ISO 30000:2009 Gemi Geri Dönüşüm Yönetim Sistem

görüş
Alparslan Tuğrul GÜRSES
LRQA Türkiye, ISO 30000:2009
Baş Denetçisi
ISO 30000:2009 Gemi Geri Dönüşüm
Yönetim Sistem Standardı
D
ünyanın sayılı gemi söküm
merkezi durumunda olan
ülkemizde, gemi söküm
faaliyetleri halen Gemi Söküm
Yönetmeliği ve diğer yasal mevzuatlar kapsamında yürütülmekte.
Hâlihazırdaki gemi söküm faaliyetlerindeki yetersizliklerin meydana
getirdiği problemler çevreye olduğu
kadar işçilerin güvenliği ve sağlığı
açısından da sorunlar yaratmaktadır.
Başta Uluslararası Denizcilik
Örgütü (IMO),Uluslararası Çalışma
Örgütü (ILO) ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) olmak
üzere uluslararası kurumlar ve
denizcilik örgütleri tarafından gemi
söküm ve geri dönüşüm süreçlerini
daha çevreci ve güvenli bir şekilde
yürütülmesini sağlamak amacıyla
düzenlemeler yapılmaktadır.
Gemi söküm sektöründeki bu
düzenleme ihtiyaçları doğrultusunda,
ISO (International Organization for
Standardization) Uluslararası Standard Organizasyonu tarafından ISO
30000 standardının son versiyonu
16 tersane • aralık 2013
2009 yılında yayınlandı ve yürürlüğe girdi. Lloyd’s Register / LRQA
Türkiye tarafından Türkiye’de Aliağa gemi söküm alanında ilk defa
belgelendirme denetimi yapılan
bu standardın temel amacı; ulusal
ve uluslararası standartlara göre,
çevreci ve güvenli bir gemi söküm
sürecini taahhüt etmek için geliştirilecek ve uygulanacak politika, prosedür, talimat ve hedefler için gemi
geri dönüşümü faaliyetleri ile ilgili
uluslararası standart gerekliliklerini
belirlemek ve uygulamaktır.
ISO 30000 standardı, geri dönüşüm için geminin kabulü, gemi üzerindeki tehlikelerin ve tehlikeli atıkların belirlenmesini, ayrıştırılmasını
ve değerlendirilmesini, gemilerin
geri dönüşümü için kabul edilmiş
notifikasyon ve ithalat gereksinimlerini belirlenmesini, gemi söküm
faaliyetlerinin çevreci, güvenli ve
insan sağlığına uygun bir şekilde
yürütülmesini, geri dönüşüm ve atık
yönetim süreçlerinin kontrollü bir
şekilde uygulanması ile çalışanlara
yönelik ilk yardım, sağlık kontrolleri, çalışma ortamı, tesisler gibi
sosyal olanakların temin edilmesini
sağlayan bir yönetim sistemidir.
Gemi Geri Dönüşüm Yönetim sistemi ile gemiden kaynaklı atıkların
ve malzemelerin işlenmesi ve depolanması, atık akışı ve geri dönüşüm
akışı yönetimi, geminin son elden
çıkarılmasını da içeren prosesler için
doküman kontrolü gibi tüm prosesler
etkin bir şekilde yönetilmektedir.
Özellikle çalışanların iş, çalışma
ortam ve şartlarının iyileştirilmesini
de hedefleyen ISO 30000 standardı,
gemi söküm tesislerinin hem çevre,
hem de iş sağlığı-güvenliği şartlarını
sağlayacak şekilde, etkin bir yönetim
sisteminin uygulanmasını öngörüyor. Bu standart, Türk gemi söküm
ve geri dönüşüm sektörüne çevre ve
iş sağlığına vereceği desteklerle ve
ISO 30000:2009 Gemi Geri Dönüşüm Yönetim Belgesi’ni alan ilk Türk firması Aliağa Gemi Geri Dönüşüm oldu.
Lloyd’s Register Ülke Müdürü Engin Yazıcıoğlu, Aliağa Gemi Geri Dönüşüm firma yöneticisi Cengiz Temurtaş ve
LRQA Satış & Pazarlama Müdürü Burak Can
iş ortamına sağlayacağı iyileştirmelerle, büyük katkı sağlayacak.
Ülkemizde ilk defa Lloyd’s Register (LRQA Türkiye) tarafından belgelendirilen ISO 30000:2009 (Ship
Recycling Management Systems)
standardı, Aliağa’da bulunan ülkemiz gemi söküm sektörüne olumlu
bir prestij ve uluslararası alanda
rekabet gücü kazandıracak.
ISO 30000:2009 (Ship Recycling
Management Systems) Gemi Geri
Dönüşüm Yönetim Sistem standardının öne çıkan maddelerini şu şekilde
özetleyebiliriz:
• Geri dönüşüm faaliyetleri ile
ilgili çalışanların çalışma şartları
ve sağlanan sosyal imkanları da
dahil olmak üzere, çevre ve iş
sağlığı/güvenliği risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi
• Gemi söküm faaliyetleriyle
ilgili çevresel ve iş sağlığı &
güvenliği ile ilgili ulusal ve
uluslararası yasal mevzuatların
ve gerekliliklerin belirlenmesi
ve izlenmesi
• Gemi söküm faaliyetlerinden
çıkan atıkların etkin kontrolü
• Çalışanların bilinçlendirilmesi
ve eğitilmesi
• Çevre ve iş sağlığı acil durumlarının tespiti ve acil durum
uygulamaları.
ISO 30000:2009 Gemi Geri
Dönüşüm Yönetim Sitemi’nin
sektöre sağlayacağı faydalar:
• Gemi söküm ve geri dönüşüm
sektörünün geliştirilmesini, etkin
yönetilmesini ve çalışma ortamının iyileştirilmesini sağlayacak
bir yönetim sistemi kurulması
• Çevre, iş sağlığı ve güvenliği
ile ilgili yasal şartlara uyan bir
tesisin oluşturulması
• Gemi söküm yönetim sistem
belgelendirilmesiyle sağlanacak
uluslararası rekabet avantajı
• Gemi söküm sürecindeki atıkların yönetimi, depolanması,
teslimi ve diğer yasal ihlallerden
kaynaklanacak yasal ceza ve
uygulamaların kontrol edilmesi
• Acil durumlara ve kazalara karşı
hazırlıklı bulunarak mesuliyetle
sonuçlanan kaza vb. olayların ve
buna bağlı maliyetlerin azaltılması
• Tesisin izin ve yetki belgelerinin
alınmasının kolaylaştırılması
• Gemi söküm faaliyetlerinin çevreye olan etkisi ve çevre riskleri
belirlenerek, çevreyi olumsuz
etkileyen şartların azaltılması
• Çevreye zarar vermeyen; iş sağlığı ve güvenliğine, en önemlisi
insana ve çalışanlarına değer
veren bir tesisin yönetilmesi
• Çalışanların çalışma ve yaşam
şartlarını iyileştirerek çalışma
motivasyonunun ve iş disiplininin olumlu arttırılması.
tersane • aralık 2013
17