02 Sarġ Saltuk (105-124) - Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli

Sar› Saltuk ile ‹lgili Yeni Belgeler
SARI SALTUK ‹LE ‹LG‹L‹ YEN‹ BELGELER
Alemdar YALÇIN*
Hac› YILMAZ**
ÖZET
Bu yaz›m›zda bir flecere, bir de icazetname yay›nl›yoruz. ‹cazetname ne yaz›k ki bafl k›sm›ndan
sonra eksiktir. Ön taraf›nda ise çok az bilgi bulunmaktad›r. Buradaki bilgilerden, icazetnamenin
Tahirüddin o¤lu Mahmud’a verildi¤ini anl›yoruz. Ancak ne zaman ve nerede verildi¤i hakk›nda bir bilgiye bu flekliyle ulaflamad›k.
‹kinci belge 1435 tarihli fleceredir. Bu flecere yaklafl›k 6 metre uzunlu¤unda tek parça bir belgedir.
Belge, Arapça olup nesih yaz›yla yaz›lm›flt›r. Belgenin en büyük özelli¤i, benzer belgelerde göremedi¤imiz, verilirken genifl kat›l›ml› bir törenle verilmifl olmas›d›r. fiecere, Abdülaziz o¤lu Abbas’a verilmifltir.
Anahtar Kelimeler: Sar› Saltuk, fiecere, ‹cazetname, Hz. Muhammed.
ABSTRACT
We publish a pedigree and a certificate in this piece of writing. The certificate is unfortunately
incomplete after the first part. There is not much information in the first part. From this information it
is understood that this certificate was given to Mahmud the son of Tahirüddin. However, we have not
been able t find much information about when and where it was given.
The second document is the pedigree dated 1435. This pedigree is a single piece which is six
meters in length. It is in Arabic language and written with nesih script calligraphy. The most important
feature of this document is something that we never see in others: These types of documents are given
at ceremonies with wide public participation. This pedigree was given to Abbas the son of Abdülaziz.
Key Words: Sar› Saltuk, Pedigree, Certificate, the Prophet Muhammed.
Girifl
Anadolu eren ve evliyalar› içinde en çok söz edilenlerden biri de hiç kuflkusuz
Sar› Saltuk’tur. Hakk›nda çok fley anlat›lmas›na, Anadolu ve Balkanlar’da bir çok
yerde makam mezarlar› bulunmas›na karfl›l›k hakk›nda çok az fley bilinmektedir.
Kendisinden herhangi bir eser kalmam›fl olmas› da bilinmezlikleri daha da
art›rmaktad›r. Sar› Saltuk üzerine yap›lan bir çok çal›flma onun tarihsel yaflam›n›
ortaya ç›karmakta yeterli olamam›flt›r. Bu çal›flmalar içinde daha önce yap›lanlar›n
tamam›n› toplayarak ve birbiri ile karfl›laflt›rarak yeni bir çal›flma yapan Ahmet
Yaflar Ocak’›n çal›flmas›n›n hiç kuflkusuz çok önemli bir yeri vard›r. Araflt›rmac›
yaz›l› kaynaklar›n hemen hemen bilinenlerin tamam›na baflvurarak çal›flmas›n›
yapm›fl ve onun tarihsel ve menk›bevî yaflam› üzerine bilgilerle bir aç›kl›k
getirmeye çal›flm›flt›r.
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
105
Alemdar Yalç›n - Hac› Y›lmaz
Bizim yapt›¤›m›z bu çal›flma daha çok sözlü gelenekte var olan bilgilerin izlenmesi sonucunda ortaya ç›km›flt›r. Bir çok yerde oldu¤u gibi Sar› Saltuk’a ait Tunceli
ilimizin Hozak ilçesinde bir makam mezar› bulunmaktad›r. Bu makam
mezarlar›n›n bir çok sosyal gereklilikten kaynakland›¤›n›, özellikle yayla zaman›
besicilikle u¤raflan oymak ve boylar›n toplanma ve da¤›lma yerleri oldu¤unu daha
önceki yaz›m›zda belirtmifltik. Böylece binlerce koyunla yaylalara ç›kan ayn›
oca¤a ve boya ba¤l› insanlar›n her y›l nerede toplanacaklar›n› kolayl›kla belirleyebilmekte ve toplant›lar›n› buralarda yapabilmektedirler. Bu yüzden Yunus Emre de
dahil olmak üzere bir çok Anadolu ereninin birden fazla makam mezar› bulunmaktad›r.
Sar› Saltuk’un mezar›n›n bulundu¤u Tunceli Hozat ilçesinde bir çok Alevî
oca¤›n›n ileri gelenleri bulunmaktad›r. Bunlar›n tamam› kendilerinin Horasan
üzerinden Anadolu’ya geldiklerini söylemekte ve el ele el hakka birbirlerine ba¤l›
bulunmaktad›rlar. Bunlar Kureyflan, Baba Mansur, Dervifl Cemal, Sar› Saltuk,
Seyyid Nizam ve di¤erleridir.
Asl›nda Tunceli ve yöresinin flimdiye kadar ihmal edilmifl ve gözden uzak
kalm›fl, bu nedenle tam olarak bilinmeyen baz› özelliklerini biz bu ocaklar›n
yap›s›, gelenekleri ve birbirleriyle iliflkisi aç›s›ndan daha rahat de¤erlendirebiliyoruz. Ancak bu, girifl yaz›s›n›n konusu de¤ildir. Burada Sar› Saltuk Oca¤› gibi kendisini Horasan’dan Anadolu’ya gelmifl olarak kabul eden bütün Tunceli yöresi
ocak ve oymaklar›n›n, yörenin tarihsel yap›s›n› a盤a ç›karmas› bak›m›ndan büyük
önem tafl›d›klar›n› bilmemiz gerekir.
Bu ocaklar içinde Sar› Saltuk Oca¤›’n›n ayr› ve önemli bir yeri bulunmakta ve
oca¤›n son temsilcisi bütün Anadolu’da Alevî ocaklar› içinde gelene¤i en özgün
ve de¤ifltirmeden sürdürenler aras›nda bulunmaktad›r. fiu anda halen Hozat’ta
yaflayan Yurt Dede, binlerce özgün nefes bilmekte ve bunu cemlerde kullanmaktad›r. Hozat’ta yöredeki bütün Alevî dedeleri ve Anadolu’nun baz› yörelerinin
dedelerinin kat›l›m›yla düzenlenen bir cem s›ras›nda Sar› Saltuk Oca¤›’n›n
Ankara’daki temsilcileriyle birlikte Hozat’a gittik: Sabah Gazetesi Yaz› ‹flleri
Müdürü de¤erli gazeteci Say›n Balçiçek Pamir, Gazi Üniversitesi Araflt›rma
Merkezimizin ekibi ve Sar› Saltuk Oca¤› temsilcileri.
Sar› Saltuk Oca¤›’n›n son temsilcilerinden olan Hasan Salt›k, Veli Salt›k ve
arkadafllar› Sar› Saltuk Oca¤›’n›n köylerinde araflt›rma yapmaya gittiler ve
dergimizde yay›mlanan iki belgeyi Hozat’›n Karacalar köyünden buldular. Bunun
yan›nda Sar› Saltuk’a ait oldu¤una inan›lan baz› eflyalar› da elde ettiler. Anlafl›lan
106
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
Sar› Saltuk ile ‹lgili Yeni Belgeler
o ki, oca¤›n Anadolu’nun bir çok yöresine yay›lm›fl olan temsilcilerinde daha bir
çok belge ç›kacakt›r. Bu belgeleri Anakara’da kuracaklar› Sar› Saltuk Kültür
Derne¤i’nde sergilemeyi düflünmektedirler.
Elimizde bulunan iki belge büyük bir önem tafl›maktad›r. Bunlardan ilki ka¤›t,
ka¤›d›n düzenlenifli ve yaz›l›fl biçimi bak›m›ndan son derece özgün bir belgedir ve
1436 y›l›nda düzenlendi¤ine dair kay›t bulunmaktad›r. Ne yaz›k ki belge tam
ortadan ayr›ld›¤› ve as›l önemli olan son k›sm› elimize geçmedi¤i için
de¤erlendirilememektedir. Ancak Seyyid Mahmud bin Seyyid Tahüriddin’e verilmifltir.
‹kinci belge ise daha iyi korunmufl ve miladî 1447 tarihine denk gelen bir
flecere olup düzenlenifli itibariyle özgün ve flimdiye kadar haz›rlanan belgeler
içinde ayr› ve de¤iflik bir yere sahiptir. Belgede gördü¤ümüz özelliklerden birisi,
bir çok yörenin kad›s› taraf›ndan imzalanm›fl olmas›d›r. Yine belgeden
anlafl›ld›¤›na göre belge 1447 tarihinde yenilenmifltir. Bilindi¤i gibi seyyidlik
flecerelerinin yenilenmesi için iki temel gerekçe bulunmaktad›r. Bunlardan birincisi ailenin zaman içinde genifllemesi ve soyun üç göbekten fazla genifllemesidir.
Bu yüzden her üç göbek veya daha yukar›s› için Necef, Kerbelâ, Hac› Bektafl,
Erdebil veya ‹stanbul’da bulunan nakibü’l-eflrafl›k kurumlar› taraf›ndan yenilenmekte ve buralarda bulunan kay›t defterlerine ifllenmektedir. Ayn› zamanda belgenin tahrip olmas› veya y›rt›lmas› halinde yenileme ifllemi yap›lmaktad›r. Bu belgenin bir yenileme sonras› verildi¤i görülmekte ve Diyarbak›r, Musul, Mardin,
Sincar ve fiam yöresinin kad›lar› ile yörenin di¤er kutsal dergâhlar›n›n temsilcileri
taraf›ndan imzalanm›flt›r.
Belgenin Sar› Saltuk oca¤› ile ilgisi konusunda bir kesin bilgi bu belgelerden
ç›kmamaktad›r. Ancak sözlü gelenekten gelen bilgiler, Saltuko¤ullar› devletinin
ona ba¤l› ocak, boy ve oymaklar›n›n da¤›l›fl› ile belgenin düzenlendi¤i Diyarbak›rMardin ekseni aras›nda tarihsel ilgi, Sar› Saltuk’un yörenin önemli erenleri
aras›nda yer alan Güvenç Abdal’la musahip kardefl olmas› tarihçilerin dikkate
alarak daha derin ve daha titiz bir araflt›rma yapmalar›n› gerekli k›lmaktad›r.
Çünkü Güvenç Abdal, Gümüflhane Kürtün’de yatmaktad›r. Horasan üzerinden
Anadolu’ya gelen boylar ve oymaklar›n gelifl ve Anadolu’ya yay›l›fl yerleri
Erzincan-Tunceli üzerindendir. Güvenç Abdal, Do¤u Karadeniz Çepnilerinin ba¤l›
bulundu¤u bir Anadolu erenidir. Güvenç Abdal, sözlü gelene¤ine göre Sar› Saltuk
Tunceli’den ç›karak Gümüflhane’ye gelmifl, Güvenç Abdal’la görüfltükten sonra
yan›ndakilerle Karadeniz üzerinden karfl›ya yani Ukrayna ve Dobruca yöresine
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
107
Alemdar Yalç›n - Hac› Y›lmaz
geçmifltir. Burada Anadolu kökenli Ortadoks Urumlar›n bulunmas›, ana dillerinin
Türkçe olmas› ve aralar›nda yaflayan kültür unsurlar›n›n tamam›n›n Anadolu
kökenli olmas› son derece ilginç ve üzerinde titizlikle durulmas› gereken bir
konudur.
Elbette burada daha derin ve titiz bir araflt›rman›n yap›lmas› gerekmektedir. Ne
var ki Saltuko¤ullar› Devleti’nin Erzincan yöresinde kurulmas› ve Diyarbak›rMardin eksenine kadar inen bir çevrede etkili olmas›, Sar› Saltuk söylencesinin ve
belgelerinin burada bulunmas› çok önemlidir.
BELGE 1
‹cazetname
Ve innehû fî emri’l-kitâb
Ledeyna’l-aliyyi ….
Rabbenâ tekabbe’l-minnâ inneke ente’s-semîü’l-alîm
Kanellahü rahîmün ve ¤alebe’l-hüdâ
Men zara’l-Hüseyin bi-akkihi ârifen
Kane kemen zârallahu fi arflihi
Elhamdülillahillezî ceale müflahidü’l-eimmetil müflahide’l-eimmeti’n-nücebâ
k›bleten lil arifîn ve sayyara merâk›de evliyâ ka’beten li’t-tâifîn ve fadluhum ale’levvelîn ve ahirîn ve evcebe muhabbetehum alel halay›k› ecmein vassalatü vesselamü ala seyyidil mürselin ve flefiül müznibin ve resulu rabbil alemin ellezi bela¤ar
risalete ve deâ ve eddâ’l-emamete ve hüda esfa’esfiyâ Muhammedül Mustafa ve
ala leyte beni ¤alib ve’l-hezberüs salib flafiül âbâidü vel ekâribü el imamât emiral
müminin Ali ibni Ebi Talib ve ala bahri’l-fedayil vel ulum vel mersum bi emrillahil
mersumul imamul mesmum ve alel menhecil melih ve’l lisanil fasih el imam el
Hüseyin bin Ali ez Zebihi ve alel kaimi bi hududillahi rabbil ibadid daim bi emri’llahi zahri’l-yevmi’s-senad el imam Ali bin el Hüseyin Zeynel ‹bad ve Aliyyül
hakkül bahir ve’l-misbah el imam Muhammed el Bak›r ve alel-lisani’n-nat›k ve’laslel bas›k el imam Cafer es Sad›k ve alel hayril-âlem ve’n-nurul hakim el imam
Musa el Kaz›m ve ales seyfil meflda vel urvetül vüska el imam Ali ibni Musa er R›za
ve Ali Hadi er reflflad el melahim es sedad el imam Muhammed el Cevad ve Ali el
alem el mekin ve hablul metin el imam Ali el Hadiyül emin ve ala s›ratus seva ven
nurul meda el imam Hasan el Askeri ala nuril iman ve mazharil edyan el imam
Muhammed bin Hasan el Mehdi sahibüz zaman aleyhim salavatir rahman.
Emma ba’d ber damairil münire erbabül bab ruflenest ger mülazemet atebe
aleyh evliya ve südde-i seniyye-i esfiya mümir devlet-i dareyn ve menzilet menzi108
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
Sar› Saltuk ile ‹lgili Yeni Belgeler
leyn est benaber hüsn-i ihlas ve pak-› i’tikad Seyyid Mahmud b. seyyid Tahirüddindame tevfikuhu- ve cealet tevfika refikahu ez ser gerdi kadem ve zi dide naleyn-i
hod ra berf-i takbil-i turab a’tab-› âliyât med yek mutaf ⁄arviye ve Hayire ve
Kaz›miyye ve Cevadiyye ve ser mera ve Abbas Ali ve mescid-i Kufe ve Necef
emirül müminin Ali müflrifiyha elf salavat ve elf sena müfahhar ve serefraz kerdanid ve flerayid-i ziyarat-› münevverat bivech-i neca ev radu ez bera-y› sebat ömr
ü devlet-i padiflah-› âlempenah Allahümme ve âle min vâlâhu ve reâdî min âdâhu
iltimas-› fatiha fatiha nemud bi ihlas-› handend ve dua-y› müminin ve müminat ve
müslimin ve müslimat goft karin-i icabet bad ba’de ez edâ-y› ziyarat iltimas-›
sefariyi nemud iyn kelime çend mestur flod ta der hin muracaat bevatan-› hod
flahid …bud çün benazar-› kimya ibra mirar ve vüzerai zevil iktidar ve sadat-› ›zam
ve meflayihi kiram ve kudat-› ‹slam medde z›ll›hum fil eyyam ila yevmil k›yam
müflrif flod (sonu eksiktir)…
Yanda ve neslihi seyyid nebi b. Abdullah ve neslihi kar›ndafl› seyyid Hüseyin
ve evlad› evlad› seyyid kulu ve biraderi seyyid Muhammed rahmetullahi aleyh.
Türkiye Türkçesine Çevirisi
fiüphesiz o, yüce kitab›n emridir.
Elimizde büyük (eksik)vard›r
Allah›m bizden yapt›¤›m›z hay›rlar› kabul et, flüphesiz sen ifliten ve görensin.
Allah ba¤›fllayand›r, hidayet verendir.
Kim gereklerini yerine getirerek Hüseyin’i ziyaret ederse, Allah’› arfl› âlâda
ziyaret etmifl gibidir.
Seçkin imamlar›n Allah’a yak›nl›klar›ndan elde ettiklerini, arifler için uymalar›
gereken bir yol olarak tâyin eden ve evliyalar›n mezarlar›n› gelip ziyaret edenler
için Ka’be gibi kutsal k›lan Allah’a flükürler olsun. Çünkü bu kimseler, gelmifl ve
gelecek olanlar›n en üstünleridir ve onlar› sevmek herkes için bir görev, bir borçtur.
Selâm ve duan›n en güzeli, peygamberlerin efendisi, günahkârlar›n flefaatçisi
ve âlemlerin rabbinin peygamberi, saflar›n ve temizlerin temizi Muhammed
Mustafa’ya, yak›nlar›na ve uzaklar›na flefaatçi olan müminlerin emiri Ebu Talib
o¤lu Ali’ye, fazilet ve ilmin kayna¤› imam Hüseyn’e, Allah’›n s›n›rlar›n›
çi¤nemeyen ‹mam Zeynelabidin’e, gerçe¤in savunucusu ve ›fl›¤› ‹mam
Muhammed Bak›r’a, hakikatin sözcüsü ‹mam Cafer Sad›k’a, âlemin nuru ve ›fl›¤›
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
109
Alemdar Yalç›n - Hac› Y›lmaz
‹mam Musa Kâz›m’a, sa¤lam dayanak ve Allah’›n keskin k›l›c› Musa o¤lu Ali er
R›za’ya, do¤rular›n yard›mc›s› ‹mam Muhammed el Cevad’a, inananlar›n en
hay›rl›s› ve büyük ‹mam Ali el Hadi’ye, parlak nur ve istikamet sahibi Hasan el
Askerî’ye, iman›n nurlu temsilcisi ‹mam Hasan o¤lu Muhammed el-Mehdi
sahibüz zamana olsun.
Evliyay› kiram›n yüce mezarlar›n› usulüne uygun ve erkân üzere ziyaret edip
onlara niyaz eden Seyyid Tahirüddin o¤lu Mahmud -Allah ömrünü uzun etsin ve
maneviyat›n› artt›rs›n- birçok ulema ve meflayihin mezar›n› ziyaretinden sonra
Kufe ve Necef’teki büyük mescitlere var›p yüz sürüp daha sonra da Hazreti Ali
Efendimizin mezar›n›, flartlar›n› yerine getirmek suretiyle ziyaret etmifl olup
buralarda gerek padiflah efendimize ve gerekse müminlere duada bulunmufltur.
Bunlar› yapt›ktan sonra sa¤ salim vatan›na dönmüfltür. Dönünce kendisini gerek
devlet ve gerekse ulemadan birçok kifli ziyaret etmifltir (bundan sonraki bölüm
eksiktir)…
BELGE 2
fiecere
(Baflta üç adet hilye var)
hüvel fettah
hüver Rezzak
nasrun minallahi ve fethun garib ve beflfliril mü’minin ya Muhammed
Bismillahirrahmanirrahim ve bihi nesteînü
kul la es’elüküm aleyhi ecran illel meveddeti fil kurba
inna fetahna leke fethan mübina liya¤fira lekellâhü ma tekaddeme min zenbike
ve mâ teahhara ve yütimme ni’metehu aleyke ve yehdiyeke s›ratan müstekima ve
yensurakallahu nasran aziza.
Bismillahirrahmanirrahim
Elhamdülillahillezi halaka minel mâi befleran fecealehu neseben ve s›hran ve
rafaa badal enami ala ba’d›n fesayyarahu efhame kadren ve a’zeme ecran ve
ecelle nebiyyihi Muhammed el Muhtar min flerîfin neseb fil mecdis sarahi ve
›stafahu lil eflyâi bi münifil haseb min surretil batah ve ittalaa flemsu kamerihi fi
ufk›l ‘ulemâi sat›ân efl fluâu ve vasala hasebuhu ve nesebuhu yevmel k›yâme ba’de
minel ink›ta’ ve hüve ekremul berriye nefsen ve âlen ve efdaluha hâlen ve malen
ve etemmel âlemu cemâle ve ekmelü tafsilan ve icmâlen fe sallallahu aleyhi
salâten tücazi sabiku fahrihi ve tübari yabisük›? Kadrahu ve ala âlihil müteferriîne
110
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
Sar› Saltuk ile ‹lgili Yeni Belgeler
kun devhate bi nübüvvetihil mustafine ila zerratifl flerefi biminheti binübüvveti ve
ala eshabihil mu’terifin yenflirul kabulü min meflrebil inayetil mukarrefine bi
befleril kabulü min mühibbir riayeti ma adhake mudfius sihabi tefuzur ravd› ve
ettas›la cellel ¤urrete vel kitâbi hatta yerudde aleyhil havdu emma ba’d feinne
ilmun neseb ilmun azimul miktar sat›ul envâr eflaral kitabul ilahi ve cealnakum
fluûben ve kabaile liteârafû ila tefehhümi ve hassen nebiyyül ümmi teallemû ensabekum tas›lû erhamekum ala teallumihi la siyyema neseberresuli aleyhisselam
livücubi teveccühihim bil iclali vel a’zami kema vadaa fihil burhani ve delle aleyhil hadis vel kur’an ve keyfe la ve hum hayretullahi subhanehu ve te‘âla elleti
ihtâraha ve rafea fil bilâd vel ibâd menâraha ve lem tezel ensabehüm elleti ileyha ya¤zune ala tedavile el eyyam madbutatun ve ehsabehüm elleti biha yetemeyyezune ala tedavilül a’vami anil haleli mahfuzatun ve hazihi anil ayyari
mütekasiratün kad kame bi tashihi ittisalatihim fi külli zamanin allamune minel
eimmeti ve nahada bitenkihi hâlâtihim fi külli âvânin fehhamune minel eimmeti
haza ve kad vereden nassu minel azizil mennan fi muhkemil ku’ran ala lisani
seyyidi beni Adnan bi en yec’al meveddetuhum ecri’r risaleti ve sevabil vilayeti
fekale ve hüve esdakul kailîn fi muhkemi zikril mübeyyin gul la es’elukum aleyhi
ecran illel meveddeti fil gurba ve gale subhanehu ve teala innema yüridullahi
liyüzhibe ankumur ricse ehlil beyti ve yudahhirukum tadhira. Ve gale teala rahmetullahi ve berekatuhu aleykum ehlil beyti innehu hamidun mecid. Ve gale
eydan (sat›r aras›: tekaddese zikruhu) azze ve celle innellahe ›stafa Adem ve
Nuhan ve âl-i ‹brâhîm ve Âl-i ‹mran alel âlemîn ve verede anin nebiyyi sallallahu
‘aleyhi ve sellem ennehu gale: innellahe tebareke ve te‘âla ›stafa min nebiyyi
‹smâil beni kinane ve ›stafa min beni kinane Kureyflan vestafa min kureyfl Benî
Hâflim ve verede anhu sallallahu aleyhi ve sellem ve âlihil hassü ala ikramihim ve
rifdihim ve eabesehum bil mali vel cahi ve a’zamehum mamilen el esmâi ve zâa
ve flâa fil aktar iven nevahi vel bakai femin zalik gavluhu sallallahu aleyhi ve sellem: inni flafiun yevmel k›yameti lierbeati esnafin ve lev cae zaliker racülü bizünubi ehlid dünya racülün nasara zürriyetî ve racülün bezele malehu lizürriyyetî ›ndel
mudiyga ve racülün ehabbü zürriyetî bil lisani ve racülün ehabbe züriyyetî bil
kalbi ve racülün seâ fi havaci zürriyetî iza turidu ev fluridu. Ve ruviye anil imamis
sad›k Cafer bin Muhammed el Bak›r bin Zeynel‘âbidin el imâm el Hüseyin efl
flehîd bin el imâmül hümâm münkisül esnâm anil beytil haram emirul müminîn Ali
ibni Ebi Talib aleyhi efdâlüs salavat ves selâm ennehu gale: “kane yevmel k›yameti
yünadî münadin eyyühel halay›k ens›tû fe inne Muhammed yukellimukum fe
tens›tul halay›k fe yekumun nebiyyü sallallahü aleyhi ve sellem fe yekulu ya
ma’flerel halay›k men kanet lehu ›ndî yedun ev minnetun ev marufun felyekum
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
111
Alemdar Yalç›n - Hac› Y›lmaz
hatta ukafihi fe yekulune bi âbâina ve ummehatina ve eyyü yedin ve eyyü minnetin ve eyyü ma’rufin lenayilel minneti vel yedi vel marufu lillahi ve resulihi ve
ala cemiil halay›k fe yekulu bela ev ahadun min zürriyetî ev berheme ev kesahüm
min ara ev flebein licayiihim fel yekum hatta ukafihi fe yekumu ünasin gad fealû
zalik fe ye’tin nidaü min indillahi ya Muhammed ya habibi kad cealtü mukafatihim ileyke feskinhüm fil vesiyleti haysü la yuhcibune an Muhammed ve ehli beytihi salavatullahi aleyhim ila ¤ayri zalik minen nususul kuraniyyeti vel ahadisin
nebeviyyeti salavatullahi ala sahibiha ve ala alihi haza vel müvcibü li takdimi hazihil mukaddimat ve satara hazihil kelimatin neyyirat hüve enne min cümletin
nebeviyyeti vel harmusetil haflimiyyeti vel eykedil aleviyyetil murtezeviyyeti
salavatullahi aleyhimas sadetil ›zam vefl flurefa el kiram min sülaletis sadetil kiram
vefl flurefail fukahail a’lam ve hüm cenabüs seyyidül hasibün nesib Abbas bin es
seyyid el hasib en nesib abdul aziz bin es seyyid el hasib en nesib Muhammed bin
es seyyidül hasibün nesib Osman bin Ebu Bekr bin es seyyidül hasibün nesib
Ahmed bin es seyyidül hasibün nesib Hüseyin bin es seyyidül hasibün nesib ‘Ali
bin es seyyidül hasibün nesib Hasan bin es seyyidül hasibün nesib Muhammed bin
es seyyidül hasibün nesib Berhev evlad› seyyid es seyyidül hasibün nesib Ali bin
es seyyidül hasibün nesib Burhaneddin bin es seyyidül hasibün nesib Yunus ‘aleyhirrahme el Harkavi min tevabii medineti Musul el mahruse bin es seyyidül hasibün nesib Zeynel‘âbidin bin es seyyidül hasibün nesib Abbas bin es seyyidül hasibün nesib Muhammed bin es seyyidül hasibün nesib Hüseyin bin es seyyidül hasibün nesib es seyyidül hasibün nesib Iyd bin es seyyidül hasibün nesib Receb bin
es seyyidül hasibün nesib Muhammed bin es seyyidül hasibün nesib Yûsuf bin es
seyyidül hasibün nesib Muhammed bin es seyyidül hasibün nesib Zeynel‘âbidin
bin es seyyidül hasibün nesib ‘Ali bin es seyyidül hasibün nesib Muhammed bin
es seyyidül hasibün nesib Dâvûd bin es seyyidül hasibün nesib
Zeynelabidin bin es seyyidül hasibün nesib Ahmed bin es seyyidül hasibün nesib
‘Ali bin es seyyidül hasibün nesib Ebi Muhammed el Kas›m bin en nakibut tahir
Ebi Cafer Muhammed el Edra’ nakibul Kufe bin es seyyidül hasibün nesib emirül
Kufe ve nakibuha Celaleddin Ubeydullah bin es seyyidül hasibün nesib bin el
Hüseyin bin (sat›r aras› el Harkavi ve urfil Beyt) bin es seyyidül hasibün nesib el
Hatibbullebib Kemaleddin bin Cafer bin el Basit el Münteceb el Hasan el Müflflini
bin el Mubsitüt tahir el imam ez zeki el Huseyn bin ‘Ali ‘aleyhisselam bin el imâm
el murteza vel vasiyyil mücteba ‘Ali bin ‘Abdü Münaf el Mükenna bin Ebi Tâlib
bin seyyid el Butehai ve fieybe el hamdü ‘Abdülmuttalib bin Hâflim ellezi giyle fihi
‘Amr ellezi hesemes seridü ligavmihi ve ricâlü Mekke mustune ›cafi ibni el
Mugiyra ‘Abdümenaf el evvel melik azimül mülk bin mecma Kusa Hasan el Hulk
112
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
Sar› Saltuk ile ‹lgili Yeni Belgeler
bin Kilâb el Melik bin Murre er Rahib bin Ka’b en Nebi bin Levva el Melik bin
⁄âlib en Nebi bin Fihr ‘azimül kadr bin Malik en Nebiy ves sultan bin en Nazar
sahibus sultati fi Kureyfl bin el Binti hakeza ruviye Marifen bin Hamlur Rahib bin
Gayzar en Nebi bin ‹smail ez Zebih bin ‹brahim Halîlür Rahman bin Tarih el Melik
bin Nahor bin Suru’ bis sin ¤ayru mu’ceme ve bil ‘ayn mu’ceme fihima el Melik
bin Abir bi fethil bai vel ‘ayn ¤ayru mu’ceme el Melik bin fialih ez Zahid bin
Erfaahflt en Nebi bin Sam es Sultan bin Nuh en Nebi fleyhul mürselin bin
Müteveflflilh bi kesril lam› en nebi bin Hunuh ve gîle Ahnoh ve huve ‹dris en Nebi
aleyhisselam ve huve evvelü men hatta ve hâtas siyabe ve ezhere ilmen nucum bin
el Bariz biz zâli mu’ceme bin Mehlayil bin Kaynan bin Anufl bin fiid hibetüllah bin
Adem ebul befler salavatullahi aleyhi ve aleyhim ecmain ve hazel beytül mezkur
a’nî âli’l-Hargavî fe men lehum fima medâ min ecdadihim en nigabetil fukaheti vel
ilmi vet tesadduru fil makamatil medeniyeti vel dineviyyeti bil ›rag› ve nevahiyha
yeflhedü lehüm bi s›hhati zalik ma zekera fil müfleccirati el Hâflimiyyeti ve ketebe
ensabel utretin nebeviyyeti vel ulviyeti lem yuhalif fi zalik ahadun min ehlil ›lmi
vel fadl fe men lehu kademun rasih fil âsari vel ahbar vet tevarih ven neseb ven
nakl tedabegat ala zalik kelimetün nessab minel fudela vel müfleccirun vel mulhigunel ahfadi bil âbai vel ecdadi minen nubelai rahimehullahi teala men eane halfihimis selaseti el muflarun ileyhima a’lâhu yumalu lillahi ve cahihi ve zubbe
anhum ve defa anhum envail eza ve mekarir redi li yefuze bi zalik yevmel k›yam
emin ceddihimin nebiyyil mutahhari fi yevmil mahfleri bil hazzil evferi vel
makamil erfail ekberi ve liyahzural mu’teridu lehum bâddin fi malin ev nefesin ev
bedenin ev zurriyyetin ev men yensibü ileyhim min gadabillahil cabbar ve min
ceddihimin nebiyyil muhtar ve ebiyhim Haydarul Kerrar aleyhima salavat el
melikül cabbar medded duhuru vel a’sâr yevme hetkül estar ve keflfil esrar ve ref’il
a’tiye an derekatin nar yevme yekflifü an sagin lima yera minel hevli min azimil
evzâr ve keyfe yakdiru min ezahim ev celebe ileyhim zerretün mined darari ala
gadabil melikid deyyan ve gahera seyyid bin ‘Adnan ve validihim sakiyil Kevser
kema verede fil eseri an seyyidina Muhammed efl flefiu fi yevmil mahfler sallallahü
‘aleyhi ve alihit tayyibiyinet tahirin salaten daimen bi devami rabbil ‘âlemîn fe
men beddelehu ba’de ma semiahu fe innema ismuhu alellezine yubeddilunehu
innellahe semiun ‘alîm ve sahha ilhak›s satril mektub alel hafliyeti ellezi Veled bin
Kinane en nebiyyi bin Huzeyme en Nebiy bin Mudrike en Nebiyyi bin ‹lyas en
Nebiyyi bin Mudar en Nebiyyi bin Turar el Abidin Ma’d sahibifl flevke bin ‘Adnan
es Sultan bin Eddu sahibufl flevke bin ‘Adnan es Sultan bin Uddü sahibus serve bin
Udud refiul kadr bin Elyesa en nebi bin Elhemise bin Selaman en Nebi velhamdulillahi hamduflflakirinez zakirine vassalatü vesselamü ala seyyidina ve flefiu
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
113
Alemdar Yalç›n - Hac› Y›lmaz
zunubina fi yevmil mahfler Muhammed et tayyibinet tahirine el ekramin sahhahan
nesebü la flekke fihi vela flübhete fe men flekke fi nesebihi fe huve münaf›kun vel
müsteanü billah nakale hazen nesebul mübarek minen nesebil atik ve vakaa
tahriru zalik fi ¤urreti ramazanil mübarek min fluhuri sene ihda ve hamsin ve
semanemie min hicretin nebeviyyeti aleyhi efdalut tahiyye vez zekiyye sahhaha ve
sârâ hazes sicilüfl flerifü ven nesebül latifü bismil azizin fi zeylil kitab ve hum
sülaleti seyyidina ve flefiina ve habibi rabbil alemin Muhammed hatemün nebiyyin
ve seyyidil mürselin ve kâidil izzil muhaccilin sallallahü aleyhi ve ala alihi ve sellim biflehadetil udulil ahyaril makbulin bil akvali fifl flahadati fler’an ve neuzü billahi minez ziyadeti ven nuksani temmes selamüt tam vet tahiyye vel ikram vel
itdati vel in’âmi ala kâffeti ehlil ‹slamil has minhüm vel âm hususan ales sadati vel
ulemai vel fukahâ ves selatinel uddali vel umerai vel vüzerâi ver ruesâi ekremehumullahi bi efdalil keramat bi en ya’rife ve yukrimu sahibine hazen neseb liecli
kerameti ceddihimil kerim fe vacibü ala kulli men amene billahi ve resulihi vel
yevmil ahiri en la yunaziu vela yuar›du hâulai femen nazeahum ve âradahum fe
kad nâzea ve âradallahu ve resulehu kema kale sallallahu aleyhi vesellem: “inne
misle ehli beytî ke misli sefineti Nuh aleyhisselam fe men rakibe neca ve men
tehallefe anha ¤arika fe lanetullahi ala men yunaziu ehlel beyt ve yuaridahum lanetullahi ven nasu vel melaiketu ecmein velhamdulillahi rabbil alemin.”
fiehide bi zalike el abdul fakir ilellahil ¤aniyyi esseyyid Semavuddin bin es
seyyid Nas›reddin
fiehide bi zalike el abdul fakir es seyyid Muhyiddin bin es seyyid Muhammed
bi Kerbela
fiehide bi zalike el abdul fakir es seyyid Nas›reddin bin es seyyid Ali bi Kerbela
Ba’de ma hadara ledeyna cenabi es seyyid Abbas bin es seyyid ‘Abdulaziz bin
es seyyid Muhammed el Huseynî el Harkavî bi daris selam Ba¤dad haresehullahu
teala minel ezdadi ve a’rada ledeyna esami ecdadidihi ve ahdara fluhudi ala
s›hhati nesebihi cemaatin kesiratin mines sâdâti vel a’vami min ehlmil ›rak vel
Musul ve Diyar›bekr ve ve teayyena ila meflhedifl flerif el hayeri ala müflrifüt
tahiyye ves selam ila cenabi es seyyidul a’zamül a’lem es seyyid Ahmed bin es
seyyid fierif et Tû¤ânî el Huseynî el Hayiri ve kabele nesebun ihdaden bi kitabi
Umdetüt Talib ve ¤ayrihi min kütübin nesebat ve vadaa hattahu fi zeylin nesebil
mezkur ve arafna zalike felemma âlil umera ila zalik fe flehidet bi s›hhati hazen
neseb ve enel fakirul muhtac ila rahmeti rabbihi ve flefaati ceddihi Muhammed bin
Ahmed Celaleddin Kufi el Huseyni en Necefi ufiye anhuma.
114
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
Sar› Saltuk ile ‹lgili Yeni Belgeler
fiehide bima fihi ve bi s›hhati nesebi es seyyid Abbas ve huve la dahile ve
harice ahnu es seyid Ahmed bin es seyyid Huseyn el Kadiri.
Sebete ›ndi fe esbete indel Mevla el imam el alem el amilül Fad›lul kamil akdal
kudat velhukkam el Mevla Alaaddin bin el merhum es seyyid Imran bila vadaa
bihi hattul kerim ala hatti ve ketebehul fakir ilellahi es seyyid Muhammed bin es
seyyid Ali el Huseyni el Kerbelaî
Bifl flehadeti mescun ufiye anhu biss›hhati marufun ketebehu el Hüseyn el
Kerbelai.
Sebete indi ve sahha ledeyye el meflruh fi hazanneseb bi flahadeti men alimtu
badennehri ve hakemtu bi zalike ve ketebehu el abdu fi zeylinneseb ez zaif Ali bin
Ahmedan bin Ali bin kevne el akli ufiye anhu (mühür).
‹ttisalüssadat el ecilla el mezkurin biflflecaratil mustafaviyye ve esmaihim ileddevhatil aleviyyeti el fat›miyyeti mimma la raybe fihi vela flübhete tabirihi bel huve
ezheru mineflflemsi ve ebyenu minel emsi ketebehu fizeylinneseb eddaif ibadullahi taala ve ahvecihim ila afvihi ve gufranihi esseyyid abdulhak bin esseyyid
Muhammed musaiden el Huseyni el Kerbelai gafera lehüma ma medda musalliyen
mufekkiran (mühür).
Tevabekat hazihiflflecera ala bahril insani kabiltu ve emdaytü nemmekahu el
fakir ilallahil ganiyyi fiemseddin bin Bedreddin en nakibul eflraf Kerbela (mühür).
Sah bima fihi indi ve sebete ledeyye ve enelfakir Muhammed bin ‹slam el-kadi
bi sincar el mahruse ufiye anhuma el afi (mühür).
Ve kezalike flehide bis›hhati hazenneseb seyyid abbas ve huve Mevlana abdulhalik el hatib bi zaviyeti esseyyid Muhyiddin el Cilani kuddise surr›hu.
Lemma arada aleyye ve iltemese minni el kadaa ecreytü aleyhi fesellemel irtifa ve ene edafülibad Hüseyn bin Hasan el kadi bi Musul ufiye anhuma (mühür).
Nesebüs siyadetil mezkura sahihun keflflemsi taliatün ketebehu esseyyid
Kutbeddin bin es seyyid Muhammed ufiyel afi (mühür).
La flekke en: ensabüsssiyadetil mezkurin fi hazihifl flecere meflhuratün sahihatun ve ketebehul fakir ibadullahil ganiy esseyyid fiemseddin bin es sseyyid Rag›b
el mütevelli bi zaviyetil cibal el kadiri ufiye anhu (mühür).
Talebe fi hazihin neseb ve enel fakir Saadedin bin Bedreddin iltefete bi kerbela
ufiye anhu.
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
115
Alemdar Yalç›n - Hac› Y›lmaz
‹ttisalüs siyadetil ecilla il mezkurin biflfleceretil mustafaviyye biflfleceratil
mustafaviyye ve esmaihim ileddevhiyye el aleviyye el fat›miyye mimma la raybe
fih vela flübhe mu¤biriyye bel hüve ezheru mineflflems ve ebyenu minel ems ketebehu edafu ibadillahi taala ve ahvecihim esseyyid Mümin bin es seyyid Gani
(mühür).
Ma fihi kema huve sahihun ve enel fakir esseyyid Abdulgaffar bin esseyyid
Abdurrezzak bi zaviyeti seyyid Abdurrezzak bi Kerbela (mühür).
Lemma arada aleyye ve iltemese minni el imza ecreytu aleyhi ve sellemel irtiza ve ene daiful ibad Muhammed bin Mustafa el kadi bi mahmiye-i …….
fiehide bi zalike el fakir Cafer bin Ahmed el Huseyni bi kerbela.
Ennesebüssiyade el mezkurin sadrul kitab la flübhe fihi ve hüve keflflemsit talii
sahannehar harrara el Mahmud bin Ali el Hamid el Huseyni en Necefi gufira lehu
(mühür).
Nesebüs siyadetil mezkurin eflheru mineflflems ve ebyenü minel ems laraybe
fihi vela flübhe ve enel fakir Süleyman bin Ahmed el kadi bi mahmiye-i Musul
ufiye anhu (mühür).
El emru kema fihi ve hakemtu bima fihi ve ene edaful ibad Mahmud bin Ubeyd
el kadi bi Sincar el mahmiye ufiye bihima (mühür).
Sebete mazmunuhu ledeyye ve enel fakir Kani bin Sefer el müvelli bi Mardin
el mahmiye ufiye anhuma (mühür).
fiehide bi zalike el abdul fakirul hakir esseyyid Ahmed bin essseyyid Nureddin
el Kadiri (mühür).
Hazeflflecera asluha aslun ve fasluha zahirun ve hum sadat esseyyid Zeynel
abidin ibni seyyid Abbas bi flahadeti enel hakir esseyyid Muhammed bin esseyyid
Mahmud el kadi bi Nusaybin ufiye anhuma (mühür).
Sahha ve vadaha bima fihi min asl› hazihiflflecere elleti fi seyyid Zeynel abidin
bin esseyyid abbas el harkavi errufai kaddesallahu s›rrahul aziz harrarahu el fakir
seyyid Bekir bin seyyid Abdurrezzak el Kadiri.
Hazihiflflecera mutabakatun lil asli ve ene flahidun bima fihi ve sahha vak›fetun
bila irtiyab enel fakir Ahmed bin ‹sfendiyar el muvelli bi Mardin ufiye anhuma
(mühür).
Seyyyid Yahya bin seyyid Ahmed sakinetü ‹stanbul (mühür).
116
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
Sar› Saltuk ile ‹lgili Yeni Belgeler
Seyyid Muhammed bin Rukiye sakinetü harput.
Belgenin yan taraf›nda:
Lemma arada aleyye hazihiflflecera kabiltuhu ve emdaytuhu ve enel fakir
Kemaleddin bin el hac ‹brahim (mühür).
Hazihiflflecere arada aleyye ve iltemese minni el imza ecreytü aleyhi fesellemel
irtiza ve ene edyaful ibad Abdulvahit bin … el kadi bi Musul ufiye anhuma.
Sahha ve vadaha bima fihi min asl› hazihiflflecera elleti fi seyyid abbas bin
esseyyid abdulaziz el huseyni el harkavi errufai kaddesallahu s›rrahul aziz nemmekahu el fakir esseyyid flemseddin el ekmel bin esseyyid rag›p el mütevelli bi
zaviye eflfleyh Muhyiddin Abdulkadir el ciylani (mühür).
Hazihi flecere asl›ha aslun ve z›lluha zalilun ve hum sadet min nahlin esseyyid
ahmed er Rufai aleyhir rahme harrarahu el fakir esseyyid Semaveddin bin Nas›reddin el kadiri el mutevelli bi mahruse-i ciyl (mühür).
Nesebüssiyadetil mezkurin sahihun ketebehu keflflemsi taliun harrarahu
esseyyid fierafeddin bin ‹nayetül berrak el Huseyni el Nnecefi bi Kerbela (mühür).
Lemma tala’tu fihi ve etla’tu ma yehtevi sadeftuhu meflhunen bi hututis siyadetil eflraf ve makrunen bi flehadeti men la yuhyi minhüm el hilaf ve vada’tu aleyhi
kalemul makbul li ademi havazil udul an flahadetil udul gaferal abdul ekal ezellü
ibadillahi azze ve celle Muhammed bin ubeyd el evvel el ömri neseben vel Hanefi
mezheben kadiyen bi kürsiyifl fiam D›maflk el mahmiye gaferallahu lehuma külle
hatietin muakkibetin bi hurmeti seyyidina Muhammed hayril beriye.
Türkiye Türkçesine Çevirisi
Baflta üç adet hilye (yuvarlak mühür) vard›r.
O (Allah) bütün iyilik ve güzelliklerin önünü açand›r.
O en büyük ve en cömert r›z›k vericidir.
Yard›m Allahtan’d›r ve zafer yak›nd›r. Ya Muhammet.
Dünyada tüm kullar›na, ahirette ise sadece inananlara merhamet edecek olan
Allah’›n ad›yla bafllar›m.
De ki, ben sizden yapt›klar›ma karfl› akrabalara sevgiden baflka bir fley istemiyorum (fiura suresi 23).
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
117
Alemdar Yalç›n - Hac› Y›lmaz
Biz sana geçmifl ve gelecek günahlar›n› affetmek, üzerindeki nimetlerimizi
tamamlamak ve seni do¤ru yola iletmek için aç›k bir zafer verdik. Allah böylece
sana apaç›k bir yard›mda bulunmaktad›r (Fetih suresi 1-3).
Dünyada tüm kullar›na, ahrette ise sadece inananlara merhamet edecek olan
Allah’›n ad›yla bafllar›m.
‹nsan› bir damla sudan yaratan, onu ço¤altan, ona bir soy bahfleden, onu di¤er
canl›lardan üstün k›lan, bütün yarat›klardan daha de¤erli sayan ve ona en büyük
mükâfatlar› veren yüce Allah’a flükürler olsun. O Allah ki, soyu temiz Muhammed
Mustafa’y› insanlar› do¤ru yola ça¤›rmas› ve onlar› e¤itmesi için yine onlar›n
içlerinden seçmifl ve peygamber olarak göndermifltir. Muhammed aleyhisselam
öyle bir peygamberdir ki onun mübarek soyu k›yamete kadar hiç kesintisiz devam
edecektir. O insanlar›n en hay›rl›s› ve övgüye en çok lay›k olan›d›r. En güzel
dualar ve selamlar onun ve onun getirdiklerini hiç düflünmeden kabul eden Ehli
Beyti’nin, mübarek arkadafllar›n›n ve yak›nlar›n›n üzerine olsun.
Bilindi¤i gibi ilm-i nesebin, yani soy kütüklerini inceleyen ilmin, ilimler içinde
önemli bir yeri vard›r. Onun bu de¤erini, Kur’an-› Kerim’den ö¤renmekteyiz.
Çünkü orada “Birbirinizle tan›fl›p kaynaflas›n›z diye biz sizi de¤iflik halklar olarak
yaratt›k” buyurulmaktad›r. Yine sevgili peygamberimiz -selam onun üzerine olsun: “Soyunuzu ö¤reniniz böylece akrabalar›n›za ulaflm›fl olursunuz” demifltir. Özellikle peygamberin soyunu bilmek, onlar›n flefaatini kazanmak için laz›md›r. Bu
hususta ayet ve hadislerden birçok delil vard›r. Çünkü onlar, Allah’›n en sevdi¤i ve
üstün k›ld›¤› insanlard›r. Zaman›n geçmesi onlar›n soylar›n›n bilinmesine bir zarar
verememifltir. Onlar her zaman sayg›n ve bilinen insanlar olarak kalm›fllard›r.
Bunlar her türlü kötülükten uzak olmufllard›r. Fat›mi’ye (Hz. Fat›ma) mensup
kabilelerin soy flecereleri hiçbir zaman kesintiye u¤ramam›fl ve onlar hiçbir zaman
do¤ru yoldan ve iyilikten ayr›lmam›fllard›r. Bunu, Kur’an-› Kerim bizlere en do¤ru
sözlü insan olan peygamberimizin dilinden flöyle bildirmektedir: “Ben yapt›¤›ma
karfl›l›k sizden akrabalara karfl› sevgiden baflka bir fley istemiyorum.” Yine Kur’an› Kerim’de Allahü Teala flöyle buyurmaktad›r: “Allah Ehl-i Beyt’ten kötülü¤ü temizlemek istemektedir. Ve o sizi iyice temizlemektedir.” Allah Teala yine: “Allah’›n
rahmeti ve bereketi sizin üzerinizedir ey Ehl-i Beyt. fiüphesiz o, övülmeye ve
flükredilmeye en lay›k oland›r.” Yine âlemlerin rabbi flöyle buyurmufltur: “fiüphesiz Allah Adem’i, Nuh’u, ‹brahim ve ‹mran Ailesi’ni seçkin olarak yaratm›fl ve
dünyaya göndermifltir.” Bu hususta peygamber efendimiz flöyle buyurmufltur:
“Allahü Teala ‹smail Peygamberin çocuklar›ndan Kinane o¤ullar›n›, onlardan
118
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
Sar› Saltuk ile ‹lgili Yeni Belgeler
Kureyfl’i, Kureyfl’ten de Haflimo¤ullar›n› onlardan beni ve ailemi seçti ve onlar› mal
ve fleref bak›m›ndan üstün k›l›p dünyan›n her taraf›na da¤›tt›.” Yine peygamberimizin flu sözü de bu konudad›r: “Ben k›yamet gününde, dünyada günahkâr bile
olsa, flu dört s›n›f insana flefaat edece¤im: birincisi benim neslime yard›m eden
kifli, ikincisi darl›k an›nda benim soyuma mal ve para bak›m›ndan yard›mc› olan
kifli, üçüncüsü diliyle benim soyumu sevdi¤ini söyleyen kifli, dördüncüsü kalbiyle
benim neslime sevgi besleyen ve onlar›n ihtiyaçlar›na koflan kifli.” ‹mam Ali
Efendimizin torunlar›ndan Muhammed Bak›r’›n o¤lu Cafer Sad›k Efendimiz flöyle
buyurmufltur: “K›yamet günü birisi: Ey halk! Susun, Muhammed aleyhisselam
sizinle konuflacak, diye ba¤›racak. Bunun üzerine herkes susacak ve Muhammed
aleyhisselam flöyle diyecek: Ey mahfler halk›! Kim benim yan›mda bir iyili¤i olsun,
bir hat›r› olsun istiyorsa benim raz› olmam için bir fley yaps›n. Onlar da, ey
Allah’›n resulü ne yapal›m ki Allah’a, Resulüne ve tüm insanlara iyilik yapm›fl
olal›m. Buyurdu ki: benim neslimden birini raz› eder, onlardan birini açken doyurur veya giydirirseniz beni raz› etmifl olursunuz. Bunun üzerine insanlar onun
söylediklerini yapt›lar. O anda Allah’tan bir ses geldi; Ey habibim Muhammed!
Ben onlar› cennetle mükâfatland›rd›m. Onlar› istedi¤im flekilde cennetimde
a¤›rlayacak ve nimetlerimle donataca¤›m.” Bu konuyla ilgili bunun gibi peygamberimiz ve onun mübarek Ehl-i Beyt’i hakk›nda nice ayet ve hadisler vard›r. Bu
mübarek soydan nice âlim, nice üstün kifliler, nice mübarek insanlar ç›km›flt›r. ‹flte
afla¤›da isimleri yaz›l› kifliler bunlardand›r:
Seyyid Abbas onun babas› es Seyyid Abdulaziz onun babas› es Seyyid
Muhammed onun babas› es Seyyid Osman onun babas› Ebu Bekr onun babas› es
Seyyid Ahmed onun babas› es Seyyid Hüseyin onun babas› es Seyyid Ali onun
babas› es Seyyid Hasan onun babas› es Seyyid onun babas› es Seyyid Berhev onun
babas› es Seyyid Ali onun babas› es Seyyid Burhaneddin onun babas› Musul
halk›ndan es Seyyid Yunus el Hurefavî onun babas› es Seyyid Zeynelabidin onun
babas› es Seyyid Abbas onun babas› es Seyyid Muhammed onun babas› es Seyyid
Hüseyin onun babas› es Seyyid Iyd onun babas› es Seyyid Receb onun babas› es
Seyyid Muhammed onun babas› es Seyyid Yusuf onun babas› es Seyyid
Muhammed onun babas› es Seyyid Zeynelabidin onun babas› es Seyyid Ali onun
babas› es Seyyid Muhammed onun babas› es Seyyid Davud onun babas› es Seyyid
Zeynelabidin onun babas› es Seyyid Ahmed onun babas› es Seyyid Ali onun
babas› es Seyyid Ebi Muhammed el Kas›m onun babas› Ebi Cafer Muhammed el
Edra’ nakibul Kufe onun babas› es Seyyid emirül Kufe ve nakibi Celaleddin
Ubeydullah onun babas› es Seyyid el Hüseyin bin (sat›r aras› el Hurfavî-Urfavi)
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
119
Alemdar Yalç›n - Hac› Y›lmaz
onun babas› es Seyyid el Huteybullebib Kemaleddin onun babas› Cafer onun
babas› el Basit el Münteceb el Hasan el Müflflini onun babas› el Mubsitüt tahir el
imam ez zeki el Hüseyin onun babas› Ali aleyhisselam onun babas› el imam el
Murteza Ali onun babas› Ebi Talib onun babas› seyyid el Butehai ve fieybe el
hamdü Abdülmuttalib onun babas› Haflim onun babas› mecma Kusa Hasan el
Hulk onun babas› Kilab el Melik onun babas› Murre er Rahib onun babas› Ka’b en
Nebi onun babas› Levva el Melik onun babas› ⁄alib en Nebi onun babas› Fihr
azimül kadr onun babas› Malik en Nebiy ves Sultan onun babas› en Nazar onun
babas› el Binti onun babas› Hamlur Rahib onun babas› Gayzar onun babas› ‹smail
ez Zebih onun babas› ‹brahim Halilür Rahman onun babas› Tarih el Melik onun
babas› Nahor onun babas› el Melik onun babas› Abir el Melik onun babas› Salih
ez Zahid onun babas› Erfaahflt en Nebi onun babas› Sam es Sultan onun babas›
Nuh en Nebi onun babas› Müteveflflilh onun babas› Hunuh, Ahnoh oldu¤u da
söylenir ki o ‹dris en Nebi aleyhisselamd›r onun babas› el Bariz onun babas›
Mehlayil onun babas› Kaynan onun babas› Anufl onun babas› fiid (a.s) onun babas›
Adem (a.s).
Harkavî ailesi Irak’ta ve çevre bölgelerde iyi tan›nan ve bilinen bir ailedir. Bu
aileden pek çok ilim adam› ve din adam› ç›km›flt›r. Bu flecerede yaz›lan ve
peygamber soyuna mensup olan kiflilerin hiç birine bu çevreden gelen ve onlar›
tan›yan ilim ve devlet adamlar›ndan hiç kimse itiraz etmemifltir. Bu kiflilerin içinde
birçok din adam› oldu¤u gibi ensab ilmiyle (soy araflt›ran bilim) u¤raflan pek çok
ilim adam› da vard›r. Kim bunlar›n flecerelerinin do¤rulu¤unu tasdik ederse Allah
ona yard›m etsin ve onu mükâfatland›rs›n. Her kim de buna itiraz ederse Allah’›n
gazab› onun üzerine olsun. Çünkü bunlar›n dedeleri resulullah efendimiz,
babalar› ise Haydar-› Kerrar’d›r. As›rlar›n geçmesi onlar›n fleceresini etkilememifl
ve onlar›n seyyit olduklar› her zaman bilinmifltir. Nas›l olur da böyle mübarek bir
soya mensup insanlara eziyet edilir veya zarar verilir? fiüphesiz böyle yapanlar
yüce Allah kat›nda en a¤›r ceza ile cezaland›r›lacaklard›r. Mahfler gününün en
büyük flefaatçisi Muhammed Mustafa aleyhisselam Efendimiz flöyle buyurmufltur:
“Kim bunu (fleceremi) duyduktan sonra de¤ifltirirse büyük bir günah ifllemifl olur;
çünkü Allah her fleyi ifliten ve tam olarak bilendir” Afla¤›da yaz›l› olan ve buraya
ek olarak al›nan isimlerin tamam› do¤rudur:
Veled onun babas› Kinane en Nebiyyi onun babas› Huzeyme en Nebiy, onun
babas› Mudrike en Nebiyi, onun babas› ‹lyas en Nebiyi, onun babas› Mudar en
Nebiyi, onun babas› Turar el Abidin Ma’d, onun babas› Adnan es Sultan, onun
120
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
Sar› Saltuk ile ‹lgili Yeni Belgeler
babas› Eddu, onun babas› Adnan es Sultan, onun babas› Uddü, onun babas› Udud,
onun babas› Elyesa en Nebi, onun babas› Elhemise, onun babas› Selaman en Nebi.
Bu soyda herhangi bir flüphe yoktur. Kim bunda bir flüpheye düflerse o kifli
münaf›kt›r. Bu flecere eski flecereden nakledilerek, hicri 851_1436 y›l›nda,
ramazan ay›n›n ilk günü yaz›lm›flt›r. Bu flecerenin do¤rulu¤unu afla¤›da isimleri
yaz›l› kifliler tasdik etmifllerdir. Ve onlar›n peygamber evlad› oldu¤unu
do¤rulam›fllard›r. Bunda ne bir ek ne de bir ç›kar›m vard›r. En güzel dualar ve
selamlar tüm ‹slam’a ba¤l› olanlara ve özellikle de seyitlere, âlimlere, din bilginlerine, âdil devlet adamlar›na olsun. Allah onlara en güzel ikramlar›yla ikram etsin.
Bu mübarek flecereyi kabul etmek ve tasdik etmek, Allah’a ve ahiret gününe
inanan herkese vaciptir. Kim bu hususta bir flüphe, tereddüt ve münakafla ederse
Allah da onunla münakafla etsin. Bu konuda peygamber efendimiz flöyle buyurmufltur: “Benim Ehli Beytim Nuh’un gemisi gibidir. Kim ona binerse kurtulur, kim
binmezse bo¤ulur.” Kim Ehli Beyt’e karfl› gelir ve onlara muhalefet ederse melekler, tüm insanlar ve Allah ona lanet etsin. fiükür âlemlerin rabbine olsun; çünkü o,
flükürlerin en güzeline lay›kt›r.
fiahit: es seyyid Nas›reddin o¤lu es Seyyid Semavuddin.
fiahit: Kerbela’dan es seyyid Muhammed o¤lu es Seyyid Muhyiddin.
fiahit: Kerbela’dan es Seyyid Ali o¤lu es Seyyid Nas›reddin.
Seyyid Muhammed el Hüseyin el Harkavî torunu, Seyyid Abdülaziz o¤lu
Seyyid Abbas Ba¤dat’ta bize fleceresini yani dedelerinin isimlerini do¤rulatmak
için geldi. Onun fleceresini tasdik etmek için seyitlerden, Irak, Musul ve
Diyarbak›r’dan birçok din ve devlet büyü¤ü gelmifltir. Bu flecerenin do¤rulu¤unu
fierif o¤lu Seyyid Ahmet et Tu¤âni el Hüseynî, Umdetüt Talib ve di¤er birçok ensab
(flecere) eserlerinden araflt›rm›flt›r. Onun bu araflt›rmas›ndan sonra da art›k bu
flecereden iyice emin olduk. Ve ben (flecereyi veren) Celalettin torunu Ahmet o¤lu
Muhammet el Hüseyni en Necefi.
Büyük kad› Seyyid imran o¤lu Alaaddin’in huzurunda yaz›lan bu flecereyi
Seyyid Ali o¤lu Seyyid Muhammed Kerbelaî yazm›flt›r.
fiahit: es Seyyid Huseyn o¤lu es Seyid Ahmed el Kadiri.
fiahit: El Hüseyin Kerbelâî .
fiahit: Ahmet o¤lu Ali Kevne (?).
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
121
Alemdar Yalç›n - Hac› Y›lmaz
fiahit: Bu flecerede en ufak bir flüphe yoktur. Bu flecere; gün gibi berrak, gündüz
kadar ayd›nl›kt›r. Es Seyyid Muhammed o¤lu es Seyyid Abdulhak el Hüseyni el
Kerbelaî.
fiahit: Bu flecerede yaz›lanlar› kabul ve tastik ederim. Kerbela eflraf›ndan
Bedrettin o¤lu fiemseddin (Mühür) .
fiahit: Bu flecere do¤rudur. Tasdik ve kabul ederim. Sincar (‹ran’da) bölgesinden
‹slâm o¤lu Muhammed Muhammed (Mühür).
fiahit: Bunlar›n do¤rulu¤una flahidim. Muhyiddin el Cilani zaviyesinden
Mevlana Abdulhal›k el Hatib.
fiahit: Bu flecere bana sunuldu¤unda ve benden imza istendi¤inde ben bunu
kabul ettim ve imzalad›m. Musul Kad›s› Hasan o¤lu Hüseyin (Mühür).
fiahit: Bu seyitlik fleceresi gün gibi aç›k ve kesinlikle do¤rudur. Seyyid
Muhammed o¤lu Seyyid Kutbettin (Mühür).
fiahit: Bu flecerede flüphe yoktur. Cibal el Kadiri zaviyesi mütevellisi Ra¤›b o¤lu
fiemseddin (Mühür).
fiahit: Do¤rulu¤unu kabul ederim. Kerbela’dan Bedrettin o¤lu Saadettin.
fiahit: Bu flecerede ismi yaz›lanlar›n hepsi de do¤rudur. Hiçbir flüphe yoktur.
Seyyid Gani o¤lu Seyyid Mümin (Mühür).
fiahit: Burada olanlar do¤ru ve aç›kt›r. Kerbela’da Seyyid Abdurrezzak
zaviyesinden Seyyid Abdurrezzak o¤lu Abdul¤affar.
fiahit: Bu flecere bana sunuldu¤unda ve benden imza istendi¤inde ben bunu
kabul ettim ve imzalad›m. Kad›s› Mustafa o¤lu Muhammed.
fiahit: Kerbela’dan Ahmed o¤lu Cafer.
fiahit: Bu flecere; gün gibi aç›k, su gibi berrak ve do¤rudur. Ali o¤lu Mahmud
Necefi el Hüseyni (mühür).
fiahit: Bu flecerenin do¤rulu¤unu tasdik ederim. Çünkü o, gün gibi aç›kt›r.
Musul Kad›s› Ahmet o¤lu Süleyman (mühür).
fiahit: fiecerede yaz›l› durumu aynen tasdik ederim. Sincar Kad›s› Ubeyd o¤lu
Mahmud (mühür).
fiahit: Bu flecerede yaz›lanlar do¤rudur. Mardin mütevellisinden Sefer o¤lu Kani
(mühür).
fiahit: Seyyid Nurettin o¤lu Ahmet el Kadiri (mühür).
122
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
Sar› Saltuk ile ‹lgili Yeni Belgeler
fiahit: Bu flecere aynen asl› gibidir. Burada yaz›lanlar seyittirler. Nusaybin
Kad›s› Seyyid Mahmut o¤lu Muhammed (mühür).
fiahit: Bu flecerede ismi yaz›l› olan Abbas Harkavi seyittir. Abdurrezzak o¤lu
Seyyid Bekir el Kadiri.
fiahit: Bu flecere asl›na uygundur. Bunda flüphe yoktur. Mardin mütevellisi
‹sfendiyar o¤lu Ahmet (mühür).
fiahit: ‹stanbul’dan Seyyid Ahmed o¤lu Yahya (mühür).
fiahit: Harput’tan Rukiye o¤lu Muhammed.
Belgenin yan taraf›nda flu flahitlerin isimleri yer almaktad›r:
fiahit: Bu flecere bana arz edilince okudum ve imzalad›m. ‹brahim o¤lu
Kemaleddin (mühür).
fiahit: Bu flecere bana arz edilince okudum ve imzalad›m. Musul kad›s› …o¤lu
Abdulvahid.
fiahit: Bu flecerede ismi yaz›l› olan Seyyid Abbas’›n seyitli¤ine flahadet ederim.
Muhyittin Abdulkadir Ciylani zaviyesi mütevellisi Seyyid Ra¤›b o¤lu Seyyit
Ekmelettin (mühür).
fiahit: Bu flecere asl›n›n ayn›d›r. Ciyl mütevellisi Nas›reddin o¤lu Semaveddin
(mühür).
fiahit: Bu seyitlik fleceresi do¤rudur. Kerbela’dan ‹nayetullah o¤lu fierafettin
Necefî (mühür).
fiahit: Bu flecereyi inceledim ve içeri¤ine vâk›f oldum. Bu flecere bu kadar adil
insan taraf›ndan incelenip tasdik edilmifl olup ben de bunu tasdik ediyorum.
Neseben Ömerî ve mezheben Hanefi olan fiam Kad›s› Ubeyd o¤lu Muhammed.
D‹PNOTLAR
∗
G.Ü. Gazi E¤itim Fakültesi, Prof. Dr.
∗∗ G. Ü. Türk Kültürü ve Hac› Bektafl Veli Araflt›rma Merkezi, Uzman
Hac› Bektafl Velî / 2005-36
123
Alemdar Yalç›n - Hac› Y›lmaz
ALEMDAR TOPLANTISI
Asl›m› sorarsan geldim Orta Asya’dan
Alemdar do¤muflum Alemdar’›m ben
Bu güzelli¤i görüp fark eden
Alemdar do¤muflum Alemdar’›m ben
Baflka bir diyardan gelmesi asl›m
Bunu böyle bildi hep benim neslim
Okudum kitab› buydu dersim
Alemdar do¤muflum Alemdar’›m ben
Alemdar demek büyük bir isim
Allah’a böyle ça¤›rd› benim sesim
Alemdar Mustafa Pafla bile var benim asl›m
Alemdar do¤muflum Alemdar’›m ben
Paflam geldi Cumhuriyet’i kurdu
Türk milletini sevince bo¤du
Ondan sonra bize bayrak ismini koydu
Alemdar do¤muflum Alemdar’›m ben
fiimdi bayrak olduk göklere ç›kt›k
fiükür cahilli¤i kökünden y›kt›k
Bütün insanlara sevgiyle bakt›k
Alemdar do¤muflum Alemdar’›m ben
O¤uz’dur Çepni’dir benim dedem
Asl›m› neslimi inkar edemem
Afl›k Hasan ötesini diyemem
Alemdar do¤muflum Alemdar’›m ben
Âfl›k Hasan BAYRAK
28.06.2005/ Yunusefendi Köyü- DÜZCE
124
Hac› Bektafl Velî / 2005-36