MÜBADELE TARİHİNDEN SAYFALAR

MÜBADELE TARİHİNDEN
SAYFALAR
GİRİT MÜSLÜMANLARI
TAHAMMÜLSÜZ BİR HALDEDİR
BAKİ SARISAKAL
GİRİT MÜSLÜMANLARI TAHAMMÜLSÜZ BİR HALDEDİR
Hanya’da 8 Ağustos tarihiyle yazılıyor:
Girit’teki ahali-i İslamiyenin hali günden güne vahamet ediyor. Cezirenin her
tarafında ahali-i İslam şehirlerde ikamete mecbur oldu. Şehirler haricindeki İslam emlak ve
akaratı yerli Rumlar ile Anadolu’dan getirilen Rum ve Ermeni muhacirlerinin baskısı altında
kaldı. Anadolu muhacirleri mektebi İslamiye ile Cami-i şerifeye yerleştirildiği gibi İslam
haneleriyle İslam dükkanlarında bile ikame ve iskan ettirildi. Ahali-i İslamiyenin ve gayrı
menkuleleri yerli Rumlar ile Anadolu muhacirlerinin baskısı altında bulunduğu halde,
hükümet, İslamlara ağır vergiler koymak ve vergileri cebren tahsil etmektedir.
İşte ahali-i İslamiyenin emval ve emlak hususundaki vaziyetleri böylece yürekler
acısı bir derecededir. Emniyeti hayat ve mevcudiyetleri ise daimi bir tehdit ve tazyik altında
her dem ölüme maruz bir hal tehlikededir. Geçenlerde Resmo’da Kaptan Hasan Kadir’in
hanesinde nikah akdi merasimi icra olunurken iki Rum askerinin pencereden içeriye attıkları
bir el bombasından oradaki mahdurat-ı İslamiye’den biri şehit ve diğer ikisi mecruh
olmuşlardır. Mecruh iki İslam kadınından birisi de bilahare aldığı yaradan müteessir irtihal
eylemiştir. Hükümet bu cinayeti ahali-i İslamiyeye atf ve isnad ederek günahsız iki biçare
Müslümanı taht tevfike almış, ve bu suretle bir taş ile iki kuş vurmak fikir ve maksadını takip
eylemiş ise de mahal cinayet yakında ikamet etmekte olan bir Fransız rahibi ile Kafkasyalı bir
Hıristiyanlık kadın askerleri bu bombayı atarken görmüş ve müşahadet vakalarını esnai
tahkikatta kararen teyid etmiş, olduklarından hükümeti adliye taht tevfikte bulunduğu biçare
Müslümanların kerhen tahliye –i sebiline mecbur olmuştur.
Açlıktan ölüm derecesinde kalan (Mehmet Zarufu) ile (Kaftala) namındaki fakir
bir Müslüman ekmek bulmak tabir sahihle teil etmek üzere Resmo’ya giderken esnai rahada
“Pisküpi“ karyesi deresinde bir Hıristiyan tarafından ağır surette cerh edildikten sonra vücudu
delik deşik edilmiş edilmiş ise de biçare vefat etmemiş ve sükût bir halde kalmıştır.
Hanya
Geçen hafta Kandiye şehri haricinde “ Kurtaca” mahallesinde Ali Şerif
namındaki bir Müslüman Hıristiyanlar tarafından feci bir şekilde şehit edildi. Yine az zaman
evvel Kandiye gündüzün sokak ortasında Anadolu muhacirlerinden bir Rum tarafından
sebebsiz yere Hasan ve Cafer namındaki iki İslamı şeht ve fazıl ismindeki bir Müslüman’ı da
yaralamıştır. Katili bir kaç gün tevkif edildikten sonra adliyeden tahliye edilmiştir.
Bu hayat davası Resmo mahkemesinde rivayet olundu. Ne hüküm verilse
beğenirsiniz? Cürmümeşhut halinde yakalanan katil müteaddit ruhsatsız silah taşıdığından
dolayı sekiz gün hapis cezasına mahkûm oldu.
İslamlar artık sokağa çıkamaz oldular. Çünkü Rum çocukları sokakta bir İslam
kadını gördüklerinde “ Kargalar, rahibeler yine meydana çıktı. “ diye bağırarak bunları taşa
tutmaktadırlar. İslam cenazeleri de düçar tahkir olunmaktadır. Ahali-i İslamiye’den vefat
edenlerin cenazeleri kabristana nakledilirken yollarda Rum çocukları “ Her gün beşi, hafta da
yüzü girsin “ diye makamı tahkirde bağırmakta ve cenazeyi takip ile ahali-i İslamı azap ve
müteessir etmektedir. Resmo ile Hanya arasındaki ve Leşid sancaklarındaki Camiler çok
zamandan beri Kiliseye tahvil olundu. Ahiren Şeyh Abdülkadir Camisi de Ermeni Kilisesine
tahvil edilmiştir. Ahali-i İslami’yenin mezarlıkları da fuzulen müsadere olunarak tarlaya
tahvil edilmiştir. Ecdadımızın ve şüheda-i İslamiye’nin azmi mübarekesi üzerinde ziraate
devam edilmektedir.
Yunan Hükümet ihtilaliyesinin evvelce Makedonya ya sevk etmiş olduğu eşkıya
çeteleri anlaşma imzalandıktan sonra geçenlerde Girit’e avdet etmiş ve bunlar meyanında
Kisemo kazasının “ malaşeru “ karyesinden Mortaki namındaki biraderler Makedonya’da
şehit ettikleri ahali-i İslamiye’den birinin burun ve kulaklarını çantalarında saklayarak buraya
getirmişler ve meyhane de kafaları tütsüledikten sonra makamı iftiharla kendi dindaşlarına
göstererek gurur ve şadumanı etmişlerdir.
Girit’in Laşid Mutasarrıfı Naibzade Ali Mübadele-i nüfus ve emlak aleyhinde bir
muhtıra istirhamname tanzim ve düveli mütegallibe ve Yunan Hükümetine ita etmeleri için
Girit Müslümanları nezdinde teşebbiyat ve teşvikatta bulunmuştur. Bunca tehdide rağmen
Hanya ile Resmo’dan bir tek taraftar bulamadığı gibi Kandiye’den de kendinin hem fikir ve
ham de ayarı olan Kandiye Naibi Nakipzade Mehmet Kazım Efendi’den başka bu fikre iştirak
edecek bulunmamıştır. Hıristiyanların teşvikiyle yapılan işbu teşebbüsten Girit Rumlarının
maksatları Girit Müslümanlarını bu suretle mübadeleden hariç bırakarak bilahare mallarına
kolayca konmaktır. Hükümeti Milliye İslamların bu feci vaziyetine bir nihayet verecek tedbiri
ittihaz etmesini bilhassa temenni ederiz.. 1
1
Vatan 17 Ağustos 1923 , Sayı: 139