2 kalıtımın genel ilkeleri

2
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
BÖLÜM-1 KALITIM VE BİYOLOJİK
ÇEŞİTLİLİK ............................................ 119
BÖLÜM-2 MODERN GENETİK
UYGULAMALARI .................................. 195
Kalıtımla İlgili Kavramlar........................................... 119
Gen Klonlanması ...................................................... 195
Mendel İlkeleri ve Uygulamaları ............................... 119
Rekombinant DNA Teknolojisi ............................... 196
Modern Genetik ........................................................ 122
Gen Mühendisliği Uygulamalarının
Sağladığı Yararlar .................................................. 196
Eşeye Bağlı Kalıtım................................................... 122
Kromozom Sayısında ve Yapısındaki
Değişmeler............................................................. 122
MiniSınavlar(1-9) ............................................... 123
KonuTestleri(1-19) ............................................ 141
MendelGenetiğiveUzantıları{Test(1-4)} ...... 141
KanGrupları{Test(5-8)}................................. 149
EşeyeBağlıKalıtım{Test-(9-12)} ................... 157
Karma{Test(13-19)} ...................................... 165
ÜniversiteSınavSoruları ................................. 179
MiniSınav(1) ........................................................ 197
KonuTestleri(1-2) .............................................. 199
BÖLÜM
1
Özelliklerin bir kuşaktan bir sonraki kuşağa aktarımına kalıtım, bunu inceleyen
biyolojialtdalınaisegenetikadıverilir.
Kalıtımmekanizmalarınıaçıklayanilkbilimselçalışmalar1860’lıyıllardaMendel
tarafındangerçekleştirilmiştir.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
KONU ÖZETİ
ÜNİTE – 2
KALITIM VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK
KALITIMLA İLGİLİ KAVRAMLAR
➢ DNA molekülü içinde yer alan ve belirli bir proteinin sentezi için şifre veren
bölümegen,aynıkaraktereetkiedengenlerdenherbirineisealel genadıverilir.
➢ Bircanlınınsahipolduğugenlerintamamınagenotip,çevrevegenotipinetkisiyle
oluşandışgörünüşüneisefenotipadıverilir.
Mendelbezelyelerleyaptığıçalışmalar
sonucukalıtımınmekanizmalarını
açıklamıştır.
I– MENDEL İLKELERİ VE UYGULAMALARI
➢ Mendelbezelyebitkileriileyaptığıçaprazlamalarlagünümüzde“Mendelİlkeleri”
olarakadlandırılanbirdizisonucaulaşmıştır.Bezelyelerinkolayyetiştirilmesi,hızlı
üremesi,karakterlerininkolayizlenmesiveüremesistemlerininkolaycakontrol
edilebilmesi gibi etkenler Mendel’in çalışmalarında bu bitkiyi tercih etmesini
sağlamıştır.
➢ Mendel’inbezelyelerüzerindeyaptığıçaprazlamalarikigruptaincelenir.
1– Monohibrit Çaprazlama
➢ Mendelçalışmalarınatekbirkarakterbakımındanfaklıbezelyeleriçaprazlayarak
başlamıştır. Homozigot mor (MM) ve beyaz (mm) çiçekli bezelyelerin
çaprazlanmasıileoluşanF1dölündekitümbezelyelerinmor(Mm)çiçekliolduğu
görülmüştür.
➢ F1bitkilerinin(Mm)kendiaralarındadöllenmelerisonucuoluşanF2bitkilerinde
ise3mor:1beyazfenotiporanıeldeedilmiştir.
119
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
➢ Farklı karakterlere ait genlerin farklı kromozomlar üzerinde bulunmasına
bağımsız genler, farklı karakterlere ait genlerin aynı kromozom üzerinde
bulunmasınabağlı genlerdenir.Genlerbağımsızisegametçeşidi2nformülü
ilebulunur(n=heterozigotkromozomsayısı).
BÖLÜM – 1
➢ Birkaraktereaitannevebabadanaynıalellerialanbireyingenotipiokarakter
bakımından homozigot (AA veya aa), farklı alelleri alan bireyin genotipi o
karakterbakımındanheterozigottur(Aa).
ÜNİTE –2
Karakter
Baskın özellik
Çekinik Özellik
X
F1 x F1
Çiçek
rengi
Mor çiçek
Fenotip
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Mor
Beyaz
Tohum
rengi
Genotip
Gametler
1/2 M
1/2 M
1/2 M
1/2 m
Punnet karesinin
kurulmas›
1/2 m
1/2 M
Yeşil
1/4 MM 1/4 Mm
Tohum
şekli
1/2 m
Düz
Buruşuk
Tohum
zarfı şekli
Yassı
1/4 Mm 1/4 mm
Fenotip
Fenotip çeﬂidi = 2
Fenotip oran› = 3:1 (3/4 mor çiçek, 1/4 beyaz çiçek)
Genotip
Genotip çeﬂidi = 3
Genotip oran› = 1:2:1
Kıvrık
Tohum
zarfı rengi
(1/4 homozigot baskın (MM),
1/2 heterozigot bask›n (Mm),
1/4 homozigot çekinik (mm)).
2– Dihibrit Çaprazlama
Yeşil
Sarı
BÖLÜM – 1
Gövde
uzunluğu
➢ Mendelmonohibritçaprazlamanınbiruzantısıolarak,ikikarakterinaynıanda
aktarımını inceleyen deneyleri de tasarlamıştır. Bu amaçla homozigot sarı ve
düz(SSDD)tohumlubirbezelyeilehomozigotyeşilveburuşuk(ssdd)tohumlu
birbezelyeyiçaprazlamışveF1dölündekitümbezelyelerinsarıvedüz(SsDd)
tohumluolduğunugörmüştür.
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
➢ F1bitkilerininkendiaralarındadöllenmelerisonucuoluşanF2bitkilerindeise9
sarı–düzgün:3sarı–buruşuk:3yeşil–düzgün:1yeşil–buruşukfenotiporanını
eldeetmiştir.
Uzun
Kısa
F 1 x F1
Fenotip
Genotip
Çiçek
durumu
Gametler
Aksiyal
Terminal
X
Sar› – düz tohum
Ss Dd
Sar› – düz tohum
Ss Dd
1
1
1
1
— SD — Sd — sD — sd
4
4
4
4
1
1
— SD — Sd
4
4
1
— sD
4
1
— sd
4
Punnett karesinin kurulmas›
F2 kuﬂa€›
Mendel’inbezelyelerleyaptığıgenetik
çalışmalardaizlediğiyedikarakter.
1
— SD
4
1
— Sd
4
1
— sD
4
1
— sd
4
120
Mm
1/2 m
F2 kuﬂa€›
Sarı
Mor çiçek
Mm
1
— SD
4
1
— Sd
4
1
— sD
4
1
— sd
4
SS DD
SS Dd
Ss DD
Ss Dd
SS Dd
SS dd
Ss Dd
Ss dd
Ss DD
Ss Dd
Ss Dd
Ss dd
ss DD
ss Dd
ss Dd
ss dd
9/16
Sar›–düz
3/16
Yeﬂil–düz
3/16
Sar›–buruﬂuk
1/16
Yeﬂil–buruﬂuk
➢ Karakterlerinnesildennesileaktarımınısağlayanbirimleregenadıverilir.
➢ Birkaraktereaitikifarklıalelesahipbirbireydefenotipteetkisinigösterengene
baskın(dominant)gen,fenotipteetkisinigösteremeyengeneçekinik(resesif)
genadıverilir.
➢ Herbir karakterinikialeli,gametoluşumusırasındaayrılır.
Bezelye’de(Pisumsativum)morrenklive
beyazrenkliçiçekler.
➢ Gametoluşumusırasındafarklı karakterleridenetleyenalelgenlerbirbirinden
bağımsız olarak ayrılır.
Mendel Genetiğinin Genişletilmesi:
➢ Baskın özelliği gösteren bireyin genotipini öğrenmek amacıyla aynı karakter
bakımındanhomozigotçekinikbireyleçaprazlanmasınakontrol çaprazlaması
denir.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
➢ Kalıtsalkarakterlerherbirorganizmadaçiftlerhalindebulunangenlertarafından
kontroledilmektedir.Biriannedendiğeribabadangelenveaynıkaraktereetki
edenbugenlerealel genadıverilir.
ÜNİTE – 2
Mendel bezelyeler ile yaptığı monohibrit ve dihibrit çaprazlamalar ile aşağıdaki
sonuçlaraulaşmıştır:
➢ Bir özelliği kontrol eden iki alelin birbirlerine baskın ya da çekinik olmaması
durumunaeksik baskınlıkdenir.Budurumda,heterozigotgenotiptekibireylerin
fenotipiikialelinarasındakibirdeğeresahiptir.Endülüstavuklarındakitüyrengi
ileaslanağzıveakşamsefasıbitkilerindekiçiçekrengieksikbaskınlığaörnektir.
➢ Eş baskınolarakadlandırılandurumdaiseheterozigotgenotiptekibireylerde,her
ikialeldefenotipiayrıayrıvefarklıbirbiçimdeetkiler.İnsanlardakiABveMNkan
gruplarıeşbaskınlığaörnektir.
KAN GRUPLARI
➢ KangruplarıA,BveOolmaküzereüçfaklıalelgentarafındandenetlenenbir
karakterdir.BualelgenlerarasındakibaskınlıkdurumuA=B>Oşeklindeifade
edilir.
➢ Kangrubunualyuvarlarınzarındabulunanantijenlerbelirler.Plazmadabulunan
antikorlariseuygunolmayankanalışverişlerindeçökelmeyenedenolurlar.
Siyamkedisindevücudunrenklenmesinden
sorumlualel,pleiotropiketkigösterir.
Fenotip
Genotip
Alyuvardakiantijen
Plazmadakiantikor
A
AA,AO
A
Anti–B
B
BB,BO
B
Anti–A
AB
AB
A,B
—
O
OO
—
Anti-A,Anti-B
İnsanların kan grubu açısından genotip ve fenotipleri
➢Rh+kangrubundanolanbireylerinalyuvarzarındaRhantijenibulunurken,Rh–kan
grubundanolanbireylerinalyuvarzarındaRhantijenibulunamaz.
➢Rh–olanbireyler,RhantijeninekarşıRhantikoru(Anti–Rh)oluştururlar.
➢AnneRh–,bebekRh+olduğundakanuyuşmazlığıortayaçıkar.
121
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
➢ Bir popülasyonda, aynı karaktere etki eden ikiden fazla alelin bulunması
durumuna çok alellik denir. Bir bireyde ise bu alellerden sadece iki tanesi
bulunur.Çokalellikdurumundapopülasyondaoluşacakgenotipçeşidisayısı
n.^n + 1h
m formülüilehesaplanır(n=alelgensayısı).
c
2
BÖLÜM – 1
➢ Tekbirgeninbirdenfazlafenotipiközelliğietkilemesinepleiotropidenir.
ÜNİTE –2
Eşey
Dişi
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Erkek
Genotip
Fenotip
XRXR
Normal
XRXr
Taşıyıcı
XrXr
Renk körü
XRY
Normal
XrY
Renk körü
II–
MODERN GENETİK
A) EŞEYE BAĞLI KALITIM
➢ İnsanlarda cinsiyeti belirleyen X ve Y kromozomlarına gonozom, X ve Y
kromozomudışındakikromozomlaraiseotozomadıverilir.
➢Gonozomkromozomlarıüzerindeyeralangenlereeşeye bağlı genlerdenir.
Hemofili
(XR: Normal görme geni, Xr: Renk körü geni)
III
Eşey
Dişi
Erkek
Genotip
Fenotip
XHXH
Normal
XHXh
Taşıyıcı
XhXh
Hemofili
XHY
Normal
XhY
Hemofili
XH: Normal gen, Xh: Hemofili geni
Dişiveerkeklerderenkkörlüğüvehemofili
bakımındangenotipvefenotipdurumları
Renk körlü€ü
II
Bal›k pulluluk
Yap›ﬂ›k parmakl›l›k
K›ll› kulakl›lık
Tam renk körlü€ü
I
I
Retinitis pigmentosa
X kromozomu
Y kromozomu
➢ XveYkromozomununhomologkısmında(I)taşınanözelliklerikigenlebelirlenip,
hemdişihemerkeklerdegörülür.
➢ Ykromozomununhomologolmayankısmında(II)taşınanözelliklertekbirgen
ilebelirlenipsadeceerkeklerdegörülür.Bukısımdakiözellikler(balıkpulluluk,
yapışıkparmaklılık)babadanerkekçocuğageçer.
BÖLÜM – 1
➢ Xkromozomununhomologolmayankısmında(III)taşınanözelliklerdişideiki,
erkekteisetekgenilebelirlenir.
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
➢ Hemofiliverenkkörlüğü,Xkromozomununhomologolmayankısmındataşınan
çekinik genler ile belirlenen hastalıklardır. Bu hastalıklar ile ilgili genleri erkek
çocuklaranneden,kızçocuklarhemannehemdebabadanalırlar.
➢ BozukdentinXkromozomununhomologolmayankısmındataşınanvebaskın
genlebelirlenenbirözelliktir.Dişilerdegörülmeoranıerkekleregöredahaçoktur.
B) KROMOZOM SAYISINDA VE YAPISINDAKİ DEĞİŞMELER
➢ Mayozbölünmesırasındagerçekleşenayrılmamaolayısonucunda,kromozom
sayısıbirfazla(n+1)yadabireksik(n–1)olangametleroluşur.Ayrılmama
otozomkromozomlardaolabileceğigibigonozomkromozomlardadagörülebilir.
➢ Otozomlarda ayrılmama sonucu oluşan gametlerin döllenmesi sonucu Down
sendromlu(45+XXyada45+XY)bireyleroluşur.
➢ GonozomlardaayrılmamasonucuoluşangametlerindöllenmesiileSüperdişi
(44+XXX),Klinefeltererkek(44+XXY)veTurnerdişi(44+XO)sendromuna
sahipbireyleroluşur.
➢ Kromozom sayısındaki değişimlerin dışında, kromozom yapısında da
değişmelerolabilir.Birkromozomunkırılması,kromozomyapısında“delesyon”,
“duplikasyon”, “inversiyon” ve “translokasyon” olarak adlandırılan dört çeşit
değişimenedenolabilir.
➢ Birhücreninsahipolduğukromozomlarınbüyüklüğüneveşeklinegöredizilmesine
karyotipadıverilir.Buyöntemkullanılarakkromozomsayısıveyapısındakibazı
anormalliklertespitedilebilir.
122
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
I
II
1. Gen
K›sa
III
b. Aynıkaraktereetkieden
genlerdenherbiri
3. Alelgen
c. Belirlibirproteinin
sentezindensorumlu
DNAbölümü
Uzungövdeli(A)ikibezelyeninçaprazlanmasısonucunda
kısagövdeli(a)birbezelyeoluşmuştur.
Bunagörenumaralıbireyleringenotipiniyazınız.
4. Baskıngen
d. Birkaraktereaitanneve
babadanfarklıalellerin
gelmesidurumu
..........
.......... 5. Heterozigot
f.
7. Genotip
g. Homozigotveya
heterozigotdurumda
etkisinifenotipte
göstrebilengen
RRnnHHgg
MmNNCcDd
RrssEe
KKIITtZZ
Huntington otozom kromozomlardaki baskın bir alelin
(A) sorumlu olduğu ölümcül bir sinir sistemi hastalığıdır.
Bireyde35yada45yaşlarınagelinceyekadar,belirginhiç
birfenotipiketkigözlenmez.Buyaşlardasinirsistemigeri
dönüşümsüzbirşekildebozulmayabaşlarvesonuçtabirey
ölür.
Huntingtonhastalığıileilgiliyukarıdaverilenbilgileregöre
aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına “D”, yanlış
olanlarınyanına“Y”harfiyazınız.
1. Belirlibiryaştansonraölümeyolaçmasıbuhastalığa
nedenolanalelin,genhavuzundanelenmesiniönler.
2. Sadece homozigot baskın genotipteki bireylerin
ölümünenedenolur.
3. Buhastalıklailgiligeniçermeyenannevebabanın,
hastalığasahipçocuklarıolabilir.
4. Hastalık X kromozomunda taşındığından dişilerde
görülmeoranıerkekleregöredahafazladır.
5. Buhastalıklailgiliheterozigotgenotiptekianneve
babanın, hastalıkla ilgili baskın gen taşımayan bir
çocuklarınınolmaihtimali1/4’tür.
6. Hastalığın etkisini gösterebilmesi için otozom
kromozomlardan birinde baskın alelin bulunması
yeterlidir.
h. Canlınıngörünür
özellikleri
(Tümgenlerbağımsızdır).
AaBB
4.
Sadecehomozigot
durumdaetkisinifenotipte
gösterebilengen
2. Aşağıdagenotipiverilenbireylerinoluşturabileceğigamet
çeşidisayılarınıvegametçeşitleriniyazınız.
Genotip
III....................
BÖLÜM – 1
8. Çekinikgen
II....................
Gametçeşidi
sayısı
Gamet
çeşitleri
123
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
6. Lokus
..........
I. ...................
e. Canlınıngenetikyapısı
..........
Uzun
II
2. Fenotip
..........
..........
Uzun
I
a. Birgeninkromozom
üzerindebulunduğu
bölge
..........
..........
3.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
1. AşağıdakiInumaralısütundakalıtımlailgilibazıkavramlar,
II numaralı sütunda bu kavramlarla ilişkili açıklamalar
verilmiştir.Uyguneşleştirmeleriyapınız.
ÜNİTE – 2
MİNİ SINAV – 1
So
ÜNİTE –2
5. Aşağıda Mendel’in yaptığı monohibrit çaprazlama
verilmiştir.
7. Mendel “bağımsız dağılım” olarak adlandırılan kanununa
monohibrit çaprazlama sonucu ulaşamazken dihibrit
çaprazlamasonucuulaşmıştır.Budurumuaçıklayınız.
P kuﬂa€›
Sar› tohum
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
F
1
……………………………………………………………………
Yeﬂil tohum
……………………………………………………………………
kuﬂa€›
……………………………………………………………………
Tamam› sar›
tohumlu
F XF
1
……………………………………………………………………
1
……………………………………………………………………
F
2
……………………………………………………………………
kuﬂa€ı
Deney sonuçlarına göre aşağıdaki soruları cevaplayınız
(BaskınaleliçinA,çekinikaleliçinasimgelerinikullanınız).
a) Sarıveyeşiltohumalelleriarasındakibaskınlıkdurumunu
belirtiniz.
………………………………………………………………
8. İkikarakterbakımındandahomozigotgenotiptekisarıve
düz tohumlubir bezelye ile yeşil ve buruşuk tohumlubir
bezelyebitkisininçaprazlanmasıileF1dölüeldeediliyor.
F1dölündekiikibezelyeninçaprazlanmasıileeldeedilen
F2 dölü ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız. (Genler
bağımsızolup,sarıtohumrengi(A)vedüztohumşekli(B)
baskındır).
fenotip çeﬂidi
oranıkaçtır?
genotip çeﬂidi
b) F2 dölünde sarı ve buruşuk tohumlu bir bezelyenin
oluşmaihtimalikaçtır?
a) F2dölündeki;
BÖLÜM – 1
b) F1kuşağındakibireylerinoluşturabileceğigametçeşidini
veoranlarınıyazınız.
c) F2 dölünde tohum rengi bakımından homozigot,
tohum şekli bakımından ise heterozigot genotipli bir
bezelyeninoluşmaihtimalikaçtır?
………………………………………………………………
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
c) F2kuşağındakifenotipvegenotiporanlarınıyazınız.
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
i) Fenotip oranı:……………………………………………
……………………………………………………………………
ii) Genotip oranı:…………………………………………
……………………………………………………………………
6. İkikarakterbakımındanheterozigotgenotiptekidüzgünve
sarıtohumluikibezelyeninçaprazlanmasısonucunda,
I. düzgün–yeşil,
II. buruşuk–yeşil,
III. buruşuk–sarı,
IV. düzgün–sarı
fenotipesahipbezelyelerinoluşmaoranlarınıyazınız.
(Düzgüntohumşeklivesarıtohumrengigenleribaskındır).
………………………………………..…………………………
…………………………....……………………………………
9. A ve B karakterleri bakımından genotipi bilinmeyen iki
bireyin çaprazlanması sonucunda oluşan oğul döllerin
3 ’ninAB, 1 ’ninAb, 3 ’ninaB, 1 ’ninabfenotipindeolduğu
8
8
8
8
saptanmıştır.
Bunagöre,çaprazlananatabireyleringenotipinibulunuz.
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
…………………………………………………….....…………
……………………………………………………………………
…………………………………………………….....…………
……………………………………………………………………
124
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
1. İkibezelyeninçaprazlanmasısonucueldeedilentohumların
fenotipçeşitveoranlarıaşağıdakigrafikteverilmiştir.
¢
: Düzgün–sarı
: Düzgün–yeﬂil
: Buruﬂuk–sarı
: Buruﬂuk–yeﬂil
3
2
1
Fenotip çeﬂitleri
Grafiğe göre çaprazlanan bireylerin fenotiplerini yazınız
(Bezelyelerdedüzgüntohumşekli(D)vesarıtohumrengi
(S)genleribaskındır).
AB
Ab
aB
ab
AB
AABB
I
AaBB
II
Ab
III
AAbb
AaBb
IV
™
TablodaI,II,IIIveIVilegösterilenbireylerdenfenotipleri
aynıolanlar(i)ilegenotipleriaynıolanları(ii)yazınız.
i) ……………………………………………………………
………………………………………………………………
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Miktar
3. AşağıdakitablodaAABbgenotiplibirdişiileAaBbgenotipli
birerkekbireyinçaprazlamasonuçlarıPunnettkaresinde
gösterilmiştir.
ÜNİTE – 2
MİNİ SINAV – 2
ii) ……………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Baskın
Çekinik
Tohumşekli
Düz(D)
Buruşuk(d)
Çiçekdurumu
Aksiyal(A)
Terminal(a)
Çiçekrengi
Mor(M)
Beyaz(m)
Mendel’in çalıştığı üç karakterin alel genleri arasındaki
baskınlık ve çekiniklik durumları yukarıdaki tabloda
verilmiştir.Buüçkarakterbakımındanheterozigotgenotipte
olanbirbezelyebitkisikendileştiriliyor(Genlerbağımsızdır).
a) Çaprazlamasonucukaççeşitfenotipoluşur?
Atasal kuﬂak
1
2
3
4
I. kuﬂak
5
6
7
9
8
10
II. kuﬂak
11
12
13
Yukarıdaki soyağacında otozomal çekinik bir özelliği (n)
fenotipindegösterenbireylertaralıolarakverilmiştir.Buna
göreaşağıdakisorularıcevaplayınız.
b) Çaprazlamasonucukaççeşitgenotipoluşur?
c) Çaprazlama sonucunda düz tohumlu, terminal çiçek
durumlu, beyaz çiçek rengine sahip bir bezelyenin
oluşmaolasılığıkaçtır?
d) Çaprazlamasonucundaannevebabaylaaynıgenotipe
sahipbirbezelyeninoluşmaolasılığıkaçtır?
a) Atasalkuşaktakibireylerinolasıgenotipleriniyazınız.
………………………………………………………
b) I. kuşaktaki hangi bireyler kesin olarak heterozigot
genotiptedir?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
c) II. kuşaktaki hangi bireylerin genotipi tam olarak
bulunamaz?
………………………………………………………………
125
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
4.
Karakter
BÖLÜM – 1
2.
So
ÜNİTE –2
5. Birbirinden bağımsız dört karakter ile ilgili yapılan
çaprazlamasonucundaF1’dekitümbireyleringenotipinin
AaBbCcDdolduğugörülmüştür.
8.
Birinci kuﬂak
1
BunagöreF2’deki(F1xF1)bireylerinaşağıdakigenotiplere
sahipolmaolasılıklarınıhesaplayınız.
3
4
‹kinci kuﬂak
5
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
a) AABBCCDD……………….................…………………
6
7
8
9
Üçüncü kuﬂak
b) AaBBCcDd…………………….................………………
c) aabbccdd……………….................……………………
2
10
d) aaBbCcDD………………………….................…………
11
12
Yukarıdakisoyağacındaotozomalkromozomlardataşınan
bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak
verilmiştir.Bunagöreaşağıdakisorularıcevaplayınız.
a) Taralıbireylerinfenotipindegörülenözelliğinaktarımını
sağlayan gen çeşidini (baskın / çekinik), nedenini
açıklayarakyazınız.
e) AaBbCcDD………………………................……………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
6. agenihomozigotdurumdaikenöldürücübirgendir.Buna
göre AaBb genotipindeki iki bireyden meydana gelen
sağlıklı bir çocuğun AABb genotipinde olma olasılığını
çaprazlamalarıgöstererekhesaplayınız.
………………………………………………………………
b) Soyağacındaki numaralı bireylerden hangileri kesin
olarakheterozigotgenotiptedir?
BÖLÜM – 1
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
c) Soyağacındaki numaralı bireylerden hangilerinin
genotipikesinolarakbulunamaz?
………………………………………………………………
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
………………………………………………………………
………………………………………………………………
9.
7. Fenilketonuri otozomal kromozomlardaki çekinik bir alel
gen ile ortaya çıkan kalıtsal bir hastalıktır. Bu hastalık
bakımındantaşıyıcıbirannevebabanınçocuklarıileilgili
aşağıdakisorularıcevaplayınız.
a) Üççocuğunundasağlıklıolmaolasılığıkaçtır?
b) Üççocuğunundahastaolmaolasılığıkaçtır?
c) Üççocuktanikisininsağlıklıbirininhastaolmaolasılığı
kaçtır?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
( )
AABbccDD
X
( ) Gamet
aabbCcdd
Gamet ( )
Zigot
a) Yukarıda genotipleri verilmiş dişi ve erkek bireylerin
oluşturacağıgametçeşitleriniyazınız.
i) Dişibirey:………………………………………………
ii) Erkekbirey:……………………………………………
b) Dişiveerkekgametlerindöllenmesisonucuoluşan
zigotunsahipolabileceğidörtgenotipçeşidiniyazınız.
I. Olasılık:………………………………………
II. Olasılık:………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
126
( )
III. Olasılık:………………………………………
IV. Olasılık:………………………………………
?
M____x mm
Kontrolçaprazlamanınamacınıtahtadakiörneğikullanarak
açıklayınız.
………………………………………………………………
Yabanıl: ………………………
Chinchilla: ……………………
…………………………………
…………………………………
Himalaya: ………………………
Albino: ………………………
…………………………………
…………………………….…
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
3. Tavşanlarda kürk rengi yabanıl (A1), chinchilla (A2),
himalaya (A3) ve albino (A4) olmak üzere dört farklı alel
geniledenetlenir.Bugenlerarasındakibaskınlıkdurumu
A1>A2>A3>A4olduğunagöre,aşağıdafenotipiverilen
tavşanlarınolasıgenotipleriniyazınız.
1.
ÜNİTE – 2
MİNİ SINAV – 3
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
P kuﬂa€›
×
K›rm›z›
IK IK
IK
IB
F1 kuﬂa€›
Yukarıda kırmızı ve beyaz çiçekli aslanağzı bitkilerinin
çaprazlanmasısonucuF1kuşağınınoluşumugösterilmiştir.
a) Şemaya göre aslanağzı bitkilerinde kırmızı ve beyaz
çiçekalellerininbaskınlıkdurumunuaçıklayınız.
………………………………………………………………
4. Elinizdesarıvedüztohumlugenotipibilinmeyenbirbezelye
bitkisibulunmaktadır.Sarıtohumrenginin(S)yeşiltohum
rengine(s)vedüztohumşeklinin(D)buruşuktohumşekline
(d)baskınolduğubilinmektedir.Bunagöre;
a) Bubitkininolasıtümgenotipleriniyazınız.
………………………………………………………………
b) Bubitkiningenotipinisaptayabilmekiçinçaprazlanması
gerekenbitkininfenotipinivegenotipiniyazınız.
b) Heterozigotgenotiptekiaslanağzıbitkilerininçiçekrengi
nedir?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
c) F1 x F1çaprazlamasısonucuoluşacakF2kuşağıileilgili
aşağıdakisorularıcevaplayınız.
i) Fenotipçeşidi:………………....................................
ii) Genotipçeşidi:………………............................…....
iii) Fenotiporanı:……………….....................................
iiii) Genotiporanı:………....…..............................….......
c) Kontrolçaprazlamasıileeldeettiğinizyavruların1/4’ü
sarı ve düz tohumlu, 1/4’ü sarı ve buruşuk tohumlu,
1/4’ü yeşil ve düz tohumlu, 1/4’ü yeşil ve buruşuk
tohumluise,bilinmeyenbitkiningenotipinedir?
………………………………………………………………
127
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
Gametler
Beyaz
IB IB
BÖLÜM – 1
2.
So
ÜNİTE –2
5. Aslanağzı bitkisinde aksiyal çiçek durumu (A) baskın,
terminalçiçekdurumu(a)iseçekiniktir.Kırmızıçiçekrengi
(ΙK)ilebeyazçiçekrengi(ΙB)alelleriiseeksikbaskınolup
heterozigotgenotiptekibireylerpembeçiçekrenginesahip
olmaktadır.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
7.
Homozigotaksiyal–kırmızıveterminal–beyazaslanağzı
bitkilerininçaprazlanmasısonucundaF1dölü,F1dölündeki
bireylerin çaprazlanması ile de F2 dölü elde ediliyor. Bu
çaprazlamalar ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız
(Genlerbağımsızdır).
a) F1 dölündeki bitkilerin sahip olabileceği fenotip
çeşitleriniyazınız. …………….….……
b) F2dölündekifenotipvegenotipçeşidisayılarınıyazınız.
Eşbaskınlıkveeksikbaskınlıkarasındakifarkıbirerörnek
vererekaçıklayınız.
………………………………………………………………
Fenotipçeşidi:………………..……
Genotipçeşidi:……….……….……
………………………………………………………………
c) F2dölündekifenotiporanınıyazınız.
………………………………………………………………
Fenotiporanı:……….……………
………………………………………………………………
d) F2dölündeherikikarakterbakımındandaheterozigot
genotipesahipbirbitkininoluşmaolasılığıkaçtır?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
BÖLÜM – 1
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
6.
1
3
2
5
6
4
8.
7
A
8
9
Aslanağzıbitkisineaityukarıdakisoyağacındapemberenkli
tümbireylertaralıolarakverilmiştir.Bunagöreaşağıdaki
sorularıcevaplayınız.
a) Numaralandırılmış bireylerden hangi ikisinin farklı
yöndehomozigotgenotipteolduğukesindir?
………………………………………………………………
b) Kaçnumaralıbireylerinçiçekrengi9numaralıbireyle
kesinolarakaynıdır?
………………………………………………………………
c) Soyağacındaki heterozigot genotipli bireylerin
homozigotgenotiplibireylereoranıkaçtır?
………………………………………………………………
128
B
Siyahbirdeneyfaresi(A)albinobirfare(B)ileçaprazlanmış
vesonuçta14siyahfareoluşmuştur.Albinoolan(B)başka
birsiyahfare(C)ileçaprazlandığındaise8yavrusiyahve
6 yavru albino olmuştur. Bu durumu açıklayıp A, B ve C
fareleriningenotipleriniyazınız.(Baskınaleliçin“D”,çekinik
aleliçin“d”harfinikullanınız).
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Kan Grupları
Bireyno
Kanlarındakiantijenve
antikorçeşitleri
Kangrubu
I
KanplazmasındaAntiA,
AntiBveAntiRhantikorları
bulunur.
II
AlyuvarındasadeceB
antijenibulunur.
III
Kanplazmasındasadece
AntiRhantikorubulunur.
IV
AlyuvarındaA,BveRh
antijenleribulunur.
V
AlyuvarındasadeceRh
antijenibulunur.
3.
A
B
1
2
B
A
AB
A
3
4
5
6
AB
A
7
8
Yukarıda soyağacında, bireylerin kan grubu fenotipleri
verilmiştir.Bunagöreaşağıdakisorularıcevaplayınız.
a) Kaçnumaralıbireyleringenotipitamolarakbulunamaz?
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
1. Aşağıda beş farklı bireyin kanlarındaki antijen ve antikor
çeşitlerine ait bilgiler verilmiştir. Bu bilgileri kullanarak
bireylerinkangruplarınıbulunuz.
ÜNİTE – 2
MİNİ SINAV – 4
…………………………………………….....................…
………………………………….......………………...........
b) 5 ve 6 numaralı bireylerin B kan grubunda bir kız
çocuğununolmaihtimalikaçtır?
…………………………………………….....................…
c) Kaç numaralı bireyler kesin olarak heterozigot
genotiptedir?
Anti Rh
Anti B
Anti A
.…………………………………………….....................…
: Çökelme var
………………………………….......………………...........
: Çökelme yok
Yukarıda sağlıklı bir bireye ait kan örnekleri üzerine
AntiRh,AntiBveAntiAiçerenserumlardamlatıldığında
oluşançökelmedurumlarıverilmiştir.Bunagöreaşağıdaki
sorularıcevaplayınız.
a) Bireyinkangrubunedir?
d) Hangi ailelerin “O” kan grubunda çocuklarının olma
ihtimalivardır?
…………………………………………….....................…
………………………………….......………………...........
…………………………………………….....................…
b) Bireyinsahipolabileceğigenotipçeşitleriniyazınız.
……………………………………………....................…
4. KangrubuileilgiliA,BveRhantijenlerindensadecebirine
sahipbirbireyinkangrubuileilgilisahipolabileceğitüm
genotipçeşitleriniyazınız.
………………………………….......………………...................
c) BubireydeneldeedilenkanserumundaBantikoru
bulunmaihtimalikaçtır?
……………………………....……………….....................
………………………………….......………………...................
………………………………….......………………...................
129
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
2.
BÖLÜM – 1
………………………………….......………………...........
So
ÜNİTE –2
5. Kan grupları ile ilgili deney yapmakta olan bir öğrenci
hangisinin Anti A, hangisinin Anti B olduğunu bilmediği
için, Anti X ve Anti Y olarak adlandırdığı kan serumlarını
kullanmıştır.BuserumlarıI,II,IIIveIVnumaralıbireylerden
aldığı kan örneklerine ayrı ayrı damlattığında oluşan
çökelmereaksiyonlarıaşağıdakitablodaverilmiştir.
7.
1
A Rh+
AB Rh–
2
3
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
A Rh
+
AB Rh
–
B Rh+
A Rh+
4
Kanörneği
numarası
Çökelmereaksiyonları
5
A Rh
–
O Rh+
Yukarıdakisoyağacında,birailedekibireylerinkangrupları
ileilgilifenotipleriverilmiştir.
Buna göre 1, 2, 3, 4 ve 5 numaralı bireylerin genotip
olasılıklarınıyazınız.
1.bireyingenotipi:………….............................……………
2.bireyingenotipi:…….............................…………………
3.bireyingenotipi:………………………..............................
4.bireyingenotipi:………………………..............................
5.bireyingenotipi:………………………..............................
8.
Sağlıklıbiranneilebabanın2.çocuğundakanuyuşmazlığı
görülürken3.çocuğundakanuyuşmazlığıgörülmemiştir.
1. InumaralıbireyABkangrubundadır.
Bunagöreanne,baba,2.ve3.çocuğunRhgrubuileilgili
genotipleriniyazınız.
2. IInumaralıbireyinplazmasındaBantikorubulunma
ihtimali1/4’tür.
Anne: ........................
AntiX
AntiY
I
Çökelmevar
Çökelmevar
II
Çökelmeyok
Çökelmevar
III
Çökelmevar
Çökelmeyok
IV
Çökelmeyok
Çökelmeyok
Tablodakisonuçlarıdeğerlendirerekaşağıdakiifadelerden
doğruolanlarınyanına“D”,yanlışolanlarınyanına“Y”harfi
yazınız.
BÖLÜM – 1
2.çocuk:.............................
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
Baba: ........................ 3.çocuk:.............................
3. IIInumaralıbireyinalyuvarzarındaAantijenibulunma
ihtimali1/2’dir.
4. IVnumaralıbireyOkangrubundadır.
9.
5. I numaralı birey II, III ve IV numaralı bireylere kan
verebilir.
6. II ve III numaralı bireyler arasında kan alış verişi
olamaz.
Aileno
1.çocuk
2.çocuk
3.çocuk
I
A
AB
B
II
A
O
AB
III
O
B
B
IV
AB
B
O
V
A
O
B
Annevebabanınkangrubuileilgiliaynıgenotipteoldukları
bilinenailelerinçocuklarınınkangruplarıyukarıdakitabloda
verilmiştir. Buna göre hangi ailelerdeki üç çocuğun öz
kardeşolmaihtimaliyoktur?
6.
A kan grubundaki bir anne ile kan grubu bilinmeyen bir
babanınçocuklarınınkangrubuA’dır.
………………………..........……………………………………
BunagörebabanınBOgenotipindeolmaihtimalikaçtır?
………………………..........……………………………………
………………………..........……………………………………
………………………..........……………………………………
………………………..........……………………………………
………………………..........……………………………………
130
Eşeye Bağlı Kalıtım
1.
I
III
II
Anne ve babanın gamet oluşturmaları sırasında
kromozomlarında ayrılmama olduğuna göre normal
kromozomsayısınasahipancakrenkkörükızlarınınnasıl
oluştuğunuaçıklayınız.
………………………………………………..........……………
X
Y
………………………………………………..........……………
YukarıdaerkekbirbireyeaitXveYgonozomlarıverilmiştir.
Bu kromozomların I, II ve III ile gösterilen kısımlarında
bulunangenlereikişertaneörnekveriniz.
………………………………………………..........……………
I. ……..........………………………………………
………………………………………………..........……………
II. ……..........………………………………………
………………………………………………..........……………
III. ……..........………………………………………
: Diﬂi birey
1
4
: Erkek birey
6
5
2.
2
7
3
4
: Diﬂi birey
: Erkek birey
5
8
9
10
11
12
Yukarıdaki soyağacında hemofili bireyler taralı olarak
verilmiştir.
Bunagöreaşağıdakisorularıcevaplayınız.
a) Kaçnumaralıdişibireylerintaşıyıcıolduğukesindir?
6
YukarıdakisoyağacındaXkromozomundaçekinikolarak
taşınan hemofili hastalığına sahip bireyler taralı olarak
verilmiştir.
Bunagörenumaralıbireylerinolasıgenotipleriniyazınız.
1→ ...............................
4→ .............................
2→ ...............................
5→ .............................
3→ ...............................
6→ .............................
…………………………………....……………..........……
b) Kaç numaralı bireylerin genotipi kesin olarak
belirlenemez?
………………....………………………………..........……
c) Kaçnumaralıbireylerdehemofiligenibulunamaz?
………………....………………………………..........……
131
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
3
2
BÖLÜM – 1
4.
1
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
3. Renk körü bir anne ile sağlıklı bir babanın normal
kromozomsayısınasahipkızçocuklarınınrenkkörüolduğu
görülmüştür.
ÜNİTE – 2
MİNİ SINAV – 5
So
ÜNİTE –2
5. X kromozomunun homolog olmayan kısmında taşınan
çekinikbirhastalığı(a)fenotipindegöstermeyenanneve
babanınilkçocuklarındabuözellikgörülmüştür.Bunagöre
aşağıdakisorularıcevaplayınız.
a) İlkçocuğuncinsiyetinedir?………………....…
9. Sirke sineklerinde göz rengi X’e bağlı kalıtım gösterir ve
kırmızıgözrengi,beyazgözrenginebaskındır.Bunagöre
dişi ve erkek sirke sineklerinin bu özellikle ilgili genotip
vefenotiplerineaitaşağıdakitabloyudoldurunuz(Baskın
özellikiçin“A”harfinikullanınız).
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Genotip
b) Bu ailenin ikinci çocuklarının hasta olma ihtimalinin
sağlıklıolmaihtimalineoranıkaçtır?………………....…
XX
c) Bu ailenin üçüncü çocuğunda hastalıkla ilgili genin
XX
bulunmaihtimalikaçtır?….......................…………….…
XX
………………………………………………..........……………
XY
………………………………………………..........……………
XY
Fenotip
6. Hemofilibakımındataşıyıcıbiranneilehemofilibirbabanın
çocuklarınınolasıgenotipleriniyazınız.
………………………………………………..........…….......…
(™)AOXHXhABXHY (¢)
7.
BÖLÜM – 1
Yukarıda genotipleri verilen anne ve babanın B kan
grubundahemofiligeninitaşıyançocuklarınınolmaolasılığı
kaçtır?
10.
Anne
H
r
Baba
h
R
h
r
………………………………………………..........…….......…
………………………………………………..........…….......…
X
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
8.
Aşağıdaki soyağaçlarında taralı bireyler belirli bir özelliği
fenotiplerindegöstermektedir.
Bunagörekaçnumaralıailelerdetaralıbireylerinfenotipinde
görülen bu özelliğin X’e bağlı baskın bir gen tarafından
kontroledilmeihtimalivardır?
: Diﬂi birey
X
X
Y
Yukarıda bir anne ve babadaki hemofili ve renk körlüğü
genlerinin,Xkromozomlarıüzerindekidizilimlerişematize
edilmiştir.Buaileninbirinciçocuklarıhemrenkkörühem
dehemofiliolanbirkızdır.Budurumuaçıklayınız.(Hemofili
verenkkörlüğüçekinikhastalıklardır).
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
: Erkek birey
………………………………………………..........……………
I
II
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
III
IV
………………………………………………..........……………
132
……………………………………………..........………………
Eşeye Bağlı Kalıtım
3. Aşağıdakisoyağaçlarında,üçfarklıailedeanne,babave1.
çocuklarındarenkkörüolanlartaralıolarakverilmiştir.
B
: Diﬂi birey
C
A
I. aile
: Erkek birey
II. aile
III. aile
A
X
Y
1. A kısmında taşınan bir özellik dişi bireylerde
görülemez.
2. ErkekbireylerdeBveCkısmındabulunanözellikler
tekbirgenilefenotipeyansır.
?
1. çocuk
3. C kısmında taşınan özelliklerin dişi ve erkeklerde
görülmeolasılıklarıeşittir.
4. Bkısmındataşınançekinikbirgenindişilerdeetkisini
gösterebilmesiiçinhomozigotolmasıgerekir.
2. çocuk
(X)
?
1. çocuk
2. çocuk
(Y)
?
1. çocuk
2. çocuk
(Z)
Buna göre bu ailelerdeki 2. çocukların renk körü olma
olasılıklarınıkarşılaştırınız.
………………………………………………..........……………
4.
5. Erkek çocuklar C kısmındaki genleri babadan, B
kısmındakigenleriannedenalırlar.
ElveayaklardaoluşanaltıparmaklılıkYkromozomunun
homolog olmayan kısmında taşınan ve baskın bir gen
tarafından kontrol edilen bir özelliktir. Elleri ve ayakları
altı parmaklı olan bir baba ile bu özelliği fenotipinde
göstermeyen bir annenin kız ve erkek çocuklarında bu
özelliğingörülmeolasılıklarıkaçtır?
………………………………………………..........……………
a
B
b
D
D
F
f
m
m
Bunagörekaçnumaralıailelerdetaralıbireylerinfenotipinde
görülen bu özelliğin renk körlüğü olma ihtimali yoktur?
(RenkkörlüğüX’ebağlıçekinikbirhastalıktır).
Bu canlıda belirtilen karakterler ile ilgili olarak aşağıdaki
sorularıcevaplayınız.
a) Bağlı genler arasında krossing over olmazsa
oluşabilecektümgametçeşitleriniyazınız.
I
II
III
………………………………………………..........………
b) Bağlı genler arasında krossing over olursa abDfm
genlerinitaşıyanbirgametinoluşmaolasılığıkaçtır?
………………………………………………..........………
IV
V
VI
………………………………………………..........……………
133
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
A
5. Aşağıdaki soyağaçlarında taralı bireyler belirli bir özelliği
fenotipindegöstermektedir.
BÖLÜM – 1
6. KızçocuklarBkısmındakigenlerihemannehemde
babadanalırlar.
2. Aşağıda bir canlıda beş ayrı karaktere ait genlerin
kromozomlarüzerindekidizilimigösterilmiştir.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
1. YandasağlıklıbirerkeğeaitXve
Y gonozomlarının kısımları A, B
ve C ile gösterilmiştir. Bu
kısımlardataşınangenlerileilgili
aşağıdaki ifadelerden doğru
olanların yanına “D”, yanlış
olanlarınyanına“Y”harfiyazınız.
ÜNİTE – 2
MİNİ SINAV – 6
So
ÜNİTE –2
6.
AkangrubundahemofiliolmayananneileABkangrubunda
hemofiliolmayanbabanınerkekçocuklarıBkangrubunda
olup, hemofili hastasıdır. Buna göre aşağıdaki soruları
cevaplayınız.
8. Xkromozomununhomologolmayankısmındataşınanve
baskıngenlefenotipeyansıyanbirhastalıklailgiliaşağıdaki
ifadelerden doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların
yanına“Y”harfiyazınız.
a) Annevebabanıngenotipiniyazınız.
1.Babahastaisetümkızçocuklarıhastaolur.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
………………………………………………..........………
2. Hastalıkla ilgili geni taşımayan bir annenin erkek
çocuklarındahastalıkgörülemez.
b) BuaileninAkangrubundasağlıklıçocuklarınınolma
ihtimalikaçtır?
3. Heterozigotgenotiplibiranneilesağlıklıbirbabanın
hastabirçocuğasahipolmaihtimali1/4’tür.
………………………………………………..........………
4. Kız çocuklar hastalıkla ilgili geni sadece anneden
alabilirler.
c) Buaileninçocuklarındabuikiözellikbakımındankaç
farklıgenotipoluşabilir?
5. Hasta olmayan anne ve babanın tüm çocukları
sağlıklıolur.
………………………………………………..........………
6. Hastaannevebabanınsağlıklıçocuklarıolamaz.
7.
B ailesi
A ailesi
: Diﬂi birey
: Erkek birey
1
2
3
4
5
6
BÖLÜM – 1
Yukarıdaki soyağaçlarında AveBailelerindeki renkkörü
bireylertaralıolarakverilmiştir.
BunagöreAveBailelerindeki;
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
I. 1ve4,
II. 2ve5,
III. 3ve6
numaralıbireylerinevliliklerindendoğacakçocuklarileilgili
aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına “D”, yanlış
olanlarınyanına“Y”harfiyazınız.
9.
: Diﬂi birey
1
2
5
6
9
3
7
4
: Erkek birey
8
10
Yukarıdakisoyağacında,XveYkromozomlarınınhomolog
kısmındataşınaneşbaskınbirözelliğifenotipindegösteren
bireylertaralıolarakverilmiştir.Bunagöreaşağıdakisoruları
cevaplayınız.
1. Inumaralıaileninrenkkörükızçocuklarıolamaz.
2. II numaralı ailenin tüm erkek çocukları renk körü
olur.
3. IIInumaralıaileninrenkkörübirerkekçocuğunun
olmaihtimali1/4’tür.
4. IInumaralıaileninrenkkörübirçocuğasahipolma
ihtimaliInumaralıailedenfazladır.
5. Renkkörübirçocuğasahipolmaihtimaliendüşük
olanaileIII’tür.
6. II ve III numaralı ailelerin renk körü kız çocukları
olabilir.
7. Herüçaileninderenkkörüerkekçocuklarıolabilir.
134
a) Taralı olmayan bireylerden hangilerinin ilgili özellik
bakımındanaynıfenotipteolduğukesinolaraksöylenir?
………………………………………………..........……….
b) Hangi bireyler ilgili özellik bakımından anne ve
babalarındanfarklıalelgenlerialmıştır?
………………………………………………..........……….
c) 6 ve 7 numaralı bireylerin üçüncü çocuklarının bu
özelliği fenotipinde gösteren bir erkek çocuğu olma
ihtimalikaçtır?
………………………………………………..........……….
I. çekinik,
II. baskın,
III. eksikbaskın,
kalıtım biçimlerinden aktarılma ihtimali olanlarının yanına
(✔), aktarılma ihtimali olmayanların yanına (✗) işaretini
koyarakörnektekigibiçözünüz.
(
: Diﬂi birey,
e)
I.
II.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
1. Aşağıdaki soyağaçlarında taralı bireyler belirli bir özelliği
fenotipinde göstermektedir. Soyağaçlarında aktarılan bu
özelliğinotozomalkromozomlarda,
ÜNİTE – 2
MİNİ SINAV – 7
Soyağaçları
III.
: Erkek birey)
Örnek:
f)
I.
I. ✓
II.
II. X III.
III. X BÖLÜM – 1
a)
I.
II.
g)
b)
I.
I.
II.
II.
III.
III.
c)
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
III.
I.
II.
III.
d)
I.
h)
I.
II.
II.
III.
III.
135
So
ÜNİTE –2
2. Aşağıdaki soyağaçlarında taralı bireyler belirli bir özelliği
fenotipinde göstermektedir. Soyağaçlarında aktarılan bu
özelliğin,
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
I. Xkromozomunabağlıçekinik,
II. Xkromozomunabağlıbaskın,
III. Ykromozomunabağlıçekinik
kalıtım biçimlerinden aktarılma ihtimali olanlarının yanına
(✔), aktarılma ihtimali olmayanların yanına (✗) işaretini
koyarakörnektekigibiçözünüz.
(
: Diﬂi birey,
e)
I.
II.
III.
: Erkek birey)
Örnek:
I. ✓
f)
II. X
II.
III. X
a)
I.
III.
I.
BÖLÜM – 1
II.
III.
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
b)
c)
I.
g)
I.
II.
II.
III.
III.
I.
II.
III.
d)
136
I.
h)
I.
II.
II.
III.
III.
Karma
1.
3.
A hücresi
ÜNİTE – 2
MİNİ SINAV – 8
B hücresi
Mayoz I
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Mayoz II
Gametler
n+1
Bir ördek türünde tüy rengi üç alel gen tarafından
belirlenmektedir. A1 ve A2 alelleri eş baskın, A3 aleli ise
bugenlerinherikisinedeçekinikdurumdadır.Buüçalelin
tümkombinasyonlarınıbulunduranbirördeksürüsüileilgili
aşağıdakisorularıcevaplayınız.
n+1
n–1
n–1
n+1
n–1
n
n
Yukarıda diploit iki hücrenin mayoz bölünmesi sırasında
meydana gelen ayrılmama olayları şematize edilmiştir.
Ayrılmama sonucu A hücresinden (n + 1) ve (n – 1)
kromozom sayısına sahip gametler oluşurken, B
hücresinden(n+1),(n–1)ve(n)kromozomsayısınasahip
gametleroluşmuştur.Bufarklılığınnedeniniaçıklayınız.
a) Kaçfarklıtüyrengibulunur?
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........………
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........………
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........………
………………………………………………..........……………
2. AaBbgenotipinesahipbirbireydemayozbölünmesonucu
ABgametininoluşmaoranı%8’dir.Bunagörebubireyle
ilgiliaşağıdakisorularıcevaplayınız.
a) Hangigenlerbağlıdır?
………………………………………………..........……………
4.
A
………………………………………………..........………..
………………………………………………..........………..
b) Gamet oluşumu sırasındaki krossing over yüzdesi
kaçtır?
………………………………………………..........………..
c) BubireydeaBgametininoluşmaoranıkaçtır?
………………………………………………..........……….
a
G
g N
n
r
r B
B
A
a
N
n
r
r
I
B
B
g
G
II
A
a
B
B
N
n
r
r
G
g
III
Yukarıdaaynıgenotipesahipüçfarklıbireyeaitgenlerin
kromozomlarüzerindekidağılımıverilmiştir.
Bubireylerinkrossingoverolmadan(a)vekrossingover
varken(b)oluşturabileceklerigametçeşidisayılarınıyazınız.
a) I.………………………
b)I.………………………
………………………………………….……..........……….
II.………………………
………………………………………….……..........……….
III.………………………
III.………………………
II.………………………
137
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
………………………………………………..........……………
BÖLÜM – 1
b) Tüyrengiileilgilioluşabilecektümgenotipçeşitlerini
yazınız.
So
ÜNİTE –2
5. Siyahrenklibirhorozilebeyazrenklibirtavuktanoluşan
tümcivcivlermavirenkliolmuştur.
a) Budurumunnedeniniaçıklayınız.
………………………………………………..........………..
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
………………………………………………..........………..
b) Mavi renkli bir horoz ile beyaz renkli bir tavuğun
civcivlerinerenkolur?
………………………………………………..........………..
7. Aynı kromozom üzerinde bulunan A, B, C ve D genleri
arasındakikrossingovergerçekleşmeolasılıkları,
• AveDarasında%20,
• DveCarasında%10,
• BveDarasında%40,
• AveBarasında%20,
• AveCarasında%30
şeklinde olduğuna göre, bu genlerin dizilişini aşağıdaki
kromozomüzerindegösteriniz.
6.
X
BÖLÜM – 1
8. Kan uyuşmazlığı görülen ORh+ grubundaki bir bebeğin
annesininolasıkangrubugenotipleriniyazınız.
A
………………………………………………..........……………
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
1
2
3
6
7
8
13
14
15
19
20
4
9
21
B
5
10
11
12
16
17
X
22
X
18
Y
Eﬂey
kromozomlar›
Yukarıda karyotipleri verilen bireyler ile ilgili aşağıdaki
ifadelerden doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların
yanına “Y” harfiyazınız.
1. Herikikaryotiptesağlıklıbireylereaittir.
2. A karyotipine sahip birey normalden bir fazla
otozomalkromozomasahiptir.
3. Akaryotipidişi,Bkaryotipiiseerkekbirbireyeaittir.
138
9. KedilerdepostrengiXkromozomununhomologolmayan
kısmındataşınır.Sarıvesiyahrenkoluşturanalelgenlereş
baskınolup,alacalıkedioluşur.
Buna göre, siyah bir erkek ve alacalı bir dişi kedinin
çaprazlanmasısonucundaoluşabilecekyavrularıngenotip
vefenotipleriniyazınız.(XA →Siyah,XB →Sarı)
4. B karyotipine sahip birey normalden bir fazla Y
kromozomunasahiptir.
………………………………………………..........……………
5. A bireyi otozomlarda, B bireyi ise gonozomlarda
ayrılmamasonucuoluşmuştur.
………………………………………………..........……………
6. Herikibireyindekromozomsayısı47’dir.
………………………………………………..........……………
Karma
4.
1.
1
2
22+X
22+Y
23+X
5
22 + X
3
6
22 + O
22 + XX
Yukarıda insanlarda mayoz bölünme sonucu oluşan altı
farklı gamet verilmiştir. Aşağıda verilen sendromların
oluşabilmesiiçindöllenmesigerekengametçeşitleriniboş
bırakılankısımlarayazınız.
Mendel’in genetik çalışmalarında bezelyeleri tercih
etmesininsebeplerinelerdir?
• Süperdişi:……...............…….…………
………………………………………………..........……………
• Mongolerkek:……..........………………
• Turnerdişi:……..........…….....…………
• Klinefeltererkek:……..........…...………
• Mongoldişi:……..........….....………..…
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
4
ÜNİTE – 2
MİNİ SINAV – 9
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
(Annevebabahastalığanedenolangenbakımındanbaskın
fenotiptedir).
……………………………………………..........………………
……………………………………………..........………………
……………………………………………..........………………
I. BRh–,
II. ARh+,
III. ABRh+
fenotipinesahipçocuklarınolmaihtimallerininçoktanaza
doğrusıralanışınasılolmalıdır?
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
6. Kanuyuşmazlığının(Eritroblastosisfetalis)hangikoşuldave
nasıloluştuğunuaçıklayınız.
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
3. Erkek bir bireyde 22 + YY gametinin oluşum biçimini
açıklayınız.
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
139
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
AORr genotipindeki bir anne ile ABRr genotipindeki bir
babanın,
BÖLÜM – 1
2. Kan grubu ve otozomlarda çekinik olarak aktarılan bir
hastalığa ait genler ayrı kromozomlarda bulunmaktadır.
Buna rağmen bu hastalık sadece O kan grubuna sahip
bireylerdeortayaçıkmaktadır.Akangrubunasahipsağlıklı
birerkekileBkangrubunasahipsağlıklıbirkadınınhastabir
çocuklarıolmuştur.Buaileninikinciçocuğundahastalığın
görülmeihtimalikaçtır?
5.
So
ÜNİTE –2
7.
c) Buşemanınoluşumunda,
BBrr
OOrr
AARR
I. boyanmışkromozomlarınfotoğrafınınçekilmesi,
BBrr
II. hücrenin mitoz bölünmenin metafaz evresinde
yakalanması,
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
III. fotoğrafların kesilerek homolog kromozomların
şekilvebüyüklüklerinegöregruplandırılması
X
Yukarıdakisoyağaçlarındaikifarklıaileyeaitbazıbireylerin
kangrubugenotipleriverilmiştir.
BunagöreXilegösterilenbireyinkangrubuileilgilisahip
olabileceğitümgenotipçeşitleriniyazınız.
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
………………………………………………..........……………
…………………………………………..........……………
9. Bozuk dentin, X kromozomuna bağlı baskın bir genin
etkisiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu hastalık dişi
bireylerdeerkekbireyleregöredahayaygınolarakgörülür.
Bunagörebozukdentinhastalığıbakımındandişiveerkek
bireylerinfenotipvegenotipleriileilgiliaşağıdakitabloyu
doldurunuz.
8.
basamaklarıhangisırailegerçekleştirilir?
(BozukdentinenedenolanbaskıngeniDilegösteriniz.)
CİNSİYET
FENOTİP
GENOTİP
DİŞİ
BÖLÜM – 1
ERKEK
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
10. Aynıtürünbireyleriarasındakifarklılıklarikişekildeolabilir.
Bunlardanmodifikasyon,çevrekoşullarınınetkisiyleortaya
çıkar ve kalıtsal değildir. Varyasyon ise bireylerin kalıtsal
yapısındakifarklılıklardankaynaklanır.
Bunagöreaşağıdakiörneklerdenvaryasyonaaitolanların
yanındaki kutucuğa (✔), modifikasyona ait olanların
yanındakikutucuğa(✗)işaretinikoyunuz.
1. AkangrubundakiannevebabanınOkangrubuna
sahipçocuklarınınolması
Birinsanaaityukarıdakikromozomşemasıileilgiliaşağıdaki
sorularıcevaplayınız.
2. İstiridyelerinyapıştıklarıyerinbiçimineuygunolarak
farklıkabukşekillerinesahipolması
a) Buşemaneolarakadlandırılır.
3. Afrika’dayaşayaninsanlarınsiyahtenli,Avrupa’da
yaşayaninsanlarınbeyaztenliolması
......................................................................................
......................................................................................
b) Şemayı kullanarak ait olduğu bireyle ilgili iki özellik
yazınız.
......................................................................................
......................................................................................
140
4. Ağaçlarınrüzgaralmayönüneuygunolarak,farklı
biçimlerdegelişmesi
5. Renklenmelerinormalolanannevebabanınalbino
özelliktebirçocuklarınınolması
6. Çuha çiçeği bitkisinin 30ºC’den düşük sıcaklıkta
gelişmesi durumunda, çiçeklerinin kırmızı renkli;
30ºC’den yüksek sıcaklıkta gelişmesi durumunda
isebeyazrenkliolması
Mendel Genetiği ve Uzantıları
Soru
Diploit bir canlıda bulunan baskın ve çekinik genler ile
ilgili,
I. Çekinikgenlersadecehomozigotdurumdaykenetkisini
fenotiptegösterebilir.
II. Aynı karakter bakımından homozigot çekinik ve
homozigotbaskınbireylerinçaprazlanmasındanoluşan
tümbireylerheterozigotgenotipteolur.
III. Baskın fenotipli iki bireyin çekinik fenotipli çocukları
olamaz.
5.
X
Buna göre,
ifadelerinden hangileri doğru değildir?
A) YalnızI
B) YalnızII
D) IveIII
2.
Mor çiçekli iki bezelyenin çaprazlanması sonucu beyaz
çiçeklibirbezelyeoluşmuştur.
C) YalnızIII
E) IIveIII
Sekiz çeşit gamet oluşturabilen bir canlının genotipi
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
I. Morçiçekalelibaskındır.
II. Çaprazlanan mor çiçekli bezelyeler heterozigot
genotiptedir.
III. Beyazçiçeklibezelyehomozigotgenotiptedir.
yargılarından hangilerine kesinlikle ulaşılır?
(Alellerdenbiritambaskındır).
A) YalnızI
B) IveII
D) IIveIII
(Genlerbağımsızdır).
B) AABbCCdd
C) aaBbCCDd
D) AabbCcDd
C) IveIII
E) I,IIveIII
BÖLÜM – 1
A) AaBbccDD
E) AaBbCcDd
Bir ailede anne, otozomal kromozomlarda bulunan bir
özellikleilgiliDvedgenlerinitaşımaktadır.
6. Birailedekiçocuklarınbelirlibirkarakterileilgilifenotipleri
aşağıdakisoyağacındaverilmiştir.
Bu ailede babanın genotipi,
I. DD,
II. Dd,
III. dd
verilenlerden hangileri gibi olursa
çocukları olamaz?
d
A) YalnızI
C) IveII
B) YalnızII
D) IveIII
4.
fenotipinde
3
B) 16 C) 1 16
D) 3 8
Anne
E) 9
16
R
R
Buna göre anne ve baba bu özellikle ilgili,
E) IIveIII
Otozomal bir özellik için heterozigot olan anne ve
babanın doğacak çocuğunun baskın fenotipte olma
olasılığı kaçtır?
A) 3 4
r
Baba
I. RR
rr
II. Rr
Rr
III. rr Rr
genotiplerinden hangilerine sahip olabilir?
A) YalnızII
B) IveII
D) IIveIII
C) IveIII
E) I,IIveIII
141
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
3.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
ÜNİTE – 2
1.
TEST–1
So
ÜNİTE –2
7. (™)GgRrxGgRr(¢)
Yukarıdaki çaprazlama sonucu oluşabilecek genotip
çeşidi ve fenotip çeşidi sayısı aşağıdakilerden
hangisinde doğru verilmiştir?
10. İki karakter bakımından baskın fenotipli (N, R) bir bireyin
genotipinin anlaşılabilmesi için aşağıda genotipi verilen
bireylerden hangisi ile çaprazlanması gerekir?
A) nnrr
B) NNRR
D) nnRR
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
8.
C) NNRr
E) NnRR
Genotipçeşidisayısı
Fenotipçeşidisayısı
A)
4
4
B)
9
4
11. İnsanlarda,
C)
8
6
D)
4
9
– Kahverengigözrengi(K),mavigözrengigenine(k),
E)
9
3
– Siyahsaçrengigeni(S),sarısaçrengigenine(s)
Verilen iki karakter bakımından heterozigot genotipli
anne ve babanın mavi gözlü ve siyah saçlı bir kız
çocuklarının olma olasılığı kaçtır?
Yapışık kulak memesi otozomal kromozomlarda taşınan
çekinik bir özellik olup a harfi ile simgelenir. Aşağıdaki
soyağacında yapışık kulak memesine sahip olan bireyler
taralıolarakverilmiştir.
1
baskındır.
3
B) 16 A) 1 8
C) 9 32
D) 3 16
E) 3
32
12. Aşağıdaki soyağacında otozomal bir özellik olan alın
açıklığınasahipbireylertaralıolarakverilmiştir.
BÖLÜM – 1
2
3
: Diﬂi birey
Soyağacına göre numaralı bireylerin genotipleri
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
1
2
3
A)
Aa
aa
AAveyaAa
B)
AAveyaAa
aa
Aa
C)
Aa
Aa
Aa
D)
aa
Aa
aa
E)
aa
AaveyaAA
aa
: Erkek birey
Soyağacına göre,
I. Alın açıklığı otozomlardaki baskın bir gen ile kontrol
edilir.
II. Taralıolmayanbireylerhomozigotçekinikgenotiptedir.
III. Taralıbireylerintamamıhomozigotbaskıngenotiptedir.
yargılarından hangileri doğrudur?
9.
Mendel bezelyeler ile yaptığı çalışmalarda alel genler ile
ilgili,
I. İkialelgenfarklıolduğuzamanbiribaskındiğeriçekinik
özellikgösterir.
II. Oğuldöllerdebirarayagelmelerişansabağlıdır.
III. Krossingovergeçirdiktensonragametlereeşitolasılıkla
dağılırlar.
B) YalnızIII
D) IveIII
142
1. C
2. D
C) IveII
4. A
5. E
6. D
D) IIveIII
C) IveII
E) I,IIveIII
13. Kahverengigözlüannevebabanınilkçocuklarıyeşilgözlü
olmuştur.
B) 1 4
A) 1 2
E) I,IIveIII
3. A
B) YalnızIII
Buna göre bu ailenin ikinci çocuğunun kahverengi gözlü
erkek olma olasılığı kaçtır?
sonuçlarından hangilerine ulaşmıştır?
A) YalnızII
A) YalnızII
7.B
8. A
9. C
10. A
C) 3 4
11. E
12. C
D) 3 8
13. D
E) 1
8
Mendel Genetiği ve Uzantıları
1.
TEST–2
Otozomal çekinik ve baskın genlerin kalıtımı ile ilgili
aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
4.
B) Çekinik bir özelliğin kız ve erkek çocuklarda görülme
olasılığıaynıdır.
A) RRNN
B) RrNn
D) RRnn
C) Baskınfenotiptebirçocuğunanneyadababasındanen
azbiribaskınfenotiptedir.
C) RrNN
E) rrNN
D) Çekinikfenotipteolanannevebabanınbaskınfenotipte
çocuğuolabilir.
E) Çekinik fenotipte bir çocuğun hem anne hem de
babasındaçekinikgenbulunur.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
A) Baskınfenotipteolanannevebabanınçekinikfenotipte
çocuklarıolabilir.
R karakteri bakımından homozigot dominant, N
karakteri bakımından heterozigot genotipteki bir dişi
birey ile R ve N karakterleri bakımından heterozigot
genotipteki erkek bireyin yavrularının genotipi
aşağıdakilerden hangisi gibi olamaz?
ÜNİTE – 2
Soru
5. Homozigotmorçiçekrenginesahipbirbezelyeilebeyaz
çiçekrenginesahipbirbezelyeçaprazlanarakF1dölüelde
ediliyor.
F1 dölündeki bireylerin kendi aralarında çaprazlanması
ile elde edilen F2 dölü ile ilgili,
2.
Aşağıda otozomlarda taşınan bir özelliğin kalıtımı
gösterilmiştir.
I. İkifarklıfenotipoluşur.
II. Üçfarklıgenotipoluşur.
: Diﬂi birey
: Erkek birey
III. Morçiçeklibirbezelyeoluşmaihtimali 1 ’tür.
2
IV. Genotipayrışımoranı3:1’dir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
X
(Genler bağımsız olup, mor çiçek rengi (M) beyaz çiçek
rengine(m)baskındır).
A) IveII
Taralı olan bireyler bu özellik bakımından çekinik
fenotipli olduğuna göre, X ile gösterilen bireyin
heterozigot genotipte olma olasılığı kaçtır?
B) 1 2
C) 1 3
D) 2 3
D) I,IIveIV
Heterozigot siyah ve kısa kıllı erkek ve dişi farelerin
çaprazlanması sonucunda oluşan birinci kuşaktaki
kahverengi ve uzun kıllı farelerin, siyah ve kısa kıllı
farelere oranı kaçtır?
(Farelerdesiyahkılrengi,kahverengikılrengine;kısakıllı
olmauzunkıllıolmayabaskındır).
A) 1 9
B) 1 3
C) 1
D) 3
C) IIIveIV
E) II,IIIveIV
E) 3
4
6.
3.
B) IIveIII
E) 9
Bezelyelere ait,
I. kolayizlenebilenkarakterleresahipolma,
II. kısabirsüreiçindeyenidöllerüretebilme,
III. üremesistemininkolaycakontroledilebilmesi
özelliklerinden hangileri Mendel’in kalıtımla ilgili
çalışmalarında bu bitkileri seçmesine neden olmuştur?
A) YalnızII
B) IveII
D) IIveIII
C) IveIII
E) I,IIveIII
143
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
A)1
BÖLÜM – 1
So
ÜNİTE –2
7.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Karakterno
Alelgenler
Baskınlıkdurumu
I
R,r
R>r
II
N, n
N>n
III
ΙK, ΙB
ΙK=ΙB
Yukarıdaüçfarklıkarakterinortayaçıkmasınısağlayanalel
gençeşitlerivebaskınlıkdurumlarıverilmiştir.
Bu karakterler bakımından bir popülasyonda
oluşabilecek fenotip ve genotip çeşitleri aşağıdakilerden
hangisinde doğru verilmiştir?
Fenotipçeşidi
Genotipçeşidi
A)
8
9
B)
12
27
C)
8
27
D)
12
9
E)
18
8
10. Aşağıdakilerden hangisi Mendel’in bezelyelerle yaptığı
monohibrit çaprazlamalar ile ulaştığı sonuçlardan birisi
değildir?
A) Biriannedendiğeribabadangelenveaynıkaraktereetki
edengenlerealelgendenir.
B) Her bir karakterin iki aleli gamet oluşumu sırasında
ayrılır.
C) Bir karaktere ait iki farklı alel gene sahip bir bireyde
fenotipteetkisinigösteremeyengeneçekinikgendenir.
D) Gametoluşumusırasındafarklıkarakterleridenetleyen
genlerbirbirindenbağımsızolarakayrılır.
E) Karakterlerinnesildennesileaktarımınısağlayankalıtsal
birimleregenadıverilir.
11. Düzgünveburuşuktohumluikibezelyeninçaprazlanması
sonucundaeşitorandadüzgünveburuşuktohumlubireyler
oluşmuştur.
BÖLÜM – 1
8. Pemberenkliikiakşamsefasıbitkisininçaprazlanmasıyla
eldeedilenF1dölününfenotipçeşitveoranlarıaşağıdaki
grafikteverilmiştir.
A)
B)
C)
D)
E)
Birey oran›
K : Kırmızı
50
Buna göre çaprazlanan bireylerin genotipleri
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
(Düzgün tohum şekli (D), buruşuk tohum şekline (d)
baskındır).
P: Pembe
Dişi
Erkek
Dd
DD
dd
dd
DD
Dd
Dd
Dd
dd
DD
B: Beyaz
25
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
K
P
12. Bezelyelere ait aşağıdaki soyağacında taralı bireyler kısa
gövdeyesahipiken,diğerbireyleruzungövdeyesahiptir.
Fenotip çeﬂidi
B
: Diﬂi birey
Grafiğe göre aşağıdaki sonuçlardan hangisine
ulaşılamaz?
1
: Erkek birey
A) Kırmızıvebeyazçiçekrenklerieksikbaskındır.
B) F1dölündeüçfarklıgenotipbulunur.
2
C) Çaprazlananbireylerçiçekrengibakımındanhomozigot
genotiptedir.
3
D) F1dölününfenotipvegenotipayrışımoranı1:2:1’dir.
E) Kırmızı ve beyaz çiçek genleri farklı kromozomlar
üzerindebulunur.
9. İnsanlardasolakolmamageni(S),solakolmagenine(s);ela
gözgeni(E),mavigözgenine(e)baskındır.
Buna göre ela gözlü ve solak bir bireyin Eess genotipinde
olma olasılığı kaçtır?
A) 1 2
144
B) 1 4
1. D
C) 3 4
2. D
3. A
D) 2 3
4. E
5. A
Buna göre;
I. Kısagövdeözelliğibaskınbirgenilebelirlenir.
II. Taralıbireylerhomozigotgenotiptedir.
III. 1ve2numaralıbireyleringenotipiaynıdır.
IV. 3numaralıbireyheterozigotgenotiptedir.
ifadelerinden hangileri kesin olarak doğrudur?
(Bezelyelerde gövde uzunluğu otozomal kromozomlarda
bulunanikigenilekontroledilir).
A) IveII
E) 1
8
6. E
B) IveIII
D) IIveIV
7.B
8. C
9. A
10. D
11. C
C) IIveIII
E) IIIveIV
12. C
Mendel Genetiği ve Uzantıları
1.
TEST–3
5.
Aşağıdaüçfarklıbireyingenotipleriverilmiştir.
I. GgnnRrTT
II. GgNnRrTt
III. ggNnRrTt
A)2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 6
Bu bireylerin oluşturabilecekleri gamet çeşidi sayılarının
çoktan aza doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde
verilmiştir? (Genlerbağımsızdır).
A) I–II–III
B) II–I–III
D) III–I–II
C) II–III–I
E) III–II–I
6.
2.
Aa bb Rr NN Gg Hh genotipindeki bir canlının sahip
olduğu heterozigot ve homozigot alel gen çifti sayıları
aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştir?
Buna göre, bu ailenin ikinci çocuklarının kıvırcık saçlı ve
mavi gözlü olma ihtimali kaçtır?
A) 2–4
A) 1 4
B) 3–3
C) 3–4
D) 4–2
E) 4–3
C) 1 16
D) 3 8
E) 1
32
Diploit organizmalarda bulunan baskın genler ile ilgili,
I. Heterozigotdurumdafenotiptegörülürler.
II. Homozigotdurumdaetkileriherzamanartar.
III. Gametlerde bulunma olasılıkları çekinik genlerden
fazladır.
7.
Akşam sefası bitkilerine ait üç farklı çaprazlama sonucu
oğuldöllerdekifenotipayrışımoranlarıaşağıdaverilmiştir.
A) YalnızI
B) YalnızIII
D) IveIII
ΙKΙK # ΙKΙK
ΙBΙB # ΙBΙB
ΙKΙK # ΙBΙB
K›rm›z›
Beyaz
Pembe
C) IveII
E) IIveIII
Aşağıdaki soyağacında otozomal çekinik bir hastalığı
fenotipindegösterenbireylertaralıolarakverilmiştir.
: Diﬂi birey
Buna göre pembe renkli (Ι KΙB) iki akşam sefası
bitkisinin çaprazlanması sonucunda elde edilecek oğul
dölde fenotip ayrışım oranı aşağıdakilerden hangisinde
verilmiştir?
A)
B)
C)
: Erkek birey
1
2
3
K›rm›z› Beyaz
4
5
K›rm›z› Beyaz
D)
Beyaz
K›rm›zı
Pembe
E)
Buna göre, numaralı bireylerden hangisi mutasyon
sonucu oluşmuştur?
A)1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
K›rm›z› Pembe
Beyaz
Pembe
K›rm›z›
145
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
ifadelerinden hangileri doğrudur?
4.
3
B) 16 BÖLÜM – 1
3.
Kıvırcık saçlı ve kahverengi gözlü anne ve babanın ilk
çocuklarıdüzsaçlıvemavigözlüolmuştur.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Bir türde belirli bir karakter için 10 farklı genotipte birey
oluşabildiğine göre bu karakter için kaç çeşit alel gen
vardır?
ÜNİTE – 2
Soru
So
ÜNİTE –2
8. NNrrxnnRRgenotipindekiikibireyçaprazlanarakF1dölü
eldeediliyor.
F1 dölündeki bireylerin kendi aralarında çaprazlanması
sonucu elde edilen F2 dölünde Nnrr genotipindeki
bireylerin oranı kaçtır?(Genlerbağımsızdır).
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
A) 1 2
9.
B) 2 3
C) 1 4
D) 1 8
E) 3
16
12. Bezelyelerdesarıtohumrengigeni(S),yeşiltohumrengi
genine(s)veuzungövdegeni(U),kısagövdegenine(u)
baskındır.
Bu karakterler yönünden genotipi bilinmeyen iki bezelye
çaprazlandığında elde edilen fenotip oranlarının daima
aşağıdakigibiolduğubelirlenmiştir.
Sarı–Uzun:3
Sarı–Kısa:3
Yeşil–Uzun:1
Yeşil–Kısa:1
Aşağıdaki soyağacında otozomlarda taşınan çekinik bir
özelliğifenotipindegösterenbireylertaralıolarakverilmiştir.
Buna göre, çaprazlanan bezelyelerin genotipi
aşağıdakilerden hangisi gibi olmalıdır?
A) SsUUxSsUu
B) SsUuxssuu
C) SsUuxssUu
D) SsUuxSsuu
E) SSUuxSsUU
1
2
3
Buna göre, 3 numaralı bireyin homozigot genotipte
olma ihtimali kaçtır?
A) 1 2
B) 1 3
C) 2 3
D) 1 4
13. Otozomalbaskınbirözelliğifenotipindegösterenbireyler
aşağıdakisoyağacındataralıolarakgösterilmiştir.
: Diﬂi birey
E) 3
4
: Erkek birey
1
BÖLÜM – 1
2
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
10. Genotipi Aa BB cc Dd olan dişi bireye ait bir yumurta
hücresinin, abCd genotipindeki bir sperm hücresi
tarafından döllenmesi sonucunda oluşabilecek
bireylerin fenotipi,
I. aBCd,
II. AbCD,
III. ABcd,
IV. aBCD
B) IveII
D) IIIveIV
B) 4
1. C
Buna göre, numaralandırılan bireylerden hangisi diğer
dördünden farklı genotipte olabilir?
C) IIveIII
E) II,IIIveIV
C) 6
2. D
3. A
D) 8
4. E
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
Buna göre tavşanlardaki kürk rengi ile ilgili,
Buna göre, bu canlının kromozom sayısı kaçtır?
146
5
14. Tavşanlardakürkrengi,dörtalelgentarafındanbelirlenir.
Bualellerinbaskınlıkdurumuyabanıl(C)>chinchilla(c)>
himalaya(ch)>albino(ca)şeklindedir.
11. GenotipiAabbRrNNXDXdolanbircanlıdaaveNgenleri
bağlı,diğergenlerisebağımsızdır.
A)2
4
A)1
yukarıdakilerden hangileri gibi olamaz?
A) YalnızIII
3
5. C
I. Albino bireyler bu karakter açısından homozigot
genotiplidir.
II. Yabanıl fenotipteki bireyler bu karakter bakımından
dörtfarklıgenotipteolabilir.
III. chvecalellerinibirliktebulunduranbireylerhimalaya
fenotipindeolur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) YalnızI
E) 10
6.B
B) IveII
D) IIveIII
7. D
8. D
9.B
10. C
11. D
C) IveIII
E) I,IIveIII
12. D
13. C
14.B
Mendel Genetiği ve Uzantıları
TEST–4
1. AlınaçıklığıotozomlardataşınanbaskınbirözellikolupAile
sembolizeedilebilir.
Aşağıdaki soyağacında bu özelliği fenotipinde gösteren
bireylertaralıolarakverilmiştir.
1
2
3
Buna göre, soyağacındaki numaralı bireylerden hangisi
AA genotipinde olabilir?
B) 2
C) 3
D) 4
Çaprazlananbireyler
Desenli
Düz
DesenlixDesenli
32
9
DesenlixDüz
17
14
Tablodaki sonuçlara göre;
4
5
A)1
F1dölününfenotipsayıları
I. Desenlitüyrengigenibaskın,düztüygeniçekiniktir.
II. Düz tüy rengine sahip tüm güvercinler homozigot
genotiptedir.
III. Çaprazlamalarda kullanılan desenli güvercinler
heterozigotgenotiptedir.
yargılarından hangileri kesin olarak doğrudur?
E) 5
(Tüyrengigeniotozomalkromozomlardataşınır).
A) YalnızI
2.
MnR genotipindeki bir yumurta ile aşağıda genotipi
verilen spermlerden hangisi döllenirse M, n, R
fenotipinde bir zigot oluşur?
B) mnr
B) IveII
D) IIveIII
C) IveIII
E) I,IIveIII
BÖLÜM – 1
A) MNR
C) MNr
D) mNr
E) mNR
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
3. Gg Hh Rr genotipindeki üç farklı canlının genlerinin
kromozomlarüzerindekidizilimiaşağıdagösterilmiştir.
I.
II.
G
g
H
h
R
r
G
III.
G
H
g
g
h
5.
1
H
h
R
R
2
r
3
r
Buna göre bu canlıların oluşturabileceği gamet çeşidi
sayısı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
(Krossingovergerçekleşmemiştir).
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
4. Güvercinlerdesenliyadadüztüyrenginesahipolabilirler.
Güvercinler ile yapılan bir dizi çaprazlama sonucunda
aşağıdakitabloeldeedilmiştir.
ÜNİTE – 2
Soru
4
5
Aslanağzıbitkilerineaitolanyukarıdakisoyağacındapembe
renklibireylertaralıolarakverilmiştir.
Buna göre soyağacındaki bireyler ile ilgili,
I. 1ve4numaralıbireylerheterozigotgenotiplidir.
I
II
III
II. 2ve3numaralıbireylerkırmızıçiçekrenginesahiptir.
A)
8
8
8
III. 2ve5numaralıbireyleraynıçiçekrenginesahiptir.
B)
4
2
8
C)
2
8
2
D)
2
4
8
E)
2
8
4
yargılarından hangileri kesin olarak doğrudur?
A) YalnızI
D) IveIII
B) YalnızIII
C) IveII
E) I,IIveIII
147
So
ÜNİTE –2
6. AaBbgenotiplibirbireydeAveBgenleribağlıdır.
Mayoz bölünme sırasında krossing over oranı %60 ise
AB ve aB gametlerinin oluşma oranları kaçtır?
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
AB
aB
A)
%20
%15
B)
%15
%35
C)
%20
%30
D)
%30
%20
E)
%35
%15
7.
A ailesi
B ailesi
10. Tay Sachs hastalığı otozomlarda taşınan çekinik bir gen
ile belirlenip, beyin hücrelerinde bulunan bazı yağların
parçalanmamasınayolaçanbirenziminbozukluğusonucu
ortayaçıkmaktadır.Buhastalığasahipbebeklerdekörlük,
nöbetlervehareketbozukluklarıgörülüp,birkaçyıliçinde
ölümgerçekleşmektedir.
Buna göre,
I. Buözellikleilgiliheterozigotgenotiplibireylerdehastalık
görülmez.
II. Buhastalığa sahipolan bir çocuğun anne vebabası
homozigotçekinikgenotipteolabilir.
III. Heterozigot genotipli anne ve babanın sağlıklı bir
çocuğasahipolmaihtimali3/4’tür.
C ailesi
ifadelerinden hangileri doğrudur?
1
2
4
5
8
6
A) YalnızIII
B) IveII
D) IIveIII
4
3
6
7
9
Buna göre, hangi bireyler arasında kalıtsal bir akrabalık
yoktur?
BÖLÜM – 1
B) 3ve7
D) 2ve8
C) 5ve9
11. MmNn genotipindeki iki bireyin çaprazlanması sonucu
M, N fenotipinde bir birey (I) ile Mm Nn genotipinde
bir bireyin (II) oluşma ihtimalleri aşağıdakilerden
hangisinde verilmiştir?
E) 4ve6
(MveNgenleribağlıolup,krossingoveryoktur).
A)
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
8. ABCfenotipindeolanikibireyinçaprazlanmasısonucunda
a,b,cfenotipinesahipbirçocuklarıolmuştur.
Bu aile ile ilgili,
I. Anne ve baba üç karakter bakımından heterozigot
genotiptedir.
II. a,b,Cfenotipindebirerkekçocuğununolmaihtimali
3/64’tür.
III. Aa bb CC genotipinde bir çocuğunun olma ihtimali
1/16’dır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) YalnızI
B) YalnızIII
D) IveIII
E) I,IIveIII
10
YukarıdaA,BveCailelerineaitolansoyağaçlarıverilmiştir.
A) 1ve10
C) IveIII
C) IveII
I
II
9/16
1/4
B)
3/8
1/8
C)
9/32
3/16
D)
3/4
1/2
E)
1/4
1/8
12. Aynı türden mor çiçekli iki bezelyenin çaprazlanması
sonucunda3/4’ümorçiçekli,1/4’übeyazçiçekliolanF1
dölü elde edilmiştir. F1 dölünde bulunan mor çiçekli iki
bezelye ile yapılan ikinci çaprazlamadan elde edilen F2
dölündekibezelyelerintamamımorçiçekliolmuştur.
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisinin doğruluğu
kesin değildir?
E) I,IIveIII
A) Morçiçekalelibaskın,beyazçiçekaleliçekiniktir.
9.
ANR fenotipinde olan bir bireyin genotipini öğrenmek
amacıyla aannrr genotipindeki bir bireyle çaprazlanması
sonucunda aşağıda genotipi verilen bireylerden
hangisinin oluşma ihtimali yoktur?
A) AaNnRr
B) aannrr
D) aannRr
148
1. E
2.B
C) AannRr
4. E
5. D
6. E
C) Birinciçaprazlamayaalınanbireylerinikisideheterozigot
genotiplidir.
D) F2dölündekibireylerdebeyazçiçekgenibulunmaz.
E) İkinci çaprazlamaya alınan bireyler homozigot çekinik
genotipliolamaz.
E) AaNNrr
3. E
B) F 1 dölündeki beyaz çiçekli bireyler homozigot
genotiplidir.
7. D
8. A
9. E
10. C
11. D
12. D
Kan Grupları
Soru
Plazmasında A ve B antikorları bulunduran bir bireyle
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
4.
ÜNİTE – 2
1.
TEST–5
1
B) AlyuvarındaAveBantijenleribulunmaz.
2
C) Kangrububakımındanhomozigotgenotiptedir.
D) ABkangrubundaçocuğuolabilir.
E) Bkangrubundakibireydenkanalamaz.
Yukarıdaki soyağacında O kan grubundaki bireyler taralı
olarakverilmiştir.
Buna göre, 1 ve 2 numaralı bireylerin kan grubu genotipi
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A)AO
2.
Bireyno
Aantijeni
Bantijeni
Rhantijeni
I
–
+
–
II
–
–
+
III
+
+
–
B) AA
C) OO
D) BB
E) AB
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
A) AnnevebabasıOgeninibulundurur.
5. Dört farklı bireye ait kan örneklerine sırasıyla Anti A,
AntiBveAntiRhiçerenserumlardamlatılmışvetablodaki
sonuçlareldeedilmiştir.
Anti A
Serumu
Bireyler
Anti B
Serumu
Anti Rh
Serumu
I
(+:var,–:yok)
II
Yukarıdaki tabloya göre I, II ve III numaralı bireylerin
kan grupları aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
III
II
III
A)
ARh+
ABRh–
ORh+
B)
BRh–
ORh+
ABRh+
C)
ARh+
ABRh+
ORh–
D)
BRh–
ABRh–
ORh+
E)
BRh–
ORh+
ABRh–
3. Aşağıda dört farklı ailedeki anne ve babanın kan grubu
genotipleriverilmiştir.
(
: Çökelme var,
: Çökelme yok)
Buna göre numaralı bireyler ile ilgili aşağıdaki
yorumladan hangisi doğru değildir?
A) IInolubireyingenotipi00rr’dir.
B) IVnolubireyinalyuvarzarındaRhantijenibulunurken,A
veBantijenleribulunmaz.
C) IveIVnolubireylerarasındakanalışverişiolamaz.
D) III nolu bireyden elde edilen kan serumunda Anti A,
AntiBveAntiRhbulunur.
E) AantijeniIveIIInolubireylerdebulunurkenIIveIVnolu
bireylerdebulunmaz.
6.
Aşağıdaüçfarklıaileninkangruplarıverilmiştir.
Aileno
Anne
Baba
I
AB
AB
I
AORr
ABrr
II
AARR
BOrr
III
BORr
AOrr
II
OO
AB
III
AO
BB
IV
BO
OO
Aileno
Baba
Anne
Tabloya göre, hangi ailelerin çocuklarında homozigot
kan grubu genotipinin ortaya çıkma olasılığı yoktur?
Tabloya göre, bu ailelerin A kan grubunda ve kan
uyuşmazlığı görülen bir çocuğa sahip olma ihtimallerinin
çoktan aza doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde
verilmiştir?
A) YalnızII
A) I–II–III
B) IveIII
D) IIveIV
C) IIveIII
E) II,IIIveIV
B) I–III–II
D) II–III–I
C) II–I–III
E) III–I–II
149
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
I
BÖLÜM – 1
IV
So
ÜNİTE –2
7.
A kan grubundaki bir anne ve AB kan grubundaki bir
babadan oluşan bir aile ile ilgili,
10.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
I. Okangrubundaçocuklarıolamaz.
II. B kan grubunda çocuklarının olabilmesi için annenin
AOgenotipindeolmasıgerekir.
III. Annebabadankanalamaz.
AB
B) IveII
8.
C) IveIII
O
O
A
A)1/2
B) 2
C) 1
Kerem
Birkan
A)AO
: B antijeni
B) BB
C) AB
D) OO
E) BO
: A antikoru
I
II
III
: B antikoru
Yukarıdakitablodaüçfarklıbireyinalyuvarlarındabulunan
antijenlergösterilmiştir.
12.
A
B
BÖLÜM – 1
I
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
II
III
A)
—
,
B)
,
—
C)
,
—
D)
X
Yukarıdaki soyağacında O kan grubundaki birey taralı
olarakverilmiştir.
Kardeşlerin aynı kan grubunda olmadığı bilindiğine
göre,
,
I. Annevebabaheterozigotgenotiplidir.
II. X bireyinin babası ile aynı genotipte olma olasılığı
1/4’tür.
III. XbireyininalyuvarzarındaAantijeninitaşımaolasılığı
2/3’tür.
E)
9. Aşağıdaki soyağacında bir aileye ait bazı bireylerin kan
grubufenotipleriverilmiştir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) YalnızII
: Diﬂi birey
B Rh+
: Diﬂi birey
: Erkek birey
Buna göre I, II ve III nolu kısımlarda bulunan antikor
çeşitleri aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
1
E) 2/3
11. A kan grubundaki bir çocuğun babasının genotipi
aşağıdakilerden hangisi olamaz?
Burak
: Alyuvar
: A antijeni
Plazmadaki
antikor
A Rh+
D) 1/4
E) I,IIveIII
Alyuvardaki
antijen
: Diﬂi birey
Kan grupları ile ilgili yukarıda verilen soyağacındaki
ailede, homozigot genotipli bireylerin heterozigot
genotipli bireylere oranı kaçtır?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) IIveIII
A
: Erkek birey
A) YalnızI
B
B) IveII
C) IveIII
D) IIveIII
E) I,IIveIII
: Erkek birey
2
13.
B Rh–
3
AA
OO
OO
AB
4
AB Rh–
Buna göre, numaralı bireylerden hangilerinin kan grubu
fenotipleri babası ile aynı olabilir?
A) 1ve2
B) 3ve4
D) 1,3ve4
150
1. D
2. E
C) 1,2ve3
4. A
5. D
Kan grupları ile ilgili yukarıdaki soyağacına göre Ali’nin
genotipi aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A)AA
E) 1,2,3ve4
3. C
Ali
6. C
7. E
8. C
9. D
B) OO
10. A
C) BO
11.B
12. C
D) AB
13. E
E) BB
Kan Grupları
1.
TEST–6
Kan uyuşmazlığı (Eritroblastosis fetalis) olayı ile ilgili,
4.
Rh+ bir baba ile Rh– bir anneden Rh+ bir fetusun
I.
II. Fetusten anne kanına geçen Rh antijenleri, annede
antikoroluşumunanedenolur.
III. İlk gebelikte, annede fetusun antijenlerine karşı
oluşturulan antikor belirli bir zaman aralığında
çoğalacağından bebek, antikorlardan etkilenmeden
doğabilir.
oluştuğudurumlardaortayaçıkar.
Buna göre, A – B – O kan grubu sisteminin oluşumunu
sağlayan homozigot ve heterozigot genotip çeşidi
sayısı kaçtır?
Homozigotgenotip
sayısı
Heterozigotgenotip
sayısı
A)
3
3
B)
2
2
C)
2
4
D)
3
6
E)
4
2
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) YalnızI
B) IveII
D) IIveIII
2.
C) IveIII
E) I,IIveIII
AB
: Diﬂi birey
BÖLÜM – 1
: Erkek birey
A
5.
ARh+
AB
BRh+
B) 1 3
C) 1 4
D) 1 5
E) 1
6
ORh–
Yukarıdaki soyağacında, bir ailedeki bazı bireylerin kan
grubufenotipleriverilmiştir.
Buna göre, taralı olan bireyin ARh+ kan grubunda olma
olasılığı kaçtır?
A) 1 4
B) 1 8
C) 3 8
D) 3 16
E) 9
16
3. B kan grubundaki bir baba ile AB kan grubundaki bir
annenin1.çocuklarıA,2.çocuklarıiseBkangrupludur.
Buna göre baba, 1. çocuk ve 2. çocuğun genotipleri
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
6.
BRh + kan grubundaki bir bireyle ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi doğru değildir?
Baba
1.çocuk
2.çocuk
A)
AB
AO
BBveyaBO
B)
BO
AA
BB
B) PlazmasındaRhantikorubulunmaz.
C)
AB
AA
BO
C) AlyuvarzarındaBveRhantijenleribulunur.
D)
AO
BO
BB
D) ABRh–grubundakibirbireyekanverebilir.
E)
BO
AO
BBveyaBO
A) AkyuvarlarıAantikoruüretebilir.
E) BBRrgenotipindeolmaihtimali 1 ’tür.
4
151
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
Yukarıdaki soyağacında annenin BO genotipinde olma
olasılığı nedir?
A) 1 2
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Belirlibirözelliğinoluşumunuetkileyengensayısınınikiden
fazlaolmasıdurumuna“çokalellik”denir.İnsanlardakan
grubuüçalelile(A–B–O)kontroledildiğindenbuduruma
örnekolarakverilebilir.Fakatherbireydebukarakterileilgili
ikialelgenbulunur.
ÜNİTE – 2
Soru
So
ÜNİTE –2
7.
10.
: Diﬂi birey
: Erkek birey
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
AB
A
1
2
Buna göre, soyağacındaki bireylerle ilgili,
I. Taralıbireylerheterozigotgenotiptedir.
II. Bütünbireylerinalyuvarzarındaenazbirçeşitantijen
bulunur.
III. Taralıolmayanbireylerhomozigotgenotipteolamaz.
B
A
3
4
5
B) IveII
D) IIveIII
A
B
6
7
Yukarıdaki soyağacında bireylerin kan grubu ile ilgili
fenotipleriverilmiştir.
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) 2ve5numaralıbireylerAAgenotipindedir.
B) 1 ve 2 numaralı bireylerin O kan grubunda çocukları
olabilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) YalnızI
: Erkek birey
A
YukarıdakisoyağacındaalyuvarzarındaAveBantijenlerini
birliktebulunduranbireylertaralıolarakverilmiştir.
: Diﬂi birey
C) 4ve7numaralıbireyleringenotiplerifarklıolabilir.
C) IveIII
D) 3numaralıbireyhomozigotyadaheterozigotgenotipte
olabilir.
E) I,IIveIII
E) 6 numaralı birey A genini 4 numaralı bireyden almış
olabilir.
8.
BÖLÜM – 1
Sistem
Alelgenler
Baskınlıkdurumu
ABO
A,B,O
A=B>O
Rh
R,r
R>r
MN
M, N
M=N
11. BRh– kan grubundaki bir bireyin alyuvar zarında,
II. Bantijeni,
III. Rhantijeni
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
Yukarıdaki tabloda kan grubuna ait üç farklı sistemde
bulunan alel genler ve bu genler arasındaki baskınlık
durumuverilmiştir.
Buna göre bir popülasyonda, kan grubuna ait bu üç
sistem ile ilgili oluşabilecek fenotip çeşidi (I) ve genotip
çeşidi (II) sayısı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
I. Aantijeni,
moleküllerinden hangileri bulunur?
A) YalnızI
B) YalnızII
D) IveIII
C) IveII
E) IIveIII
I
II
12. Rhfaktörüileilgiliyapılanbirdeneydeaşağıdakisonuçlar
eldeediliyor.
A)
24
54
B)
18
42
– BaşaktanalınanRhantijenleriYeliz’inkanınaenjekte
ediliyor.
C)
16
54
D)
18
42
– Yeliz’den elde edilen kan serumu Birkan’dan alınan
kanörneğiüzerinedamlatıldığındaçökelmemeydana
geliyor.
E)
24
48
Deney sonuçlarına göre Başak, Yeliz ve Birkan’ın Rh
ile ilgili kan grupları aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
9. ARh+MkangrubundakibiranneileBRh+MNkangrubundaki
birbabanınilkçocuklarıORh–Mkangrubundadır.
Bu ailenin ikinci çocuklarının BRh+MN kan grubunda
olma olasılığı kaçtır?
A) 1 8
152
B) 3 16
1. E
C) 3 32
2. C
3. E
D) 9 32
4. A
5. D
E) 1
16
6. D
7.B
Başak
Yeliz
Birkan
A)
Rh+
Rh–
Rh–
B)
Rh–
Rh+
Rh–
C)
Rh–
Rh+
Rh+
D)
Rh+
Rh–
Rh+
E)
Rh+
Rh+
Rh–
8. A
9. C
10. D
11.B
12. D
Kan Grupları
1.
TEST–7
C) 2 3
B) 1 2
A)1
D) 1 4
4. Aşağıdaki soyağacında bir ailenin kan grubu fenotipleri
verilmiştir.
A
E) 3
4
: Erkek birey
B
2. Aşağıdakisoyağacında,birailedekibireylerinkangrupları
ileilgilifenotipleriverilmiştir.
1
: Erkek birey
3
4
A Rh+
B Rh–
5
AB Rh–
A
Z
O
Buna göre X, Y ve Z bireyleri ile ilgili,
: Diﬂi birey
A Rh–
AB
Y
2
AB Rh+
: Diﬂi birey
X
I. XbireyininBOgenotipindeolmaihtimali 1 ’tür.
3
II. YbireyiAkangrubundaolamaz.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Kan plazmalarında kan grubu ile ilgili antikor
bulunmayan bir anne ve babanın doğacak çocuklarının
alyuvar zarında B antijeni bulunma olasılığı kaçtır?
ÜNİTE – 2
Soru
III. ZbireyininBOgenotipindeolmaihtimali 1 ’tür.
3
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Bu soyağacındaki numaralı bireylerden hangisinin
genotipi aşağıda doğru olarak verilmiştir?
A) YalnızI
B) YalnızIII
D) IveIII
C) IveII
E) IIveIII
A) 1.bireyingenotipi:ABRR
BÖLÜM – 1
B) 2.bireyingenotipi:AArr
C) 3.bireyingenotipi:AORR
D) 4.bireyingenotipi:BOrr
E) 5.bireyingenotipi:ABRr
Çocuk
Anne – Baba
1.bebek→ A
Kailesi→BveO
2.bebek→AB
Lailesi→AveB
3.bebek→B
Mailesi→AveA
Buna göre, K, L ve M ailelerine ait bebeklerin
eşleştirilmeleri aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
A) K→1
L →2
M →3
B) K→3
L→2
M→1
D) K→1
L →3
M →2
C) K→2
L→1
M→3
E) K→2
L→3
M→1
Anne
Anti A
Anti B
Çocuk
Anti Rh
: Çökelme var
Anti A
Anti B
Anti Rh
: Çökelme yok
Bu tabloya göre anne, baba ve çocuğun kan grupları
aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?
Anne
Baba
Çocuk
A)
BRh–
ARh–
ARh+
B)
ARh+
ABRh+
BRh–
C)
BRh–
ORh+
ARh+
D)
BRh–
ABRh+
ARh+
E)
ARh+
BRh+
ABRh–
153
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
3. Aynızamanlardadoğanüçbebekhastanedekarıştırılıyor.
DahasonrabubebeklerinvebebeklerikarıştırılanK,L,M
ailelerininkangruplarısaptanıyor.
5. Aşağıda bir ailedeki anne ve çocuğa ait kanların, Anti A,
AntiBveAntiRhiçerenkanserumlarıileverdiğiçökelme
reaksiyonlarıgösterilmiştir.
So
ÜNİTE –2
6.
Alyuvar zarında A ve B antijenlerini bulunduran bir
bireyle ilgili,
I. PlazmasındaAveBantikoruyoktur.
II. AveBgrubundakibireylerekanverebilir.
III. Kangrububakımındanheterozigotgenotiplidir.
9.
– Rhesusmaymunundanizoleedilenalyuvarlartavşana
enjekte edilmiş ve bir süre sonra, tavşandan kan
serumuhazırlanmıştır.
– Bu serum kobay kanı üzerine damlatıldığında
çökelmeninolduğugözlenmiştir.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Rh sistemi ile ilgili yapılan yukarıdaki deneyin
sonuçlarına göre,
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) YalnızI
B) IveII
D) IIveIII
7.
C) IveIII
I. RhesusmaymunununkanındaRhantijenibulunurken,
Rhantikorubulunmaz.
II. Tavşanın akyuvarları Rhesus maymunundan gelen
antijenlerekarşıRhantikoruüretmiştir.
III. KobayınalyuvarzarındaRhesusmaymunuileortakbir
antijenbulunur.
E) I,IIveIII
yargılarından hangileri doğrudur?
Serumlar
Anti A
Bireyler
Anti B
A) YalnızII
I.
B) IveII
D) IIveIII
C) IveIII
E) I,IIveIII
II.
III.
IV.
: Çökelme yok
: Çökelme var
BÖLÜM – 1
10. (™)ABRrxBORr(¢)
Yukarıdaki tabloda dört farklı bireyden alınan kan
örneklerininüzerineAntiAveAntiBiçerenkanserumları
damlatıldığındaoluşançökelmedurumlarıverilmiştir.
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
II numaralı bireyden elde edilen kan serumu tablodaki
bireylerden hangilerinin kan örnekleri üzerine
damlatılırsa çökelme gerçekleşir?
A) YalnızIV
B) IveII
D) IIveIII
Yukarıdaki çaprazlama sonucunda BRh+ fenotipinde bir
kız çocuğunun doğma ihtimali kaçtır?
B) 3 16
A) 1 8
C) 3 8
D) 9 16
E) 1
4
C) IveIV
E) IIIveIV
11. Aşağıdakisoyağacında,birailedekiçocuklarınkangrupları
ileilgilifenotipleriverilmiştir.
: Diﬂi birey
: Erkek birey
8.
1
2
A Rh–
: Diﬂi birey
AB Rh+
AB Rh+
: Erkek birey
I
II
III
IV
V
A Rh+
AB Rh–
B Rh–
AB Rh+
A Rh–
O Rh–
Bu aile ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi kesin
olarak doğrudur?
A) AnneAO,babaBOgenotipindedir.
Yukarıda verilen soyağacındaki çocuklardan hangisi
anne ve babanın genotipinin kesin olarak belirlenmesini
sağlar?
B) Kızçocukailedekitümbireylerdenkanalabilir.
A)I
E) HemannehemdebabadaRhantijenibulunur.
154
B) II
1. E
C) III
2. D
3.B
D) IV
4.B
5. D
E) V
6. C
7. C
C) ErkekçocukABRrgenotipindedir.
D) Annevebabaarasındakanalışverişiolamaz.
8. C
9. E
10.B
11. D
Kan Grupları
1.
TEST–8
ARh+ kan grubundaki bir birey,
I. iki karakter açısından heterozigot genotipe sahip
olabilme,
II. plazmasındaBantikorubulundurabilme,
III. plazmasındaRhantikorubulundurmama,
IV. alyuvarzarındaAveRhantijeniiçerme
: Erkek birey
2
özelliklerinden hangileri ile ORh+ kan grubundaki bir
bireyden ayırt edilemez?
A) YalnızII
B) IveIII
D) IIveIII
C) IveIV
(İnsanlardaMveNalelgenlerieşbaskındır).
A) 1ve2
2. Arda’daneldeedilenkanserumu,BaşakveYeliz’denalınan
kan örneklerinin üzerine damlatıldığında meydana gelen
çökelmedurumuaşağıdakitablodagösterilmiştir.
Anti B
4
Buna göre, numaralı bireylerden hangilerinin M, N kan
grubu ile ilgili aynı fenotipte olma ihtimali yoktur?
E) I,IIveIII
Baﬂak
3
5
Anti A
: Diﬂi birey
1
B) 1ve3
D) 1ve4
C) 2ve3
E) 3ve5
Yeliz
Anti Rh
Anti A
Anti B
Anti Rh
: Çökelme yok
: Çökelme var
Buna göre,
Çocuklarında kan uyuşmazlığı görülen bir aile ile ilgili,
I. Annerrgenotipindedir.
II. BabaRh+kangrubundadır.
III. ÇocukRrgenotipindedir.
I. ArdaORh–kangrubundadır.
II. Yeliz’inalyuvarzarındaRhantijenibulunmaz.
yargılarından hangileri kesin olarak doğrudur?
III. Arda’nınkanplazmasındabulunantümantikorlar,hem
BaşakhemdeYeliz’inkanplazmasındadabulunur.
A) YalnızI
IV. BaşakBRh–kangrubundadır.
B) YalnızII
D) IIveIII
C) IveII
E) I,IIveIII
ifadelerinden hangileri doğrudur?
B) IveIII
D) I,IIIveIV
3.
C) IIveIV
E) II,IIIveIV
KangrubuBolanbiranneilekangrubuOolanbirbabanın
aynıandadoğanikierkekçocuğundanbirininB,diğerinin
Okangrubundaolduğubilinmektedir.
6. A,B,OkangrubusistemiileyapılanbirdeneydeOnur’dan
alınan kan serumu Ahmet’in kanına damlatıldığında
çökelme olmazken, Zeynep’in kanına damlatıldığında
çökelmeolmuştur.
Buna göre,
Buna göre bu aile ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi
doğru değildir?
I. OnurABkangrubundaolamaz.
II. AhmetveOnur’unkangruplarıaynıdır.
A) Çocuklartekyumurtaikizidir.
III. ZeynepBkangrubundaolamaz.
B) AnneninkangrubugenotipiBO’dır.
IV. ZeynepveAhmet’inkangruplarıaynıolamaz.
C) Babaannedenkanalamaz.
D) AnneninoluşturduğuyumurtahücrelerininbazılarındaB,
bazılarındaOgenibulunur.
E) Bkangrubundakiçocukheterozigotgenotiplidir.
yargılarından hangileri kesin olarak doğrudur?
A) IveII
B) IIIveIV
D) I,IIIveIV
C) IveIV
E) II,IIIveIV
155
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
BÖLÜM – 1
5.
A) IveII
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
4. AşağıdakisoyağacındaMNkangrubundakibireylertaralı
olarakverilmiştir.
ÜNİTE – 2
Soru
So
ÜNİTE –2
7. Aşağıdakisoyağaçlarında,üçfarklıaileyeaitçocuklarınkan
grubufenotipleriverilmiştir.
I. aile
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
B
II. aile
O
B
A
III. aile
B
AB
B
O
B) YalnızIII
D) IveIII
I. ABRh–MN,
II. ARh+N,
III. BRh+MN,
IV. ORh–N
şeklinde olan dört bireyin, kan grubu ile ilgili sahip
oldukları antijen çeşidi sayıları arasındaki ilişki
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
AB
Buna göre hangi ailelerde anne ve babanın kan grubu
genotiplerinin heterozigot olduğu kesindir?
A) YalnızI
10. Kan grubu fenotipleri,
A) I>III>II>IV
B) I=III>II>IV
C) I>II=III>IV
D) III>I>IV>II
E) IV>III>II>I
C) IveII
E) IIveIII
8. Aşağıdaki soyağacında kan grubu fenotipi aynı olan tüm
bireylertaralıolarakverilmiştir.
11. Alyuvar zarında A ve Rh antijeni bulunan bir bireyin
AORr genotipinde olma olasılığı kaçtır?
B) 1 4
A) 1 2
: Diﬂi birey
C) 1 6
D) 1 8
E) 3
8
: Erkek birey
BÖLÜM – 1
12. Aşağıdaki soyağacında bireylerin kan grubu fenotipleri
verilmiştir.
Buna göre taralı bireylerin kan grubu,
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
I.
II.
III.
IV.
A,
B,
O,
AB
1
A Rh+
3
verilenlerden hangileri olamaz?
A) YalnızIII
B) YalnızIV
D) IIveIV
B Rh
C) IveIII
A Rh
B Rh+
A Rh–
A) 1ve2
B) 5ve6
D) 3,4,5ve6
C) 1,2,3ve4
E) 1,2,3,4,5ve6
B Rh–
13. ARh–MNkangrubundakibiranneileBRh+Nkangrubundaki
birbabanınilkçocuklarıORh–Nkangrubundaolmuştur.
A Rh+
Buna göre, taralı bireyin ARh+ fenotipinde olma olasılığı
kaçtır?
156
AB Rh
: Erkek birey
O Rh–
A)1
6
+
Buna göre, numaralı bireylerden hangilerinin her iki
karakter bakımından heterozigot genotipte olduğu
kesindir?
: Diﬂi birey
B Rh+
: Erkek birey
5
+
O Rh+
E) IIIveIV
9. Aşağıdaki soyağacında bir ailedeki bireylerin kan grubu
fenotipleriverilmiştir.
A Rh+
AB Rh+
4
+
: Diﬂi birey
2
C) 1 4
B) 2 3
1. D
2. A
3. A
D) 1 3
4. D
5. E
E) 1
2
6. C
Bu ailenin ikinci çocuğunun ARh+MN grubunda bir kız
olma ihtimali kaçtır?
B) 1 8
A) 1 4
7. E
8. A
9. E
10.B
C) 1 16
11. C
12.B
D) 1 32
13. D
E) 1
64
Eşeye Bağlı Kalıtım
Soru
X kromozomunun homolog olmayan kısmında taşınan
ve çekinik bir hastalık olan renk körlüğü ile ilgili,
I. Renk körü olmayan anne ve babanın sadece erkek
çocuklarırenkkörüolabilir.
II. Annerenkkörüisetümçocuklarındarenkkörlüğügeni
bulunur.
Bir babanın,
I. Xkromozomunda,
II. Ykromozomunda,
III. otozomkromozomlarında
bulunan genlerden hangilerini erkek çocuklarına
aktarması beklenemez?
III. Babarenkkörlüğügeninikızçocuklarınaaktarabilirken,
erkekçocuklarınaaktaramaz.
A) YalnızI
D) IveII
yargılarından hangileri doğrudur?
A) YalnızI
B) IveII
D) IIveIII
B) YalnızII
C) YalnızIII
E) IIveIII
C) IveIII
E) I,IIveIII
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
4.
ÜNİTE – 2
1.
TEST–9
5.
: Diﬂi birey
2
: Erkek birey
2. Hemofili X kromozomunun homolog olmayan kısmında
taşınançekinikbirhastalıktır.
Bu hastalıkla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru
değildir?
A) Erkeklerdegörülmeoranıdahafazladır.
1
Buna göre 1 ve 2 numaralı bireylerde renk körlüğü
geninin bulunma olasılıkları nedir?
C) Erkekçocuklarhastalıkgeniniannedenalır.
D) Babahastaisetümçocuklarıhastaolur.
E) Dişilerdeiki,erkeklerdebirgenilefenotipeyansır.
: Diﬂi birey
1
2
3
4
: Erkek birey
5
Yukarıdaki soyağacında X kromozomunun homolog
olmayankısmındaçekinikolaraktaşınanhemofilihastalığını
fenotipindegösterenbireytaralıolarakverilmiştir.
6.
Buna göre;
(Renk körlüğü X kromozomunun homolog olmayan
kısmındaçekinikbirgenletaşınır.)
1
2
A)
1
1
B)
1/2
0
C)
1
0
D)
0
1
E)
0
1/2
X kromozomunun homolog olmayan kısmında taşınan
ve baskın olan bir hastalığı fenotipinde gösteren bir
erkek ile hastalık genini kromozomlarında taşımayan
bir kadının çocukları ile ilgili,
I. 1numaralıbireyXHXhgenotipindedir.
II. 5 numaralı birey hemofili genini 1 ya da 2 numaralı
bireydenalmışolabilir.
III. 4numaralıbireyhomozigotyadaheterozigotgenotipli
olabilir.
II. Hastalıkkızçocuklarıntamamındagörülür.
III. Erkekçocuklardahastalıkgörülmez.
B) IveII
D) IIveIII
I. Çocuklarınınhastaolmaihtimali1/2’dir.
yargılarından hangileri doğrudur?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) YalnızI
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
3.
C) IveIII
E) I,IIveIII
A) YalnızII
B) IveII
D) IIveIII
BÖLÜM – 1
B) Taşıyıcıdişilerdehastalıkgörülmez.
Yukarıdakisoyağaçlarındarenkkörübireylertaralıolarak
verilmiştir.
C) IveIII
E) I,IIveIII
157
So
ÜNİTE –2
7. Aşağıdaki soyağacında renk körü bireyler taralı olarak
verilmiştir.
10. X kromozomunun homolog olmayan kısmında taşınan
çekinik gen etkisiyle ortaya çıkan bir hastalığın kalıtımı
aşağıdakisoyağacındaverilmiştir.
: Diﬂi birey
: Erkek birey
2
1
: Diﬂi birey
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
: Erkek birey
4
3
M ailesi
5
N ailesi
Buna göre,
I. M ve N ailelerinin renk körü bir çocuğa sahip olma
ihtimallerieşittir.
II. Mailesininhemkızhemdeerkekçocuklarırenkkörü
olabilir.
III. Nailesinintümçocuklarındarenkkörlüğügenibulunur.
yargılarından hangileri doğrudur?
7
6
(Renk körlüğü X kromozomunun homolog olmayan
kısmındaçekinikbirgenletaşınır).
A) YalnızII
B) IveII
Soyağacında bu özelliği fenotipinde gösteren tüm
bireyler taralı olarak verildiğine göre,
I. 5numaralıbireyhastalıkgeninihem6numaralıhemde
7numaralıbireyeaktarmıştır.
II. 4numaralıbirey,1numaralıbireydenhastalıkgenini
almıştır.
III. 8 numaralı bireyin kız çocuklarında bu hastalık
görülemez.
yargılarından hangileri doğrudur?
C) IveIII
D) IIveIII
8
A) YalnızII
E) I,IIveIII
B) IveII
D) IIveIII
BÖLÜM – 1
8. Aşağıdaki soyağacında renk körü bireyler taralı olarak
verilmiştir.
1
11.
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
4
5
: Erkek birey
(Renk körlüğü X kromozomunun homolog olmayan
kısmındaçekinikbirgenletaşınır).
A) Yalnız3
B) 1ve5
D) 2ve4
II. Xkromozomunabağlıçekinikbirgeniletaşınır.
III. Ykromozomunabağlıbaskınbirgenlebelirlenir.
ifadelerinden hangileri doğru olabilir?
A) YalnızII
B) IveII
C) IveIII
E) I,IIveIII
E) 2,3ve5
(XA:Kırmızı,xa:Beyaz)
B) XAY
D) XaY
1. E
I. Otozomlardakibaskınbirgenlebelirlenir.
D) IIveIII
Buna göre beyaz gözlü bir erkek ile heterozigot kırmızı
gözlü bir dişinin yavrularının genotipi aşağıdakilerden
hangisi olamaz?
158
C) 2ve3
Sirke sineklerinde göz rengi X kromozomunun homolog
olmayan kısmında taşınır. Kırmızı göz rengi beyaz göz
renginebaskındır.
A) XAXA
Yukarıdaki soyağacında taralı bireylerde belirli bir özellik
fenotiptegörülmektedir.
Bu özellikle ilgili,
Buna göre, numaralandırılmış dişilerden hangilerinin
genotipi tam olarak bulunamaz?
: Diﬂi birey
: Erkek birey
: Diﬂi birey
9.
E) I,IIveIII
2
3
C) IveIII
C) XaXa
E) XAXa
2. D
3. C
4. A
5. C
6. E
7. E
12. Bir ailede birinci kız çocuk hemofili, ikinci kız çocuk ise
hemofilideğildir.
Buna göre, bu aile ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
A) Babahemofilideğildir.
B) Erkekçocuklarınınhemofiliolmaolasılığı1/2’dir.
C) Üçüncü çocuklarının XhXh genotipinde olma olasılığı
1/2’dir.
D) Annehomozigotçekinikgenotiptedir.
E) Hemofiliçocuklarınınolmaihtimali1/4’tür.
8. C
9. A
10. D
11.B
12.B
Eşeye Bağlı Kalıtım
Soru
Hemofili bakımından taşıyıcı bir anne ile sağlam olan bir
babanın çocuklarının hemofili olma olasılığı kaçtır?
C) 1 8
D) 1 16
E) 1
32
I. Xkromozomuüzerindeçekinikbirgeniletaşınır.
II. Ykromozomununhomologolmayankısmındaçekinik
veyabaskınbirgeniletaşınır.
III. YkromozomununXkromozomuilehomologkısmında
baskınbirgeniletaşınır.
IV. Otozomalkromozomlarüzerindeeksikbaskınbirgen
iletaşınır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
2. Aşağıdakisoyağacındarenkkörübireylerdenbazılarıtaralı
olarakgösterilmiştir.
1
3
Sadece erkeklerde görülen bir hastalıkla ilgili,
A) YalnızII
D) IIveIV
2
4
B) YalnızIII
5
6
: Diﬂi birey
7
C) IveII
E) IIIveIV
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
B) 1 4
A) 1 2
4.
ÜNİTE – 2
1.
TEST–10
5. X kromozomuna bağlı çekinik bir hastalığı fenotipinde
gösteren bireyler aşağıdaki soyağacında taralı olarak
gösterilmiştir.
: Erkek birey
: Diﬂi birey
A) Yalnız4
B) 2ve7
D) 2,3ve6
: Erkek birey
C) 3ve5
1
E) 3,5ve7
2
3
Buna göre, numaralandırılmış bireylerden hangileri
mutasyon sonucu oluşmuştur?
3. Aşağıdaki soyağacında X kromozomuna bağlı baskın
bir özelliği (XA) fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak
verilmiştir.
1
4
A) 1ve2
B) 2ve3
D) 1,2ve5
C) 4ve5
E) 2,3ve4
: Diﬂi birey
2
: Erkek birey
3
5
5
6.
Hemofili bakımından çocuklarının fenotipleri sadece
taşıyıcı dişi ve sağlam erkek olabilen bir ailede, anne
ve babanın genotipleri aşağıdakilerden hangisinde
verilmiştir?
Buna göre, numaralandırılmış bireylerin genotipleri ile
ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
Baba
Anne
XHXH
A) 1.bireyingenotipi:XAXA
A)
X hY
B) 2.bireyingenotipi:XAY
B)
XHY
XHXh
C) 3.bireyingenotipi:XaY
C)
XHY
XhXh
D) 4.bireyingenotipi:XaXa
D)
X hY
XHXh
E) 5.bireyingenotipi:XAY
E)
XhY
XhXh
159
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
4
BÖLÜM – 1
Buna göre numaralandırılmış bireylerden hangilerinin
renk körü olduğu kesindir?
So
ÜNİTE –2
7.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Aşağıda beş farklı ailede belirli bir özelliğin kalıtımı
gösterilmiştir. Taralı bireylerde bu özellik fenotipte
görülmüştür.
10.
: Diﬂi birey
Buna göre, hangi ailede aktarılan özelliğin renk körlüğü
olma ihtimali vardır?
(Renk körlüğü X kromozomunda taşınan çekinik bir
hastalıktır.)
: Diﬂi birey
A)
1
M
2
N
: Erkek birey
B)
: Erkek birey
3
C)
R
Yukarıdakisoyağacındarenkkörüolanbireylertaralıolarak
verilmiştir.
Buna göre;
D)
I. M’nin evliliğindendoğacak tüm erkek çocukları renk
körüolur.
II. N’nin evliliğinden doğacak kız çocukları renk körü
olamaz.
III. R’ninevliliğindendoğacakkızçocuklarınınrenkkörü
olmaihtimaliyoktur.
IV. M’nin evliliğinden doğacak tüm kız çocukları renk
körlüğübakımındantaşıyıcıdır.
E)
8. Aşağıdaki soyağacında taralı bireyler belirli bir özelliği
fenotipindegöstermektedir.
ifadelerinden hangileri doğru değildir?
A) YalnızII
: Diﬂi birey
B) YalnızIII
D) IIveIII
C) IveII
E) IIIveIV
BÖLÜM – 1
: Erkek birey
11. RenkkörlüğüX’ebağlıolaraktaşınançekinikbirhastalıktır.
Renk körlüğü bakımından genotipi bilinmeyen üç
aileden,
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
Buna göre bu özelliğin kalıtımı,
I. 1.ailenin,renkkörükızverenkkörüerkek,
II. 2.ailenin,normalfenotiplierkekverenkkörükız,
III. 3.ailenin,renkkörüerkekvenormalfenotiplikız,
I. X’ebağlıçekinik,
çocukları olduğuna göre, hangi ailelerdeki anne ve
babanın genotipi kesin olarak bulunur?
II. otozomalçekinik,
A) YalnızI
III. X’ebağlıbaskın
taşınma biçimlerinden hangileriyle gerçekleşir?
A) YalnızI
B) YalnızII
D) IIveIII
9.
B) YalnızII
D) IveII
12.
C) IveII
C) YalnızIII
E) IIveIII
I
E) I,IIveIII
III
Renk körlüğü ve hemofili hastalıkları ile ilgili,
I. Xkromozomununhomologolmayankısmındabulunan
çekinikgenlerilekontroledilirler.
II. Dişi bireylerde görülme olasılıkları, erkek bireylerden
dahafazladır.
III. Erkek çocuklar bu hastalıklarla ilgili genleri anne ve
babadaneşitorandaalırlar.
ifadelerinden hangileri doğru değildir?
A) YalnızI
B) YalnızIII
D) IveIII
160
1. B
2. C
C) IveII
II
X
Yukarıdaerkeklerdekieşeykromozomlarıgösterilmiştir.
X ve Y kromozomlarının numaralandırılmış bölgelerinin
hangilerinde bulunan genin kontrolünde olan bir özellik,
babadan yalnız erkek çocuklarına aktarılır?
A) YalnızI
E) IIveIII
3. D
4. A
5.B
Y
B) YalnızII
D) IveIII
6. A
7. D
8.B
9. E
10.B
C) YalnızIII
E) IIveIII
11.B
12. C
Eşeye Bağlı Kalıtım
TEST–11
1. Bir ailede kız çocuklarının renk körü olma olasılığının 1
2
olduğubilinmektedir.
4. AşağıdakisoyağaçlarındaX’ebağlıçekinikbirözelliğiniki
ailedekikalıtımıgösterilmiştir.
1
I. BabanıngenotipiXrY’dir.
II. Tümerkekçocuklarrenkkörüolur.
III. Annederenkkörlüğügenibulunmaz.
B) YalnızIII
D) IveIII
5
6
: Diﬂi birey
: Erkek birey
yargılarından hangileri doğrudur?
A) YalnızI
2
3
C) IveII
4
5
7
8
Bu özelliği fenotipinde gösteren tüm bireyler taralı
olduğuna göre, numaralandırılmış bireyler ile ilgili
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
E) IIveIII
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Buna göre, bu aile ile ilgili,
ÜNİTE – 2
Soru
A) 1numaralıbirey,özelliğintaşıyıcısıdır.
B) 4numaralıbireysağlamolmagenini1numaralıbireyden
almıştır.
2.
C) 5 numaralı bireye, 2 numaralı bireyden özellikle ilgili
çekinikgengeçmiştir.
Diploit kromozomlu bir canlıya ait,
I. hemofiliverenkkörlüğügenlerininXkromozomunun
homologolmayankısmındabulunması,
II. mayozbölünmesırasındabazıhomologkromozomların
ayrılmayarakaynıhücreyegitmesi,
III. somatik bir hücresinde aynı karaktere ait baskın ve
çekinikalellerinbirliktebulunması
A) YalnızI
B) IveII
D) IIveIII
C) IveIII
E) 8numaralıbirey,homozigotyadaheterozigotgenotipli
olabilir.
5. Aşağıdaki soyağacında belirli bir karakteri fenotipinde
gösterenbireylertaralıolarakverilmiştir.
E) I,IIveIII
: Diﬂi birey
: Erkek birey
3. Annesirenkkörü,babasısağlıklıbirerkekilebabasırenk
körü,annesisağlıklıolanbirkadınevlenmiştir.
Buna göre karakterle ilgili,
Bu aile ile ilgili,
I. X’ebağlıçekinikbirkarakterolabilir.
II. Otozomlardataşınançekinikbirkarakterolabilir.
I. Erkekçocuklarırenkkörüolabilir.
II. Kızçocuklarırenkkörüolamaz.
III. Ykromozomunabağlıkalıtımgösterir.
III. Renkkörlüğügeninitaşımayankızçocuklarıolabilir.
IV. Otozomlardataşınanbaskınbirkarakterolabilir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) YalnızI
D) IveII
B) YalnızII
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
C) YalnızIII
E) IveIII
A) IveII
B) IIveIV
D) I,IIveIV
C) IIIveIV
E) I,II,IIIveIV
161
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
özelliklerinden hangileri, bir kromozomun üzerinde
birden çok genin bulunduğuna kanıt olabilir?
D) 7numaralıbireyde,özellikleilgiliçekinikgenbulunmaz.
BÖLÜM – 1
So
ÜNİTE –2
6. Aşağıdaki soyağaçlarında belirli bir özelliği fenotipinde
gösterenbireylertaralıolarakverilmiştir.
I. aile
II. aile
III. aile
9. OtozomalkromozomlardataşınanDgenidişilerdesadece
homozigot genotipte, erkeklerde ise homozigot ve
heterozigotgenotiplerdedazlaklığanedenolmaktadır.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Bu özellik bakımından heterozigot genotipte olan
anne ve babanın kız ve erkek çocuklarının dazlak olma
olasılığı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Buna göre, ilgili özellik verilen ailelerin hangilerinde
X kromozomuna bağlı çekinik bir gen ile aktarılıyor
olabilir?
(
: Diﬂi birey,
: Erkek birey)
A) YalnızI
B) YalnızII
D) IveII
7.
C) YalnızIII
E) IIveIII
1
Kızçocuklarının
dazlakolmaolasılığı
Erkekçocuklarının
dazlakolmaolasılığı
A)
1/4
1/4
B)
3/4
1/4
C)
1/4
3/4
D)
1/2
1/2
E)
1/4
1/2
10. Bir ailedeki anne ve babanın renk körlüğü ve hemofili
hastalıkları ile ilgili genlerinin kromozomları üzerindeki
dizilimiaşağıdaverilmiştir.
2
3
5
4
H
h
H
R
r
r
6
X
BÖLÜM – 1
7
8
Yukarıdaverilensoyağacındakibireylerden,
– 5numaralıbireyinrenkkörüolduğu
– 7numaralıbireyinrenkkörlüğügeninitaşımadığı
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
bilinmektedir.
Buna göre aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru
değildir?
(
: Diﬂi birey,
X
Y
Buna göre, bu ailenin normal kromozom sayısına sahip
çocukları ile ilgili;
X
: Erkek birey)
I. Kızçocuklarınınhemrenkkörühemdehemofiliolma
olasılığıyoktur.
II. Erkekçocuklarınınrenkkörüvehemofiliolmaolasılığı
1 ’dir.
2
III. Kızçocuklarınınhemofiliolmaolasılığı 1 ’dir.
2
ifadelerinden hangileri doğrudur?
(Krossingoveryoktur).
A) YalnızII
B) IveII
D) IIveIII
A) 1numaralıbireytaşıyıcıdır.
C) IveIII
E) I,IIveIII
B) 2numaralıbireyrenkkörüdür.
C) 3numaralıbireyrenkkörüolabilir.
D) 5 numaralı birey renk körlüğü genini 1 ve 2 numaralı
bireylerdenalmıştır.
E) 8numaralıbireyrenkkörüdür.
11. SirkesineklerindegözrengigeniXkromozomununhomolog
olmayankısmındataşınmaktaolup,kırmızıgözrengigeni
(XA),beyazgözrengigenine(Xa)baskındır.Kırmızıgözlü
sirke sineklerinin çaprazlanması sonucunda kırmızı ve
beyazgözlüyavrularoluşmuştur.
Buna göre,
8.
İnsanlarda gözlenebilen aşağıdaki anormalliklerden
hangisi gonozom kromozomları ile ilgili değildir?
A) Renkkörlüğü
B) Balıkpulluluk
C) Hemofili
D) Kıllıkulaklılık
I. Anneheterozigotgenotiptedir.
II. Beyazgözlüyavrularıncinsiyetierkektir.
III. Kırmızıgözlübirsineğinoluşmaihtimali1/4’tür.
yorumlarından hangileri doğrudur?
A) YalnızII
E) Downsendromu
162
1. A
2. A
3. A
4. E
B) IveII
D) IIveIII
5. D
6.B
7. C
8. E
9. C
10.B
11.B
C) IveIII
E) I,IIveIII
Eşeye Bağlı Kalıtım
Soru
1. Aşağıda üç farklı ailenin renk körlüğü ile ilgili genotipleri
verilmiştir.
Anne
Baba
I
XRXr
XrY
II
XrXr
XRY
III
XRXr
XRY
Bu ailelerin renk körü bir çocuğa sahip olma ihtimalleri
arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) I>II>III
B) II>I>III
D) I=II>III
2.
M özelli€inin
kalıtımı
N özelli€inin
kalıtımı
: Diﬂi birey
: Erkek birey
C) I=III>II
YukarıdakisoyağaçlarındaMveNözelliklerinifenotipinde
gösterenbireylertaralıolarakgösterilmiştir.
Bu özelliklerin kalıtım tipleri ile baskınlık–çekiniklik
durumları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
E) III>I=II
Anne ve babanın fenotipinde görülmediği halde oğul
döllerin fenotipinde görülen bir özelliğin kalıtımı,
A)
Mözelliği
Nözelliği
Otozomal–çekinik
Otozomal–baskın
I. Xkromozomunabağlıçekinik,
B)
X’ebağlı–çekinik
Otozomal–çekinik
II. otozomlardabaskın,
C)
Otozomal–çekinik
Y’yebağlı–çekinik
III. Ykromozomunabağlıbaskın,
D)
X’ebağlı–baskın
Otozomal–çekinik
IV. otozomlardaçekinik
E)
Otozomal–baskın
X’ebağlı–baskın
A) IveIII
B) IveIV
D) I,IIveIV
C) IIveIII
E) II,IIIveIV
3. Bozuk dentin X kromozomunun homolog olmayan
kısmında bulunan baskın bir genle (XD) ortaya çıkan bir
sağlık sorunudur. Aşağıdakisoyağacında bubozukluğun
görüldüğübireylertaralıolarakverilmiştir.
1
2
1. birey
2. birey
: Diﬂi birey
: Diﬂi birey
: Erkek birey
: Erkek birey
3. birey
3
4
5
Buna göre numaralandırılmış bireyler ile ilgili,
Buna göre, numaralı bireylerin genotipleri ile ilgili
aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğru değildir?
I. 1. bireyin bu özellikle ilgili genotipi tam olarak
bulunamaz.
II. 2.bireyannevebabasındanözellikleilgilifarklıgenleri
almıştır.
Bireyno
Genotip
A)
1
XDXD
B)
2
XdY
III. 3.bireyözellikleilgiliannesindenbaskın,babasından
çekinikbirgenalmıştır.
C)
3
XdY
yargılarından hangileri doğrudur?
D)
4
XdXd
A) YalnızI
5
XDY
E)
B) YalnızII
D) IIveIII
C) IveII
E) I,IIveIII
163
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
5. AşağıdaX’ebağlıçekinikbirgenilebelirlenenbirözelliği
fenotipindegösterenbireylertaralıolarakverilmiştir.
BÖLÜM – 1
taşınma biçimlerinden hangileri ile gerçekleşebilir?
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Aileno
4.
ÜNİTE – 2
TEST–12
So
ÜNİTE –2
6. BalıkpullulukYkromozomununhomologolmayankısmında
taşınankalıtsalbirhastalıktır.
9. Aşağıdaki soyağacında, eşeye bağlı olarak kalıtlanan bir
özelliğifenotipindegösterenbireylertaralıolarakverilmiştir.
: Diﬂi birey
Bu karakterin kalıtımı ile ilgili,
: Erkek birey
1
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
I. Dişibireylerdemutasyonsonucuortayaçıkabilir.
II. Babadavarisetümerkekçocuklardagörülür.
III. Özelliğifenotipindegösterenerkekbirbireyhomozigot
çekinikgenotiptedir.
3
2
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) YalnızII
B) IveII
D) IIveIII
7.
C) IveIII
5
I. Özelliğin dişi bireyde görülebilmesi için bireyin
homozigotçekinikolmasıgerekir.
II. Özelliğinerkekbireydeortayaçıkabilmesiiçinçekinik
alelintekbirkopyasıyeterlidir.
III. Özelliği gösteren dişi bir bireyin tüm çocuklarında
çekinikalelbulunur.
IV. Özelliği gösteren erkek birey bu geni sadece kız
çocuklarınaaktarabilir.
BÖLÜM – 1
ifadelerinden hangileri doğrudur?
B) IveIV
D) I,IIveIV
B) 3ve6numaralıbireyleringenotipiaynıdır.
C) 2 numaralı bireyde izlenen özellikle ilgili çekinik gen
bulunmayabilir.
D) 5ve6numaralıbireyleringenotipiaynıolamaz.
E) 7numaralıbireyeizlenenözellikleilgiligen3numaralı
bireydengelmiştir.
10. X kromozomunun homolog olmayan kısmında taşınan
çekinik bir gen fenotipe yansıdığında öldürücü (letal)
olmaktadır.
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
Bu özellik bakımından heterozigot genotipteki bir dişinin
evliliğinden doğacak kız (I) ve erkek (II) çocuklarının
ölüm oranları aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
C) IIIveIV
E) I,II,IIIveIV
8.
A)
B)
C)
D)
E)
: Diﬂi birey
: Erkek birey
1
2
3
4
5
Yukarıdaki soyağacında, 1. ve 2. bireyler tek, 3. ve 4.
bireylerayrıyumurtaikizidir.
5. bireyin hemofili olduğu bilindiğine göre,
I. 1.bireyhemofilidir.
II. 4.bireyinannesindehemofiligenibulunur.
7
A) 1 numaralı birey izlenen özellik bakımından
heterozigottur.
X kromozomunun homolog olmayan kısmında taşınan
çekinik bir özelliğin kalıtımı ile ilgili,
A) IveII
6
Buna göre, izlenen özellik bakımından, soyağacındaki
bireyler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru
değildir?(Özelliğibelirleyenalellerdenbiritambaskındır).
E) I,IIveIII
3.bireyXhXhgenotipindedir.
III.
IV. 2.bireyhemofiligeniniannesindenalmıştır.
I
II
1
1/2
0
1/2
1/2
1/2
1/2
1/2
0
1
11. KedilerdepostrengiX’ebağlıkalıtımgösterir.Erkeklersarıya
dasiyahpostrenkliolur.Dişilerdehomozigotolanlarsarıya
dasiyaholurken,heterozigotolanlaralacalırengesahipolur.
Buna göre,
I. Sarıvesiyahpostrengioluşumunusağlayangenlereş
baskındır.
II. Sarıpostrenginesahipbirdişininerkekyavrularısiyah
yadasarıolabilir.
III. Alacalı bir kedinin anne ve babası aynı post rengine
sahipolamaz.
yargılarından hangileri kesin olarak doğrudur?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) YalnızI
A) YalnızI
B) IveIV
D) I,IIveIV
164
1. D
2.B
C) IIveIII
E) II,IIIveIV
3. A
4. E
5.B
B) IveII
D) IIveIII
6. A
7. E
8.B
9. D
10. C
11. C
C) IveIII
E) I,IIveIII
Karma
1.
TEST–13
Alel genler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru
değildir?
B) Homologkromozomlarınkarşılıklılokuslarındabulunur.
C) Homozigot bireylerde anne ve babadan gelen aleller
aynıdır.
D) İkialelesahipbirbireyde,fenotipteetkisinigösteremeyen
genebaskıngendenir.
E) Heterozigot bireylerde anne ve babadan gelen aleller
farklıdır.
Buna göre,
I. Atasalkuşaktakiburuşuktohumlubezelyehomozigot
çekinikgenotiptedir.
II. Atasal kuşaktaki düz tohum şekline sahip bireyler
homozigotgenotiptedir.
III. Birinci kuşaktaki düz tohum şekline sahip bireylerin
tamamınıngenotipindeburuşuktohumgenibulunur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) YalnızI
2.
AARr genotipindeki bir anne ile BORR genotipindeki bir
babanın AORr genotipinde bir erkek çocuklarının olma
olasılığı nedir?
B) 1 4
A) 1 2
C) 1 8
D) 3 8
E) 1
16
Bu durum ilgili özelliğin,
+
B Rh
+
II. otozomlardaçekinikolarak,
III. Xkromozomununhomologolmayankısmındaçekinik
olarak
taşınması durumlarından hangileri ile açıklanabilir?
: Diﬂi birey
A) YalnızI
: Erkek birey
AB Rh
2
–
D) IveII
C) YalnızIII
E) IveIII
3
O Rh
+
Soyağacındaki 3 numaralı çocuğun, kan grubu
bakımından babası ile aynı fenotipte olma olasılığı
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) 1 4
B) YalnızII
B) 1 8
C) 3 8
D) 1 16
E) 3
16
7. KulakkıllılığıYkromozomununhomologolmayankısmında
taşınanbirgenlebelirlenir.
Buna göre,
I. Dişibireylerdegörülemez.
II. Babadansadeceerkekçocuğaaktarılır.
III. Erkeklerde homozigot olması durumunda fenotipe
yansır.
yargılarından hangileri doğrudur?
4.
A) YalnızII
Bezelyelerde çiçek rengi özelliği bakımından fenotipleri
aynı fakat genotipleri farklı iki bitkinin çaprazlanması
sonucunda,
B) IveII
D) IIveIII
I. MM,
II. Mm,
III. mm
genotipine sahip bireylerden hangileri oluşabilir?
(Bezelyelerdemorçiçekalelibaskın(M),beyazçiçekaleli
çekiniktir(m)).
II. klinefeltererkek,
III. süperdişi
8.
A) YalnızII
B) IveII
D) IIveIII
C) IveIII
E) I,IIveIII
C) IveIII
E) I,IIveIII
Gonozom taşımayan bir sperm ile normal bir yumurtanın
döllenmesi sonucunda,
I. turnerdişi,
sendromuna sahip bireylerden hangileri oluşabilir?
A) YalnızI
B) YalnızIII
C) IveII
D) IveIII
E) IIveIII
165
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
1
I. Ykromozomununhomologolmayankısmında,
BÖLÜM – 1
A Rh
C) IveIII
E) I,IIveIII
6. Anne ve babanın fenotiplerinde görülmeyen bir özellik
sadeceerkekçocuklardagörülmektedir.
3. Aşağıdabiraileninkangrubuileilgilisoyağacıgösterilmiştir.
B) IveII
D) IIveIII
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
A) Biriannedendiğeribabadangelir.
5. Düz(D) ve buruşuk(d) tohum şekline sahip iki bezelye
çaprazladığında,birincikuşaktakiyavrularıntamamınınher
seferindedüztohumşeklinesahipolduğugörülmüştür.
ÜNİTE – 2
Soru
So
ÜNİTE –2
9.
Diploit bir canlıda mayoz bölünme sırasında bir
çift homolog kromozomun ayrılmayıp aynı kutba
gitmesi sonucu oluşan gametlerin kromozom sayıları
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
I.gamet
II.gamet
III.gamet
IV.gamet
A)
n
n
n+1
n–1
B)
n+1
n+1
n+1
n+1
C)
n–1
n–1
n–1
n–1
D)
n+1
n+1
n
n
E)
n–1
n–1
n+1
n+1
12. A ve B karakterleri bakımından heterozigot genotipteki
bir baba ile B karakteri bakımından heterozigot, A
karakteri bakımından homozigot baskın genotipteki bir
anneye ait çocukların genotipi aşağıdakilerden hangisi
olamaz?
A) AaBb
B) AABB
C) Aabb
D) aaBb
E) AAbb
13. Aşağıdaki soyağacında otozomal çekinik bir özelliği
fenotipindegösterenbireylertaralıolarakverilmiştir.
10.
: Diﬂi birey
Ebeveynler
: Diﬂi birey
: Erkek birey
: Erkek birey
F1 dölü
BÖLÜM – 1
Domatesbitkisineaityukarıdakisoyağacındataralıbireyler
tüysüzgövdeye,diğerbireylerisetüylügövdeyesahiptir.
Buna göre, F1 dölünde bu karakter bakımından baskın
fenotipli olan bireyin heterozigot genotipte olma
olasılığı kaçtır?
Buna göre,
C) 1 3
B) 1 2
A)1
D) 2 3
E) 3
4
I. Taralıbireylerhomozigotçekinikgenotiptedir.
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
II. Taralıolmayantümbireylerheterozigotgenotiptedir.
III. Tüylügövdegenibaskın,tüysüzgövdegeniçekiniktir.
yargılarından hangileri kesin olarak doğrudur?
A) YalnızI
B) IveII
D) IIveIII
14. Aşağıdakisoyağacındabazıbireylerinrenkkörlüğühastalığı
ileilgiligenotipleriverilmiştir.
C) IveIII
E) I,IIveIII
1
2
: Diﬂi birey
: Erkek birey
11. MmNn genotipindeki üreme ana hücresinin mayoz
bölünmesonucusadeceMNvemngenotipindekigametleri
oluşturduğugözlenmiştir.
Buna göre,
I. Mayoz bölünme sırasında homolog kromozomlar
ayrılmamıştır.
II. MveNgenleriaynıkromozomüzerindebulunur.
III. Hücreninkromozomsayısıgensayısındanfazladır.
IV. Mayozbölünmesırasındakrossingovergerçekleşmiştir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) YalnızII
B) IveIII
D) IIveIV
166
1. D
2. C
C) IIveIII
E) I,IIveIV
3. E
4.B
5. E
6. C
7.B
XRY
X rX r
XRY
3
Buna göre 1, 2 ve 3 numaralı bireylerin genotipi ile ilgili
aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
1
2
3
A)
XRXr
XRY
XrY
B)
XrXr
XRY
X RY
C)
XRXr
XrY
XRY
D)
XrXr
XRY
XrY
E)
XRXr
XrY
XrY
8. A
9. E
10. C
11. A
12. D
13. D
14. E
Karma
1.
TEST–14
4. Tavşanlardakürkrengiçokalellikgösterenbirkarakterdir.
Bukarakterleilgilisoyağacıaşağıdagösterilmiştir.
C1C3
A) Kızçocuklarırenkkörüolamaz.
B) Tümerkekçocuklarırenkkörüolur.
C2C3
Yabanıl tip
Chinchilla tipi
C) Kızçocuklarınıntamamırenkkörlüğügeninitaşır.
D) Erkekçocuklarınınrenkkörüolmaihtimali 1 ’dir.
2
E) Renkkörüerkeklerhastalıkgeninibabadanalır.
C3C3
C1C2
Himalaya tipi
Yabanıl tip
C2C2
Chinchilla tipi
Soyağacındaki genotip ve fenotiplere göre,
tavşanlardaki kürk rengi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi doğru değildir?
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Renk körü bir baba ile normal görüşlü bir anneden
doğacak çocuklar için aşağıdakilerden hangisi kesin
olarak doğrudur?
ÜNİTE – 2
Soru
A) Birtavşandabualellerdensadeceikisibulunur.
B) C3 geni homozigot durumda iken himalaya tipi kürk
oluşumunusağlar.
2. Aşağıdakisoyağacındabazıbireylerinkangrubufenotipleri
gösterilmiştir.
O Rh–
B Rh–
C) C1geniC2veC3genlerinebaskındır.
D) YabanıltipikitavşanınçaprazlanmasısonucuChinchilla
tipitavşanoluşamaz.
: Diﬂi birey
O Rh–
BÖLÜM – 1
E) Himalayatipiikitavşanınçaprazlanmasısonucuyabanıl
tiptavşanoluşamaz.
: Erkek birey
1
2
AB Rh–
Buna göre, soyağacındaki 1 ve 2 numaralı bireylerin
genotiplerinin aynı olma olasılığı aşağıdakilerden
hangisinde verilmiştir?
A) 1 4
B) 1 8
C) 3 8
D) 1 16
E) 3
16
5. Mor ve beyaz çiçek rengine sahip bezelyelerin
çaprazlanmasısonucundaeşitorandamorvebeyazçiçekli
bezelyeleroluşmuştur.
Buna göre,
3.
Mendel homozigot mor ve beyaz çiçekli bezelyeleri
çaprazlayarak F1 dölünü elde etmiştir. Mendel’in F1
bitkilerinin kendi kendilerine döllenmelerine izin vererek
elde ettiği F2 bitkileri arasındaki fenotip çeşidi / genotip
çeşidi oranı kaçtır?
(Bezelyelerdemorçiçekalelibaskın(M),beyazçiçekaleli
çekeniktir(m)).
A) 1 2
B) 2 3
C) 1
D) 2
E) 3
I. Oluşanmorçiçeklibezelyehomozigotgenotiptedir.
II. Çaprazlamayakatılanbeyazçiçeklibezelyetekçeşit
gametoluşturur.
III. Oluşanbeyazçiçeklibezelyeleringenotipihomozigot
yadaheterozigotolabilir.
IV. Çaprazlamaya katılan mor çiçekli bezelyenin bazı
gametlerinde baskın, bazı gametlerinde çekinik alel
bulunur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
(Morçiçekalelibaskın(M),beyazçiçekaleliçekiniktir(m)).
A) IveII
B) IveIII
D) IIveIV
C) IIveIII
E) IIIveIV
167
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
O Rh+
So
ÜNİTE –2
6. Bezelyelerdemorçiçekrengigeni(M),beyazçiçekrengi
genine (m); uzun gövde geni (U), kısa gövde genine (u)
baskındır.
K ailesi
9.
: Diﬂi birey
: Erkek birey
Bu karakterler bakımından MmUu genotipindeki iki
bezelyenin çaprazlanması sonucunda,
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
a–beyazçiçeklivekısagövdeli
b–morçiçeklivekısagövdeli
L ailesi
bezelyelerin oluşma olasılığı aşağıdakilerden hangisinde
verilmiştir?
M ailesi
Yukarıdakisoyağacındarenkkörüolanbireylertaralıolarak
verilmiştir.
Buna göre soyağacında K, L ve M ailelerinin renk körü
bir çocuğa sahip olabilme ihtimalleri arasındaki ilişki
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
a
b
A)
1/16
3/16
B)
3/16
9/16
C)
3/16
1/16
(Renk körlüğü X kromozomunun homolog olmayan
kısmındaçekinikolaraktaşınanbirhastalıktır).
D)
1/16
9/16
A) K=L=M
B) K=L<M
3/16
C) L>K>M
D) M=K>L
E)
3/16
E) K=L>M
7.
BÖLÜM – 1
GgNnΙ A Ι B X GgnnΙ A Ι B
genotipindeki bireylerin
çaprazlanması sonucunda meydana gelebilecek
fenotip çeşidi sayısı (I) ve genotip çeşidi sayısı (II)
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
(GveNgenleritambaskın,ΙAveΙBgenlerieksikbaskındır).
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
I
II
A)
8
27
B)
12
18
C)
8
18
D)
12
27
E)
8
24
Yukarıda genotipleri verilen anne ve babanın,
I. ARh+,
II. ABRh–,
III. ABRh+
fenotiplerine sahip çocuklarının olma olasılıklarını
çoktan aza doğru sıralayınız?
A) I–II–III
B) I–III–II
D) II–I–III
C) II–III–I
E) III–I–II
11. Kuşlarda Z kromozomunun W kromozomu ile homolog
olmayan kısmında taşınan çekinik bir hastalıkla ilgili,
8.
A Rh+
: Diﬂi birey
B Rh+
A Rh–
10. (™)AORrxABRr(¢)
: Erkek birey
B Rh+
I. Bu özelliği fenotipinde gösteren bir babanın dişi
yavrularınıntamamıhastaolur.
II. Erkek yavrular hastalık genini sadece annesinden
alabilir.
III. Annehastaisedişiyavrularıntamamındahastalıkgeni
bulunur.
Yukarıdaki soyağacında, bir ailedeki bazı bireylerin kan
grubufenotipleriverilmiştir.
Taralı bireyin ORh– kan gruplu olma ihtimali kaçtır?
A) 1 4
168
B) 1 16
1. C
C) 1 8
2.B
3.B
D) 3 8
4. D
5. D
(KuşlardadişilerZW,erkekleriseZZgonozomunasahiptir).
A) YalnızI
E) 3
16
6. A
yorumlarından hangileri yapılamaz?
B) YalnızIII
D) IveIII
7.B
8.B
9. E
10.B
C) IveII
E) IIveIII
11. E
Karma
Soru
B) 1 4
A) 1 2
D) 1 16
C) 1 8
E) 1
32
5.
Kromozomlarda ayrılmama sonucu oluşan,
I. klinefeltersendromu,
II. süperdişi,
III. downsendromu,
IV. turnerdişi
durumlarından otozomlarda ayrılmama (M) ve
gonozomlarda ayrılmama (N) sonucu oluşanlar
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
M
N
A)
IveII
IIIveIV
I. canlınınoluşturduğuyavrulardagörülmesi,
B)
III
I,IIveIV
II. canlınınfenotipineyansıması,
C)
IveIII
IIveIV
III. özelliğin canlının yaşamı boyunca genotipinde
bulunması
D)
IIIveIV
IveII
E)
IV
I,IIveIII
2.
Bir canlıda mutasyon sonucu oluşan bir özelliğin kalıtsal
olduğunu,
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
NnRrGgXAXa genotipine sahip bir canlının nRGX a
genotipinde bir gamet oluşturma olasılığı kaçtır? (Genler
bağımsız)
ÜNİTE – 2
1.
TEST–15
durumlarından hangileri kanıtlar?
A) YalnızI
B) YalnızIII
D) IveIII
C) IveII
E) IIveIII
Alyuvarlarında A ve B antijenlerini içermeyen, anne ve
babanın çocukları,
I. AB,
II. O,
III. A,
IV. B
kan gruplarından hangilerine sahip olamazlar?
A) YalnızI
B) IIIveIV
D) I,IIIveIV
Anne
Baba
I
XDXD
XdY
II
XdXd
XDY
III
XDXd
XdY
IV
XdXd
XdY
Yukarıdakitabloda,X’ebağlıbaskınbirgenlekontroledilen
birhastalıklailgilidörtailedekiannevebabanıngenotipleri
gösterilmiştir.
Bu ailelerden hangilerinin sağlıklı kız çocuklarına sahip
olma ihtimali vardır?
C) I,IIveIII
A) YalnızIV
E) I,II,IIIveIV
B) IveII
D) IIIveIV
4.
ORh+ kan grubundaki bir bireyin alyuvar zarında ABO
ve Rh sistemi ile ilgili bulunabilecek antijen çeşidi
sayısı kaçtır?
A)1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
7.
C) IIveIII
E) II,IIIveIV
Aa bb Cc DD XY genotipindeki erkek bir birey aşağıdaki
gamet çeşitlerinden hangisini oluşturamaz?
A) abcDY
B) AbCDX
D) abCDY
C) ABcDX
E) abCDX
169
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
3.
Aileno
BÖLÜM – 1
6.
So
ÜNİTE –2
8. Aksiyal konumlu ve mor çiçekli bir bezelye bitkisinin (Ι)
terminalkonumluvebeyazçiçeklibirbezelyebitkisi(ΙΙ)ile
çaprazlanmasısonucuoluşanyenibitkilerarasındaterminal
konumluvebeyazçiçeklibezelyelerinbulunduğugörülüyor.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Buna göre çaprazlanan bireylerin
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
genotipleri
12. Hemoglobin moleküllerinin kristalleşmesi sonucu
alyuvarların orak biçimde kıvrılmasına neden olan orak
hücre anemisi, otozomal kromozomlarda taşınan çekinik
birhastalıktır.
Aşağıdaki soyağacında bu özelliği fenotipinde gösteren
bireylertaralıolarakverilmiştir.
1
(Aksiyal çiçek konumu (A) ve mor çiçek rengi (M) baskın
genlerdir).
I
II
A)
MMAA
MmAa
B)
MmAa
mmaa
C)
MmAa
MmAa
D)
mmaa
MmAA
E)
MmAA
mmaa
2
: Erkek birey
3
4
Buna göre, numaralandırılmış bireylerden hangilerinde
bu hastalığa neden olan genin bulunmama ihtimali
vardır?
BÖLÜM – 1
Bu çaprazlama sonucunda her üç karakter bakımından
baskın fenotipli bir bireyin oluşma ihtimali kaçtır?
C) 9 32
D) 3 16
B) 1ve4
D) 2,3ve5
9. Üç bağımsız karakterin ikisi bakımından heterozigot, biri
bakımındahomozigotçekinikbirbirey,buüçkarakterinüçü
bakımındandaheterozigotbirbireyleçaprazlanıyor.
B) 3 32
5
6
A) Yalnız3
A) 1 16
: Diﬂi birey
C) 3ve6
E) 3,4ve6
13. Aşağıdakisoyağacındabiraileninkangrubuverenkkörlüğü
bakımındanfenotipleriverilmiştir.
E) 3
64
A
normal görüﬂlü
AB
renk körü
: Diﬂi birey
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
: Erkek birey
X
10. İnsanlarda aşağıda verilen karakterlerden hangisinin
kalıtımı cinsiyete bağlı olarak gerçekleşmez?
B
renk körü
A) Hemofili
Buna göre, X’in A kan grubunda ve renk körü bir birey
olma olasılığı nedir?
B) Kulakkıllılığı
C) Renkkörlüğü
B) 1 4
A) 1 2
D) Gözrengi
E) Balıkpulluluk
C) 3 4
D) 1 8
E) 3
8
14. Aşağıdaki ailelerden hangisinin hem kız hem de erkek
çocuklarında hemofili hastalığı görülebilir?
11. İnsanlarda bulunan otozomal kromozomlarla ilgili,
I. Vücuthücrelerindekisayısı(n–1)’eeşittir.
II. Cinsiyeti belirleyen kromozomların dışındaki
kromozomlardır.
Anne
Baba
A)
XHXh
XHY
III. Dişilerde23çift,erkeklerdeise22çifthalindebulunur.
B)
XhXh
XHY
ifadelerinden hangileri doğrudur?
C)
XHXh
XhY
D)
XHXH
XhY
E)
XHXH
XHY
A) YalnızII
B) IveII
D) IIveIII
170
1. D
2. A
C) IveIII
E) I,IIveIII
3. D
4. A
5.B
6. D
7. C
8.B
9. C
10. D
11. A
12. C
13.B
14. C
Karma
TEST–16
1. Bezelyelerde sarı tohum rengi geni, yeşil tohum rengi
geninebaskındır.
5. Aşağıdaki soyağacında otozomlarda taşınan baskın bir
özelliğifenotipindegösterenbireylertaralıolarakverilmiştir.
I. fenotip,
II. genotip
ayrışım oranları aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
: Diﬂi birey
: Erkek birey
I
II
A)
3:1
1:2:1
B)
1:2:1
1:2:1
I. Taralıbireylerintamamındabaskınalelbulunur.
C)
3:1
3:1
D)
1:2:1
3:1
II. Taralı olmayan bireylerin tamamı homozigot çekinik
genotiptedir.
E)
2:1
2:1
III. Taralıbireylerintamamıheterozigotgenotiptedir.
Bu soyağacı ile ilgili,
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Bu karakter bakımından heterozigot iki bezelyenin
çaprazlanması sonucunda oluşacak oğul dölde,
ÜNİTE – 2
Soru
yargılarından hangilerinin doğruluğu kesin değildir?
A) YalnızII
B) YalnızIII
D) IveIII
A)2
B) 3
C) 6
D) 10
E) 15
Alyuvar zarında A, B ve Rh antijenlerini taşıyan bir
bireyle ilgili,
I. ABRh+kangrubundadır.
II. ORh–kangrubundaçocuğuolamaz.
III. PlazmasındaA,BveRhantikorlarıbulunur.
IV. ABRrgenotipindeolmaihtimali 1 ’dir.
2
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) IveII
3.
D) I,IIveIV
ABRrXrXr genotipindeki anne ile ABrrXRY genotipindeki
babanın BRh– kan grubunda renk körü bir erkek
çocuklarının olma olasılığı kaçtır?
B) 1 16
A) 1 8
C) 3 8
D) 3 16
E) 1
32
B) IIveIV
7.
C) IIIveIV
E) I,II,IIIveIV
Klinefelter sendromu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi doğru değildir?
A) Fazladanbirotozomalkromozombulunmasıdurumunda
ortayaçıkar.
4.
Aşağıda kan grubu fenotipleri verilen bireylerin
hangisinin alyuvar zarında ABO ve Rh sistemi ile ilgili
antijen bulunmaz?
A) ARh+
B) ABRh–
D) ABRh+
C) ORh–
E) ARh–
B) GonozomolarakXYyerineXXYgenotipinesahiptirler.
C) Geneldeuzunboyluolupbüyükelveayaklarasahiptirler.
D) Kromozomsayıları2n+1’dir.
E) Gonozomları ayrılmamış bir yumurta ve Y gonozomu
taşıyanbirspermindöllenmesiileoluşurlar.
171
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
Sağlıklı bir tavşanda bu alellerden sadece iki tanesi
bulunabileceğine göre, bir tavşan popülasyonunda bu
karakter ile ilgili kaç çeşit genotip bulunabilir?
6.
E) IIveIII
BÖLÜM – 1
2. Tavşanlardakürkrenginibelirleyendörtalelgenarasındaki
baskınlıkdurumuC>cch>ch>caşeklindedir.
C) IveII
So
ÜNİTE –2
8. Bal arılarına ait aşağıdaki soyağacında otozomal çekinik
bir özelliği (n) fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak
verilmiştir.
1
2
: Diﬂi birey
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
: Erkek birey
3
4
11. Domates bitkisinde kırmızı (R) meyve rengi, portakal (r)
rengine;tüylü(T)gövde,tüysüz(t)gövdeyekarşıbaskındır.
Buna göre her iki karakter bakımından heterozigot
genotipli kırmızı meyve renkli ve tüylü gövdeli bir
domates ile her iki karakter bakımından homozigot
genotipli kırmızı meyve renkli ve tüysüz gövdeli bir
domates bitkisinin çaprazlanması sonucunda Rrtt
genotipinde bir bireyin oluşma ihtimali kaçtır?
B) 1 4
A) 1 2
5
D) 1 16
C) 1 8
E) 3
16
Bu soyağacına göre numaralı bireylerle ilgili,
I. 1numaralıbireykraliçearıolupNngenotipindedir.
II. 3 numaralı birey çekinik geni 1 ya da 2 numaralı
bireydenalmıştır.
III. 4ve5numaralıarılarNngenotipindeolupbeslenme
durumunagörekraliçeyadaişçiarıolabilirler.
12. Aşağıdaki soyağaçlarında otozomlarda çekinik olarak
taşınan bir hastalığı fenotipinde gösteren bireyler taralı
olarakverilmiştir.
M ailesi
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) YalnızI
B) YalnızII
D) IIveIII
N ailesi
C) IveIII
E) I,IIveIII
?
BÖLÜM – 1
9.
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
I. baskınfenotipli,
II. çekinikfenotipli,
III. homozigotgenotipli,
IV. heterozigotgenotipli
A) M–N–R
A) I>II=III>IV
B) II=III>I=IV
C) I>III=IV>II
D) III=IV>II>I
II. Annerenkkörlüğügeninitaşır.
III. Renkkörüerkekçocuklarıolamaz.
D) IveII
172
1. A
2. D
F1 dölünün kendileştirilmesi sonucu oluşan F 2
dölünde beyaz çiçekli, kısa gövdeli ve buruşuk tohumlu
bireylerin oluşma olasılığı nedir?
C) YalnızIII
4. C
D) Pleiotropi
14. Morçiçekli(M),uzungövdeli(U)vedüzgüntohumlu(D)bir
bezelye ile beyaz çiçekli(m), kısa gövdeli(u) ve buruşuk
tohumlu(d)birbezelyeçarpazlandığındaF1dölüsadece
morçiçekli,uzungövdelivedüzgüntohumluolabilmektedir.
5.B
6. D
B) 1 16
A) 1 8
E) IIveIII
3.B
B) Bağlıgenler
E) Eşbaskınlık
yargılarından hangileri kesin olarak doğrudur?
B) YalnızII
13. Mendel’in genler ile ilgili yaptığı çalışmalar aşağıda
verilen durumlardan hangisini açıklamaya yöneliktir?
C) Eksikbaskınlık
10. Renk körü bir kız çocuğuna sahip bir aile ile ilgili,
I. Babarenkkörüdür.
C) N–R–M
E) R–M–N
A) Tambaskınlık
E) I=II>III=IV
?
B) N–M–R
D) R–N–M
bezelyelerin oluşma ihtimalleri ile ilgili aşağıdaki
karşılaştırmalardan hangisi doğrudur?
A) YalnızI
?
Buna göre, M, N ve R ailelerin ikinci çocuklarının bu
hastalığa sahip olma olasılıklarının çoktan aza doğru
sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Dd genotipinde iki bezelyenin çaprazlanması sonucu,
R ailesi
7. A
8. C
9. C
10. D
C) 3 16
11.B
12. C
D) 1 64
13. A
14. D
E) 3
64
Karma
TEST–17
4. Bir karakter bakımından homozigot çekinik, üç karakter
bakımından heterozigot genotipte olan bir birey ile aynı
genotipesahipbaşkabirbireyçaprazlanıyor.
İkibezelyebitkisiçaprazlandığındaoğuldöllerin9/16’sının
mor çiçekli düzgün tohumlu, 3/16 ‘sının mor çiçekli
buruşuktohumlu,3/16’sınınbeyazçiçeklidüzgüntohumlu,
1/16’sının beyaz çiçekli ve buruşuk tohumlu olduğu
saptanıyor.
Bu ailenin çoçuklarının genotipi aşağıdakilerden hangisi
gibi olamaz?
A) İkikarakterbakımındançekinik,ikikarakterbakımından
baskın
B) Dörtkarakterbakımındançekinik
Buna göre çaprazlanan ata bireylerin genotipi
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) AaDdxAADd
B) AADdxaaDd
C) AaDdxAaDd
D) aaddxAaDd
C) Birkarakterbakımındanbaskın,üçkarakterbakımından
çekinik
D) Dörtkarakterbakımındanbaskın
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
1. Bezelyelerde mor çiçek rengi (A), beyaz çiçek rengine
(a); düzgün tohum şekli (D), buruşuk tohum şekline (d)
baskındır.
ÜNİTE – 2
Soru
E) Üçkarakterbakımındanbaskın,birkarakterbakımından
çekinik.
E) aaDdxAaDD
5. Fenilketonüriotozomalkromozomlardataşınanveçekinik
birgenileoluşankalıtsalbirhastalıktır.
2.
A)1
C) 1 3
B) 1 2
D) 1 4
E) 2
3
Bu karakter bakımından taşıyıcı bir anne ve babanın
çocukları ile ilgili,
I. Hastalıkgeninitaşımaihtimalleri 1 ’tür.
4
II. Sağlıklıolmaihtimalleri 3 ’tür.
4
III. Homozigotgenotipteolmaihtimalleri 1 ’tür.
4
A) YalnızI
B) YalnızII
D) IIveIII
C) YalnızIII
E) I,IIveIII
3. Aşağıdaki soyağacında taralı bireyler belirli bir özelliği
fenotipindegöstermektedir.
: Diﬂi birey
6. Aşağıdaki soyağacında otozomal çekinik bir özelliği (d)
fenotipindegösterenbireylertaralıolarakverilmiştir.
: Erkek birey
1
3
2
4
5
6
Taralı bireylerin fenotipinde görülen bu özellik,
I. otozomalçekinik,
II. eksikbaskın,
III. otozomaldominant
7
kalıtım biçimlerinden hangileri ile aktarılıyor olabilir?
Buna göre numaralı bireylerden hangileri bu özellik
bakımından DD genotipinde olabilir?
A) YalnızII
A) Yalnız7
B) IveII
D) IIveIII
C) IveIII
E) I,IIveIII
B) 1ve5
D) 1,3ve6
C) 2ve4
E) 1,2ve7
173
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
ifadelerinden hangileri doğrudur?
BÖLÜM – 1
Eksik baskın bir özelliği fenotipinde gösteren anne ve
babanın kendi genotiplerinde bir çocuklarının olma
olasılığı kaçtır?
So
ÜNİTE –2
7. Genotipi MmNn olan bir canlı hücrede m ile N bağlı
genlerdir.BuhücredeMNgenotipindebirgametinoluşma
olasılığı%10’dur.
Buna göre bu hücrenin Mn ve mn gametlerini oluşturma
oranı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Mn
mn
%40
%10
11. Aynı kromozom üzerinde bulunan M, N ve R genleri
arasında krossing over gerçekleşme olasılıkları,
• MveNarasında%54,
• NveRarasında%32,
• MveRarasında%22
B)
%30
%20
şeklinde olduğuna göre, bu genlerin kromozom
üzerindeki dizilişi aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
C)
%20
%30
A) MRN
D)
%30
%10
E)
%10
%40
A)
B) MNR
D) NMR
8. MnNn genotipindeki organizmaların çaprazlanması
sonucunda114MMNN,202MmNn,96mmnngenotipinde
oğuldölleroluşmaktadır.
Bu sonuç aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
A) Modifikasyon
B) Ayrılmama
C) Bağlıgenler
D) Krossingover
çaprazlaması sonucunda,
I. A,B,g,Rfenotipli,
II. aaBBGgRRgenotipli
bireylerin oluşma olasılıkları aşağıdakilerden hangisinde
verilmiştir?
BÖLÜM – 1
9. Bir arı kovanında, gövde rengi bakımından çekinik
fenotiptekibirkraliçearıvebaskınfenotiptekierkekarılar
bulunmaktadır.
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
Buna göre, kraliçe arının peteklere bıraktığı
yumurtalardan gelişen erkek arı ile bu yumurtaların
döllenmesi sonucu oluşan kraliçe ve işçi arıların baskın
fenotipte olma olasılığı kaçtır?
Erkekarı
İşçiarı
A)
%100
%50
%100
B)
%50
%50
%50
C)
%50
%0
%50
D)
%0
%100
%0
E)
%100
%0
%100
E) RNM
12. (™)AaBbGgRrxaaBbGgRR(¢)
E) Bağımsızgenler
Kraliçearı
C) RMN
I
II
A)
3/16
1/16
B)
3/32
1/32
C)
1/32
1/16
D)
1/32
1/32
E)
3/32
1/64
13.
1. birey
2. birey
3. birey
4. birey
5. birey
6. birey
10. İnsanlardaçekinikbirgen,homozigotolmasıdurumunda
embriyodönemindekıkırdakdokuoluşumunuengelleyerek
düşüklerenedenolmaktadır.
Yukarıdakisoyağacında1.ve2.bireylerayrıyumurtaikizi,
3.ve4.bireylerisetekyumurtaikizidir.
Buna göre bu özellik bakımından heterozigot anne ve
babadan doğan sağlıklı bebekler için,
Bu soyağacına göre aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
I. Tamamıbaskınfenotipesahiptir.
II. Genotiporanı1:2:1’dir.
III. Homozigotgenotipesahipolmaihtimali1/3’tür.
A) 5ve6numaralıbireylerincinsiyetlerifarklıolamaz.
B) 3ve4numaralıbireylerinkangruplarıfarklıolabilir.
C) 5 ve 6 numaralı bireylerin annelerinden aldıkları tüm
genleraynıdır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) YalnızI
B) YalnızII
D) IIveIII
174
1. C
2.B
C) IveIII
D) 3ve4numaralıbireylerinboyuzunluklarıfarklıolabilir.
E) 1ve2numaralıbireyleringenotipleriaynıdır.
E) I,IIveIII
3. D
4. D
5.B
6. E
7. A
8. C
9. E
10. C
11. A
12.B
13. D
Karma
TEST–18
Buna göre bu bireyin kan grubu,
4.
Genotipi AORr olan anne ve babanın çocukları ile ilgili,
I. AArrgenotipindeolmaihtimali1/8’dir.
II. ARh+kangrubundaolmaihtimali9/16’dır.
III. Annevebabasıileaynıgenotipteolmaihtimali1/4’tür.
I. A,
II. AB,
ifadelerinden hangileri doğrudur?
III. 0,
A) YalnızIII
IV. B
B) IveII
C) IveIII
D) IIveIII
E) I,IIveIII
fenotiplerinden hangileri olabilir?
A) IveII
B) IveIV
D) IIveIV
C) IIveIII
5.
E) IIIveIV
2. Aşağıdakisoyağaçlarınaüçfarklıaileyeaitçocuklarınkan
grubufenotipleriverilmiştir.
I. Aile
II. Aile
Kan plazmasında sadece A antikoru bulunan bir anne
ve alyuvar zarında A ve B antijenleri taşıyan bir babanın
çocukları,
I. alyuvarzarındaAveBantijenleribulundurma,
II. kanplazmasındaAveBantikorlarınasahipolma,
III. alyuvar zarında B antijeni bulunan bireylerden kan
alabilme
III. Aile
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
1. Kangrububilinmeyenbirbireydenalınankanörneğiüzerine
Aantikoruiçerenserumdamlatıldığındaçökelmemeydana
gelmiştir.
ÜNİTE – 2
Soru
özelliklerinden hangilerine sahip olamaz?
A) YalnızII
O
A
AB
O
A
B
Buna göre hangi ailelerde anne ve babanın kan grubu
genotipleri kesin olarak heterozigottur?
B) YalnızIII
D) IIveIII
E) IIveIII
6. Bazıbireylerinkangrubufenotipleriaşağıdakisoyağacında
verilmiştir.
C) IveII
A
B
E) I,IIveIII
: Diﬂi birey
: Erkek birey
O
I
A
3. AşağıdakisoyağaçlarındaüçaileyeaitçocuklarınRhgrubu
ileilgilifenotipleriverilmiştir.
II
B
III
Buna göre I, II ve III numaralı bireylerin sahip olabileceği
genotip çeşidi sayıları arasındaki ilişki aşağıdakilerden
hangisinde verilmiştir?
1
2
3
4
5
6
7
Rh+
Rh–
Rh+
Rh–
Rh+
Rh+
Rh–
Buna göre numaralandırılmış bireylerden hangilerinin
evliliğinden doğacak çocukta Rh faktörüne bağlı kan
uyuşmazlığı görülebilir?
(
: Diﬂi birey,
: Erkek birey)
A) 1ve3
D) 3ve6
B) 2ve4
C) 2ve5
E) 4ve7
A) I>II>III
B) I>III>II
D) III>II>I
7.
C) II>III>I
E) III>I>II
Kan grubu AB Rh– olan bir bebeğin annesinin kan
grubu ARh+ olduğuna göre, bebek ve babanın kan
grubu genotiplerinin aynı olma olasılığı kaçtır?
A) 1 2
B) 1 3
C) 1 6
D) 1 9
E) 1
12
175
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
A) YalnızII
D) IveIII
A
C) IveIII
BÖLÜM – 1
A
B) YalnızIII
So
ÜNİTE –2
8.
1
3
4
: Erkek birey
5
Buna göre, hangi ailenin çocuğunun öz olma ihtimali
yoktur?
6
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
7
11. Aşağıda beş farklı ailede anne, baba ve çocuğun kan
gruplarıverilmiştir.
: Diﬂi birey
2
8
Anne
Baba
Çocuk
A)
ARh+
ABRh–
BRh–
Yukarıdakisoyağacında4ve5numaralıbireylertekyumurta
ikiziolup,7numaralıbireyinrenkkörüolduğubilinmektedir.
B)
ORh+
ABRh+
ARh–
Buna göre numaralı bireyler ile ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi doğru değildir?
C)
ABRh–
ABRh+
ABRh+
D)
ABRh–
ARh+
ORh+
E)
BRh+
ARh+
ORh–
A) 1numaralıbireyderenkkörlüğügenibulunur.
B) 4numaralıbireyrenkkörüdür.
C) 8numaralıbireyhomozigotsağlamolabilir.
D) 5numaralıbireyrenkkörlüğügenini1numaralıbireyden
almıştır.
12. Aşağıdaki soyağacında bireylerin kan grubu bakımından
fenotipleriverilmiştir.
: Diﬂi birey
E) 3numaralıbireyheterozigotgenotipteolabilir.
: Erkek birey
9. Biraileninbirinciçocuğundakanuyuşmazlığıgörülmezken
ikinciveüçüncüçocuklarındakanuyuşmazlığıgörülmüştür.
BÖLÜM – 1
Buna göre bu aile ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğru değildir?
A) BabanınfenotipiRh+tir.
B) İkinciçocukRh+ kangrubundandır.
C) ÜçüncüçocuğungenotipiRr’dir.
1
2
A Rh+
B Rh–
5
3
4
AB Rh+
B Rh–
6
7
B Rh+
A Rh+
AB Rh+
Buna göre numaralandırılmış bireylerden hangilerinin
kan grubu bakımından genotipleri kesin olarak
belirlenemez?
D) AnneninalyuvarzarındaRhantijenibulunur.
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
E) AnneninakyuvarlarıRhantikoruüretmiştir.
A) 1ve3
B) 2ve6
D) 2,3ve6
C) 2,3ve5
E) 3,6ve7
10.
A Rh+
B Rh–
: Diﬂi birey
13. AşağıdakisoyağacındaPbireyiAB,RbireyiB,Nbireyi0
kangrubundadır.
: Erkek birey
O Rh+
1
A Rh–
Yukarıdaki soyağacında, bir ailedeki bazı bireylerin kan
grubufenotipleriverilmiştir.
I. BORRgenotipindeolamaz.
II. Alyuvar zarında A ve B antijenlerini birlikte
bulunduramaz.
III. ARh+ fenotipindeolmaolasılığı 3 ’dır.
16
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) YalnızI
B) IveII
D) IIveIII
176
1. A
2. A
2
5. A
R
N
4
Buna göre numaralı bireylerden hangisinin kan grubu
kesin olarak heterozigot genotiplidir?
C) IveIII
4. D
3
5
E) I,IIveIII
3. C
: Diﬂi birey
: Erkek birey
Buna göre taralı bireyle ilgili,
P
A)1
6. E
7. C
8. C
B) 2
9. D
10. A
C) 3
11. D
12. D
D) 4
13. C
E) 5
Karma
1.
TEST–19
X kromozomunun homolog olmayan kısmında taşınan
baskın bir özelliğin kalıtımı ile ilgili,
I. Özelliği fenotipinde gösteren dişi bireyin tüm erkek
çocuklarındaözellikortayaçıkar.
II. Kızçocuklarilgiliözelliğihemannehemdebabasından
alabilir.
III. Özelliği fenotipinde gösteren erkek bireyin kız
çocuklarında özelliğin %50 oranında ortaya çıkması
beklenir.
Aşağıdaki soyağacında Y kromozoma bağlı çekinik bir
özelliğifenotipindegösterenbireylertaralıolarakverilmiştir.
: Diﬂi birey
: Erkek birey
1
2
3
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) YalnızI
B) YalnızII
D) IIveIII
C) IveII
4
E) I,IIveIII
Buna göre numaralı bireylerden hangilerinin oluşumu
sırasında Y kromozomunda mutasyon gerçekleşmiştir?
A) Yalnız3
2. Aşağıdaki soyağacında bir özelliği fenotipinde gösteren
bireylertaralıolarakverilmiştir.
: Diﬂi birey
: Erkek birey
5
B) 1ve2
D) 3ve5
5.
C) 3ve4
E) 1,2ve4
Aşağıdaki soyağacında hemofili bireyler taralı olarak
verilmiştir.
: Diﬂi birey
: Erkek birey
2
Soyağacına göre bu özelliğin kalıtımı,
II. Xkromozomundamutasyonlaortayaçıkançekinikbir
genle,
III. otozomlardataşınançekinikbirgenle,
IV. Xkromozomundamutasyonlaortayaçıkanbaskınbir
genle
4
Buna göre, numaralandırılmış dişi bireylerden hangisinin
hemofili özelliği açısından homozigot genotipte olma
ihtimali vardır?
taşınma biçimlerinden hangileriyle gerçekleşebilir?
A) YalnızIII
B) IveII
D) II,IIIveIV
3.
Renk körü olmayan bir baba ile renk körü bir annenin
kız çocuklarının renk körü olması aşağıda verilenlerden
hangisi ile açıklanabilir?
A) Bağlıgenler
B) Otozomlardaayrılmama
A)1
C) IIveIII
E) I,II,IIIveIV
5
B) 2
C) 3
D) 4
6. “a” geni çekinik olup, fenotipte etkisini gösterdiği
embriyoların annekarnındaikenölümünenedenolanbir
gendir.
Bu geni X kromozom çiftinin birinde taşıyan bir anne ile
normal fenotipli bir babanın çocukları ile ilgili,
I. Sağlıklıolmaihtimalleri3/4’tür.
II. Kızçocuklardahastalıkgenibulunamaz.
III. Erkekçocuklarınölümoranı1/2’dir.
C) Krossingover
yargılarından hangileri doğrudur?
D) Bağımsızdağılım
A) YalnızIII
E) Gonozomlardaayrılmama
E) 5
B) IveII
D) IIveIII
C) IveIII
E) I,IIveIII
177
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
I. otozomlardataşınanbaskınbirgenle,
3
BÖLÜM – 1
1
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
4.
ÜNİTE – 2
Soru
So
ÜNİTE –2
7. Aşağıdaki soyağacında belirli bir özelliği fenotipinde
gösterenbireylertaralıolarakverilmiştir.
9. AkangrubundarenkkörübirbabaileBkangrubundarenk
körüolmayanbirannenin1.çocukları0kangrubundarenk
körübirerkektir.
Buna göre, bu ailenin ikinci çocuklarının B kan grubu
renk körü olmayan bir birey olma ihtimali kaçtır?
: Diﬂi birey
: Erkek birey
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
B) 1 8
A) 1 4
D) 3 16
C) 3 8
E) 9
16
Soyağacına göre bu özellikle ilgili,
I. Otozomalgenlerebağlıçekinikbirözelliktir.
II. Xkromozomunabağlıçekinikbirözelliktir.
III. Otozomalgenlerebağlıbaskınbirözelliktir.
IV. Xkromozomunabağlıbaskınbirözelliktir.
10. Aşağıdaki soyağacında insanlarda eşeye bağlı olarak
aktarılan bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler taralı
olarakverilmiştir.
: Diﬂi birey
1
ifadelerinden hangileri doğru olabilir?
A) IveII
B) IIIveIV
D) I,IIveIV
2
: Erkek birey
C) IveIV
E) I,IIIveIV
3
4
5
6
7
BÖLÜM – 1
8.
Soyağacına göre numaralı bireyler ile ilgili aşağıdaki
yorumlardan hangisi doğru değildir?
2
1
A) 3.bireyizlenenözellikleilgilibiribaskındiğeriçekinikiki
aleliçerir.
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
3
B) 1.ve5.bireylerinizlenenözellikleilgiligenotiplerifarklı
olabilir.
4
C) 7. birey izlenen özellik bakımından homozigot ya da
heterozigotgenotipteolabilir.
5
Yukarıdakisoyağacındataralıbireylerhemofilidir.
D) 2., 4. ve 6. bireylerin izlenen özellikle ilgili genotipleri
aynıdır.
Soyağacında numaralandırılan dişi bireylerden,
E) 4.bireyizlenenözellikleilgiligeni1numaralıbireyden
almıştır.
I. XHXHgenotipindeolmaihtimaliolanlar,
II. GenotipikesinolarakXHXholanlar
11. Aşağıda verilen sperm ve yumurtalardan hangisinin
döllenmesi sonucu kromozom sayısı normal olan bir
insan oluşabilir?
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
(
: Diﬂi birey,
: Erkek birey)
Yumurta
Sperm
I
II
A)
3ve5
1,2ve4
B)
3,4ve5
1ve2
C)
2,3ve4
1ve5
D)
2,3ve5
1ve4
E)
3ve4
1,2ve5
178
1. B
2. D
3. E
4. A
5.B
6. C
7. E
A) Gonozomlarıayrılmamış
Normal
B) Gonozomiçermeyen
Gonozomiçermeyen
C) Gonozomlarıayrılmamış
Gonozomiçermeyen
D) Gonozomiçermeyen
Normal
E) Gonozomlarıayrılmamış
Gonozomlarıayrılmamış
8. A
9.B
10.B
11. C
1.
(1981–ÖYS)
6.
C) 9 128
D)
9 256
(1983–ÖYS)
Bağımsız iki genle kontrol edilen iki değişik karakterin
her ikisi için de heterozigot olan bir kobay, kendisiyle
aynı genotipte olan bir dişi kobayla çaprazlanırsa,
meydana gelecek dölde fenotipin hangi oranda olması
beklenir?
A) 1:1
B) 1:2:1
1
8.
4.
C) 1 6
D) 1 4
E) 1
2
B) 25
C) 50
k›rm›z› göz
k›sa kanat
gri gövde
k›ls›z bacak
siyah gövde
k›ll› bacak
A) bacakkıllılığı–kanatşekli
A)0
C) kanatşekli–gövderengi
D) 75
D) 75
beyaz göz
uzun kanat
Bir insan B ve AB grubuna başarılı bir şekilde kan
verebiliyor, fakat A grubuna veremiyorsa, bu insanın
kanının B grubundan olma olasılığı yüzde kaçtır?
C) 50
6
E) 100
Yukarıda görülen bir çift kromozomun şematik
haritasında hangi karakterler arasında krossing–over
ihtimali daha çoktur?
(1981–ÖYS)
B) 25
5
(1983–ÖYS)
Bir toplumda hemofili genini taşıyan taşıyıcı dişilerin
oranı 1 ve erkeklerin hepsi sağlam ise, bunların
2
çocuklarında taşıyıcı dişilerin oranı kaç olur?
B) 1 8
4
Yukarıdaki soy ağacında 3 ve 6 numaralı bireylerin
kan grubu belirtilmiştir. 5 numaralı bireyin A grubu kan
taşıma şansı yüzde kaçtır?
(1981–ÖYS)
A) 1 16
O
3
C) 9:3:3:1
A)0
3.
2
AB
E) 1 :2 :1
4 4 4
D) 3:1
C) X XXY
E) X X XY
D) XXXY
7.
(1981–ÖYS)
B) XX XY
A) XXXY
E) 3
128
B) gövderengi–gözrengi
E) 100
D) gözrengi–kanatşekli
E) gözrengi–bacakkıllığı
5.
(1982–ÖSS)
9.
Bir canlıdaki herhangi bir özelliğin, kalıtsal olduğu
aşağıdakilerden hangisiyle anlaşılır?
(1983–ÖYS)
B) Ortamkoşullarındanetkilenmesiyle
AaBb
genotipindeki organizmalar arasındaki
çaprazlamalardan 1021 AABB, 1990 AaBb, 990 aabb
genotipinde oğul döl elde ediliyor. Bu sonuç
aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
C) Canlınınyaşamaşansınıartırmasıyla
A) Eşeyebağlıkalıtım
B) Krossing–over
D) Canlınınüremezamanınınkısıtlanmasıyla
C) Ayrılmama
D) Bağlıgenler
A) Canlınınbazıdöllerindeortayaçıkmasıyla
E) Canlınınyaşamıboyuncadevametmesiyle
1. C
2. C
3.B
E) Bağımsızgenler
4. E
5. A
6.B
7.B
8. E
9. D
179
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
2.
B) 27 128
(1982–ÖYS)
Bir ailedeki kız çocuklarının %50’si renk körü ise, ana
ve babanın eşey kromozomları bakımından durumu
aşağıdakilerden hangisi olabilir? (X = renk körlüğü geni
taşıyan X kromozomu)
Aa Bb Dd Ee × aa Bb Dd Ee genotipindeki bireylerin
çaprazlanması sonunda oluşan oğul bireyler arasında
a, B, d, E fenotipindeki bireylerin oranı nedir? (A,B,D,
Egenleribağımsızgenlerdir.)
A) 81 256
ÜNİTE – 2
ÜNİVERSİTE SINAV SORULARI
ÜNİTE –2
10.
(1984–ÖSS)
(1984–ÖYS)
Kan grubuA (genotipi AO) olan bir kadın, kan grubu
B(genotipiBO)olanbirerkekleevleniyor.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Ali
Hasan
Ayşe
Ahmet
1,72
1,72
1,72
1,70
Ağırlık(kg)
70
70
68
68
Bu ailenin çocuğunun alyuvarlarında B proteini taşıma
olasılığı nedir?
Kangrubu
0
AB
0
0
A)0,00
Gözrengi
Mavi
Boy(m)
13.
Kahverengi Kahverengi
B) 0,25
C) 0,50
D) 0,75
E) 1,00
Mavi
Yukarıdaki tabloda doğum tarihleri aynı olan dört kişinin
bazıözellikleriverilmiştir.
Bu dört kişiden hangileri eş ikiz (tek yumurta ikizi)
olabilir?
A) HasanveAyşe
B) AliveAhmet
C) AliveHasan
D) AliveAyşe
14.
E) AyşeveAhmet
11.
(1984–ÖYS)
Kırmızı gözlü dişi Drosophila ile beyaz gözlü erkek
Drosophila çaprazlanıyor. Bu çaprazlama sonunda ilk
dölde kırmızı ve beyaz gözlü Drosophila’lar oluşuyorsa,
ana–baba bireyler için göz rengi karakteri bakımından
ne söylenebilir? (Kırmızı göz rengi karakteri, beyaz göz
rengikarakterinedominanttır.)
A) Anabeyazgözgeninidetaşır.
(1984–ÖYS)
B) Babadihibrittir.
Albinokarakteriçinheterozigotolanbezelyebitkisininkendi
kendini döllenmesinden 1 oranında albino bitkilerin elde
4
edilmesibeklenir.
C) Anahomozigottur.
D) Anaarıdöldür.
E) Babakırmızıgözgeninidetaşır.
Deney sırasında aşağıdakilerden hangisi uygulanırsa,
beklenene en yakın bir oran elde edilebilir?
A) Çevrekoşullarınıdevamlıdeğiştirmek
B) Çoksayıdaçaprazlamayapmak
C) Deneyikaranlıktayapmak
D) İritohumlarıkullanmak
15.
E) Tohumlarıönceışıkta,sonrakaranlıktatutmak
(1985–ÖSS)
I. K hastalığı kadınlarda ve erkeklerde görülebilen bir
hastalıktır.
II. BirkadınınKhastasıolabilmesiiçinhemannesinden
hembabasındanhastalıkyapangenialmışolmasıgerekir.
III. Birerkek,annesindenKhastalığınıyapangenialırsa
Khastasıolur.
12.
(1984–ÖYS)
Kırmızı gözlü ve bu karakter yönünden heterozigot olan
dişi bir Drosophila, beyaz gözlü erkek bir Drosophila
ile çaprazlandığında F1 dölünde göz rengi bakımından
kaç çeşit fenotip beklenir? (Kırmızı göz rengi karakteri,
beyazgözrengikarakterinedominanttır).
A)1
180
B) 2
C) 3
10. B
D) 4
11.B
E) 5
Yukarıdaki verilere dayanarak, K hastalığı hakkında ne
söylenebilir?
A) Dominant(baskın)birözelliktir.
B) Ykromozomuiletaşınır.
C) Kromozomlardaayrılmamaolayısonucuoluşur.
D) Vücutkromozomları(otozomalkromozomlar)iletaşınır.
E) Eşeyebağlıkalıtımgösterir.
12.B
13. C
14. A
15. E
(1985–ÖYS)
19.
Gri vücutlu
normal kanatl›
diﬂi
G
g
n
N
Siyah vücutlu
körelmiﬂ kanatl›
erkek
g
n
(1986–ÖYS)
İnsanda bir genin baskın da olsa çekinik de olsa etkisini
fenotipte ortaya çıkarması, aşağıdakilerden hangisini
gösterir?
g
n
B) GeninYkromozomuüzerindeolduğunu
G
N
g
n
g
g
n
n
Siyah vücutlu
körelmiﬂ
kanatl›
%40
Gri vücutlu
normal
kanatl›
%40
G
n
g
n
g
N
Gri vücutlu
körelmiﬂ
kanatl›
%10
g
n
C) Genin somatik hücrelerdeki kromozomlarda
bulunduğunu
D) Geninbirdenfazlaaleliolduğunu
Siyah vücutlu
normal
kanatl›
%10
E) Geninbaşkagenlerebağlıolaraketkisinigösterdiğini
Yukarıda kalıtım şeması verilen Drosophila’lara ait
bir çaprazlamada, krossing–over’li bireylerin yüzdesi
nedir?
A)%80
17.
B) %60
C) %50
D) %20
20.
E) %10
Renk körlüğü bakımından, çocuklarının genotipleri
sadece “hastaerkekvetaşıyıcı”olabilen anne ve babanın
genotipleri aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?
(1985–ÖYS)
Yuvarlak ve sarı tohumlu bir bezelye bitkisinin,
heterozigot olup olmadığını anlamak için aşağıdaki
genotiplerden hangisine sahip bir bezelye bitkisi ile
çaprazlanması gerekir? (Yuvarlaktohumluluk(Y)vesarı
tohumluluk(S)özellikleridominanttır.)
A) YYSS
B) yySS
D) yyss
(1987–ÖYS)
C) YYSs
Anne
Baba
A)
XAXa
XaY
B)
XAXa
XAY
C)
XAXA
XaY
D)
XaXa
XaY
E)
XaXa
XAY
E) YySS
21.
18.
(1985–ÖYS)
Anne ve babanın Rh faktörü bakımından genotipleri
aşağıdakilerden hangisi gibi olursa, meydana
gelebilecek çocuk ile anne arasında Rh uyuşmazlığına
bağlı alyuvar tahribatının (eritroblastosis fetalis) ortaya
çıkma olasılığı %50 olur?
Anne
Baba
A)
RR
rr
B)
Rr
rr
C)
Rr
Rr
D)
rr
E)
rr
16. D
17. D
(1987–ÖYS)
ARh+anneileBRh–olanbabanın,1çocukları0Rh–,2.
çocuklarıARh+,3.çocuklarıBRh–kangrubundadır.
Kan gruplarıyla ilgili olarak bu ailedeki anne, baba,
2. çocuk ve 3. çocuğun genotipleri aşağıdakilerden
hangisidir?
Anne
Baba
2.çocuk
3.çocuk
A)
AA RR
B0Rr
AARr
BBRr
B)
A0RR
B0rr
A0Rr
B0rr
C)
A0Rr
BBRr
A0Rr
B0rr
Rr
D)
A0Rr
B0rr
A0Rr
B0rr
RR
E)
A0Rr
BBRr
A0RR
BBRr
18. D
19.B
20. E
21. D
181
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
A) Genin bulunduğu kromozom parçasının krosing–over
geçirdiğini
ÜNİTE – 2
16.
ÜNİTE –2
22.
(1988–ÖSS)
25.
(1989–ÖSS)
1
1
2
3
4
5
2
3
6
4
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
: Diﬂi
7
Diﬂi
8
9
5
Erkek
10
11
Yukarıdakisoyağacında,çekinikgenleyavrudölegeçenbir
özeliğinbireylerdekidağılımıverilmiştir.Siyahrenklegösterilenbireylerdebuözellikortayaçıkmıştır.
Tavuklaraait,şekildekisoyağacındabireylernumaralarda
belirtilmiştir.
Soyağacındaki bireylerden hangisinin, bu özellik
bakımından heterozigot olup olmadığı kesin olarak
belirlenemez?
Buna göre, aşağıda verilen bireyler arasındaki
çiftleşmelerin hangisinden saf döl elde etme olasılığı
en yüksektir?
A) 1–6
B) 3–9
D) 4–10
: Erkek
A)1
B)2
C) 3
D) 4
E) 5
C) 4–7
26.
E) 5–7
(1990–ÖSS)
Aşağıdakilerden hangisi, aynı türün bireyleri arasında,
sadece kalıtsal özelliklere bağlı olarak ortaya çıkan bir
farklılıktır?
23.
A) İnsanların, her bir hastalık etkenine özgü olan farklı
bağışıklıktepkilerivermesi
(1988–ÖSS)
Hasan,ZeynepvekangrubuBolanMehmetarasındaki
kanalıpverebilmeilişkisişöyledir.
B) Spor yapan kimselerin kaslarının farklı gelişmeler
göstermesi
– Zeynep, Hasan’a ve Mehmet’e kan verir; ama
Mehmet’tenalamaz.
C) Larva dönemindeki beslenmeye göre ana arının işçi
arılardanfarklıgelişmesi
D) İstiridyelerin, yapıştıkları yerin biçimine uygun olarak
farklıkabukşekillerinesahipolmaları
– Mehmet,Hasan’danalamaz;amaHasanMehmet’ten
alır.
E) Ağaçlarınrüzgaralmayönüneuygunolarak,farklıbiçimlerdegelişmesi
Buna göre, Zeynep ve Hasan’ın kan grupları
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Zeynep
Hsaan
A)
A
A
B)
0
B
C)
0
AB
D)
0
A
E)
AB
AB
24.
27.
Hh Kk MM nn XRXr genotipindeki bir bireyin, hKMnXR
genotipinde gamet meydana getirme oranı nedir?(H,K,
M,ngenleriayrıkromozomüzerindedir.)
182
B) 1 8
C) 3 10
22. C
D) 3 16
23. C
Kedilerde,normalolarak,siyahvesarıpostrenklerininhem
dişilerde hem de erkeklerde görülmesine karşın, alacalı
(siyah–sarı)postrengisadecedişilerdeortayaçıkar.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi, siyah–dişi bir kedi
ile sarı–erkek bir kedinin çaprazlaması sonucunda, bir
anormallik olarak alacalı–erkek bir kedinin olmasına
neden olur?
(1988–ÖYS)
A) 1 4
(1990–ÖYS)
E) 1
32
24.B
A) Gonozomlarıayrılmamışbiryumurtanın,normalbirspermayladöllenmesi
B) (n+1)+Xkromozomlubiryumurtanınn+Ykromozomlubirspermayladöllenmesi
C) PostrengialellerininYgonozomundataşıması
D) Normalbiryumurtanın,gonozomlarıayrılmamışbirspermayladöllenmesi
E) Siyahrengimeydanagetirengenin,sarırengimeydana
getirengenebaskınolması
25. E
26. A
27. D
(1990–ÖYS)
30.
İnsanlarda, bazı anormallikler sonucunda, şu kromozom
formüllerinesahipgametlermeydanagelebilmektedir.
(1991–ÖYS)
Homozigotkenöldürücüolançekinikbirgeni,Xkromozom
çiftininbirindetaşıyannormalfenotiplibirdişisirkesineğiile
normalerkeksirkesineğiçaprazlanıyor.
I. (23+X)
III. (22+XX)
Dişiyavrular
Erkekyavrular
A)
0
1/2
B)
0
1/4
C)
1/2
1/2
D)
1/2
0
E)
1/4
1/2
IV. (22+Y)
Bu gametlerden hangileri arasında gerçekleşecek
döllenmeyle, bir mongoloid (Down sendromu olan)
erkek birey oluşabilir?
A) IveII
B) IveIII
D) IIveIV
29.
C) IveIV
E) IIIveIV
(1991–ÖSS)
I
31.
: Diﬂi
: Erkek
(1991–ÖYS)
Aşağıdaki verilen soyağacında, koyu renkle gösterilen
bireyler,belirlibirözellikbakımındanaynıfenotiptedirler.
II
III
IV
YukarıdakisoyağacındaI,II,IIIveIVnumaralarlagösterilen
bireylerde, Y kromozomunda taşınan bir gen, fenotipte
anormalbirözelliğinortayaçıkmasınanedenolmuştur.II
numaralıbireyde,buanormalözelliğikontroledengeninani
birdeğişiklikleoluştuğuilerisürülmektedir.
: Diﬂi
: Erkek
Bu fenotipteki bireylerin genotipleri,
I. RARB(heterozigoteksikbaskın)
II numaralı bireyin, soyağacında verilen akrabalarının
aşağıdaki özelliklerinden hangisi, bu bireydeki anormal
özelliğin ani bir değişiklikle ortaya çıktığının kanıtı
olamaz?
II. aa(Homozigotçekinik)
A) Erkekkardeşlerininnormalolması
IV. XaXaveXaY(Xkromozomuüzerindetaşınançekinik)
III. AA(Homozigotbaskın)
B) Annetarafındandedesininanormalolması
genotiplerinden hangileri olabilir?
C) Babatarafındandedesininnormalolması
A) YalnızI
D) Babasınınnormalolması
D) IIveIII
E) Erkekkardeşlerininçocuklarınınnormalolması
28. C
29.B
B) YalnızII
30. A
31. C
C) IveII
E) IIIveIV
183
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Meydana gelebilecek dişi ve erkek yavrulardaki ölüm
oranı, aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
II. (21+0)
ÜNİTE – 2
28.
ÜNİTE –2
32.
(1992–ÖYS)
34.
Aşağıdakisoyağacında,birailedekibireylerinkangruplarıyla
ilgilifenotipleriverilmiştir.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
1
2
0 Rh+
B Rh–
B Rh+
Rhesus macacus maymununun kanı tavşana enjekte
edildiğinde, tavşanın kanında Rhesus’un alyuvarlarında
bulunanRhantijeninekarşıRhantikoruoluşur.
Bundan sonra, insan ve Rhesus alyuvarlarında aynı Rh
antikoru ile çökelen ortak bir proteinin bulunduğunu
kanıtlamak için;
3
0 Rh+
(1993–ÖYS)
4
B Rh–
I. Rh+insankanınınbutavşanaenjekteedilmesi
A Rh+
II. ButavşanınkanserumununRh+insankanıörneğine
damlatılması
III. Rh+insankanınınRhesusmaymununaverilmesi
5
B Rh+
uygulamalarının hangilerinde alınacak sonuçlar
yeterlidir?
A Rh–
Bu soyağacındaki 1, 2, 3, 4 ve 5 numaralı bireylerden,
hangisinin genotipi aşağıda doğru olarak verilmiştir?
A) YalnızI
B) YalnızII
C) IveII
D) IveIII
E) IIveIII
A) 1.bireyingenotipi: OORR
B) 2.bireyingenotipi: BBrr
35.
C) 3.bireyingenotipi: BBrr
(1993–ÖSS)
D) 4.bireyingenotipi: AORr
XAXA genotipli bir dişi ile XaY genotipli bir erkek
bireyin oluşturduğu gametlerden, aşağıdakilerin
hangisinde verilenler arasındaki döllenme sonucunda,
bu özellik bakımından çekinik genotipte dişi yavrular
meydana gelebilir? (Ykromozomutaşımayangenotiplerde
Xkromozomununvarlığıdişibireyioluşturur).
E) 5.bireyingenotipi: AArr
A) Normalbiryumurtailenormalbirspermarasındaki
B) Normalbiryumurtailespermatogenezdegonozomları
ayrılmamışspermlerdenbiriarasındaki
C) OogenezdegonozomlarıayrılmamışXAXAgenotiplibir
yumurtailenormalbirspermarasındaki
33.
D) Gonozomtaşımayanbiryumurtailespermatogenezde
gonozomlarıayrılmamışspermlerdenbiriarasındaki
(1993–ÖSS)
E) Gonozomtaşımayanbiryumurtailenormalbirsperm
arasındaki
: Diﬂi birey
: Erkek birey
Yukarıdakisoyağacındasiyahrenklegösterilenbireydebelirlibirözellik,fenotiptegörülmektedir.
36.
(1994–ÖYS)
Bir insanda;
Soyağacına göre, bu özellikle ilgili,
I. ABgrubundankanalabilme
I. Çekiniktir.
II. KanhücrelerindeAaglütinojenibulundurma
II. Ykromozomundataşınır.
III. Kanındaanti–Bantikorubulundurma
IV. Rhfaktörüuygunsabütüngruplarakanverebilme
III. Xkromozomundataşınır.
şeklindeki özelliklerden hangilerinin bulunması, o
insanın kan grubunun A olduğunu gösterir?
ifadelerinden hangileri kesin olarak doğrudur?
A) YalnızI
D) IveII
184
B) YalnızII
C) YalnızIII
A) IveII
E) IIveIII
32. D
33. A
34.B
B) IIveIII
C) IIIveIV
D) I,IIveIII
E) II,IIIveIV
35. E
36.B
(1994–ÖYS)
40.
(1996–ÖSS)
Genotipi Kk, NN, tt, Hh, XAXa olan bir memeli hayvanın
yumurtası, aşağıda genotipi verilen spermlerden
hangisiyle döllenirse, fenotipi K–, N–, T–, hh, Xa– olan
erkek bir yavru meydana gelir?
Çekinik ve baskın genlerin taşınmasıyla ilgili,
I. Çekinik bir genin, homolog kromozomların her ikisi
üzerindetaşınması
III. Baskın bir genin, homolog kromozomların her ikisi
üzerindetaşınması
A) K,N,T,h,XA
B) k,N,t,h,y
C) K,n,T,h,Xa
D) K,N,t,h,y
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
II. Çekinikbirgenin,homologkromozomlardansadece
biriüzerindetaşınması
E) k,n,T,h,y
IV. Baskın bir genin, homolog kromozomlardan sadece
biriüzerindetaşınması
durumlarının hangilerinde, genin belirlediği özellik kesin
olarak ortaya çıkar?
A) IveII
B) IIveIII
D) I,IIIveIV
C) I,IIveIII
41.
E) II,IIIveIV
38.
(1996–ÖYS)
BirbeşizlikteI.,II.,III.bireyözdeş(aynızigottanoluşmuş)
dişi,IV.bireyerkek,V.bireydişiolarakgruplanmıştır.Bu
kardeşlerinfenotiplerindefarklılıklargörülmektedir.
Bu kardeşlerden, aralarındaki fenotip farklılıkları,
genotip farklılığına ve modifikasyona bağlı olan çiftlerin
birer örneği aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
(1995–ÖYS)
Fenotipinde belirli bir özelliği gösteren dişi bir birey ile
fenotipinde bu özelliği göstermeyen erkek bir bireyin
çaprazlanmasındanmeydanagelenerkekvedişibireylerin
herzaman,tümündebuözellikortayaçıkmıştır.
Aralarındakifenotip Aralarındakifenotipfarklılığı
farklılığıgenotipfarklılığına sadecemodifikasyona
bağlıçiftlereörnek
bağlıçiftlereörnek
Böyle bir sonuca, bu özelliğin aşağıdaki durumların
hangisindeki gibi olması neden olur?
A)
I.veIV.
II.veIV.
A) Çekinikolarakotozomalkromozomlardabulunması
B)
II.veIII.
I.veIII.
B) ÇekinikolarakXkromozomundabulunması
C)
III.veIV.
I.veV.
C) Homozigot baskın olarak otozomal kromozomlarda
bulunması
D)
II.veV.
III.veIV.
E)
I.veV.
II.veIII.
D) Ykromozomundabulunması
E) Eksikbaskınolarakotozomalkromozomlardabulunması
42.
39.
(1996–ÖYS)
(1995–ÖYS)
Yanda şeması verilen
bir homolog kromozom
çiftinde, hangi genler
arasında krossing–over
olasılığı en düşüktür?
Diploid (2n) kromozomlu bir canlı türünde, kromozom
sayısı 2n – 1 olan bir bireyin oluşmasına, aşağıdakilerden
hangisi neden olur?
A) Krossing–over
A
G
k
m
R
a
g
K
M
r
B) Kromozomlardaayrılmama
C) Partenogenezçoğalma
A) Kk–Mm
D) Çokalellikalıtım
D) Aa–Mm
E) Eşeyebağlıkalıtım
37. D
B) Gg–Rr
38. C
39.B
40. E
41. E
42. A
C) Aa–Kk
E) Aa–Rr
185
ÜNİTE – 2
37.
ÜNİTE –2
43.
(1997–ÖSS)
45.
(1998–ÖYS)
Canlıların tüm özelliklerinin genlerle kontrol edildiği her
geninbirözelliktensorumluolduğubilinmektedir.
Kalıtımmodeli
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi “Kromozomlarbirden
fazlagentaşır.”hipotezine bir kanıt olabilir?
A) Eşey hücrelerinde, genelde, türe özgü kromozom
sayısınınyarısıkadarkromozombulunur.
B) Birkromozomüzerindebulunanbirgeninaleli(eşi),o
kromozomunhomoloğunda(eşinde)yeralır.
C) Bazıcanlılarda,türeözgüsayıdandahafazlakromozom
bulunur.
Baskın–çekinik
aa# AA
Xkromozomunabağlıçekinik
XAXA #XaY
Eksikbaskın
A1A1 # A2A2
Kalıtım modelleri ve atasal (P) genotipleri yukarıdaki gibi
olançaprazlamalarda,F1veF2döllerindekidurumve
genotipsaptanmasıiçinyapılacakgeriçaprazlamalarlailgili
bilgilertablodaverilmiştir.
D) Eşeykromozomlardaeşeyselözelliklerdenbaşkaözelliklerdetaşınır.
I
E) Döllenme sonucu oluşan zigotta, alel (eş) genler bir
arayagelir.
44.
Aşağıdaverilensoyağacında,koyurenkligösterilenbireyler,
belirlibirözellikbakımındanaynıfenotiptedirler.
Dişilerintümü Bireyler
Bireylerin
heterozigottur. fenotipik
%100’ü
olarakatalarına heterozigottur.
benzemez.
F2dölü
bireylerindeki
durum
Normalolarak
bazıeşeylerde
tekalelle
fenotipte
etkisini
gösterir.
Geri
çaprazlama
Baskın
Gerekmez.
homozigotve
heterozigotların
saptanması
gereklidir.
: Erkek birey
Baskınçekinik
Buna göre, bu özelliğin ortaya çıkmasını;
Baskın
homozigotve
heterozigotların
saptanması
gereklidir.
III
B)
I
III
II
C)
II
I
III
D)
III
I
II
E)
III
II
I
durumlarından hangileri sağlar?
C) YalnızIII
E) I,IIveIII
44. E
Xkromozomuna
Eksikbaskın
bağlıçekinik
II
III. Otozomalkromozomlardataşınançekinikalel
43. D
Bireylerin
%50’si
homozigottur.
I
II. Otozomalkromozomlardataşınanbaskınalel
186
Fenotiplerine
bakarak
genotipleri
saptanabilir.
A)
I. Xkromozomundataşınanbaskınalel
D) IveIII
III
Bu bilgilere göre, söz konusu kalıtım modellerinin her
biri, tablodaki I, II ve III numaralılardan hangisiyle
gösterilmiştir?
: Diﬂi birey
B) YalnızII
II
F1dölü
bireylerindeki
durum
(1997–ÖYS)
A) YalnızI
Atasal(P)genotipler
45. D
(1998–ÖYS)
48.
(1999–ÖSS)
Rhesus maymununun alyuvarları bir tavşana enjekte
edilmiş ve bir süre sonra, tavşandan alınan kan serumu
ile aşağıdaki uygulamalar yapılarak karşısındaki sonuçlar
alınmıştır:
: Sa€lam fenotipli
erkek birey
: Özelli€ini gösteren
diﬂi birey
Uygulamanınsonucu
1. Rhesuskanıüzerine
damlatılmıştır.
Rhesuskanıalyuvarları
çökelmiştir.
2. I.grupinsankanıüzerine
damlatılmıştır.
I.grupinsankanı
alyuvarlarıçökelmiştir.
3. II.grupinsankanıüzerine
damlatılmıştır.
II.grupinsankanı
alyuvarlarıçökelmemiştir.
4. Kobaykanıüzerine
damlatılmıştır.
Kobaykanıalyuvarları
çökelmemiştir.
: Özelli€ini gösteren
erkek birey
Yukarıdakisoyağacında,birözelliğifenotipindegösteren
bireylersiyahrenktegösterilmiştir.
Soyağacındaki bilgilere göre, bu özelliğin kalıtımı,
I. Xkromozomundamutasyonlaortayaçıkanbaskınbir
genle
II. Otozomaltaşınançekinikbirgenle
III. Ykromozomundamutasyonlaortayaçıkanbaskınbir
genle
IV. Otozomaltaşınanbaskınbirgenle
Elde edilen sonuçlara göre, aşağıdakilerden hangisi
yanlış olur?
V. Xkromozomundaçekinikbirgenle
taşınma biçimlerinden hangileriyle gerçekleşir?
A) Rhesus’unalyuvarlarında,tavşaniçinantijenolanmadde
vardır.
A) IveII
B) Kobayalyuvarlarında,Rhesus’unalyuvarlarındakiantijen
bulunmaz.
B) IIveIV
D) I,IIIveIV
C) I,IIveV
E) III,IVveV
C) II.gruptakiinsanalyuvarlarında,Rhesusalyuvarlarındaki
antijenbulunmaz.
D) Tavşanda,Rhesusalyuvarlarınıçökeltenantikoroluşur.
E) I. gruptaki insanlarda, II. gruptakilerin alyuvarlarını
çökeltenantikoroluşur.
47.
49.
(1999–ÖSS)
(1999–ÖSS İPTAL)
Aşağıdaki soyağacında, hasta bireyler, sağlam bireyler
vesağlamgörünüşlütaşıyıcıbireylerbulunmaktadır.Söz
konusuhastalıkXkromozomundaçekinikolaraktaşınır
ve bu hastalığın Y kromozomunda aleli bulunmaz. (Y
kromozomuiletaşınmaz.)
1
Annenin,0,babanınABkangrubundanolduğubilinenbir
ailede,isimleriAyşe,Hasan,Fatmaolançocuklarvardır.
3
Bu çocukların kan gruplarının fenotipleri,
: Sa€lam fenotipli
erkek birey
2
4
5
: Sa€lam fenotipli
veya taﬂ›y›c› diﬂi
birey
: Hasta fenotipli
erkek birey
Ayşe
Hasan
Fatma
I.durum
AB
0
AB
II.durum
A
A
A
III.durum
AB
B
0
IV.durum
A
B
B
A) 3numaralıbireye2numaralıbireyden,sağlamolmayı
sağlayangengeçmiştir.
V.durum
0
AB
0
B) Hastalığa neden olan gen, 4 numaralı bireye hem 2
numaralıhemde1numaralıbireylerdengeçmiştir.
6
B) IveV
D) IIveIV
C) 6numaralıbireye5numaralıbireyden,sağlamolmayı
sağlayangengeçmiştir.
D) 6numaralıbireyinerkekçocuklarıhastaolabilir.
C) IIveIII
E) Hastalığa nedenolan gen,7numaralı bireye yalnız 1
numaralıbireydenkalıtılmıştır.
E) IIIveIV
46. E
47. D
: Hasta fenotipli
diﬂi birey
Buna göre, soyağacında numaralarla gösterilen bireylerle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?
durumlarının hangilerindeki gibi ise, üçünün de öz
kardeş oldukları söylenebilir?
A) IveIII
7
48. A
49. E
187
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Kanserumuylayapılan
uygulamama
: Sa€lam fenotipli
diﬂi birey
ÜNİTE – 2
46.
ÜNİTE –2
50.
52.
(2000–ÖSS)
Birailedeanne,Aözelliğibakımındanbaskınfenotiptedir
vebuözelliğinçekinikgeninidetaşımaktadır(heterozigot).
(2002–ÖSS)
Aşağıdakisoyağacında,bireylerinkangruplarınınfenotipleri
verilmiştir.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Babanın genotipi aşağıdakilerin hangisindeki gibi
olursa, çocukların fenotipinde bu çekinik özellik
kesinlikle görülmez?
A) AA
B) Aa
D) xAy
1 A
B 2
C) aa
3 B
A 4
5 A
B 6
E) xay
Bu soyağacında numaralarla gösterilen bireylerden
hangilerinin kan gruplarının homozigot olma olasılığı
vardır?
A) Yalnız1
B) Yalnız2
D) 2ve5
53.
51.
Bir deneyde hangisinin Anti A, hangisinin Anti B olduğu
bilinmediği için Anti X ve Anti Y olarak adlandırılan bu
maddeler, I, II, III ve IV numaralı kan örneklerinde ayrı
ayrı uygulanmış ve aşağıdaki tabloda belirtilen çökelme
reaksiyonlarıalınmıştır.
: Özelli€in görülmedi€i
diﬂi birey
2
: Özelli€in görülmedi€i
erkek birey
: Özelli€in görüldü€ü
diﬂi birey
L
3
: Özelli€in görüldü€ü
erkek birey
M
K, L, M bireylerinin 1, 2, 3 numarayla gösterilen bireylerle yapacakları evliliklerinden olacak çocuklarda, bu
özellikle ilgili,
I. K’nınevliliğindendoğacakkızçocuklarınhiçbirindebu
özellikgörülmez.
(2003–ÖSS)
İnsanlarda kan gruplarını, alyuvarlarda bulunan özel
proteinler belirler. Kan gruplarının plazmalarında ise
alyuvarlarındakiproteinlerleilgiliantimaddelerbulunabilir.
A kan grubunun plazmasında Anti B, B kan grubunun
plazmasındaAntiAbulunur.ABkangrubununplazmasında
buantimaddelerinhiçbiribulunmazken,0kangrubunun
plazmasında her iki anti madde de bulunur. Bu anti
maddeler,karşıolduklarıproteinleriiçerenkangrubundaki
alyuvarlarınçökelmesinenedenolur.
X kromozomunda taşınan çekinik bir özelliğin kalıtım
şemasıaşağıdakisoyağacındaverilmiştir.
K
Çökelmereaksiyonları
Kanörneği
numarası
AntiX
AntiY
I
Çökelmevar
Çökelmeyok
II
Çökelmeyok
Çökelmevar
III
Çökelmevar
Çökelmevar
IV
Çökelmeyok
Çökelmeyok
II. L’ninevliliğindendoğacakerkekçocuklarınhepsinde
buözellikgörülür.
III. L’ninevliliğindendoğacakkızçocuklarınhepsibuözellikyönündentaşıyıcıdır.
IV. M’ninevliliğindendoğacakerkekçocuklarınhiçbirinde
buözellikgörülmez.
E) 3ve6
(2001–ÖSS)
1
C) 1ve4
yorumlarından hangilerinin doğruluğu kesin değildir?
Bu bilgilere dayanarak, kaç numaralı kan örneklerinin,
hangi kan grubundan olduğu belirlenemez?
A) YalnızII
A) IveII
D) IveIII
188
B) YalnızIV
C) IveII
D) I,IIveIII
E) IIIveIV
50. A
B) IIveIII
51.B
52.B
53. A
C) IIIveIV
E) I,IIveIV
(2003–ÖSS)
55.
1. birey
(2004–ÖSS)
Bazı bireyleri numaralanmış olan aşağıdaki soyağacı, bir
ailedeki bireylerin, X kromozomunda, çekinik bir alelle
taşınanbirözellikleilgilifenotiplerinigöstermektedir.
ergin
ÜNİTE – 2
54.
KOPYALAMA
3. birey
ergin
ergin
n
n
1. birey
: Fenotipinde özelli€i
gösteren erkek birey
2. birey
: Fenotipinde özelli€i
göstermeyen diﬂi birey
: Fenotipinde özelli€i
göstermeyen erkek birey
EﬁEYL‹ ÜREME
Döllenme
3. birey
2n Zigot
4. birey
Buna göre, bu bireylerin genotipleriyle ilgili,
Yavru 4. birey
Eşeyli üremeyle oluşmuş ergin bir koyundan (1. birey),
kopyalama (klonlama) yöntemiyle yavru (2. birey) elde
edilmiştir.
I. 2.bireyde,özellikleilgilialellerdenbiribaskındır.
II. 3.bireye,özellikleilgilialel1.bireydengeçer.
III 4.bireye,1.ve2.bireylerdenözellikleilgilifarklıalleller
geçmiştir.
Yukarıdakişemada2.bireyineşeyliüremesigösterilmiştir.
yargılarından hangileri doğrudur?
Bu bilgilere göre, aşağıdaki yargılardan hangisi
yanlıştır?
A) YalnızI
B) YalnızII
D) IveIII
C) YalnızIII
E) IIveIII
A) 2.bireyinhücrelerininçekirdeğindekikalıtsalbileşim,1.
bireyioluşturanyumurtavespermdenkaynaklanır.
B) 1. ve 2. bireylerin fenotipleri arasındaki farklılıklarda,
çevreseletkenlerinderolüvardır.
C) 1.,3.ve4.bireyleringenotipleribirbirlerindenfarklıdır.
D) 1.bireyin2.bireyegenetikkatkısıyla,2.bireyin4.bireye
genetikkatkısıaynıdır.
56.
E) 1.ve2.bireylerin,aynıerkekbireyden(3.birey)eşeyli
üremeyleoluşacakyavrularınınçekirdekgenotipleri,iki
kardeşinkikadarbirbirinebenzer.
(2005–ÖSS)
: Diﬂi birey
: Erkek birey
1. birey
2. birey
3. birey
5. birey
4. birey
6. birey
Yukarıdakisoyağacında,1.ve2.bireyleraynıyumurtaikizi,
3.ve4.bireylerayrıyumurtaikizidir.
Bu soyağacına göre,
I. 1.ve2.bireylerindokugruplarıaynıdır.
II. 3.ve4.bireylerinkangruplarıaynıdır.
III. 5.ve6.bireylerincinsiyetleriaynıdır.
IV. 1. bireydeki homozigot baskın özellikler 6. bireyin
fenotipindegörülür.
yargılarından hangileri kesin olarak doğrudur?
A) IveII
D)I,IIIveIV
54. D
55. D
56.B
B) IveIV
C) IIveIII
E) II,IIIveIV
189
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
2. birey
: Fenotipinde özelli€i
gösteren diﬂi birey
ÜNİTE –2
57.
(2006–ÖSS FEN-1)
59
Aynıtürdenkırmızıçiçekliikibitkiarasındayapılanbirinci
çaprazlamasonucunda 3 ’ükırmızıçiçekli, 1 ’übeyazçiçekli
4
4
olan F1 dölü elde edilmiştir. F1 dölünden alınan kırmızı
(2007–ÖSS FEN-2)
AnneninAB,babanın0kangrubundanolduğubirailede3
çocukvardır.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Bu çocukların kan gruplarının fenotipleri aşağıdakilerin
hangisinde verilenler gibiyse üçünün de öz kardeş
olduğu söylenebilir?
çiçekliikibitkiyleyapılanikinciçaprazlamadaneldeedilen
F2dölündekitümbitkilerkırmızıçiçekliolmuştur.
Buna göre;
I. Birinci çaprazlamaya alınan bireylerin ikisi de
heterozigottur.
II. F1 dölündeki bireylerin bir kısmı homozigot bir kısmı
heterozigottur.
1.çocuğunkan
grubufenotipi
3.çocuğunkan
grubufenotipi
A)
B
A
A
B)
AB
0
AB
III. İkinci çaprazlamaya alınan bireylerin ikisi de
heterozigottur.
C)
A
0
B
D)
B
AB
B
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
E)
B
A
AB
A) YalnızI
B) YalnızII
D) IveII
58.
C) YalnızIII
E) IIveIII
(2006–ÖSS FEN-2)
1.
5.
2.
3.
4.
6.
7.
: Fenotipinde izlenen
özellik görülmeyen
erkek birey
60.
: Fenotipinde izlenen
özellik görülen
erkek birey
: Fenotipinde izlenen
özellik görülmeyen
diﬂi birey
2.çocuğunkan
grubufenotipi
(2008–ÖSS FEN-2)
AşağıdakisoyağacındaXebağlıçekinikbirözelliğinkalıtımı
gösterilmiştir.
1. birey
Yukarıdakisoyağacı,eşeyebağlıolarakkalıtılanbirözelliği
göstermektedir.
: Hasta fenotipli
erkek birey
İzlenen özellik bakımından, bu soyağacındaki bireylerle
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
3. birey 4. birey 5. birey
A) 1.ve6.bireylerinizlenenözellikleilgiligenotipleriaynıdır.
Buna göre, soy ağacındaki bireylerden hangilerinin bu
özellik bakımından genotipi kesin olarak söylenemez?
C) 3.bireydeizlenenözellikleilgiliallelbulunmaz.
A) 1.ve3.
D) 5.bireytaşıyıcıdır.
B) 2.ve4.
D) 4.ve6.
E) 7.bireyhomozigottur.
57. A
6. birey
7. birey
B) 2. ve 4. bireylerin izlenen özellikle ilgili genotipleri
farklıdır.
190
: Sa€lam fenotipli
diﬂi birey
: Sa€lam fenotipli
erkek birey
2. birey
58. A
59. A
60. D
C) 3.ve4.
E) 6.ve7
(2009–ÖSS FEN-2)
63.
L özelli€inin kal›t›m›
M özelli€inin kal›t›m›
(2010–LYS-2)
Aşağıdakilerden hangisi insanda X’e bağlı çekinik
kalıtımın özelliklerinden biri değildir?
: Fenotipinde özelli€i
gösteren erkek birey
: Fenotipinde özelli€i
gösteren diﬂi birey
: Fenotipinde özelli€i
göstermeyen erkek birey
: Fenotipinde özelli€i
göstermeyen diﬂi birey
B) Özelliğin erkek bireyde ortaya çıkabilmesi için çekinik
alelintekbirkopyasıyeterlidir.
C) Özelliğigösterendişibireyinerkekçocuklarınınhepsinde
özellikortayaçıkar.
D) Heterozigotolandişibireyinerkekçocuklarındaözelliğin
%50oranındaortayaçıkmasıbeklenir.
Yukarıdaki soy ağaçlarında L ve M özelliklerinin kalıtımı
gösterilmiştir.
E) Özelliğindişibireydeortayaçıkabilmesiiçinbireyinçekinikhomozigotolmasıgerekir.
Bu özelliklerin kalıtım tipleri aşağıdakilerin hangisinde
doğru olarak verilmiştir?
Lözelliği
64.
Mözelliği
A)
otozomal–baskın
otozomal–çekinik
B)
otozomal–baskın
gonozomal–baskın
C)
otozomal–çekinik
otozomal–baskın
D)
gonozomal–baskın
gonozomal–çekinik
E)
gonozomal–çekinik
gonozomal–baskın
(2011–YGS)
Aşağıdaki soy ağacında bir ailedeki bireylerin kan grubu
fenotipleriverilmiştir.
2
: Dişiﬂi birey
A Rh-
: Erkek birey
1
0 Rh+
3
A Rh+
0 Rh+
A Rh-
4
B Rh+
5
A Rh+
B Rh-
Bu soy ağacında numaralandırılmış bireylerden
hangisinin kan grubu genotipi aşağıdaki gibi olamaz?
62.
A) 4.bireyingenotipi:BORr
(2010–LYS-2)
B) 5.bireyingenotipi:AORr
C) 3.bireyingenotipi:AArr
Aşağıdakisoyağacında,numaralandırılmışbireylerinkan
gruplarınınfenotipleriverilmiştir.
A
1. birey
B
AB
A
4. birey
E) 1.bireyingenotipi:OORr
: Diﬂi birey
: Erkek birey
2. birey
3. birey
65.
B
5. birey
B
B
6. birey
7. birey
B) 1.ve5.
D) 4.ve7.
(2011–LYS)
Bezelyelerdeçiçekrengininoluşumundansorumlubirgenin
ikifarklıalelimevcuttur.
Bu aleller ile ilgili olarak,
Bu soy ağacındaki bireylerden hangilerinin kan
gruplarının genotiplerinin homozigot olma olasılığı
vardır?
A) Yalnız1.
D) 2.bireyingenotipi:AOrr
C) 2.ve5.
I. Aynıhomologkromozomlarüzerindebulunurlar.
II. DNA’dakibazdizilimleriaynıdır.
III. Aynılokuslardabulunurlar.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A)YalnızI
E) 5.ve6.
61. A
62.B
B) YalnızII
D) IveII
63. A
64. C
65. E
C) YalnızIII
E) IveIII
191
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
A) Özelliğigösterenerkekbireyinkızçocuklarınınhepsinde
özellikortayaçıkarken,hiçbirerkekçocuğundaortaya
çıkmaz.
ÜNİTE – 2
61.
ÜNİTE –2
66.
(2011–LYS)
68.
Aşağıdakisoyağacı,otozomalçekinikolarakkalıtılanbir
özelliğigöstermektedir.
(2012–LYS)
Aşağıdakisoyağacı,birailedekibireylerin,Xkromozomu
üzerindekiçekinikbiralellekalıtılanrenkkörlüğühastalığıyla
ilgilifenotiplerinigöstermektedir.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
:
Fenotipindeözelliğigöstermeyendişibirey
: Renk körü erkek birey
:
Fenotipindeözelliğigöstermeyenerkekbirey
: Normal erkek birey
:
Fenotipindeözelliğigösterendişibirey
:
Fenotipindeözelliğigösterenerkekbirey
1
2
?
: Renk körü olmayan
dişi birey
3
?
?
Buna göre, numaralandırılmış bireyler ve bu bireylerin
sağlam fenotipteki bireylerden olacak çocuklarıyla ilgili
olarak aşağıdaki yorumlardan hangisinin doğruluğu
kesin değildir?
1
(Mutasyonoluşmadığıkabuledilecektir.)
2
3
A) 1.bireyinkızçocuklarırenkkörüolmaz.
B) 2.bireyinnormalfenotiptekikızçocuklarınıntümütaşıyıcıdır.
4
5
C) 2.bireyinannesibuözellikyönündentaşıyıcıdır.
Bu soy ağacında, numaralandırılmış bireylerden
hangisinin taşıyıcı olup olmadığı konusunda kesin
yargıya varılamaz?
A)1
67.
B) 2
C) 3
D) 4
D) 3. bireyin normal olmasını sağlayan gen, annesinden
geçmiştir.
E) 3. bireyin erkek çocuklarının hiçbirinde renk körlüğü
görülmez.
E) 5
(2011–LYS)
Aşağıdakisoyağacı,birtüreaitbitkininkırmızıvebeyaz
çiçeklibireylerininçaprazlanmasınıgöstermektedir.
Beyaz
Kırmızı
I
II
Beyaz
III
Kırmızı
IV
Kırmızı
69.
V
Kırmızı
VI
Kırmızı
Buna göre, soy ağacında numaralandırılarak gösterilen
bireylerden çiçek rengi bakımından kesinlikle
heterozigot (melez döl) olanlar aşağıdakilerden
hangisinde birlikte verilmiştir?
(2012–LYS)
Bir bilim insanı, insan genomunda meydana gelen
mutasyonların oluşum hızı ve miktarını araştırmak için Y
kromozomunuseçmiştir.
I. Cinsiyetin,Ykromozomununvarlığınaveyayokluğuna
bağlıolarakbelirlenmesi
II. Ykromozomununbabadanerkekçocuğageçmesi
III. YkromozomununX’ehomologolmayanparçasındaki
genlerinbirincidöldefenotipteetkisinigöstermesi
(Kırmızıçiçekliolmayısağlayanalel,beyazçiçekliolmayı
sağlayanaleletambaskındır.Alel:Birgeninikiveyadaha
fazlaalternatifformlarındanbiridir.)
Y kromozomuna ait yukarıdaki özelliklerden hangileri,
bu araştırma için Y kromozomunun seçilmesinde etkili
olmuştur?
A) IveIII
A) YalnızI
B) IveIV
D) II,IIIveIV
192
C) IVveV
E) III,VveVI
66.B
B) YalnızIII
D) IveII
67.B
68. E
69. C
C) YalnızIII
E) IIveIII
(2012–LYS)
72.
(2013–YGS)
Aşağıdaki soyağaçlarının hangisinde kalıtılan çekinik
özellik, X kromozomu üzerinde taşınıyor olamaz?
Karanfilbitkitürüneaitbirpopülasyondakırmızı,pembeve
beyazrenkliçiçeğesahipbitkilervardır.
özelliği gösteren
dişi birey
özelliği göstermeyen
dişi birey
özelliği gösteren
erkek birey
özelliği göstermeyen
erkek birey
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Böyle bir popülasyona ait kırmızı çiçekli bir karanfil bitkisi,
beyaz çiçekli bir karanfil bitkisiyle çaprazlandığında, F1
dölünde elde edilen çok sayıdaki bireylerin hepsinin
pembe çiçekli olması aşağıdakilerden hangisiyle
açıklanabilir?
A) Alellerarasındaeksikbaskınlığınolmasıyla
B) Alellerarasındaeşbaskınlığınolmasıyla
C) Mutasyonmeydanagelmişolmasıyla
A)
B)
C)
D)
D) Bazıözelliklerinçoksayıdaalelilekontroledilmesiyle
E) Kromozomlardaayrılmamaolayınıngörülmesiyle
E)
71.
(2012–LYS)
BirbitkideAveBözelliklerininkalıtımındansorumluolan
genler,bağlıgenlerdirvebirliktekalıtılmaeğilimindedir.
Bir bitkide bu genlerin kromozom üzerindeki dizilimi
şeklindedir.
A
B
a
b
73.
Bubitki,çekinikfenotiplibirbitkiileçaprazlandığında,
(2013–LYS)
Karyotiphazırlamaişleminde,birhücredekikromozomlar
özel boyalarla boyandıktan sonra fotoğrafları çekilir ve
homologkromozomlarbirarayagetirilir.
Karyotip analizinde, bir homolog kromozom çifti
incelendiğinde aşağıdaki özelliklerden hangisinin aynı
olmadığı görülebilir?
I. AaBb,
II. Aabb,
III. aaBb,
IV. aabb
A) Kromozomlarınuzunluklarının
genotiplerinesahipçeşitlisayıdayavrulareldeedilmiştir.
B) Kromozomlarınsentromerlerininkonumlarının
Buna göre, bu genotiplerden hangilerine sahip
yavruların daha fazla oranda ortaya çıkması beklenir?
C) Kromozomların boyandıklarında gösterdikleri bant
desenlerinin
A) IveII
D)Kromozomlarınlokuslarındakigenlerinkonumlarının
B) IveIV
D) IIveIV
C) IIveIII
E) IIIveIV
70. A
E) Kromozomlarüzerindekialellerin
71.B
72. E
73. E
ÜNİTE – 2
70.
193
ÜNİTE –2
74.
(2013–LYS)
75.
Aşağıdakisoyağacında,insandaXkromozomundaçekinik
olarakkalıtılanbirözelliğifenotipindegösterenbireyler(4,
9,10)koyurenklebelirtilmiştir.Ayrıca9numaralıbireyde
Turnersendromudagörülmektedir.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
1
2
4
5
6
7
9
10
Kan gruplarının belirlenmesiyle ilgili olarak öğrencileriyle
deneyyapmakisteyenbiröğretmenAnti-AveAnti-Btest
serumlarının etiketlerinin kaybolduğunu görüyor. Bunun
üzerineöğretmen,kangruplarınıbilendörtöğrencisinden
aldığı kanları kullanarak test serumlarının etiketlerinin ne
olduğunubelirlemeyekararveriyor.
Bu dört öğrenciden;
: Dişi birey
3
(2013–LYS)
: Erkek birey
8
Bu soyağacındaki bireylerle ilgili aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
A) 4 numaralı bireye fenotipiyle ilgili alel, 1 numaralı
bireydengeçmiştir.
B) 2,5ve7numaralıbireylerinbuözellikleilgiligenotipleri
aynıdır.
Burak
A,
Duru
B,
Melisa
O,
Demir
AB
kan grubuna sahip olduğuna göre, öğretmen hangi iki
öğrenciyi seçerse amacına ulaşamaz?
A) MelisaveDemir
C) 8 numaralı birey, bu özellikle ilgili çekinik alel
taşımaktadır.
B) MelisaveBurak
D) 9 numaralı birey, X kromozomunu sadece 6 numaralı
bireydenalmıştır.
D) DuruveDemir
E) 10 numaralı bireye fenotipiyle ilgili alel, 2 numaralı
bireydengeçmiştir.
194
74. E
C) DuruveMelisa
E) DuruveBurak
75. A
Bölüm
2
➢ Canlıların kalıtsal özelliklerinin değiştirilerek onlara yeni işlevler kazandırılmasına
yönelik araştırmalar yapan bilim alanına gen mühendisliği denir.
➢ Biyoteknoloji, canlıların genetik yapısında istenilen yönde değişiklikler yaparak
biyolojik bir sistemin ya da yapının endüstriyel boyutta kullanılmasına yönelik
yöntemleri kapsar. Başka bir ifadeyle biyoteknoloji, gen mühendisliği yöntemlerini
araç olarak kullanan bir teknolojidir.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
KONU ÖZETİ
ÜNİTE – 2
MODERN GENETİK UYGULAMALARI
➢ Farklı canlı türlerine ait DNA moleküllerinin kesilmesi ve kesilen parçaların
birbirine eklenmesi sonucunda yeni bir DNA molekülünün oluşturulmasına
rekombinasyon denir. Bu yolla oluşturulan DNA molekülüne ise rekombinant
DNA (rDNA) adı verilir.
➢ Gen mühendisleri tarafından genleri değiştirilen canlılara genetiği değiştirilmiş
organizmalar (GDO) veya transgenik organizmalar denir.
GeN KlONlAmAsı
➢ Bir genin bir vektör içerisine eklenerek bir bakteriye aktarılması ve sonra bu
bakteri aracılığıyla pek çok kopyasının üretilmesi işlemine gen klonlaması adı
verilir.
➢ Aşağıda bakterilerin kullanıldığı klonlama işleminin basamakları verilmiştir:
1. İstenilen geni taşıyan DNA molekülü ile vektör olarak kullanılacak olan bakteri
plazmidi saf olarak elde edilir.
2. DNA molekülü üzerinde klonlanacak (istenen) gen belirlenir. Vektör olarak
kullanılacak plazmit ve klonlanacak olan gen aynı restriksiyon enzimleri ile
kesilir.
3. Aynı restriksiyon enzimleri ile kesilen klonlanacak gen ve plazmitte oluşan
yapışkan uçlar DNA ligaz enzimi yardımıyla birleştirilerek rekombinant
DNA molekülü elde edilir. Böylece klonlanacak gen vektör olarak kullanılan
plazmidin içine yerleşmiş olur.
4. Rekombinant DNA bir bakteri hücresine aktarılarak rekombinant bakteri
hücresi oluşturulur.
5. Bakterilerin üremesi ile klonlar oluşturulur ve bunların arasından istenilen
klonlar (rekombinant DNA içerenler) seçilir.
6. Seçilen klonlar ile istenilen amaca yönelik değişik uygulamalar yapılabilir.
195
Modern Genetik Uygulamaları
➢ Genlerin ya da DNA parçalarının klonlanabilmesi için plazmitler kullanılır.
Plazmitler, bakterilerde kromozom dışında bulunan, kendi kendine bölünebilen
küçük halkasal yapıdaki DNA’lardır.
BÖLÜM – 2
Dünya’da genetiği değiştirilmiş bitkilerin ekimi
yaygın olarak yapılmaktadır.
ÜNİTE – 2
REKOmbİNaNT DNa TEKNOlOjİsİ
➢ Basamakları verilen rekombinant DNA teknolojisinden ilaç üretimi, tarım ve
sanayi gibi birçok alanda yararlanılmaktadır.
➢ Rekombinant DNA teknolojisinin bitki ve hayvanlarda birçok uygulama alanı
bulunmaktadır. Bu uygulamalara ait örnekler aşağıda verilmiştir.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
➢ Bu teknoloji kullanılarak bitkinin ürün miktarı ve kalitesi artırılabilir. Ayrıca bitkinin
soğuğa, kuraklığa, tuza, böcek ilacına, hastalığa vb. karşı direncini artırmakta
mümkündür.
➢ Bitki hücrelerine yeni genlerin aktarılmasında genlikle Agrobacterium tumafaciens
bakterisinden izole edilen plazmit kullanılır. Örneğin böceklere karşı direnç
sağlayan bir gen bu bakterinin plazmidi içine yerleştirilerek bitki hücrelerine
aktarılır. Bu gene sahip bitkiler böceklere karşı dirençli hale gelir.
➢ Hayvan hücrelerinde genetik yapının değiştirilmesiyle hayvanlara yeni özellikler
kazandırılır. Örneğin insanlardan izole edilen büyüme hormonu geni başka
memeli türlerine aktarılarak, normalden daha büyük canlılar elde edilebilir.
➢ Gen mühendisliğinde; DNA izolasyonu, rekombinant DNA üretimi ve rekombinant
DNA’nın hücreye aktarımı olmak üzere üç basamak bulunur. İlk basamakta
canlı hücrelerden bazı kimyasallar ve enzimler yardımıyla DNA izole edilir. İkinci
basamakta polimeraz, fosfataz ve restriksiyon endonükleaz olarak adlandırılan bir
grup enzim yardımıyla rekombinant DNA molekülü elde edilir. Son basamakta ise
transformasyon, elektroporasyon, biyolistik ve mikroenjeksiyon gibi yöntemler ile
rekombinant DNA bakteri, bitki ve hayvan gibi canlı hücrelerine aktarılır.
BÖLÜM – 2
GEN mühENDİslİğİ UyGUlamalaRıNıN sağlaDığı yaRaRlaR
DNA teknolojisi ile ilgili uygulamalar tıp, eczacılık, tarım, endüstri ve çevre gibi
alanlarda yaygın olarak yapılmaktadır.
Modern Genetik Uygulamaları
a. Tıp ve Eczacılıkta Uygulanması: Bu teknoloji hem hastalıkların tanısı hem de
eczacılık ürünlerinin geliştirilmesinde tıbbi yönden birçok katkı sağlamaktadır.
Bu teknoloji kullanılarak hormon ve ilaçlar ucuz maliyet ile bol miktarda
üretilebilmektedir..
b. Endüstride Uygulanması: Endüstriyel üretimde kullanılan enzimler,
biyoteknolojik yöntemler ile mikroorganizmalar tarafından daha hızlı ve ekonomik
olarak üretilebilmektedir. Bu enzimler besin ve içecek üretimi ile giyim ve temizlik
sanayisi gibi farklı alanlarda kullanılabilmektedir.
c. Tarımda Uygulanması: Tarım bitkilerinin besin değerini yükseltmek, böcek ve
herbisitlere karşı dirençlerini artırmak için bu teknolojiden yararlanılmaktadır.
“Eczacılık” hayvanları: Bu transgenik
koyunlar, bir insan kan proteini için gen
taşımaktadırlar; bu koyunlar, bu proteini
kendi sütlerinin içerisine salgılarlar. Bu
protein, sistik fibrozis ve diğer bazı kronik
akciğer hastalıklarına sahip hastalarda,
akciğer harabiyetine katkı yapan bir enzimi
etkisiz hale getirmektedir. Koyunların
sütünden kolayca saflaştırılan bu protein,
günümüzde, sistik fibrozisin tedavisinde
deneme amaçlı kullanılmaktadır.
196
d. Çevrede Uygulanması: Bu teknoloji ile üretilen mikroorganizmalar doğadaki
zehirli atıkların temizlenmesi, mineral madenciliği ve lağım sularının arıtılması gibi
alanlarda yaygın bir kullanılma sahiptir.
e. İnsanlarda Uygulanması: Gen mühendisliğinin en önemli uygulamalarından biri
de İnsan Genomu Projesi’dir. Bu çalışma insan genomundaki tüm DNA baz
dizilimini belirleyerek kalıtsal hastalıklardan sorumlu genlerin tanımlanması ve
haritalanması amacıyla gerçekleştirilmiştir.
f. adli Uygulamaları: Her bireyin DNA nükleotit dizilimi kendine özgüdür. Bu özellik
kullanılarak geliştirilen DNA parmak izi yöntemi sayesinde suçluların tespiti,
babalık davaları ve toplum sağlığı gibi alanlarda birçok çalışma yapılabilmektedir.
Morden Genetik Uygulamaları
‹stenilen geni
içeren hücre
3.
1.
Bakteri
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Bakteri
kromozomu
DNA
molekülü
Plazmit
1
1
2
İstenilen gen
Pamuk, patates ve mısır gibi bitkilere Bacillus thurngiensis
türüne ait bakterilerden genler aktarılmıştır. Transfer edilen
bu genler bir dizi böcek zararlısını etkili bir şekilde kontrol
eden bir protein (Bt toksini) kodlamaktadır.
Buna göre transgenik kültür bitkileri ile ilgili aşağıdaki
ifadelerden doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların
yanına “y” harfi yazınız.
1. Kültür bitkilerine gen transferi sadece diğer
bitkilerden gerçekleşebilir.
3. Transgenik bitkilerin ekiminin yaygınlaşması,
böceklerin neden olduğu ürün kaybını azaltır.
2
3
Rekombinant DNA
(plazmit)
4
Rekombinant
bakteri
BÖLÜM – 2
2. Bu bitkilerde Bt toksinini üreten genler doğal olarak
bulunmaktadır.
5
4. Bu bitkilerin ekildiği alanlarda yabani otlarla
mücadeleye gerek kalmaz.
6. Transgenik bitkiler tarafından üretilen Bt toksini
yararlı böceklere hiç bir zarar vermez.
Şemaya ait numaraları kullanarak yapılan uygulamayı
açıklayınız.
1. .......................................................................................
.......................................................................................
2. .......................................................................................
2.
Bakteri
DNA’sı
Plazmit
DNA’sı
.......................................................................................
3. .......................................................................................
Plazmiti tanımlayıp, gen mühendisleri için olan önemini
yazınız.
.......................................................................................
..............................................................................................
4. .......................................................................................
.............................................................................................
.......................................................................................
.............................................................................................
..............................................................................................
5. .......................................................................................
.......................................................................................
197
Modern Genetik Uygulamaları
5. Bt toksini üreten genlere sahip bitkilerin yaygın
ekimi, böcek öldürücü ilaçların kullanımını azaltır.
ÜNİTE – 2
MİNİ SINAV – 1
So
ÜNİTE – 2
6.
4.
A
B
Genetik mühendisliği ile kültür bitkilerine kazandırılan
özelliklere dört örnek veriniz.
1. .......................................................................................
Deri
hücresi
.......................................................................................
Yumurta
hücresi
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
2. .......................................................................................
.......................................................................................
Zigot
3. .......................................................................................
.......................................................................................
C
4. .......................................................................................
.......................................................................................
D
A tavşanından alınan deri hücresinin çekirdeği, B
tavşanından alınan çekirdeği çıkarılmış yumurtaya aktarılmış
ve oluşan zigot C tavşanının rahmine yerleştirilmiştir. Bir
süre sonra D tavşanı doğmuştur.
Tavşanlarda klonlama ile ilgili bu şemayla ilgili doğru olan
ifadelerin yanına “D”, yanlış olanların yanına “y” harfi yazınız.
1. Yumurtaya aktarılan çekirdek monoploit yapıdadır.
2. D tavşanının genetik yapısı A ve B tavşanları ile
aynıdır.
BÖLÜM – 2
3. C’nin D tavşanına genetik olarak katkısı yoktur.
Modern Genetik Uygulamaları
6. C’nin rahmine konulan zigot mayoz bölünmeler ile D
tavşanını oluşturmuştur.
4. B ve D tavşanlarının çekirdek DNA’larının nükleotit
dizilimi aynıdır.
7.
Bakteriyel plazmitlerin kullanıldığı gen klonlamasının
basamakları aşağıda verilmiştir.
Kutucuk numaralarını kullanarak bu olayları sıralayınız.
1
Geneti€i de€işmiş
plazmit bakteri
hücresine aktarılır.
5. A ve D tavşanlarının genotipleri aynı olsa da
fenotiplerinde farklılıklar görülebilir.
5.
İnsanlar yaklaşık onbin yıldan beri geleneksel ıslah
yöntemlerini kullanarak daha iyi özelliklere sahip bitki ve
hayvan ırkları elde etmeye çalışmışlardır. Geleneksel ıslah
yöntemlerinin yetersizliklerini üç örnek vererek açıklayınız.
2
Klonlanacak geni
taşıyan DNA ve bakteri
plazmiti aynı restriksiyon
enzimleri ile kesilir.
3
Rekombinant DNA'ya sahip
bakteri, klonunu oluşturmak
üzere kültürde ço€altılır.
1. ........................................................................................
......................................................…...............................
4
....................................................….................................
‹stenilen genin klonlanması
için plazmit bakteri
hücresinden elde edilir.
2. ........................................................................................
......................................................…...............................
....................................................….................................
3. ........................................................................................
......................................................…...............................
....................................................….................................
198
5
Kesilen plazmit ve
klonlanacak genin yapışkan
uçları DNA ligaz enzimi
yardımıyla birleştirilir.
..............................................................................................
Morden Genetik Uygulamaları
Soru
Gen mühendisliği çalışmaları,
5.
ÜNİTE – 2
1.
TEST–1
Bakteri
DNA's›
F
plazmidi
II. çok farklı genetik materyalleri aynı canlıda toplayabilme,
F+
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
I. kısa zaman içinde istenilen özellikler sahip bireyler elde
etme,
F–
III. biyoteknolojik teknikleri kullanma
özelliklerinden hangileri ile
yöntemlerinden ayırt edilebilir?
A) Yalnız II
B) Yalnız III
D) I ve III
2.
geleneksel
ıslah
C) I ve II
F+
F–
F+
F–
F+
F+
E) I, II ve III
Bir paleontolog, 400 yıl önce ölmüş bir dodo kuşunun küçük
bir deri dokusunu bulmuştur. Araştırmacı nesli tükenmiş
olan bu kuşun DNA’sını, varolan kuş türlerinin DNA’sı ile
karşılaştırmak istemektedir.
Dodo kuşunu DNa miktarının artırılması için aşağıdaki
yöntemlerden hangisi kullanılmalıdır?
yukarıda bakterilerde gerçekleşen konjugasyon olayı
şematize edilmiştir.
A) Jel eloktrofarez
C) Amniyosentez
Bu olayla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
D) Mikroenjeksiyon
A) Gen aktarımı plazmit DNA ile gerçekleşir.
E) Elektroporasyon
B) Popülasyon içindeki genetik çeşitliliği artırır.
D) Popülasyondaki birey sayısının artmasına neden olur.
3.
Farklı insanlara ait aşağıdaki baz dizilimlerinden
hangisinde yapılacak bir değişikliğin kalıtsal olma
ihtimali yoktur?
A) GCATAGACT
E) Gen aktarımı vericiden alıcıya doğrudur.
B) AGACCAGCA
C) CCAAGATG
D) ACTATGATT
E) GACACCAUG
4.
babalık testinde kullanılan DNa parmak izi yönteminde
aşağıdaki basamaklardan hangisine gerek yoktur?
A) DNA parçalarının özel bir boya ile boyanması
B) Bireylerden alınan DNA örneklerinin uygun restriksiyon
enzimleri ile kesilmesi
C) Elektroforez tekniği kullanılarak bant profillerinin
oluşturulması
D) Oluşan bant profilinin ultroviyole ışık altında incelenmesi
E) Kesilen DNA parçalarının DNA ligaz enzimi yardımıyla
birleştirilmesi
6.
bir havuç bitkisinin kök hücrelerinden klonlama sonucu
oluşan iki farklı havuç bitkisinin,
I. yaprak sayısı,
II. gen çeşidi,
III. fotosentez hızı,
IV. hücre sayısı
özelliklerinden hangileri farklı olamaz?
A) Yalnız II
B) Yalnız IV
D) III ve IV
C) I ve II
E) II ve IV
199
Modern Genetik Uygulamaları
C) Antibiyotiğe dirençli olma gibi genlerin diğer bakterilere
aktarımını sağlar.
BÖLÜM – 2
B) Polimeraz zincir reaksiyonu
So
ÜNİTE – 2
7.
10. Son yıllarda bir çok çiftçi daha önceden kullandıkları
tohumlar yerine rekombinant DNA teknolojisi ile üretilmiş
tohumları kullanmaya başlamıştır.
Gen mühendisliği,
I. canlı hücrelerden DNA izolasyonu,
II. rekombinant DNA üretimi,
Tarımdaki bu yeni uygulama,
III. rekombinant DNA’nın hücreye aktarımı
I. aynı alandan daha fazla ürün elde edilmesi,
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
olmak üzere üç temel aşama içerir.
bu aşamalardan hangilerinde restriksiyon ve DNa ligaz
enzimleri kullanılır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
II. rekombinant türlerin ekimi ile biyoçeşitliliğin artması,
III. çevreye zarar veren tarım ilaçlarının kullanımının
azalması
sonuçlarından hangilerinin ortaya çıkmasına neden
olabilir?
E) II ve III
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
8.
C) I ve III
E) I, II ve III
I. Polimeraz zincir reaksiyonu
11. Gen klonlaması sırasında aşağıdaki işlemlerden
hangisine gerek yoktur?
II. Transgenik canlı
III. Klonlama
BÖLÜM – 2
Yukarıda biyoteknolojiye ait bazı uygulamalar verilmiştir.
A) Vektör olarak kullanılacak plazmitin bakteri hücresinden
izole edilmesi
buna göre, bu uygulamaların kullanım alanları ile
ilgili aşağıda yapılan eşleştirmelerden hangisi doğru
değildir?
B) Rekombinant yapıdaki plazmitin restriksiyon enzimleri ile
kesilmesi
Modern Genetik Uygulamaları
A) I. Böceklere dirençli bitkilerin üretilmesi
D) Genetiği değiştirilmiş plazmitin bakteri hücresine
aktarımı
B) III. Canlı kopyasının üretilmesi
C) II. Şeker hastaları için insülin hormonu üretilmesi
E) İstenilen geni taşıyan DNA’nın ilgili hücreden izole
edilmesi
D) I. Az miktardaki DNA örneğinin çoğaltılması
E) II. Kirli suların temizlenmesi
9.
C) Klonlanacak gen ve kesilen plazmitin DNA ligaz enzimi
yardımıyla birleştirilmesi
Rekombinant DNa teknolojisinde “vektör” terimi neyi
ifade eder?
12. Poliploit canlı türleri ile ilgili,
I. Kromozom sayıları 3n ve daha fazladır.
A) RNA molekülünü kesen enzim
II. Hayvanlarda bitkilere göre daha yaygın rastlanır.
B) Canlı bir hücreden DNA izolasyonu
III. Ürün miktarları diploit türlere göre daha fazladır.
C) Gen aktarımında kullanılan plazmit
yargılarından hangileri doğrudur?
D) Restriksiyon enzimi ile kesilen DNA’nın yapışkan ucu
E) Az miktardaki DNA’nın çoğaltılmasında kullanılan bir
yöntem
200
1. E
2. B
3. E
4. E
5. D
6. A
7. B
A) Yalnız III
B) I ve II
D) II ve III
8. A
9. C
10. C
C) I ve III
E) I, II ve III
11. B
12. C
Morden Genetik Uygulamaları
1.
TEST–2
Geleneksel ıslah çalışmaları ile ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi doğru değildir?
bu durum değişikliklerin canlıya ait,
B) Yeni nesillere istenilen karakterler ile birlikte istenmeyen
karakterlerin de aktarılmasına neden olmuştur.
II. RNA,
I. DNA,
C) Üstün özelliklere sahip çiftlik hayvanlarının çiftleştirilmesi
sonucu daha çok et ve süt veren ırklar elde edilmiştir.
III. protein
D) İstenilen özelliklere sahip bireylerin oluşumu çok kısa bir
sürede gerçekleştirilmiştir.
A) Yalnız I
moleküllerinden hangileri üzerinde yapıldığını kanıtlar?
B) Yalnız II
D) I ve II
5.
C) Yalnız III
E) I ve III
Genetik mühendisleri nergis bitkisindeki karoten
üretiminden sorumlu gen ile bakterilerdeki böceklere
karşı toksin üretiminden sorumlu geni izole ederek bir
pirinç bitkisine aktarılmışlardır. Gen aktarımı ile oluşan
pirinç bitkisinin böceklere karşı dirençli olduğu ve karoten
pigmentini ürettiği saptanmıştır.
bu çalışma,
I. Gen mühendisliği tür içi çeşitliliği doğal yollar ile
artırabilir.
II. Farklı canlılara ait iyi özellikleri bir canlıda toplanabilir.
III. Bir canlı türüne ait bir gen başka bir canlı türünde de
aktif olabilir.
A) Restriksiyon enzimleri ile kesilebilmesi
A) Yalnız I
C) Belirli bölgelerindeki baz diziliminin bireye özgü olması
D) Hücreden izolasyonunun kolay olması
B) Yalnız III
D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
E) Kendini eşleyebilmesi
6.
Baklagillerin kökünde yaşayan Rhizobium bakterileri
atmosferdeki azotu bağlayarak bitkinin kullanacağı forma
dönüştürür. Gen mühendisleri azotun bağlanmasını
sağlayan enzimi şifreleyen gen bölgesini farklı türden
bitkilere aktarmaya çalışmaktadır.
bu çalışma,
I. Toprağı azot bakımından zenginleştirerek bitki
gelişimini hızlandırma.
Günümüzde DNa izolasyonu,
I. evrimsel ilişkilerin araştırılması,
II. Saprofit bakterilerin faaliyetini hızlandırarak toprak
verimini artırma.
II. adli tıpta suçluların belirlenmesi,
III. genetik mühendisliğinde gen klonlaması,
IV. genetik hastalıkların teşhis ve tedavisi
III. Bitki gelişimini hızlandıran yapay gübrelerin kullanımını
azaltma.
alanlarından hangilerinde kullanılmaktadır?
olaylarından hangilerini gerçekleştirmeye yöneliktir?
A) I ve III
A) Yalnız I
B) II ve IV
D) II, III ve IV
C) I, II ve III
E) I, II, III ve IV
D) II ve III
B) I ve II
C) I ve III
E) I, II ve III
201
Modern Genetik Uygulamaları
görüşlerinden hangilerini destekler?
B) İki zinciri arasında zayıf hidrojen bağlarının bulunması
BÖLÜM – 2
DNA parmak izi yöntemi zanlıların suçluluğunun
kanıtlanmasında ve babalık testlerinde kullanılmaktadır.
bu yöntemin güvenilir olması DNa’nın aşağıda verilen
özelliklerinden hangisine dayanmaktadır?
3.
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
Gen mühendisliği sonucu bir canlıya kazandırılan yeni
genetik özelliklerin, bu canlıların yavrularında da bulunduğu
görülmüştür.
A) Daha iyi özelliklere sahip kültür bitkilerinin eldesini
sağlamıştır.
E) Mikroorganizmaların fermantasyonundan faydalanılarak
ekmek, yoğurt ve peynir gibi gıda maddelerinin üretimini
sağlamıştır.
2.
4.
ÜNİTE – 2
Soru
So
ÜNİTE – 2
7.
Şeker hastalarının ihtiyaç duyduğu insülin hormonunun
biyoteknolojik yöntemler kulanılarak üretiminde,
I. insülin geni içeren plazmitin bakteriye aktarımı,
II. aynı restriksiyon enzimleri ile kesilmiş insülin geni
içeren insan DNA’sı ve plazmitin birleştirilmesi,
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
III. gen aktarılmış bakterilerin besi ortamında çoğaltılması
aşamaları hangi sıra ile gerçekleşir?
A) I – II – III
B) II – I – III
D) II – III – I
8.
10. aşağıdakilerden hangisi genetik mühendisliğinin
sağladığı yararlardan biri değildir?
A) Hormonların güvenilir ve ucuz bir şekilde üretimi
B) Kazalar sonucu çevreye yayılan zehirli maddelerin
temizlenmesi
C) GDO’lu ürünlerin tüketimi sonucu alerjik reaksiyonların
artması
D) Tarım zararlılarına dirençli bitkilerin üretimi
C) III – I – II
E) Tecavüz ve cinayet gibi adli vakaların çözümü
E) I – III – II
DNa parmak izi yöntemi aşağıda verilen hangi teknikle
beraber adli tıp olaylarında kullanılabilinir?
A) Polimeraz zincir reaksiyonu
11. biyoteknolojik yöntemler kullanılarak bir canlıdan alınan
bir genin başka bir canlıya nakli sırasında aşağıdaki
uygulamalardan hangisi yapılmamalıdır?
B) Elektroporasyon
A) Vektör olarak kullanılacak DNA’nın izolosyonu
C) Biyolistik
B) Rekombinant DNA’nın hedef hücreye aktarımı
D) Mikroenjeksiyon
C) İstenilen geni taşıyan DNA’nın nükleaz enzimleri ile
parçalanması
BÖLÜM – 2
E) Transformasyon
D) Vektör ve istenilen geni taşıyan DNA’nın restriksiyon enzimleri ile kesilmesi
E) Besiyerinde çoğaltılan hücreler arasından rekombinant
DNA’ya sahip olanlarının seçilmesi
Modern Genetik Uygulamaları
9.
Bakteri
DNA’sı
12. 1980’li yıllarda gen mühendislerinin bakterileri kullanarak
ürettiği doğal insülin yaygın olarak kullanılmaya
başlanmıştır. Daha önceki yıllarda insülin domuz ve sığır
gibi hayvanlardan elde edilmekteydi. Fakat bu yöntem
oldukça masraflıydı. Ayrıca hayvanlardan izole edilen
insülin, insanlarda bazı alerjik tepkilere neden olmaktaydı.
X
Bakteri
bakteri hücrelerinde bulunan X yapısı ile ilgili olarak,
I. Halkasal yapıdaki bir DNA olup plazmit olarak
adlandırılır.
bu bilgilere göre,
II. Kendi kopyasını üretebilme özelliğine sahiptir.
I. Bakterilerin kullanılmasıyla insülin üretiminin maliyeti
azalmıştır.
III. Konjugasyon olayı sırasında bir bakteriden diğerine
aktarılabilir.
II. Domuz ve sığırlardan izole edilen insülin hormonunun
kimyasal yapısı, insan insülini ile aynıdır.
IV. Farklı canlılar arasındaki gen transferlerinde taşıyıcı
(vektör) olarak kullanılır.
III. Gen mühendisliği insülin üretiminde hayvanlara olan
gereksinimi ortadan kaldırmıştır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
yorumlarından hangileri yapılamaz?
A) I ve II
B) III ve IV
D) I, III ve IV
202
1. D
2. C
C) I, II ve IV
A) Yalnız II
E) I, II, III ve IV
3. E
4. A
5. D
B) Yalnız III
D) I ve III
6. C
7. B
8. A
9. E
10. C
C) I ve II
E) II ve III
11. C
12. A
ÜNİTE – 2
KALITIMIN GENEL İLKELERİ
BÖLÜM – 2
Modern Genetik Uygulamaları
203

2 kalıtımın genel ilkeleri

Related documents

Products

Support

2 kalıtımın genel ilkeleri

Related documents

Add this document to collection(s)

Add this document to saved

Suggest us how to improve StudyLib