26.( .1945 0 : 1

"
S : 78
26.( .1945
fasarısmin kabulünü dilerken, yüksek ve temiz
insanlık duygularına bağlanmış ve vazifesi ba­
şında ölmüş bulunan Birleşik Amerika Devlet­
leri Cumhurbaşkanı Franklen Ruzvelt'in hâtıra­
sını, saygı ile anmayı bir borç bilirim (Bravo
sesleri, alkışlar).
Bu büyük ülkü adamı, kendi sınırlan içinde,
tam bir bağımsızlıkla, millet ve fert halinde, hür
ve serbest yaşamak isteyen bütün Devlet toplu­
luklarının gerçek bir barış, refah ve saadetine
kavuşmaları düşüncesine, her zaman bağlı kal­
mış ve ölünceye kadar bu düşüncesinin gerçekleş­
mesine ve sağlanmasına çalışmaktan, biran bile
vazgeçmemiştir. Kendisinin hâtırasını, şimdi
elimizde görüşme mevzuu olan kanun tasarısı ve­
silesiyle, anarken bütün milletvekili arkadaşla­
rımla birlikte milletimizin de en samimî duygula­
rını belirtmiş olduğumdan eminim (Alkışlar).
K. GÜLEK (Bilecik) — Sayın arkadaşla­
rım; Kamutayın yüksek huzuruna gelen bu ka­
nun tasarısiyle tasdiki istenilen Anlaşmayı,
onamakla Birleşik milletlere katılmamızın icapla­
rından birini daha yerine getirmiş olacağız.
Kamutayın tetkik ve tasdikına sunulan .bu anlaş­
manın, ehemmiyeti hepimizce bilinmekle bera­
ber, bir, iki noktayı tebarüz ettirmeyi faydalı
bildim.
Çok iyi hatırlarsınız ki, ikinci dünya harbi
çıktığı vakit Amerika Birleşik Devletleri bu har­
bin dışında idiler. Harpten çok daha evvel,
Dünyada çıkabilecek bir savaşa katılmamak gaye­
siyle çıkarılmış birtakım tarafsızlık kanunları
Birleşik Amerika'nın Avrupalı muhariplere yar­
dım etmesine mâni oluyordu. Avrupa'da çıkan
harbin müttefikler tarafından kazanılması ve
müttefikler kozunun üstün gelmesi Amerika'nın
da hayatî menfaatlerinden olduğu görüldüğün­
den, bunlara yardım edebilmek için muharip
memleketlere harp malzemesi göndermek yasa­
ğını koyan tarafsızlık kanunları kaldırıldı. Bu­
nun yerine peşin para mukabilinde harp malze­
mesi satmak usulü kondu. Bununla derhal İn­
giltere ve Fransa Amerika'ya vâsi mikyasta harp
malzemesi ve bilhassa uçak sipariş ettiler ve al­
mağa başladılar.
Fransa'nın yıkılması üzerine ingiltere, bu
memleket tarafından Amerika'ya yapılmış olan
siparişleri de devir aldı ve ilâveten yeni sipariş­
ler verdi. Fakat peşin para ile alınması lâzımgelen bu malzeme bedellerinin ödenmesi büyük
0:1
müşkülâtla karşılaştı. İngiltere, evvelâ elindeki
mevcut dolarlar, sonra altınları, sonra da bey­
nelmilel kıymetlerini sarfetti. Fakat yine tedi­
yede müşkülât çekmekte devam etti. Geçen harp­
teki müzminleşen müttefiklerarası borçların
tekrarlanmaması gayesiyle ve müttefiklerin biran
evvel harp malzemesine kavuşmasını temin için
Roosevelt kongrede, «komşumda yangın var, kom­
şum benim hortumumu ödünç almak istiyor,
bunu vermekle kendimi de koruyacağım» diye
başlayan meşhur nutkunu verdi ve ödünç Ver­
me ve Kiralama Kanunu 11 Mart 1941 de kabul
edildi. Bunun kabulü üzerine Amerika mütte­
fik milletlerin bir nevi silâh fabrikası haline gel­
di Birleşik Devletlerden biri olan Türkiye de
23 Şubat 1945 de bu anlaşmayı imza etti. Bugün
de yüksek huzurunuza tasdik için sunuluyor.
Birleşik milletlerin müşterek gayesine bizim de
iştirakimiz ve bu uğurda gayretimizin bir daha
teyidi mahiyetinde olan bu anlaşmanın kabulü­
nü ben de arkadaşlarımdan dilerim.
BAŞKAN — Başka söz isteyen yoktur. Mad­
delerin görüşülmesine geçilmesini oyunuza sunu­
yorum. Kabul edenler . . . Etmiyenîer . . . Ka­
bul edilmiştir.
11 Mart 1941 tarihli Amerika Birleşik Devletleri
Kanununda yazılı yardımla ilgili eassJara ilişkin
olmık üzere, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile
Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti arasında
23 Şubat 1945 tarihinde Ankara'da imzalanan
Anlaşmanın onanması hakkında kanun
MADDE 1. — 11 Mart 1941 tarihli Amerika
Birleşik Devletleri Kanununda yazılı yardımla
ilgili esaslara ilişkin olmak üzere, Türkiye,
Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Dev­
letleri Hükümeti arasında 23 Şbbat 1945 tarihin­
de Ankara'da imzalanmış olan Anlaşma hüküm­
leri onanmıştır.
BAŞKAN — Madde hakkında söz isteyen
var mı t Maddeyi oyunuza sunuyorum, kabul
edenler . . . Eamiyenler . . . Madde kabul edil­
miştir.
MADDE 2. — Bu kanun yayım tarihinde yü­
rürlüğe girer.
BAŞKAN — Söz istiyen var mı? Maddeyi
oyunuza sunuyorum. Kabul edenler . . . Etmiyen­
ler . . . Madde kabul edilmiştir.
— 396 —