DÜNYA GÜNDEMİNDE TÜRK DIŞ POLİTİKASI

(Özet)
DÜNYA GÜNDEMİNDE TÜRK DIŞ POLİTİKASI
Oturum başkanlığını Yrd. Doç. Dr. Bahar Hurmi’nin yaptığı ‘Dünya Gündeminde Türk Dış Politikası’
adlı konferansın konuşmacıları konu hakkındaki düşüncelerini sırasıyla şu şekilde dile getirdiler
Doç. Dr. Ali Engin Oba; Atılım Üniversitesi İşletme Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü
Öğretim Görevlisi: Soğuk Savaş sonrasında Türkiye hem jeostratejik açıdan hem petrol imkanlarının
getirdiği olanaklarla enerji açısından, enerjinin nakledilmesi açısından, stratejik boyutuna da daha
önemli bir eksi katan ve etrafındaki gelişmelerin özellikle coğrafi açıdan dünya stratejisine önem arz
eden Irak gibi bir durumun ortaya çıkmasıyla, İran’ın nükleer bir güç haline gelme çabalarıyla ve
Kafkasya’nın Rusya’yla beraber yeni bir ilgi ve Rusya onun karşıtındaki ülkelerin adeta bir çatışma
alanı haline gelmesiyle ve de dış politikasında yeni açılımlar arayarak Afrika gibi ve bunun ötesinde de
kendi görüntüsünü ve kendi konumunu daha iyi etkileyecek birtakım prestijli görevleri üstlenerek
özellikle bu yılbaşından itibaren güvenlik konseyi üyeliğimizle ve dış politikasının da yeni bir açılımla
dış yardımlara başlayarak böylelikle yakın zamana kadar görmediğimiz bir çerçeve içinde zenginleşen
bir Türkiye’nin hem bölgesinde hem de uluslararası ilişkilerde daha etkin olmaya başladığı bir dönemi
hep beraber izliyoruz.
Pınar Yıldırım; Atılım Üniversitesi İşletme Fakültesi Araştırma Görevlisi: Avrupa Birliği Avrupa
güvenliğinin Avrupa Devletler tarafından sağlanması düşüncesi çok yeni de bir düşünce değil, bunun
temeli Soğuk Savaş dönemine de dayanmakta, 1948 yılında İngiltere, Fransa, Belçika, Hollanda ve
Lüksemburg ve Sovyet tehdidine karşı bir araya gelmesiyle imzalanan Brüksel Antlaşması ilk kez
Avrupa güvenliğine odaklanan Batı Avrupa Birliği’nin BAB’ın temelini atmıştır. Bu antlaşmada ne
diyor? Taraflardan biri silahlı saldırıya uğrarsa diğer taraflar da ellerindeki tüm imkanlarla ona destekte
bulunacaklar. Ancak biliyorsunuz ki o dönemde Sovyet tehdidinin bu devletlerin kendi başına
göğüslemelerinin mümkün olmadığından Brüksel Antlaşması bir şekilde işlevsiz kalıyor ve bu ülkeler
NATO çatısı çerçevesinde güvenliklerinin sağlamaya çalışıyorlar.
Doç. Dr. Ulvi Keser; Atılım Üniversitesi İşletme Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim
Görevlisi: Kıbrıs tam anlamıyla bir cadı kazanı bu kazanın içerisinde global küresel güç olarak
Amerika Birleşik Devletleri de var; kıtasal bir stratejik güç olarak İngiltere, Fransa gibi emperyal güçler
de var. İsrail gibi Orta Doğu’da egemenlik kurma çabası içerisinde olan bir devlet de var. Ermeniler de
var, Yunanlılar da var, Rumlar da var, Yahudiler de var. Ama maalesef bugün itibariyle Kıbrıs
konusunda bu kazanın içerisinde kendisine bir rol veya fonksiyon üstlenemeyen tek bir ülke var
Türkiye. Biz özellikle son 7–8 yıl içerisinde Kıbrıs konusunu kazan denilen ne olduğu belirsiz boyun
eğmeye ve itaate bağlanmış bir garip dış politikanın içerisinde elimizden çıkarmışız, gözden çıkmış bir
adam.
Doç. Dr. İdris Bal; Atılım Üniversitesi İktisat Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim
Görevlisi: Osmanlı’dan Cumhuriyete geçişte Cumhuriyet dış politikasını veya Cumhuriyete genel
anlamda geçişte çok fazla reform yaşadık devrim yaşadık kültür devrimi yaşadık hayata dair aşağı
yukarı her şeyimiz değişti. Yani ölçü birimlerimizden hafta sonu tatillerimize kadar dış politika da
bundan nasibini aldı ve dış politika Osmanlı’nın yıkıldığı ana kadar tekrar bir güçleneyim tekrar ben
size gününüzü gösteririm. Yani hatta Mehter Marşı da vardı, alalım o eski yerleri gibi şeyler ifadeler
son dakika küresel güç olma iddiasındayken konjonktür o kadar sıkıştırdı ki aslında Osmanlı’dan sonra
ki yöneticiler Atatürk başta olmak üzere karar vericiler de çok meraklı değildi, küçük olmaya pasif
olmaya ama konjonktür o kadar sıkıştırmış ki I. Dünya Savaşı sonrası ilk revizyonist ülke daha
doğrusu kendine giydirilmeye çalışılan deli gömleğine isyan eden ülke Türkiye olmuştur Kurtuluş
Savaşıyla.
Duygu Dersan; Atılım Üniversitesi İktisat Fakültesi Araştırma Görevlisi: Şuanda baktığımız
zaman Türkiye İsrail ve Suriye arasında müzakere sürecinde arabuluculuk yapmakta Güney
Lübnan’da unifit gücü kapsamında askeri gücü olan ve en son yaşadığımız Hamas ve İsrail arasındaki
krizde belki de bir nevi Arapların vicdanı olma yönünde bir davranış stili sergileyen ülke olarak
karşımıza çıkıyor ve yine biraz medyatik bir konu olan bizde Başbakanımızın Davos krizindeki çıkışı
Arap sokaklarında bilhassa hakların nezdinde ciddi bir heyecan uyandırdı. Bu tabii siyasal olarak ne
kadar yansıdı bu tartışılır. Ama şuanda Türkiye’nin gerçekten Arap nüfuzları nezdinde son derece
olumlu itibarlı bir görünümü var bunu rahatlıkla söyleyebiliriz.