kamerun ülke raporu

KAMERUN
ÜLKE RAPORU
Hazırlayan : Ahmet Eray DAŞ
İstanbul –Temmuz 2015
KAMERUN
Resmi Adı
Kamerun Cumhuriyeti
Nüfus
17.463.836
Dil
Fransızca,İngilizce (Resmi Dil)
Din
Yüzölçümü
Başkent (nüfus)
Etnik Yapı
Başlıca Şehirleri (nüfus)
Yönetim Şekli
Devlet Başkanı
Ortalama Ömür
Hristiyan ( %70) , Müslüman ( %20) , Yerel Dinler ( %10)
475.442 km2
Yaounde
Sembibantu , Ekvatoral bantu , Kirdi , Fulani
Douala(1.884.802), Garoua (287.586), Bamenda ( 229.109)
Başkanlık Sistemi
Paul Biya (Başbakan: Philemon Yang)
56
TARİHÇE
Günümüzde Kamerun'un bulunduğu bölgelerde sömürge dönemi öncesinde birçok etnik grup
yaşantısını sürdürmekteydi. Ülkenin sık ormanlar ile kaplı güney kesimlerinde herhangi siyasi bir birliktelik
sağlanmadan bir arada yaşayan Bantu toplulukları yer alırken, ülkenin güney ve batı kesimlerinde daha
merkezi bir birliktelik ile topluluk halinde yaşayan oluşumlar meydana gelmiştir. Bu dönemin en önemli
devlet öncesi yapıları arasında en kuzey bölgelerde Bornu, Mandara, Logone-Birni ve Makari-Goulfey gibi
sultanlıklar yer alırken, Fombina İmparatorluğu ve ona bağlı Ngaoundéré, Garoua-Lainde, Maroua, ReiBouba, Tibati, Banyo ile birlikte batı bölgesinde Bamum Krallığı sömürge öncesi dönemde belli bir siyasi
yapı ile Kamerun'da hakimiyet sürmüşlerdir.
Bölgeye gelen ilk Avrupalılar olan Portekizli denizciler, burada içerisinde bol miktarda kabuklu
hayvan gördükleri bir nehre kendi dillerinde kabuklu hayvan anlamına gelenCamarões adını vermişlerdir.
Bu isim daha sonraki dönemlerde önce bölgede yer alan dağlık alanlara daha sonrada günümüzde Doula'yı
da kapsayan alana son olarakta tüm bölgeye ismini vererek bugünkü ülke sınırlarının tamamının ismi
olarak kullanılmıştır.
Ülkenin toplamda sahip olduğu 4.591 km'lik kara sınırından 797 km'si Orta Afrika Cumhuriyeti,
1.094 km'si Çad, 523 km'si Kongo Cumhuriyeti, 189 km'si Ekvator Ginesi, 298 km'si Gabon, 1.690 km'si
Nijerya ile oluşurken, ülkenin ayrıca Atlas Okyanusu'na da 402 km'lik sahil şeriti bulunmaktadır.
Ülke genel olarak tropikal iklimin etkisi altında bulunmaktadır. Bu etki ile Kamerun'da şiddetli
yağışların da yaşandığı sıcaklığın yüksek olduğu yağmur sezonları yaşanmaktadır. Ülke genelindeki yüksek
bölgelere doğru sıcaklıklar ılıman değerlerde ölçülmektedir. Ülkenin Çad gölünün de yer aldığı kuzey
kesimlerde kurak bir iklim gözlemlenmektedir. Ülkenin etkisi altında olduğu tropikal iklim nedeniyle
Kamerun üç bölgesel iklim alanına ayrılabilmektedir, buna göre ülkenin kuzeyinde mevsimsel nemlilik
görülmekte olup, Ekim-Nisan döneminde kurak sezon yaşanmaktadır. Kamerun'un kuzey bölgelerindee
yıllık yağış ortalaması ise 700 mm seviyesindedir. Temmuz-Eylül döneminde yağışların en az olduğu dönem
yaşanmakta olup, yıllık ortalama sıcaklık değerleri 32,2 °C seviyesindedir. Bu bölgede ölçülen yüksek
sıcaklık değerleri ile birlikte yağışların yıl genelinde düşük olması nedeniyle her 2 ila 5 yılda bir kuraklık
sorunu yaşanabilmektedir.
2014 tahmini verilerine göre ülke genelinde ortalama yaşam 57.35 düzeyinde gözlemlenmekte
olup, bu oran erkeklerde 56.09, kadınlarda ise 58.65 seviyesindedir. AIDS , Afrika kıtasında genel olarak
yüksek değerlerde gözlemlense de Kamerun'da düşük oranda görülmekte olup, bu oran 2012 tahmini
verilerine göre %4,5 düzeyindedir. Yine aynı tahmini verilere göre ülkede 600.000 üzerinde bu virüsü
taşıyan kişi bulunmaktadır.
Kamerun ve Türkiye İlişkisi
Türkiye ile Kamerun arasındaki ilişkilerde bugüne kadar herhangi ciddi bir sorunla
karşılaşılmamıştır. Buna mukabil ilişkilerimiz düşük düzeyde seyretmekte olup, “Ekonomik ve Ticari
İşbirliği Anlaşması” dışında ilişkilerin yasal çerçevesini oluşturacak düzeyde ikili anlaşmalarımız
bulunmamaktadır.
6-11 Aralık 2000 tarihlerinde Afrika’ya Açılım Eylem Planı uygulamaları çerçevesinde bir resmi
heyetimiz Kamerun’un başkenti Yaounde’yi ziyaret etmiş ve bir “Eylem Planı”nı da içeren
Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Kamerun İslam Dünyasıyla İlişkilerden Sorumlu Dışişleri Delege Bakanı Adoum Gargoum, Devlet
Bakanı Sayın Mehmet Keçeciler’in davetine icabetle, beraberinde bir heyet ile 3-6 Mart 2002
tarihlerinde ülkemize bir çalışma ziyaretinde bulunmuştur. Ziyaret çerçevesinde, Ekonomik ve Ticari
İşbirliği Anlaşması akdedilmiştir. Aynı ziyaret sırasında iki ülke arasında Havacılık Anlaşması
taslakları teati edilmiştir.
Türkiye-Kamerun Karma Ekonomik Komisyonu I. Dönem Toplantısı 5-7 Ağustos 2003 tarihlerinde
Kamerun’un başkenti Yaounde’de gerçekleştirilmiştir. Dış Ticaret Müsteşarı Sayın Tuncer Kayalar,
sözkonusu ziyaret çerçevesinde Kamerun Başbakanı, Dışişleri Bakanı; Madenler, Su ve Enerji Bakanı,
Posta ve Telekomünikasyon Bakanı, Tarım Bakanı, İslam Ülkelerinden Sorumlu Dış ilişkiler Delege
Bakanı ile görüşmelerde bulunmuştur.
KEK protokolü çerçevesinde, 1-5 Mart 2004 tarihlerinde Yaounde’de Türk İhraç Ürünleri Fuarı
düzenlenmiştir. Sözkonusu Fuarın açılışı vesilesi ile Yaounde’ye giden DTM Müsteşarı Tuncer Kayalar,
Kamerun makamları ile de temaslarda bulunmuştur.
Kamerun Ticaret ve Endüstriyel Kalkınma Bakanı Bouba Maigari beraberinde 18 kişilik bir
işadamları heyeti ile Haziran ayında Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştirmiştir.
Devlet Bakanı Sayın Kürşad Tüzmen, Kamerun Ticaret ve Endüstriyel Kalkınma Bakanı Bouba
Maigari’ye 2004 Nisan’ında gönderdiği mektup ile iki ülke arasında “Serbest Ticaret Bölgesi”
kurulmasına yönelik müzakerelerin başlatılması teklifinde bulunmuştur.
Dış Ticaret Müsteşarlığı koordinasyonunda 7-13 Mayıs 2005 tarihlerinde Kamerun’a bir ziyaret
gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede önümüzdeki dönemde Douala’da bir Türk İhraç Ürünleri Fuarı
düzenlenmesi konusunda mutabakat sağlanmıştır.
Hükümetimizin Afrika’ya açılım politikası çerçevesinde Yaounde Büyükelçiliği 15 Ocak 2010
tarihinde faaliyete geçmiştir. Sayın Cumhurbaşkanımızın 2010 yılı 16-17 Mart tarihlerinde Kamerun’a
yaptıkları resmi ziyaret çerçevesinde, “Türkiye ve Kamerun Cumhuriyeti Hükümetleri arasında
diplomatik, hizmet ve hususi pasaport sahipleri için vizelerin karşılıklı olarak kaldırılması, iki ülke
Dışişleri Bakanlıkları arasında Siyasi İstişare Mekanizması Kurulmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası ve
Tarım Alanında Teknik, Bilimsel ve Ekonomik İşbirliği Protokolü” imzalanmıştır. 2010 ve 2011
yıllarında altı Kamerunlu Bakan ülkemizi ziyaret etmiş, ticari ilişkilerimizin yasal çerçevesini
oluşturmak üzere öne sürülen anlaşma taslakları üzerindeki çalışmalarda ilerleme sağlanmıştır.
Hükümetimizce, Kamerun Hükümetine her yıl yüksek öğrenim bursları tahsis edilmekte, ayrıca
Yaounde ve Ngaoundere şehirlerinde eğitim veren iki Türk Özel Okulu faaliyetlerini sürdürmektedir.
KAMERUN SAĞLIK SİSTEMİ
Kamerun sağlık sisteminin ve altyapısının son derece kısıtlı olan ülkelerden birisidir. Herşeyden
önce ülkede hastane yetersizliği mevcuttur, nitekim bin kişiye düşen yatak sayısı 1,3’tür.
Diğer taraftan ülkede ülkede sağlık sektörü çalışanları da sayı olarak çok kısıtlıdır. 10 Bin kişiye
düşen hemşire, ebe, hastabakıcı vs. 16’dır. Öte yandan 10 Bin kişiye düşen doktor sayısı ise, 2’dir.
Ayrıca ülkede önemli düzeyde uzman doktor eksikliği mevcuttur. Kamerun’da yabancı uyruklu
doktorlar faaliyet gösterebilmektedir. Başta Fransız olmak üzere, Avrupalı doktorlar çalışmaktadır.
Ayrıca son yıllarda Çinli doktorların da faaliyetlewri gözlemlenmektedir.
Esasen ülkede en iyi hastaneler ve klinikler özel hastane ve kliniklerdir. Kamu sektöründeki
makine ekipman ve personel sorunları hat safhadadır. En çok görülen hastalıklar sırasıyla sivrisinek
(anofel) kaynaklı malarya ve diğer ateşli hastalıklar, sağlıklı içme suyuna erişim sorunu dolayısıyla
schistosomiasis, bakteriyel kaynaklı hastalıklar, pneumoniae enfeksiyon kaynaklı hastalıklar, hepatit A
ayrıca tifo, menenjit, verem ve HIV gibi hastalıklar da başlıca hastalıklar arasındadır.
Toplumun yaklaşık yarısının sağlık hizmetlerine erişimi yoktur. Öte yandan, ülkede ilaç endüstrisi
olmadığından, tüm ilaçlar ithal edilmektedir. Başta Avrupa menşeli ilaçlar olmak üzere, piyasada Hint
ve Çin menşeli ilaçlar da bulunmaktadır. Genel olarak hastanelerde temel ekipmanlarda bile büyük
eksiklikler vardır, öte yandan ekipman konusunda çok ciddi eksiklikler başta olmak üzere, uzman
doktorların da yetersizliği nedeniyle ülkede bir çok tedavi ülkede yapılamamaktadır. Bir çok ekipman
ithalat yoluyla temin edilmektedir. Ayrıca hibe ve yardım kapsamında da temin edilme cihetine
gidilebilmektedir. Esasen bir çok sağlık operasyonu gerek ekipman eksikliği, gerek uzman doktor
eksikliği dolayısıyla bir çok sağlık operasyonu ülkede yapılamamaktadır. Bu tür tedavileri daha çok
hastalar kendi imkanları çerçevesinde Avrupa’ya gitmek suretiyle görmektedirler.
Kamerun’un nüfusu yıllardan beri gittikçe artmaktadır. Şuan Kamerun 15 milyon nüfusa sahip.
Çok genç bir nüfusa sahip. 2000 yılında 15 yaşındaki lerin sayısı % 43 dilimi yani neredeyse genel
nüfusun yarısını oluşturuyor. Ortalama ömür 1980 yılında 47 yaş iken 1995 yılında ise 58 idi.
Sağlık Harcamalarının Finansal Dağılımı
Sağlık harcamalarının GSMH’ya oranı %5 düzeyindedir. Toplam kamu sağlık harcamaları kamu
harcamalarının %9’u düzeyindedir. Ayrıca kişi başı yıllık sağlık harcaması yaklaşık 100 $ düzeyindedir.
Ülkede sağlıklı işleyen bir sosyal sigorta mekanizması yoktur, bu yüzden hemen hemen tüm
hizmetleri kamu da dahil olmak üzere ücret mukabili yapmaktadır. Ayrıca ilaç konusunda kamu katkı
payı yok denecek düzeydedir. Öte yandan çalışanların büyük bir çoğunluğu zaten kayıt dışı
olduğundan pratikte sağlık harcamalarını bireyler kendileri finanse etmektedir. Ülkede ayrıca başta
Avrupalı sigorta şirketleri olmak üzere özel sağlık sigortası mevcuttur. Daha ciddi gelir grubu olan
kesimler özel sağlık sigortası yaptırmaktadır.
Ülkede Yaounde-Douala-Dchang-N’Gaoundere gibi büyükşehirlerdeki üniversiteler bünyesinde
tıp fakültesi diş hekimliği fakülteleri mevcuttur. Ancak gerek öğretim üyesi ve uzman gerek ekipman
yetersizliği nedeniyle bu fakülteler ciddi sıkıntılar yaşamaktadır.
Kamerun’da büyük çoğunluğu özel klinik olmak üzere yaklaşık 30 tane hastane ve klinik
mevcuttur. Bunların büyük bir bölümü büyük şehirlerdedir. Yabancı firmalara açık olan sektörde, özel
yatırımcıların yanı sıra Çin’in hastaneleri mevcuttur. Sözkonusu özel yerliyabancı kaynaklı hastaneler,
tüm bölümleri olan sağlık tesisleri niteliğinde değildir. Halihazırda Yaounde’de Türk diş hekimi
tarafından işletilen bir diş kliniği mevcuttur. Bunun dışında Kamerun’da bir yatırım mevcut değildir.
Öte yandan, zaman zaman Türkiye’den gönüllü doktorlardan oluşan heyetler, gelip teşhis ve tedavi
yapmaktadırlar. Ülkede yeteri kadar tam ekipmanlı laboratuarlar mevcut değildir, bir çok konuda bu
alanda yatırıma ihtiyaç vardır.
Hastahanaler
Fransız Kliniği: Kliniğe ilk olarak kayıt olunması ve bu işlem için de yıllık 30.000 FCFA ödenmesi
gerekmektedir. Uzman olmayan ancak Afrika tecrübesi bulunduğu ifade olunan doktorların muayene
ücretleri olarak ayrıca 15.000 FCFA tahsil edilmektedir.
Golf Klinik: Kliniğe gidilerek muayene olunduğunda 25.000,- FCFA, doktor çağrılması halinde bu
50.000 FCFA alınmaktadır. Klinik acil durumlarda Kızılhaç’a ait bir ambulansı gönderebilmektedir.
Central Hospital: Hotel Hilton’a 800 metre uzaklıkta olup poliklinik hizmetleri vermekte, acil
durumlarda ambulans sağlamaktadır. Yoğun bakım, kardiyoloji, üroloji, travmatoloji, beslenme,
intaniye, göz ve onkoloji bölümleri vardır.
General Hospital: Başkentin en büyük hastanesidir. Central Hospital’daki bölümlere ilaveten pediatri,
KBB, fizyoterapi, jinekoloji, nöroloji, ortopedi, diş sağlığı, dermatoloji, doğum ve nefroloji kısımları
faaliyet göstermektedir. Ancak uzman doktor bulunması kolay olmamaktadır.
Devlet hastanelerinde hijyen, teçhizat yetersiz ve yetişmiş uzman doktor bulmak çok zordur.
Bunun yanısıra genel olarak Fransız doktorların açmış oldukları özel poliknikler tercih edilmekle
birlikte, burada tedavi ücretleri 50 ila 100 doları bulabilmekte, bu da her vatandaşın sağlık hizmetine
tam ve etkin erişimini engellemektedir. Yatak ücretleri özel polikniklerde 100-200 dolar arasında
değişmektedir.
Kamerun’da ciddi olabilecek bir ilaç üretimi yapılmamaktadır. Bu alan yatırıma açık bir alandır.
Öte yandan, ilaç ithalatında öncelikle Sağlık Bakanlığı bünyesindeki kontrol laboratuarına kayıt ve izin
gerekmektedir. Sözkonusu izinler her ilaca mahsus yapılmakta olup, ruhsatlandırma sonrası
sözkonusu ilacın ithalatı ve dağıtımı yapılabilmektedir. Halihazırda ilaç dağıtımı Laborex adlı Fransız
orijinli firmanın büyük ölçüde etkin olduğu bir yapıya sahiptir. Bununla birlikte yerel dağıtım grupları
da mevcuttur. İstisnalar hariç olmak üzere, hemen hemen bütün ilaçlar bulunabilmektedir, aksi
durumda dağıtım şirketi tarafından Avrupa’dan getirtilmektedir. Kamerun’da daha önce de belirtildiği
üzere, gerek uzman yetersizliği, gerek altyapı ve ekipman eksikliği dolayısıyla, temel sayılabilecek
operasyonlar yapılmakla birlikte, bir çok operasyon yapılamamaktadır.
Sıtma hastalığı ülke genelinde yaygın olup, zaman zaman kolera salgınları yaşanmaktadır.
Ülkeye seyahat edeceklerin sarı humma aşısını yaptırmış olmaları gerekmektedir. HIV/AIDS’in çıkış
ülkesi olan Kamerun’da bu hastalık çok yaygındır.
Kamerun’a gitmek isteyenlerin ülkede yaygın ve salgın hastalıklar hakkında bilgi edinip, gerekli
aşıları yaptırdıktan sonra ülkeye seyahat etmeleri gerekmektedir.
Önerilen Aşı ve İlaçlar
Rutin aşılar: Her yolculuk öncesi rutin aşılarınızın güncel olduğundan emin olun. Bu aşılar:
Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak ( MMR), Difreti, Tetanoz , Boğmaca, Suçiçeği, Polio (çocuk
felci) ve yıllık grip aşısıdır.
Hepatit A aşısı: Kamerun’da yediğiniz veya kalacağınız yer neresi olursa olsun, kontamine su
veya yiyeceklerle Hepatit A bulaşabileceğinden önerilir.
Polio (Çocuk felci) aşısı: Kamerun’a gitmeden önce çocuk felci aşısı yaptırmanız gerekebilir.
Eğer çocukken çocuk felcine karşı aşılanmış ama yetişkin olarak hiç çocuk felci asısı
hatırlatma dozu yaptırmadıysanız, bir hatırlatma dozu aşılanmalısınız. Yetişkinlerin
hayatlarında sadece bir kere çocuk felci hatırlatma dozuna ihtiyacı vardır (Aşağıda belirtilen
ülke gerekliliklerini tamamlama durumunuz mevcut değilse).
Eğer çocukken aşılarınız tamamlanmış değilse veya aşılama durumunuzu bilmiyorsanız,
aşılanmanız hakkında doktorunuzla konuşmanız gerekir.
Ülke çıkış gereklilikleri: Eğer Kamerun’da 4 haftadan uzun bir süre kalacaksanız, Kamerun
hükümeti ülkeden çıkışınız sırasında Polio aşılanmanız olduğuna dair sizden kanıt
göstermenizi isteyebilir. Bu gerekliliği karşılamak için, Kamerun’dan ayrılmadan 4 hafta ila 12
ay arası bir süre öncesi Polio aşısı olmanız gerekmektedir. Bu gerekliliğin sizin için söz konusu
olup olmadığını anlamak için doktorunuzla konuşmanız gerekir.
Tifo aşısı: Kamerun’da kontamine yiyecek ya da sularla tifo bulaşabilir. Bu aşı en çok, özellikle
arkadaş veya akrabalarının evinde kalacak yolculara, küçük şehir veya kırsal alanları ziyaret
edeceklere ve yemek gezginlerine önerilir.
Hepatit B aşısı: Hepatit B kontamine iğneler, kan ürünleri ve cinsel temasla bulaşır. Bu
nedenle herhangi bir tıbbi işlem, dövme veya piercing yaptıracaksanız, yeni bir partnerle
cinsel temas ihtimali varsa aşı yaptırmanız önerilir.
Meningokok menenjiti aşısı: Kamerun Sahra-altı Afrikası “menenjit kuşağı”na dahildir. Eğer
Kamerun'u hastalığın en sık görüldüğü kurak sezonda (Aralık-Haziran ayları arası) ziyaret
edecekseniz aşı yaptırmanız önerilir.
Kuduz aşısı: Kuduz Kamerun’da köpekler, yarasalar ve diğer memelilerde bulunabilir. Aşı
özellikle aşağıdaki gruplara önerilir:
· Hayvanlar tarafından ısırılma riski oluşturacak dış mekan aktiviteleri ve diğer faaliyetlerde
bulunacak (kampçılık, yürüyüş, bisiklet, macera seyahati ve mağaracılık gibi ) gezginler.
· Hayvanlarla veya hayvanlar etrafında çalışacak kişiler (veterinerler, vahşi yaşam uzmanları
ve araştırmacılar gibi).
· Kamerun’a uzun yolculuk yapacak veya bu ülkeye taşınacak olan kişiler.
· Hayvanlarla oynama eğiliminde oldukları, ısırıldıklarını söylemeyebildikleri ve baş- boyun
ısırıkları daha fazla olabildiği için çocuklar.
Sarıhumma: Bu ülkede Sarıhumma hastalığı görülmektedir.
Uluslararası Aşı Sertifikası: 1 yaşın üzerindeki tüm yolcuların on gün önce Sarıhumma aşısı ile
aşılandığını gösteren uluslararası aşı sertifikası bulundurması zorunludur.
Sıtma (2013): Sıtma tehlikesi (yaygın olarak P. falciparum'a bağlı) yıl boyunca tüm ülkede
mevcuttur.
P. falciparum kaynaklı sıtma riski olan bölgeler ziyaret edilecekse;
Meflokin 250mg tablet haftalık (haftada 1x250 mg tablet alınmak üzere seyahate çıkmadan
1 hafta önce başlanır, seyahat boyunca ve seyahatten sonra 4 hafta daha devam edilir.) ya da
Atovaquone/Proguanil tablet günde 1 kez 250/100mg olmak üzere yolculuktan 1-2 gün
önce başlanır. Seyahat süresince ve döndükten sonra 1 hafta devam edilir ya da
Doksisiklin 100mg kapsül günlük (günde 1x100 mg tablet alınmak üzere seyahate çıkmadan
1 gün önce başlanır, seyahat boyunca ve seyahatten sonra 4 hafta daha devam edilir).
Kamerun’da Faaliyet Gösteren Dernekler
Dünyanın dört bir yanında savaş, kriz ve dogal afetlerle boğuşan insanlar için Türk insani yardım
teşkilatları seferber oluyor. Ramazan’da faaliyetlerine hız veren kuruluşlar, yüzlerce ülkede milyonlarca
ihtiyaç sahibine umut ve ekmek taşıdı.
Yeryüzü Doktorları Derneği, her yıl düzenlediği gibi ihtiyaç sahiplerine ulaştı.
Türkiyeli hayırseverlerin İHH İnsani Yardım Vakfı aracılığıyla bağışladığı kurbanlar,
Orta Afrika ülkesi Kamerun'da yaklaşık 10 bin kişinin yüzünü güldürdü. Kızılay, Yeryüzü Doktorları, TİKA,
İHH İnsani Yardım Vakfı, Deniz Feneri, Kimse Yok mu, Cansuyu, Yardımeli Derneği, Sadakataşı ve Dosteli
gibi onlarca yardım derneğinin seferber olduğu yardım yarışında yine milyonlarca insanın evine aş ve umut
taşındı. TİKA ( Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı ) Kamerunda birçok proje sahipliği yapmakta
veya desteklemektedir: Kadın sığınma evinin tadilatı, çocuk haftası projelerini düzenledi ve ihtiyaç olan
temsilciliği Yaunde ilinde açmış bulunmaktadır.