İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
EKONOMİ İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
1.1 Ekonomi ..............................................................................................................................
1
1.2 Gereksinme(ihtiyaç) ..........................................................................................................
1
1.3 Mal ve hizmet .....................................................................................................................
2
1.4 Fayda ...................................................................................................................................
3
1.5 Gelir .....................................................................................................................................
4
1.6 Tüketim ...............................................................................................................................
4
1.7 Üretim .................................................................................................................................
5
1.8 Üretim Faktörleri ...............................................................................................................
6
1.9 Ekonomik Birimler.............................................................................................................
7
1.10 Değer .................................................................................................................................
7
1.11 Servet .................................................................................................................................
8
1.12 Tasarruf- Yatırım..............................................................................................................
9
1.13 Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH), Gayri Safi Yurtiçi Hasıla(GSYİH),
Milli Gelir(MG) ................................................................................................................ 10
1.14 Ekonomik Sistemler ......................................................................................................... 11
1.15 Her Ekonominin Temel Ekonomik Sorunları............................................................... 12
İKİNCİ BÖLÜM
TURİZM İLE İLGİLİ TEMEL YAKLAŞIMLAR
2.1 TURİZM KAVRAMI.......................................................................................................... 15
2.2 TURİZMİN ÖZELLİKLERİ............................................................................................... 18
2.3 TURİSTİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ .......................................................................... 19
2.4 TURİZMİN ÇEŞİT VE ŞEKİLLERİ .................................................................................. 20
2.4.1 Amacı Açısından Turizm Çeşitleri ........................................................................ 21
2.4.2 Turizmin Şekilleri .................................................................................................... 26
2.4.2.1 Turistin Geldiği Yere Göre Turizm Şekilleri ............................................... 26
2.4.2.2 Katılanların Yaşlarına Göre Turizm Şekilleri ............................................. 26
x
2.4.2.3 Katılımcı Sayısına Göre Turizm Şekilleri ..................................................... 27
2.5 BİR SEKTÖR OLARAK TURİZM ..................................................................................... 27
2.6 TURİZM SEKTÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ ....................................................................... 28
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KÜRESELLEŞME VE TURİZM
3.1 Küreselleşme Kavramı ....................................................................................................... 33
3.2 Küreselleşme Sürecini Hızlandıran Faktörler ................................................................. 36
3.3 Küreselleşmenin Boyutları ................................................................................................ 37
3.3.1 Küreselleşmenin Ekonomik Boyutu ....................................................................... 37
3.3.2 Küreselleşmenin Siyasi Boyutu ............................................................................... 38
3.3.3 Küreselleşmenin Kültürel Boyutu .......................................................................... 40
3.3.4 Küreselleşmenin Teknolojik Boyutu ...................................................................... 41
3.4 Küreselleşme ve Uluslararası Turizm .............................................................................. 42
3.4.1 Sosyal Etkiler ............................................................................................................. 47
3.4.2 Ekonomik Etkiler ...................................................................................................... 48
3.4.3. Politik ve Yasal Etkiler ............................................................................................ 49
3.4.4 Uluslararası Turizmin Geleceğine Yönelik Değerlendirme ................................ 50
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TURİZM ARZI
4.1. Turizm Arzı ........................................................................................................................ 55
4.2. Turizm Arzının Özellikleri ............................................................................................... 56
4.3. Turizmde Arz Çizelgesi (Şedülü) ve Arz Eğrisi ........................................................... 58
4.4. Turizm Arzının Değişmesi ............................................................................................... 59
4.5. Turizm Arzının Öğeleri .................................................................................................... 61
4.6. Turistik Arz Fonksiyonu ................................................................................................... 63
4.7. Turizmde Arz Esnekliği .................................................................................................... 65
4.8. Turizm Arz Esnekliği Dönemleri .................................................................................... 67
4.9. Turizm Arz Esnekliğini Etkileyen Faktörler .................................................................. 70
xi
BEŞİNCİ BÖLÜM
TURİZM TALEBİ
5.1. Turizm Talebi .................................................................................................................... 73
5.2. Turizm Talebinin Özellikleri ........................................................................................... 75
5.3. Turizmde Talep Çizelgesi (Şedüks) ve Talep Eğrisi ..................................................... 77
5.4. Turizm Talebini Etkileyen Faktörler .............................................................................. 78
5.4.1. Ekonomik Faktörler ................................................................................................ 79
5.4.1.1. Milli Gelir ....................................................................................................... 79
5.4.1.2. Turistik Mal ve Hizmetlerin Fiyatı ............................................................. 79
5.4.1.3. Ulaştırma ........................................................................................................ 80
5.4.1.4. Ödemeler Dengesi ......................................................................................... 81
5.4.1.5. Turizm Sektörünün Durumu....................................................................... 81
5.4.1.6. Konjonktürel Durum .................................................................................... 81
5.4.2. Ekonomi Dışı Faktörler .......................................................................................... 82
5.4.3. Sosyal Faktörler ....................................................................................................... 82
5.4.4. Politik Faktörler ....................................................................................................... 83
5.4.5. Psikolojik Faktörler ................................................................................................. 84
5.5. Turistik Talep Fonksiyonu ............................................................................................... 84
5.6. Turistik Talep Kayması .................................................................................................... 85
5.7. Turizmde Talep Esnekliği ................................................................................................ 87
5.7.1. Turizmde Talebin Fiyat Esnekliği ......................................................................... 87
5.7.2. Turizmde Talebin Gelir Esnekliği ......................................................................... 89
5.7.3. Turizm Talebin Fiyat Esnekliğini Etkileyen Faktörler ....................................... 91
ALTINCI BÖLÜM
TURİZM PİYASASI
6.1. Piyasa Kavramı ................................................................................................................. 93
6.2. Turizm Piyasası ................................................................................................................. 94
6.3. Turizm Sektöründe Fiyat Oluşumu................................................................................ 96
6.4. Turizm Sektöründe Denge Fiyatının Oluşumu ............................................................ 97
6.4.1.Turizm Sektöründe Sezon İçi Kısa Dönem Denge Fiyatı .................................... 98
6.4.2.Turizm Sektöründe Sezon Dışı Kısa Dönem Denge Fiyatı ................................. 99
6.4.3.Turizm Sektöründe Uzun Dönem Denge Fiyatı .................................................. 100
6.5. Turizm Sektöründe Denge Fiyatının Değişimi ............................................................. 101
xii
YEDİNCİ BÖLÜM
TURİZM SEKTÖRÜNDE PİYASA TİPLERİ VE FİRMA DENGESİ
7.1. Tam Rekabet Piyasası ........................................................................................................ 108
7.2. Tam Rekabet Piyasasında Firma Dengesi ...................................................................... 107
7.2.1. Kısa Dönemde Marjinal Maliyet ve Marjinal Gelire Göre Firma Dengesi ....... 110
7.2.2. Uzun Dönemde Marjinal Maliyet ve Marjinal Gelire Göre Firma Dengesi ..... 113
7.3. Monopol (Tekel) Piyasa .................................................................................................... 114
7.3.1. Monopol Bir Firmanın Toplam Hasılat ve Toplam Maliyete Göre
Denge Kararı ............................................................................................................ 116
7.3.2. Monopol Bir Firmanın Marjinal Maliyet ve Marjinal Gelire Göre
Denge Kararı ............................................................................................................ 117
7.4. Turizm Sektöründe Monopolcü Rekabet Şartları Altında Firma Dengesi ................. 118
7.4.1. Turizm Sektöründe Monopolcü Rekabet Şartları Altında Kısa Dönem
Firma Dengesi ......................................................................................................... 120
7.4.2. Turizm Sektöründe Monopolcü Rekabet Şartları Altında Uzun Dönem
Firma Dengesi ......................................................................................................... 121
7.5. Turizm Sektöründe Oligopol Şartları Altında Firma Dengesi ..................................... 123
7.5.1. Turizm Sektöründe Lider Firmalar ve Fiyat ........................................................ 124
7.5.2. Dirsekli Talep Eğrisi ................................................................................................ 125
SEKİZİNCİ BÖLÜM
BÖLGESEL KALKINMADA TURİZMİN YERİ VE ÖNEMİ
8.1. Bölgesel Kalkınma ve Azgelişmişlik Sorunu .................................................................129
8.2. Bölgesel Kalkınmada Turizmin Yeri ve Önemi ............................................................. 133
8.3. Turizmin Bölgesel Kalkınmada Öneminin Artırılmasına Yönelik Öneriler .............. 137
xiii
DOKUZUNCU BÖLÜM
TURİZMİN MONETER (PARASAL) KARAKTERLİ EKONOMİK ETKİLERİ
9.1. Turizmin Dış Ödemeler Dengesine Etkisi ..................................................................... 141
9.1.1. Turizmin Döviz Arzına Etkisi ............................................................................... 144
9.1.2. Turizmin Döviz Talebine Etkisi ............................................................................ 146
9.2. Turizmin Milli Gelire Etkisi ............................................................................................. 147
9.3. Turizmin İç Fiyatlara Etkisi ............................................................................................. 152
9.4. Turizmin Yatırımlara Etkisi ............................................................................................. 152
9.5. Turizmin Devlet Gelir ve Harcamalarına Etkisi ........................................................... 154
ONUNCU BÖLÜM
TURİZMİN REEL EKONOMİK ETKİLERİ
10.1. Turizmin İstihdam Etkisi ............................................................................................... 157
10.2. Turizmin Sektörler Üzerine Etkisi ................................................................................ 161
10.2.1. Turizmin Tarım Sektörüne Etkisi........................................................................ 162
10.2.1.1. Turizmin Tarım Sektöründeki Olumlu Etkileri ...................................... 164
10.2.1.2. Turizmin Tarım Sektörü Üzerinde Olumsuz Etkileri ............................. 166
10.3. Turizmin Hizmet Sektörüne Etkisi ............................................................................... 167
10.4. Turizmin Sanayi Sektörüne Etkisi ................................................................................ 168
10.5.Turizmin Ulaştırma Sektörüne Etkisi............................................................................ 169
10.6. Turizmin Altyapıya Etkisi ............................................................................................. 170
ONBİRİNCİ BÖLÜM
TURİZMİN OLUMSUZ ETKİLERİ
11.1. Fırsat Maliyeti.................................................................................................................. 173
11.2. Enflasyonist Baskı ........................................................................................................... 174
11.2.1. Turizmin Enflasyonun Üzerindeki Etkisi .......................................................... 174
11.2.2. Enflasyonun Turizm Sektörü Üzerindeki Etkisi ............................................... 176
11.3. Turizme Aşırı Bağımlılık................................................................................................ 178
11.4. Dış Alım Eğilimindeki Artış .......................................................................................... 178
11.5.Turizmin Mevsimsellik Etkisi ........................................................................................ 179
11.6. Dışsal Maliyetler ............................................................................................................. 180
xiv
ONİKİNCİ BÖLÜM
TÜRK TURİZMİNDE YABANCI SERMAYE VE YABANCI SERMAYE
ORTAMI
12.1. Yabancı Sermaye ve Kapsamı ........................................................................................ 182
12.2. Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Nedenleri .............................................. 183
12.3. Yabancı Sermayenin Türk Turizmindeki Önemi ........................................................ 185
12.4. Turizm Sektöründe Yabancı Sermaye Zorunluluğunu Gerektiren Nedenler ......... 186
12.5. Yabancı Sermayenin Geliş Şekli ve Alt Sektörlere Göre Dağılımı............................. 187
12.6. Türk Turizminde Yabancı Sermaye Ortamı .................................................................188
12.7. Yabancı Sermayenin Türk Turizmine Beraberinde Getirdiği Avantajlar ................. 190
12.8. Yabancı Sermayenin Türk Turizmine Beraberinde Getirdiği Dezavantajlar ........... 192
KAYNAKÇA ............................................................................................................................. 197