PowerPoint Sunusu - I. Peyzaj Mimarlığı çalıştayı

YAŞAM BOYU ÖĞRENME ATÖLYESİ
Prof.Dr.
Zerrin SÖĞÜT
Çukurova Üniversitesi
Doç.Dr.
Sebahat AÇIKSÖZ
Bartın Üniversitesi
Doç.Dr.
Rüya YILMAZ
Doç.Dr.
Zöhre POLAT
Doç.Dr.
Serkan ÖZER
Namık Kemal Üniversitesi
Adnan Menderes
Üniversitesi
Atatürk Üniversitesi
Yrd.Doç.Dr.
Zuhal DİLAVER
Ankara Üniversitesi
YAŞAM BOYU EĞİTİM ÇERÇEVESİNDE PEYZAJ
MİMARLIĞI:
OKUL ÖNCESİ, İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİM
DÖNEMİNDEKİ ÇOCUKLAR
Yrd.Doç.Dr. Zuhal DİLAVER
Doç.Dr. Sebahat AÇIKSÖZ
ÇALIŞMANIN İÇERİĞİ

Günümüz toplumlarının gerektirdiği insan gücü profilini belirleyen temel etmenler küreselleşme,
bilim ve teknolojideki gelişmeler olarak sıralanabilir. Bilgiye ulaşabilen, ulaştığı bilgiyi kendi
yapısına katabilen, buna yenilerini ekleyebilen ve bilgileri yayan toplum ya da kişiler güçlü olarak
kabul edilmektedir. Toplumlar artık, “kendini geliştiren” ve “yaşam boyu öğrenme” becerilerine
sahip bireylere gereksinim duymaktadır.

Üniversitelerin geleneksel işlevleriyle örtüşen iki ana hedef ön plana çıkmaktadır:

“Araştırma ve yayın” ile “öğretim kapasitelerinin güçlendirilmesi ” dir.

Öğretim kapasitesinin güçlendirilmesi süreci; öğretim üyelerinin “eğiticilik” yeterliklerinin
geliştirilmesi, eğitim programlarının iyileştirilmesi, öğrenme ortamlarının zenginleştirilmesi,
öğretim materyallerinin sağlanmasının yanı sıra yaşam boyu öğrenme becerilerinin
kazandırılması bileşenlerini de içermelidir (Soran vd. 2006).

Bu doğrultuda üniversitelerde ve Peyzaj Mimarlığı Bölümlerinde “öğretim” kapasitesinin
geliştirilmesi konusu yeni girişimleri zorunlu kılmaktadır.

Bu çalışmada; “Peyzaj Mimarlığı Bölümleri tarafından öğretim kapasitesinin geliştirilmesi
sürecinde önem taşıdığına inanılan, yaşam boyu öğrenme becerilerinin kazandırılmasına
ilişkin yeni girişimler neler olabilir?” sorusuna yanıt aranacaktır.

Bu soru üniversite bünyesindeki biz öğretim elemanlarının yaşam boyu öğrenme becerilerinin
kazandırılmasını ve öğrencilere de bu becerilerin aktarılmasını kapsamaktadır.

Üniversiteler için dönüm noktası olan “Bologna” Süreci’nde, yaşam boyu öğrenmeyi hayata
geçirmek için, yüksek öğretimin önemli katkısı olduğunun altı çizilmektedir (Üniversiteler
Birliği’nin gerçekleştirdiği toplantı, Prag 2001). Bu hedefi gerçekleştirmek amacıyla ulusal
politikalarını sıraya koymak ve daha önceki öğrenmeleri de içeren yüksek öğretim düzeyinde
yaşam boyu öğrenmeyle ilgili olanakları geliştirmek amacıyla Yüksek Öğretim Kurumları ile tüm
ilgilileri teşvik etmek için adımlar atılmaktadır. Bu kapsamda yaşam boyu öğrenmenin yüksek
öğretim faaliyetinin ayrılmaz bir parçası olması gerektiği unutulmamalıdır.

Üniversitelerin geleneksel işlevleri olan “araştırma” ve “öğretim” işlevlerine 1950’lerden sonra
“toplum hizmetleri” işlevi de eklenmiştir. Toplumlardaki bireylere yaşam boyu öğrenme
becerilerinin kazandırılmasında üniversitelere de görev düşmektedir (Soran vd. 2006).

Bu çalışmanın ana hedefi, Peyzaj Mimarlığı bölümleri olarak bulunduğumuz bölgede, farklı yaş
gruplarındaki ve farklı eğitim seviyesindeki çocuklar esas alınarak halka yaşam boyu öğrenme
becerisinin kazandırılması ve bu yolla Peyzaj Mimarlığı eğitiminin yaygınlaştırılması için
yapılabilecek çalışmaların belirlenmesidir.
YAŞAM BOYU ÖĞRENME NEDİR?

Yaşam boyu öğrenme, bireylerin eğitim ve öğrenme sürecini hayatlarının belli bir dönemine
sıkıştırmanın aksine; evde, işte, kafede vb. her yerde ve bütün yaşam boyu sürecek bir süreç
haline dönüştürmektir. Aynı zamanda, temel becerilerin güncellenmesi yoluyla kişilere ikinci bir
fırsat yaratabilmek ve daha ileri düzeylerde öğrenim imkânları sunmak anlamına da gelmektedir
(Soran vd. 2006).

Yaşam Boyu Öğrenme kişisel, kamusal, sosyal ve/veya istihdam perspektifi içinde bilgi, beceri ve
yeterliliklerin geliştirilmesi amacıyla hayat boyunca dahil olunan tüm öğrenme faaliyetleri olarak
tanımlanmaktadır.
Yaşam Boyu Öğrenme;
Örgün, yaygın ve okul dışı eğitimi kapsar; yaş, sosyo-ekonomik statü veya eğitim seviyesine
sınır koymaz;
Öğrenme sürecinin sadece okullarda değil kişilerin yaşam boyu dahil oldukları toplumsal, siyasi,
kültürel ve eğlence alanlarında da devam ettiği gerçeğine dayanır, hayat boyu sürer ve her
alanda varlığını gösterir.

YAŞAM BOYU ÖĞRENMENİN YARARLARI:
Yaşamboyu öğrenmenin özünü oluşturan değerler öğrenme, keşfetme ve hizmet etmedir. N. M.
Nordstrom (2008), yaşamboyu öğrenmenin 10 yararından söz etmektedir:

Doğal yeteneklerin tam olarak gelişmesine yardım eder;

zihinleri açar;

meraklı ve aç bir zihin ortaya çıkarır;

erdemimizi artırır;

dünyayı daha iyi bir yer haline getirir;

değişime uyum sağlamamıza yardım eder;

hayatımızda anlamlı şeyler bulmamızı sağlar;

topluma aktif katkıcı olarak müdahil olmamızı sağlar;

yeni arkadaşlar edinmemizi ve değerli ilişkiler kurmamızı sağlar;

kendimizi gerçekleştirmemizi ve hayatın daha da zenginleşmesini sağlar (Toprak, M. ve Erdoğan,
A., 2012) .
YAŞAM BOYU ÖĞRENMENİN TEMEL PRENSİPLERİ:

Bilgi toplumu ve ekonomisine aktif katılım için yeni beceriler: Öğrenme fırsatlarına evrensel ve
sürekli erişimin sağlanması,

İnsan kaynaklarına yatırımın arttırılması,

Yaşam boyu ve hayatın her alanında öğrenmenin devamlılığı için etkili öğrenme ve öğretim
yöntemleri ile bağlamlarının geliştirilmesi;

Öğrenmeye değer verilmesi: Öğrenmeye katılım ile öğrenme çıktılarının anlaşılması ve
değerlendirilmesinde izlenen yolların iyileştirilmesi;

Rehberlik ve danışmanlık hizmetlerinin gözden geçirilmesi;

Öğrenmeyi evlere kadar yaklaştırmak: Hayat Boyu öğrenme fırsatlarının bireylere mümkün
mertebe yakından verilmesi

Avrupa Birliğinde Hayat Boyu Öğrenme:

Lizbon Stratejisi başlamasında büyüme ve istihdam ile Avrupa'yı rekabet gücü en yüksek ekonomi
yapmayı amaçlayan Avrupa Komisyonu, Yaşam Boyu öğrenmeye daha fazla öncelik tanınması
gerektiğini vurgular.
http://www.hayatboyuogrenme.gov.tr/icerik.aspx?BAGLI=1&SAYFAID=16
ÇOCUKLARA İLİŞKİN YAPILABİLECEK ÇALIŞMALAR
Bu çalışmada hedef kitle okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim seviyesindeki çocuklardır ve konuya peyzaj
mimarlığı çerçevesinden bakılmaktadır. Bu açıdan belirtilen yaş grubundaki çocukların peyzaj mimarlığı
eğitimi almadan önce hangi konularda eğitilmesinin onlara gerekli donanımı sağlayacağı ele alınmalıdır.
Ayrıca farklı meslek disiplinlerine yönelecek çocukların da dünyaya bakışı şekillenmiş, doğaya ve çevreye
saygılı, çevresi ile iletişim kurabilen ve çevresini algılayabilen, çevre sorunlarına duyarlı bireyler olarak
yetişebilmesi için, peyzaj mimarlığı alanındaki hangi eğitim faaliyetlerinden yararlanabileceği
düşünülmelidir. Peyzaj mimarları olarak, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, çeşitli kamu ve özel
kuruluşlar bünyesinde, bireysel veya bir arada, kendi disiplinimizin sorumluluk alanında ya da disiplinler
arası çeşitli çalışmalar içinde, bu konuda sorumluluğumuzu yerine getirmeliyiz. Peyzaj Mimarlığı alanında
çocuklarla birlikte çalışma yürütülebilecek ve çocukların yönlenmesinde etkili olabilecek konular şu şekilde
örneklenebilir:

Ekoloji

Doğa

Biyoçeşitlilik

Koruma

Ekoturizm

Ekotarım

Tasarım

Planlama kararları üretme vb.
Belirtilen ve çok daha detaylandırılabilecek olan bu konulara yönelik çalışmalar farklı
organizasyon ve çalışmalar şeklinde yürütülebilir. Bu çalışmalar da şu şekilde
örneklenebilir:








Üniversite öğrencileri ve çocukların bir arada çalışabileceği atölye çalışmaları
yürütülebilir.
Yükseköğretime geçecek öğrenci grupları için Peyzaj Mimarlığı mesleğinin tanıtımının
yapılacağı organizasyonlar düzenlenebilir.
Okul öncesi öğrenci grupları için doğa/peyzaj konulu resim atölyeleri yapılabilir.
İlköğretim seviyesindeki öğrenci grupları için «Hayalinizdeki okul bahçesi tasarımı
nasıl olmalı?, Hayalinizdeki çocuk oyun mekanları nasıl olmalıdır?...vb.» sorularına
cevap aranan resim ya da tasarım atölyeleri oluşturulabilir, yarışmalar düzenlenebilir.
Yerel Yönetimler ve STK’larla işbirliği içerisinde, okul öncesi, ilköğretim ve
ortaöğretim
seviyesindeki öğrencilerin doğayla doğrudan iletişime geçmelerini
sağlamak amacıyla okul bahçeleri ve uygun görülecek alanlarda bitki ekim-dikim
etkinlikleri düzenlenebilir.
Ortaöğretim öğrencileri ile nesli tehlike altında olan bitki ve hayvan varlığımızı
tanıtmaya yönelik seminer çalışmaları ve doğa gezileri yapılabilir.
Tarihi ve kültürel zenginliklerimizin tanıtılması ve bu alanda koruma bilincinin
oluşturulmasına yönelik seminer çalışmaları ve tanıtım gezileri planlanabilir.
Çeşitli bölgelerde plan kararları üretme konusunda ortaöğretim öğrencilerine uygun
seviyede çalıştaylar düzenlenebilir.
LİSANS 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN DÜŞÜNCELERİ (BARTIN ÜNİVERSİTESİ ORMAN
FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ)

Alternatif enerji kaynakları hakkında seminerler düzenlenebilir.

Katılımcı (çok paydaşlı) atölye çalışmaları yapılabilir.

Belirlenecek bir alanda uygulama çalışmaları yapılabilir (Örneğin; Bir ilkokul duvarlarını, ilkokul
öğrencileriyle birlikte boyama aktivitesi gibi).

Mesleği tanıtan billboard, TV programları, reklam afişleri uygulamaları vb. düzenlenebilir.

Mesleki yaptırım gücümüzü ortaya koymaya yönelik eylem planları geliştirilebilir.

Her türlü platformda “peyzaj mimarlığı disiplininin” bir realite olduğunu ortaya koyacak ortak
politikalar geliştirilebilir.
YAŞAM BOYU ÖĞRENME KONUSUNDA ÇALIŞMA YAPAN VE DESTEK VEREN BAZI
KURUMLAR VE ULUSAL VE ULUSLARARASI YAPILMIŞ ÇALIŞMALARA ÖRNEKLER
Çocuklara yönelik günümüze kadar yürütülen veya desteklenmek üzere kabul edilen çeşitli
çalışmaların incelenmesi ile bu alanda hangi kapsamda farklı projeler üretilebileceği konusunda
fikir sahibi olunabilir. Pek çok kurum ve kuruluş kendi bakış açılarına, ilgi ve sorumluluk
alanlarına ve sahip olduğu olanaklara göre çeşitli projeler yürütmekte veya desteklemektedir.

Georgetown Üniversitesi’nde
Çocuklar için Yaşamboyu
Öğrenme’ye ilişkin örnek
tasarım ve planlama
çalışmaları: Stüdyo, Kamp vb.
WASHINGTON/AMERİKA

Yukarıda belirtilen üniversite ve faaliyetlerin dışında
kentsel alanlarda hızla gelişim gösteren ve sokaklarda
yaşamaya başlayan ‘sokak çocukları’ olgusuyla mücadele
için metropolitan kentlerde belediyeler ve bölgede bulunan
üniveristelerin iş birliği ile gerçekleştirilecek ‘kent
bahçeleri’ uygulamaları yapılabilir. Bu sayede bu durumda
olan çocuklar topluma geri kazandırılabilir ve kent içi
ekolojik koridorlar oluşturarak kent içi nefes alma
noktaları oluşturulabilir. Bu uygulama sayeside kentlerde
yoksulluk sonucu sokaklarda çalışmak zorunda kalan nüfus
belirlenen kent bahçelerinde çalışarak hem kendi iç
ekonomilerine katkı sağlar hem de kentlilerin taze ve ucuz
yiyecek hakkının da karşılanmasına uygulanan proje
büyüklüğünde karşılık verebilirler. Bu uygulamaya örnek
olarak aşağıda verilen linkteki uygulama gösterilebilir.
http://www.amerikaninsesi.com/content/kentlerin-icindetarim-alanlari-aciliyor/1777363.html
TÜRKİYE’DE ÇOCUK ÜNİVERSİTELERİ

Dünyada 11 yıldır eğitimlerine devam eden çocuk üniversiteleri, Türkiye’de 4-5 yıllık bir geçmişe
sahiptir.

Türkiye için ‘‘ Çocuk Üniversitesi ’’ yeni bir kavramdır. Türkiye’deki ilk çocuk üniversitesi,
2009′da çalışmalarına başlamıştır. Bu nedenle ülkemizdeki çocuk üniversitesi sayısı da çok fazla
değildir. İlk olarak Ankara Üniversitesi tarafından 2009′da açılan Ankara Çocuk Üniversitesi’ni
İstanbul, Trakya, Anadolu ve İnönü Çocuk Üniversiteleri takip etmiştir. Şu anda başta Uludağ
olmak üzere birçok üniversite de çocuk üniversitesi kurma çalışmalarını sürdürmektedir.

Peki çocuk üniversitesi ne demek, kimler, nasıl bir eğitim alabiliyor, eğitmenler kim ve çocuklara
ne gibi faydaları var? Çocuk üniversiteleri genellikle yaz aylarında eğitim vermektedir. Avrupalı
Çocuk Üniversiteleri Ağı kurucu üyesi olarak çalışmalarını sürdüren çocuk üniversitelerinde
öğrenciler bilim, kültür, sanat, spor gibi çeşitli alanlarda, üniversite hocalarından eğitim
almaktadırlar..

İnönü Üniversite üniversite bünyesinde araştırma merkezleri barındırmakta
http://www.inonu.edu.tr/

Yakın Doğu (K.K.T.C.) Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü (yaşam boyu eğitim
sertifika programları)
http://www.neu.edu.tr/tr/node/6742

Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü (sürekli eğitim başlığı altında
çalışmalar )
http://yeditepesem.yeditepe.edu.tr/
ÇEVRE EĞİTİMLERİ
UNESCO ile Başbakanlık Çevre Müsteşarlığı’nın düzenlediği “Türkiye Çevre Eğitimi ve Öğretimi
Ulusal Çevre Strateji ve Uygulama Planları Semineri”nde (1990), çevre için eğitim; “Bireylerde çevre
bilincinin geliştirilmesi, çevreye duyarlı, olumlu, kalıcı davranış değişikliklerinin kazandırılması ve
doğal, tarihî, kültürel, sosyo-estetik değerlerin korunması, aktif katılım sağlanması, sorunların
çözümünde görev alma” olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca çevre eğitiminin, insanın doğduğu andan
başlayıp yaşamı boyunca devam etmesi, uygulanması gereken bir eğitim süreci olduğu belirtilmiştir.
Türkiye’de çevre için eğitimin gelişmesi konusunda en ümit verici olay, kendi amaçlarıyla ilgili
alanlarda çevre eğitimi programları yürüten sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarıdır. Bu kuruluşlar,
çevre bilinci ve duyarlılığı oluşturmak için, katılımcılara yönelik çeşitli programlar düzenlemektedir.
Türkiye’de çevre konusunda çalışan birçok gönüllü kuruluş vardır. Bu kuruluşlardan Çevre ve Kültür
Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL), Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF-Türkiye), Türkiye
Erozyonla Mücadele Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı (TEMA), çevre duyarlılığı ve
eğitimi alanındaki çalışmalarıyla, kamuoyunca en bilinenlerdendir (Tekkeşin, 2012).
ÇEKÜL eğitim programları; okul öncesi ve ilköğretim çağı çocuklarına yönelik doğal varlıkların
korunmasına yönelik eğitim programları, ilköğretim öğrencilerini hedef alan kültürel miras eğitimleri,
tarihî kentlerde düzenlenen üniversite öğrencilerine yönelik mimarlık yaz okulları ve yerel yönetimlerin
korumadan sorumlu kadrolarına donanım kazandırmayı amaçlayan programlardan oluşmaktadır.
ÇEKÜL’ün her yaş dilimini hedef alan eğitim programları, doğal ve kültürel mirası koruma görevi ve
sorumluluğunu gelecek kuşaklara aktarmayı amaçlamaktadır (Tekkeşin, 2012).
Yeni Başlayanlar İçin Kent Rehberi Projesi
Hızla değişen kentlerin gelişim süreçleri en
önemli eğitim çalışmalarımız arasında yer
almakta. Proje, İstanbul’da yaşayan gençlerin
İstanbul’un kültürel mirasını keşfetmeleri,
yaşadıkları kentin özgün ve zengin
değerleriyle tanışmalarını hedefliyor.
Ardıç Tohumu Projesi
Kent ekolojisinin en önemli yapıtaşı olan ağaçların dilinden
anlatılan Ardıç Tohumu Projesi, İstanbul’un bitki zenginliğini
ve doğal mirasının önemini ilkokul ve ortaokul öğrencilerine
aktarıyor. İstanbul’da yaşayan çocukların, kentin doğal
mirasına sahip çıkması, doğadaki değişimleri görüp
okuyabilmesi ve kent kültürünün oluşumunda ekolojinin
etkisini kavrayabilmesi hedefleniyor.
Kültür Tohumları Projesi
Anadolu’nun farklı kentlerinde yaşayan çocukların
kentlerinin kültürel mirasını keşfetmeleri, yaşadıkları kentin
özgün ve zengin değerleriyle tanışmaları için hazırlanan
Kültür Tohumları Projesi’nde çocukların, kentteki değişimi
takip etmelerinin cesaretlendirilmesi ve gelecekle ilgili söz
sahibi olmaları amaçlanıyor.
http://www.cekulvakfi.org.tr/proje/projelerimiz
http://www.cekulvakfi.org.tr/haber/kentler-cocuklarindir-projesikastamonudaydi
Kentler Çocuklarındır Projesi
ÇEKÜL'ün, UNESCO desteği ile Anadolu'da kültürel kimliğini koruyabilmiş 7 kentte(Akseki, Birgi, Midyat,
Mudanya, Kemaliye, Kastamonu ve Talas) gerçekleştirdiği kültürel eğitim çalışması ile 13 yaş grubu ilköğretim
öğrencilerine yaşadıkları kent tanıtılarak, çocukların yaşadıkları kentin kültürel mirasını tanımaları, çocuklarda
kentli olma bilincini ve kültürel kimlik duygusunu geliştirmek amaçlanıyor.
COMENIUS PROGRAMI
Ulusal Ajans’ın " Comenius Programı " nın temel amacı, "Okul Eğitimi" alanında Avrupa ülkeleriyle
işbirliği yapmak suretiyle eğitimde kaliteyi artırmak ve kültürel diyalogu sağlayarak dil öğrenimini teşvik
etmektir. Bu program,

Okul Öncesi Eğitim

İlköğretim

Ortaöğretim
alanlarını kapsamaktadır.
Comenius programının öncelik verdiği konular:

öğrenme ve öğrenmeyi öğrenme becerileri için güdüleme;

anahtar yetkinlikler (dil öğrenmeyi iyileştirme, daha fazla okuryazarlık, fen ve doğa bilimlerini daha
çekici hale getirme, girişimciliği destekleme, yaratıcılığı ve yenilikçiliği güçlendirme);

sayısal eğitim içeriği ve hizmetleri;

okul yönetimi;

okulu yarıda bırakmanın sosyo ekonomik dezavantajlarına dikkat çekme ve okul terk etmeyi azaltma;

spor faaliyetlerine katılım;

farklı özellikteki öğrenci gruplarına öğretim;

erken ve ilkokul öncesi öğrenmedir.
Üniversiteler ve çeşitli sivil toplum kuruluşları belirtilen yaş gruplarına hizmet eden eğitim kurumlarını
destekleyebilir, ayrıca doğa, ekoloji, çevre gibi konulara yönlendirebilir. Comenius Programı çerçevesinde
yürütülmüş ve iyi proje uygulamaları olarak seçilmiş, peyzaj mimarlığı çalışma konuları ile bağlantılı çeşitli
projeler bulunmaktadır.
http://www.ua.gov.tr/programlar/erasmus-program%C4%B1/comenius-program%C4%B1
T.C..
AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI
AVRUPA BİRLİĞİ EĞİTİM VE GENÇLİK PROGRAMLARI MERKEZİ BAŞKANLIĞI
TÜRK ULUSAL AJANSI
HAYAT BOYU ÖĞRENME PROGRAMI (LLP)
COMENIUS OKUL EĞİTİM PROGRAMI
2012 YILI İYİ PROJE UYGULAMALARI
http://www.ua.gov.tr/docs/halkla-ili%C5%9Fkiler/llp_iyi_proje_2012_web.pdf?sfvrsn=0
T.C..
AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI
AVRUPA BİRLİĞİ EĞİTİM VE GENÇLİK PROGRAMLARI MERKEZİ BAŞKANLIĞI
TÜRK ULUSAL AJANSI
HAYAT BOYU ÖĞRENME PROGRAMI (LLP)
COMENIUS OKUL EĞİTİM PROGRAMI
2012 YILI İYİ PROJE UYGULAMALARI
http://www.ua.gov.tr/docs/halkla-ili%C5%9Fkiler/llp_iyi_proje_2012_web.pdf?sfvrsn=0
T.C..
AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI
AVRUPA BİRLİĞİ EĞİTİM VE GENÇLİK PROGRAMLARI MERKEZİ BAŞKANLIĞI
TÜRK ULUSAL AJANSI
HAYAT BOYU ÖĞRENME PROGRAMI (LLP)
COMENIUS OKUL EĞİTİM PROGRAMI
2013 YILI İYİ PROJE UYGULAMALARI
Proje Özeti: Proje, 14-20 yaş aralığındaki
öğrencilere ekolojik destek verilmesi üzerine
odaklanmaktadır. Proje; öğrencilerin biyoloji,
kimya, ekoloji ve fizik gibi teorik eğitimlerinden
elde ettikleri bilgi, beceri ve faaliyetlerde
derinleşmektedir. Öğrenciler, ortak ülkelerde doğal
kaynakların iyileştirilmesi ve çevresel koruma
alanlarında ne gibi sorunlarla karşılaşıldığı, güçlü
ve zayıf yönlerinin neler olduğu konularında bilgi
sahibi olmuşlardır. Projede Türkiye’nin yanında
Çek Cumhuriyeti, Slovenya, Polonya, Lİtvanya,
Finlandiya, Yunanistan ve Macaristan yer almıştır.
3 toplantının gerçekletirildiği Macaristan’a giden
ülkelerle birlikte her katılımcı kendi ülkesnin kısa
bir tantımını yaptıktan sonra çevrelerinde bulunan
su kaynaklarının türleri, ülkelerindeki su
kaynaklarının miktarı ve kalite durumu, ülkerindeki
alternatif enerji kaynakları, bunların haritasının
oluşturulması gibi konularda çalışmalar yaptı.
http://www.ua.gov.tr/docs/default-source/magazine/llp-iyi-uygulamalar-(2013).pdf?sfvrsn=0
TÜRKİYE ÇEVRE EĞİTİM VAKFI (TÜRÇEV)
Türkiye Çevre Eğitim Vakfı (TÜRÇEV) 1993 yılında, Turizm Bakanlığı önderliğinde kurulmuştur.
TÜRÇEV kuruluşunu takiben, o zamanki adı ile Avrupa Çevre Eğitim Vakfı (FEEE)'na üye olmuş ve
ülkemizi temsilen faaliyetlerine başlamıştır. 2000 yılından itibaren FEEE Avrupa dışından da üye alarak
adını, Uluslararası Çevre Eğitim Vakfı (Foundation for Environmental Education, FEE) olarak değiştirmiştir.
Türçev, kuruluşunu takiben Mavi Bayrak Programı'na başlarken, yine FEE şemsiyesi altında; 1995 yılında
Eko-okullar, 1996 yılında Çevrenin Genç Sözcüleri ve 2004 yılında da Okullarda Orman Programları'nı
ülkemizde yürütmeye başlamıştır (http://www.ekookullar.org.tr/Icerik/IcerikDetay.aspx?refno=23).
EKO-OKULLAR PROGRAMI
Eko-Okullar Programı okul öncesi ile ilk ve ortaokullarda çevre bilinci, çevre yönetimi ve sürdürülebilir
kalkınma eğitimi vermek için uygulanan bir programdır. Katılımcı yaklaşımıyla okullardaki öğrenciler hem
çevresel konularda bilgi edinirler, hem de ailelerini, yerel yönetimleri ve sivil toplum kuruluşlarını (STK)
çevresel konularda bilinçlendirmede etkin rol alırlar
(http://www.ekookullar.org.tr/Icerik/IcerikDetay.aspx?refno=16).
56 ülkede yürütülen bir çevre eğitimi programı olan Eko-Okullar Programı okullarda çevre bilinci, çevre
yönetimi
ve
sürdürülebilir
kalkınma
eğitimi
vermek
için
uygulanıyor
(http://www.bugday.org/portal/haber_detay.php?hid=6975).
Programa yeni kayıt olmuş okullar ilk iki eğitim-öğretim yılı boyunca çöp-atık / geri
dönüşüm konusunu çalışırlar. Çöp-Atık konusunu çalışarak Yeşil Bayrak ödülü almış olan EkoOkullarımız diğer konulardan birini seçerek çalışmalarına devam ederler.
Eko-Okullar Programı konuları;

- Enerji

- Su

- Biyolojik Çeşitlilik

- Tüketim Alışkanlıklarımız
Eko-Okullar yukarıda belirtilen konuları ikişer yıl çalıştıktan
olarak kavradıklarından emin olduktan sonra yan konular olan;

- İklim değişikliği,

- Ulaşım,

- Sağlıklı yaşam,

- Hava kirliliği,

- Gürültü kirliliği,

- Biyo-dizel,

- Genetiği değiştirilmiş organizmalar,

- Organik tarım

- Işık kirliliği vb. konularda çalışmalarını sürdürebilirler.
http://www.ekookullar.org.tr/Icerik/IcerikDetay.aspx?refno=2
ve
öğrencilerin
konuyu
tam
http://www.ekookullar.org.tr/Icerik/IcerikDetay.aspx?refno=2
TÜBİTAK
http://www.tubitak.gov.tr/tr/destekler/bilim-ve-toplum/ulusal-destek-programlari/icerik-4004-doga-egitimi-ve-bilim-okullari
KASİM 2013 "4004 DOĞA EĞİTİMİ VE BİLİM OKULLARİ" ÇAĞRİSİ SONUCU DESTEKLENMESİNE KARAR
VERİLEN PROJELER
http://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/4004_desteklenen_projeler.pdf
http://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/4004_desteklenen_projeler.pdf
http://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/4004_desteklenen_projeler.pdf
YEŞİLIRMAK ÇOCUKLARI DOĞADA BİLİMLE BULUŞUYOR
(Tübitak Bilim ve Toplum 4004 Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları Programı_
BU PROJENİN AMACI
Doğal güzellikleri ve biyoçeşitliliği ile göze çarpan Amasya ilini doğal bir laboratuar olarak kabul edip, doğa ve
bilim odaklı olarak hazırladığımız projemizin amacı, hedef kitlemiz olan Amasya Merkez Ortaokullarında
eğitim gören, ek olarak Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumunda barınan 5 ve 6. Sınıf öğrencilerine;
1.Doğal ortamda, doğal dünyayı öğrenmeleri ve anlamaları için uygun ortamları oluşturmak, bunun düşünsel
zenginliğini ve heyecanını yaşamalarını sağlamak.
2. Öğrencilere ekolojik temelli bakış açısı kazandırmak.
3. Bilim ve teknoloji okuryazarlığını geliştirerek, disiplinler arası etkinliklerle doğa, bilim ve teknoloji
arasındaki ilişkileri kavratmak.
4.Bilimsel problem çözebilme ve bilimsel düşünme becerileri kazandırmak.
5. Bilimsel bilgileri günlük hayata dâhil edebilme, kullanabilme ve uygulayabilme becerileri kazandırmak.
6. Çevreye karşı duyarlılıklarımı arttırmak ve bu yöndeki duygusal zekâlarını geliştirmek.
7.Bireysel etkinliklerden ziyade grupla çalışma disiplini kazandırmak.
8. Bilim insanları ile bilim insanı olmaya aday öğrencilerin bir araya gelmesiyle karşılıklı etkileşim, öğrenme ve
öğretme ortamı sağlamak.
9. Çevrelerindeki problemleri görebilmelerini ve çözüm için birer proje fikri üretmelerini sağlamak.
10. Andropojen etkiler nedeniyle çevre kirliliği kaynaklı biyoçeşitliliği tehdit eden unsurların farkına varmaları
ve bu konuda duyarlı olmalarını sağlamak.
11. Özellikle farklı kurumlarda eğitim gören öğrencilerin kaynaşması, birbirini anlaması, empati kurabilmesi ve
http://www.dogabilimokulu.amasyabilsem.com/
bu ilişkilerini uzun vadede sürdürebilmesi amaçlanmaktadır.
http://www.ekolojievi.com/
http://dogagokbilim.pau.edu.tr/
SESSİZ DOĞA EĞİTİMİ PROJESİ EĞİRDİR’DE HAYAT BULDU
SDÜ Tübitak destekli Sessiz Doğa Eğitimi Projesi kapsamında Isparta, Afyonkarahisar ve Denizli’den
gelen İşitme Engelli öğrenciler, günübirlik olarak Antalya, Isparta, Bucak, Ağlasun, Akşehir, Kovada
Gölü Millî Parkı, Yazılı Kanyon gezileri yanında Eğirdir’in tarihî, kültürel ve tabiat varlıklarını da
görme fırsatı buldular. Öğrencilerin Canada, Yeşilada, Akpınar Seyir Tepesi’ni çok sevdikleri açıklandı.
Proje yürütücüsü SDÜ öğretim görevlisi ve Orman Yüksek Mühendisi olan Canpolat
Kaya, 57 kişilik bir ekiple bu projeyi gerçekleştirdiklerini belirterek, Prof. Dr. Seyfettin
Çakmak’ın Gökyüzü Gözlemi, Prof. Dr. Musa Genç’in Ormanlarımız ve Yangın, Doç Dr.
Süleyman Gülcü’nün Tohumdan Ağaca, Prof. Dr. Atilla Gül’ün Peyzaj, Yrd. Doç. Dr.
Yasin Ünal’ın da Kuşlarla ilgili konularda öğrencileri bilgilendirdiklerini açıkladı.
http://www.egirdir.bel.tr/egirdirhaber-424-isitme-engelli-ogrenciler-egirdir%E2%80%99i-cok-sevdiler.html
http://www.fensayfam.com/fen-teknoloji/Doga_egitimleri/
http://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/BTYPD/KalkinmaAjanslari/Bilim_ve_Topl
um_Osman_Topac.pdf
http://www.fensayfam.com/fen-teknoloji/Doga_egitimleri/cevremdeki-antik-yasami-taniyorum.php
Kampta 12 yaşındaki öğrenciler belirli kriterler bazında 6 gün boyunca kalacaktır. Yıl içinde 4 dönem halinde
gerçekleşecek olan projenin birinci dönemine Çanakkale merkez köy ve ilçelerinden başarılı öğrencilerden
40 kişilik bir grup katılacaktır. İkinci dönemde Balıkesir, üçüncü dönemde Lüleburgaz ve dördüncü dönemde
de Darüşşafaka eğitim kurumlarındaki öğrenciler ile şehit çocukları ağırlanacaktır. Doğal çevre, ekolojik
denge, kimya ve biyoloji laboratuarları, uygulama alanları olacaktır. Öğrenciler, akarsu deneyleri, DNA,
meyvelerin çift şifresinin çözümü, sabun ve elma şekeri yapımı, gökbilimi gibi konuları görerek bilimin güler
yüzü ile tanışacaklardır.
http://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/BTYPD/KalkinmaAjanslari/Bilim_ve_Toplum_Osman_Topac.pdf
http://www.canakkaletravel.com/haber/yaz-bilim-kampi-basladi.html#
ATILIM ÜNİVERSİTESİ
Atılım Üniversitesi Çevre Düzenleme ve Koruma İşleri Birimi, 2006 yılı kasım ayında yerleşkelerinde
Ankara ili, Gölbaşı batı kıyılarında, 1km² alan içinde doğal olarak bulunan bir nokta endemiği olan
Centaurea tchihatcheffii (Yanardöner-Sevgi Çiçeği) isimli bitkiye yer vermişlerdir.
ASEL 351 Sosyal Sorumluluk Projeleri kapsamında, Sivil Girişim ve Gönüllü Çalışma
Koordinatörlüğü’nün talebi üzerine Atılım Üniversitesine gelen Erken Başarı Koleji 5. sınıf öğrencilerine
Centaurea tchihatcheffii (Yanardöner çiçeği) hakkında slayt gösterisiyle bilgiler verilmiştir. Bu kapsamda
Gölbaşı çevresindeki dört İlköğretim Okulunun bahçesine Centaurea tchihatcheffii (Yanardöner çiçeği)
çiçeklik alanları oluşturulmuş olup çiçek tohumu ekimi yapılmıştır. 2008 yılı Kasım ayında TEK İncek
İlköğretim Okulundaki 3. sınıf öğrencileriyle, Erken Başarı Kolejindeki 3. sınıf öğrencileriyle, Baldudak
İlköğretim Okulunun Anasınıfı öğrencileriyle, Tevfik Fikret Kolejindeki 6. Sınıf (4 şube) öğrencileriyle
hazırlanan çiçeklik alanlara tohum ekimi yapılmıştır
(http://cdi.atilim.edu.tr/uretim_yanar_doner_cicegi.php).
SONSÖZ

Okulöncesi, ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine yönelik yaşam boyu öğrenme çalışmaları son
dönemlerde, özellikle 2000’li yıllarda hız kazanmıştır. Çocukların bu dönemde algısının yüksek
olması, öğrenme programlarının yaş gruplarına göre hazırlanması ve okul dışında eğlenceli
yöntemlerle öğrenmeyi benimsemeleri nedeniyle genellikle katıldıkları projelerde aktif rol aldıkları ve
çeşitli kazanımlarla projeleri tamamladıkları görülmektedir.

Peyzaj mimarlığı çalışma konuları dikkate alındığında ülkemizde daha çok doğa, ekoloji, çevre gibi
konularda çocuklara yönelik yaşam boyu öğrenme projelerinin hazırlandığı görülmektedir. Bu tür
çalışmalarla çocukların doğa ile yakınlaşmasının sağlandığı, çevre tanıma ve koruma bilincinin arttığı,
sosyal çevrelerinin genişlediği, toplumun bir parçası olarak hareket etme ve sorumluluk alma
anlayışının geliştiği görülmektedir.

Peyzaj mimarlığı alanında çalışılan bu konuların yanında ekolojik turizm, ekolojik tarım, tasarım ve
planlama konularında da çocukların algı düzeylerine uygun projelerle katkı sağlanabilir. Biyoçeşitlilik
konusunda yapılacak çalışmalarla özellikle nesli tehlike altındaki türler konusunda erken dönemde
farkındalık yaratılması sağlanabilir ve koruma bilinci oluşturulabilir.

Üniversiteler arası işbirliği ile ülke çapında daha büyük ve daha etkili projeler hazırlanabilir.

Sonuçlanan projelerin özellikle sorunlarının ve çıktılarının paylaşıldığı kapsamlı ağlar oluşturulabilir.
KAYNAKLAR

Soran H., Akkoyunlu B. ve Kavak Y. 2006. Yaşam Boyu Öğrenme Becerileri ve Eğiticilerin
Eğitimi Programı: Hacettepe Üniversitesi Örneği. Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 30, s. 201210.

Tekkeşin, N. 2012. Sivil Toplum Örgütleri ile Çevre ve Orman Bakanlığı’nın Düzenlediği
Çevre İçin Halk Eğitimi Etkinlikleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Yaşamboyu Öğrenme ve Yetişkin Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara.

Toprak, M. ve Erdoğan, A. 2012. Yaşamboyu Öğrenme: Kavram, Politika, Araçlar ve
Uygulama. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, Sayfa(lar) 069-091.