Muhammet TEKİN

Bruselloz
Muhammet TEKİN
Bulaşıcı Hastalıklar Çevre ve
Çalışan Sağlığı Şube Müdürü
Bruselloz
 Esas olarak hayvanların hastalığı olan
bulaşıcı bakteriyel bir enfeksiyon hastalığı
 Hayvanlardan insanlara mikroplu süt ve süt
ürünleri ile bulaşır
 Hasta hayvanlarla temasla da bulaşabilir
 Akdeniz ateşi, Malta ateşi (humması)
 Akdeniz ülkeleri

Fransa, Portekiz, İspanya, Malta, Yunanistan
ve Türkiye
 Afrika, Asya
 Latin Amerika

Brezilya ve Meksika
 Türkiye’de endemik (yaygın)

İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Hayvanlarda
Bulaş
 Sığır, koyun, koç, keçi, domuz
 Testis (yumurtalık), meme, uterus (rahim)
 Yavru atma, infertilite (kısırlık)
 Ateşle seyreden müzmin ve bulaşıcı hastalık
 Enfekte hayvanların






genital akıntıları
sütleri
atık yavruları
plasentaları
fötal sıvı
membranları ile çevre, meralar, gıdalar ve
sular mikroplanır
İnsanlarda
bulaş
 Gıdalarla bulaş




Esas bulaş yolu mikroplu gıdaların tüketilmesi
Kaynatmadan/ pastörize edilmeden hazırlanan
süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi
Et ve et ürünleri ile bulaş riski daha azdır
Sakatatta (karaciğer, dalak, böbrek, meme ve
testislerde) mikrop sayısı yüksektir
 Mikroplu doku veya çevreden temasla bulaş


Atık yavruları, plasenta atıkları ve diğer
hayvan çıkartılar veya bunlarla kirlenmiş çevre
Veterinerden kasaplara, yün ve deri ile
uğraşanlar
 İnsandan insana bulaş

Çok nadir
Belirtiler
 İnkübasyon: 1 hf ile 3 ay
 Herhangi bir organı tutabilir
 Sessiz veya ani başlangıçlı olabilir
 Belirtiler hastalığa özgü değildir
 Başlangıçta sıklıkla






ateş
halsizlik
baş ağrısı
sırt, bel ağrısı
iştahsızlık
terleme ve dikkat kaybı olabilir
 Hastalık ilerledikçe karın ağrısı, bulantı,
kusma, sarılık, ishal ve/veya kabızlık
izlenebilir
 Eklem ağrısı (%85)
 Ağızda garip tat
 Depresyon
 Kronik yorgunluk sendromu

Depresyon, halsizlik, çabuk yorulma, güç
kaybı, terleme ve kilo kaybı
Tanı ve Tedavi
 Hikayeden şüphelenilir
 Serolojik test


Rose Bengal plak testi
Pozitif çıkanlarda tüp
aglütinasyon testi

>1/80 tanısal kabul edilir
 Klinik şiddete göre hasta yatırılabilir
 Kombinasyon antibiyotik tedavisi


En az 6 hf (1,5 ay) devam ediliyor
Hastanın klinik yanıtı önemli



Test pozitif kalabilir
Rifampisin ve doksisiklin
Çocuklarda rifampisin ve TMP/SMX
Korunma ve Kontrol
 Temas zincirinin kırılması

Enfekte hayvanlarla direkt veya dolaylı temas
Duyarlı
konak
Enfekte
konak
Bulaş yolu
Meslek Gruplarında Hijyenik
Önlemlerin Alınması
 Hayvan rezervuarlarında enfeksiyon kontrolü
ve eliminasyonu

Uzun soluklu enfeksiyon kontrol programı
 Hayvanlarla teması olabildiğince azaltmak
 Mezbahanın uygun yapılandırılması,
periyodik temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri
 Çevre temizliği ve kontamine atıkların
usulüne uygun yok edilmesi
 Gerekli hijyenik kurallara uymak
 Koruyucu giysiler giymek





su geçirmeyen eldiven
yüz koruyucu maske
göz koruyucu gözlük
su geçirmeyen önlük
aerosol oluşturan bir iş
ise respiratör
 İş bittikten sonra eller mutlaka yıkanmalıdır
 Vücudun herhangi bir yerine kontamine
materyal bulaştı ise bol su ile yıkanmalı veya
hemen bol su ile banyo yapılmalıdır
 Göze materyal sıçrarsa konjunktivalar bol su
ile yıkanmalıdır
Gıda Kaynaklı Bulaşın Önlenmesi
 Pastörize süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi
 Enfekte sığır, koyun ve diğer süt veren
hayvanların sütlerinde bol miktarda mikrop
bulunur


Mikroplu sütten üretilen krema ve peynir de
mikroplu
Kaynatılmadan elde edilen yumuşak peynirde
bakteri konsantrasyonu oldukça yüksek


En az 6 ay bekletilmeli
Laktik asit fermentasyonuyla elde edilen katı
peynirler daha az bulaştırıcı

En az 3 ay bekletilmeli
 Enfekte hayvanın midesinden hazırlanan
mayalarla elde edilen peynirler önemli
enfeksiyon kaynağı
 Tereyağ, ekşi süt, ekşimiş krema, yoğurt,
bunlarda asidifikasyon işlemi nedeni ile daha
az bulaş riski taşır
 Enfekte hayvan sütü katılarak elde edilen
dondurmalar da enfeksiyon kaynağı
 Hasta hayvanların sütleri kesinlikle
tüketilmemeli, buzağılar emzirilmemeli,
kaynatılarak imha edilmelidir.
 Süt ve süt ürünlerinden bruselloz bulaşını
önlemenin en pratik yolu, sütün pastörize
edilerek veya kaynatılarak kullanılmasının
sağlanmasıdır
 Pastörize edilemese de en az 80-85oC’nin
üstünde birkaç dakika ısıtılmalı veya
kaynatılmalıdır

Kaynatma karıştırılarak yapılmalıdır
 Et dokusunda daha düşük konsantrasyonda
bulunur
 Etin kurutulması, tuzlanması, tütsüleme
bakteriyi öldürmek için uygun yöntem değildir,
buzdolabı ve derin dondurucuda da canlılığı
kalabilir, en iyisi iyi pişirilmesidir
 Böbrek, karaciğer, dalak, memeler ve
testislerde yüksek konsantrasyonda bakteri
bulunur
 Enfekte et işlemleri sırasında mutfak
malzemeleri ve ortam kirlenebilir
 Toplumun bilinçlenmesi

İşletmesinde hastalıklı hayvan tespit edilen
kişiler ile bakıcıları veya bulaş ihtimali olan
kişiler sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.