iyi asker - Bilkent University

Ündeşer "1
Mehmet Berk Ündeşer
21302345
Ödev-4
TURK 102-067
Tuğba Kara
Bilinç Akışı Şelalesi
Ford Madox Ford’un eseri İyi Asker, gerçekten okuması zor ve zaman alan bir eser. Her ne
kadar roman çok uzun olmasada kitabı anlamak için sessiz bir yerde dikkatiniz dağılmadan
okumanız gerekiyor. En küçük dikkat dağınıklığı kitabı anlama ihtimalinizi neredeyse imkansız
kılıyor. Bana göre Ford Madox Ford’un İyi Asker’ini okumak iskambil kağıtlarından kale yapmaya
benziyor. İskambil kağıtlarının her birini üst üste ve yan yana koyarken çok büyük bir dikkat ile
koymalısınız aynı zamanda nefesinizi de kontrol etmelisiniz yoksa bütün kaleniz yaklaşık bir saniye
içinde yerle bir olur. İşte bu romanı okumaktan aynen böyle. Romanın başında yazılmış olan ilk
cümle kitabın nasıl gideceğini çok güzel bir şekilde anlatıyor. Yani yazar diyor ki, ilk cümleyi
beğenmediyseniz geri kalanını okumanıza gerek yok. Kitabın ilk cümlesi, anlatıcı yani John
Dowell’ın cümlesi ve bu cümlede bize bu roman John Dowell’ın duyduğu en üzücü hikaye
olduğunu anlatıyor ve gerçekten bir bakıma öyle.
İyi Asker’de olay akışı aynı bir ırmağın akışı gibi yani düzensiz. Olaylar dinleyici yani biz ve
John Dowell’ın arasında geçen konuşma içinde yer alıyor. John Dowell sanki bize eski anılarını
anlatıyor ve onlar hakkında aynı zamanda yorum yapıyor. Geçmiş ve şimdiki zaman arasında kesin
bir geçiş olmamakla beraber bu olay zamanı geçişleri sıra sıra da yazılmamış. Bu nedenle anlaması
ve olaylar arası bağlantı yapması gerçekten zor bir eser.
Ündeşer "2
Olaylar arası bağlantı kopuklukları bir yana, John Dowell’ın güven sorunu da kitabı ilginç ve
anlaşılması güç kılan başka bir etken. John Dowell’ın ani psikolojik ruh hali değişimleri onu
inanılması güç bir anlatıcı olduğunu gösterdi bana. Kitabın bir bölümünde çok sevdiği ve yerlere ve
göklere sığdıramadığı Leonora ve Edward, bir başka bölümde John Dowell için bir nefret kaynağı
olabiliyor. John Dowell’ın görgü tanıklığı yaptığı o kadar olaydan sonra(aldatma veya yalan
söylemek gibi) kırgınlığı ve ani ruh hali değişimleri bence mantıklı.
Ben kitabı bitirdikten sonra şu şekilde düşündüm, dünya üzerinde milyarlarca insan olmasına
rağmen bütün insanlar birbirinden farklı çünkü yaşam şekilleri ufak farklılıklar gösterse bile başka
yaşamlardan farklı. Bazı insanların aileleri farklı, bazı insanların aileleri hiç yok. Bazı insanlar
şehirlerde, bazı insanlar köyler ve farklı ülkelerde yaşıyor ve herkesin hayatını farklı kılacak
küçükte olsa mutlaka bir farklılık var. Ve bu farklılık bizi birbirimizden farklı kılıyor ve her birimizi
milyarlar arasında sadece bir yapan bir özellik haline geliyor. Bu farklılıklar ise bize farklı bakış
açıları kazandırıyor. Bana sorarsanız Ford Madox Ford’un bize anlatmaya çalıştığı ana fikir
kesinlikle bunun aynısı. Roman içinde John Dowell farklı bir hayat yaşıyor. Roman içinde yer alan
farklı karakterler de aynı zamanda farklı hayatlar yaşıyorlar ve dolayısıyla farklı bakış açıları
oluyor. John Dowell’a göre Edward veya Leonora suçlu yada kötü insanlar olabilirler ancak
okuyucuya göre olmayada bilirler. Farklı insanların farklı bakış açıları ile bu esere yaklaşmaları
kitabın asıl etkisinin aslında farklılık olduğunu belirtiyor. Belki John Dowell kötü olan psikolojisi
yüzünden bize yalan da söylüyor olabilir. Acaba John Dowell güvenilebilir mi? Acaba aslında John
Dowell’mı hikayenin kötü karakteri? Bunun gibi sorular kitabı okurken ve en sonunda bitirdiğiniz
zaman aklınızdan hiç çıkmıyor çünkü aynı gerçek hayatta olduğu gibi hiç bir olayın yada
söylenenin kendimiz görmedikçe gerçek olduğuna inanamayız. Yada bu belki sadece benim bakış
açımdır. Belki ben de yalan söylüyorumdur veya söylediğim hakkında en küçük bir fikrim yoktur.
Ündeşer "3
Bir kitap bence okuyana bunun gibi sorular sordurabiliyor ise o kitap gerçekten en iyi 100 eser
içinde olmaya hak kazanmıştır.