dosya: türkmeneli - Gökkubbe Dergisi

DOSYA: TÜRKMENELİ
Musul Vilayeti, Osmanlı Atlası
Yıl 1916 Birinci Cihan harbi
halen devam etmekte, emperyal
güçlerin hasta adamı hala direnmektedir. Sonu hızlandırmak isteyen iki dev İngiltere ve Fransa,
çıkarlarına uygun gizli bir paylaşım
planı hazırlanması için Fransız
Konsolos George Picot ve İngiliz
Diplomat Hugh Sykes’i görevlendirmişlerdir. Sömürge ülkelerinde
doğmuş, bölgeyi iyi bilen ve bu
çoğrafyaların Avrupalılar tarafından daha iyi yönetileceğini düşünen Sykes ve Picot Kuzey Afrika
ve Orta Doğu’yu Skyes-Picot adını
verdikleri bir anlaşma ile yeniden
dizayn etmişlerdir. Fakat bu dizayn
etnik, dinsel ve mezhepsel farklılıklar nedeniyle başarıya ulaşmamış,
bölge insanının günümüzde dahi,
daha fazla kan ve gözyaşı dökmesine neden olmuştur.
Skyes Picot anlaşması Osmanlı
Devleti’nin bütün güney vilayetini
20 | Gökkubbe | Sayı:3 | Yıl:1
etkilemiş olsa da iki vilayet bizim
için çok önemlidir. Suriye ve Irak
Türkmenleri’nin yoğunluklu olarak
yaşadığı, bugün Türkmeneli diye
adlandırdığımız coğrafyanın paylaşımı; Halep Vilayeti Fransa’nın
etki alanında, Musul Vilayeti ise
İngiltere’nin etki alanında olacak
şekilde yapılmıştır. Böylelikle iki
Türk yurdu, iki Osmalı vilayeti emperyal güçlerin planlarıyla koparılmaya çalışılmıştır.
“Zehir Zemberek Bir Mütareke
Mondros...”
200 yılı aşkın geri çekilmesini
durdurmak ve doğanın emrettiği
sonu ertelemek amacıyla girdiği
savaşı kaybeden Osmanlı Devleti ateşkes isteğinde bulundu. 30
Ekim 1918 tarihinde Limni adasının Mondros limanında demirli
Agamemnon Zırhlısında Osmanlı
Devleti adına Harbiye Nazırı Rauf
Bey(ORBAY) Büyük Britanya adına
Amiral Calthorpe tarafından Mondros Mütarekesi imzalanmıştır.
Bu anlaşma uyarınca İtilaf Devletleri kendi güvenliklerini tehdit
edecek herhangi bir durum ortaya çıkarsa, herhangi bir stratejik noktayı işgal etme hakkını
elde etmişlerdir. Ayrıca Osmanlı
Devleti’nin güney eyaletlerinin ve
Irak Türkmenleri’nin yoğun olarak
yaşadığı anlaşma imzalandığında
henüz işgal edilmemiş bölgedeki
kuvvetlerin İtilaf Devletleri’ne teslim olmaları 17. maddede düzenlenmiştir.
İtilaf Devletleri bu maddeler ışığında Suriye ve Irak Türkmenleri’nin
yoğunlukla yaşadığı ve mütareke
öncesinde işgal edilmemiş bölgeleri işgal etme fırsatı bularak emperyal amaçlarına ulaşma yolunda
büyük bir adım atmışlardır.
“Bir Halkın Kurtuluş Yemini:
Ahd-ı Millî Beyannamesi”