bîeîncî oturum

M. Meclisi
B : 15
BÎEÎNCÎ
7 . 12 . 1906
OTURUM
Açılma saati : 15,C0
BAŞKAN — Başkanvekili Ahmet Bilgin
KÂTİPLER : Fuat Avcı (Denizli), Ali Rıza Çetiner (Ankara)
BAŞKAN — Muhterem arkadaşlarım, Millet
Meclisinin 15 nei Birleşimini açıyorum.
Yeter çoğunluğumuz vardır, görüşmelere baş­
lıyoruz.
3. — BAŞKANLIK DİVANININ GENEL KURULA SUNUŞLARI
1. — Kocaeli Milletvekili Nihat Erim'in, Sa­
yın Cumhurbaşkanı ile birlikte yaptıkları Tunus
seyahatinden
edindiği intihalara, Tunus halkı­
nın Türkiye'ye
karşı gösterdiği büyük sevgi
ve kardeşliğe ve iki millet arasındaki tarihî
bağlara dair demeci.
BAŞKAN — Sayın Nihat Erim, Sayın Reisi­
cumhurumuzun Tunus gezileri hakkında Mec­
lisi haberdar etmek üzere gündem dışı bir
konuşma arzu etmişsiniz. Buyurun efendim
NİHAT ERİM (Kocaeli) — Değerli ar­
kadaşlarım, Sayın Cumhurbaşkanımızın isteği
ve Büyük Meclisin izni ile son Tunus gezisine
milletvekili olarak katıldım. Aralık ayının
1 inde başlayıp 6 smda sona eren bu görev
içinde, izleme ve görüşlerimi Yüce Heyetinize
sunmak istiyorum.
Tunus Hava alanına ayak bastığı andan, ay­
rılıncaya kadar Sayın Cumhurbaşkanımızın
şahıslarında Türkiye'ye karşı içten sevgi göste­
rileri yapıldı. Hava alanından 1 Haziran Köşkü­
ne kadar yüz binin üzerinde bir halk heyeti­
mizin geçtiği sokaklara yığılmıştı. Durmadan
tezahüratta bulunuldu. Yollarda yan yana asıl­
mış, binlerce Tunus ve Türk bayrakları asılı.
Bandrollerde ve afişlerle de Türk Milletine,
Atatürk'e ve Cumhurbaşkanımızın şahıslarına
çeşitli dostluk cümleleri göze çarpıyordu. Sa­
yın Habib Burgiba'ya sevgi ve bağlılık ifade
c-den sözlere ve yazılara da her yerde ras]anıyordu. Halkın Türk Milletine içten yakın­
lık duyduğu anlaşılıyordu. Bunun sebepleri
araştırıldığında şu noktalar üzerinde duru­
labilir. Tunus'la tarih boyunca süren ilişkile­
rimizde iz bırakmış bir acı hatıra söylenemez.
Tersine, 1574 tc, bu memleketin Osmanlı ege­
menlimi altına almışını kendilerinin Haçlı İs­
panyolların
saldırısından kurtuluşu olarak
kabul ederler ve bu şekilde anarlar. 1854 - 1855
Kırım savaşı için bize gönderdikleri 14 000 as­
keri iftiharla belirtirler. Atatürk'ün Millî Kur­
tuluş Savaşını ve zaferlerini esir İslâm Âlemi­
ne ümit, ışık ve gurur veren bir kahraman­
lık örneği olarak kutlamış olduklarını anlatır­
lar. Bizzat Sayın Burgiba sık sık bu anıları
tekrarlar ve Atatürk'ü över. Gerçekten, Ata­
türk'ün yaptığı devrimler Tunus'un büyük li­
derine rehber olmuştur. Müslüman ve Arapça
konuşan memleketler arasında Tunus bu alan­
da cesaret ve azimle en Önde yürümektedir.
Ekselans Burgiba'mn en önemli hamlesi, ka­
dına sosyal hayatta yer vermeye çalışmasıdır.
Şüphesiz, lâiklik alanında ve daha başka ko­
nularda Atatürk'ün başardıkları, Tunus bakı­
mından henüz ele alınmamış meselelerdir. Fa­
kat öteki müslüman memleketlerle karşılaştırıl­
dığında Sayın Burgiba'mn cesaret ve azmi ayrı
bir önemle göze çarpmaktadır. Tunus'ta Tür­
kiye'ye karşı duyulan yakınlığın bir kaynağı
da, 1574 ten 1881 e, yani Fransız himayesi al­
tına girinceye kadar - 300 yıl süren - birlikte ya­
şamanın sonucu olarak birçok Türk asıllı insan
bulunuşudur. Orada leventlerin, askerlerin, me­
murların torunları var, hâlâ az da olsa devam
eden Türk kızları ile evlenmelerin mahsulleri
vav. Bunlar da iki milleti birbirine yaklaştı­
ran unsurlardır.
— 391 —