Düzey Etki İş Ortaklığı Oransal Konsolidasyon
Önemli Etki İştirak Kısmi Konsolidasyon (Özkaynak
Yöntemi)
Önemsiz etki Diğ. Uzun Vad. Yatırım
Kısmi
Konsolidasyon(Özkaynak Yöntemi)
Şarta bağlı yükümlülük ve şarta bağlı olaylar mali
tablolara alınmaz.
İşletme satış amaçlı elde tutulan duran varlıkları defter
değeri ile net satış fiyatından düşük olanıyla değerler.
İşletmeler muhasebe politikası olarak gerçeğe uygun
değer model veya maliyet modelinden birisini seçer
ve tüm yatırım amaçlı gayrimenkullere uygular.
Emeklilik planlarında yer alan yatırımlar gerçeğe
uygun değeri ile gösterilir.
Tarımsal ürünler ve canlı varlıklar net gerçeğe uygun
değeriyle değerlenir.
İşletmeler Yıllık finansal raporlarıyla bunlara ilişkin
bağımsız denetim raporlarını konsolide finansal tablo
bulunmadığı durumlarda hesap dönemini izleyen 10
hafta içinde, konsolide mali tablo düzenleme
zorunluluğu bulunduğu durumlarda 14 hafta içinde
kurula ve borsaya bildirirler.
İşletmeler ara dönem finansal tablolarını konsolide
finansal tablo hazırlama yükümlülüğünün bulunmadığı


durumlarda, ilgili ara dönemin bitimini izleyen 4 hafta
içinde, konsolide yükümlülüğünün bulunmadığı
durumlarda 6 hafta içinde kurula ve borsaya
gönderilir. Bu tablolar bağımız denetime tabiyse
sürelere 2 hafta eklenir.
İşletmelerin yukarıdaki bilgileri internet sitesinde 5 yıl
kamuya açık tutmalıdır.
Sermaye piyasası muhasebe defteri 10 yıl saklanır.
Download