Mesleki Gelişim Dersi Sunusu

“Mesleki Gelişim Dersi
Sunusu”
© Bu Sunu’ya ait tüm Haklar Atlas Yayınevine aittir.
Hiçbir şekilde üçüncü şahıslara verilemez
ÜNİTE 1
ETKİLİ İLETİŞİM
İLETİŞİM
• İletişim, tarafların çeşitli yöntemlerle bilgi alışverişi
yapmalarına olanak tanıyan bir süreçtir. İletişim en
genel anlamda insanın kendisini başkalarına
anlatabilmesi ve başkalarını anlayabilmesidir
• İletişim bir paylaşmadır, insanın duygularını,
düşüncelerini, bilgi ve becerilerini başkalarıyla
paylaşabilmesi ve anlatabilmesi iletişim yolu ile olur.
• Kısacası iletişim duygu, düşünce, bilgi ve tutumların
bir kişi veya grup tarafından başka kişi veya gruplara
belirli semboller aracılığıyla aktarılması, anlam ve
kavramların paylaşılması sürecidir.
İletişimin öğeleri
• İletişimin sağlıklı
kurulabilmesi için her
şeyden önce göndericinin
mesajı alıcı tarafından
algılanabilir ve anlaşılabilir
sembollere dönüştürmesi
ve uygun bir kanal
aracılığıyla göndermesi
gerekir.
• Bu anlamda iletişimin
temel öğeleri;
kaynak(gönderici),
kodlama, mesaj (ileti),
iletişim kanalı, kod çözme,
alıcı, algılama
(filtreleme), geri beslemedir
(dönüt).
Kaynak (Gönderici)
yorumlama
süreçlerinde ürettiği
• Kaynak, iletişim
anlamlı iletileri
sürecinde mesajı
gönderen ve iletişim simgeler aracılığı ile
gönderendir.
sürecini başlatan
öğedir. Kaynak yani • Kaynak birey, bir
gönderen olmadan
grup, kurum ya da
iletişim kurulamaz.
bir kuruluş olabilir.
Kaynak, algılama,
seçme, düşünme,
Kodlama
• Gönderici iletmek istediği
bilgileri, duygu ve düşünceleri
alıcının anlayabileceği sembole
veya harekete çevirerek kodlar.
• Kodlama bilgilerin, düşüncelerin
ve duyguların alıcı tarafından
anlaşılmasına olanak tanıyacak
şekilde iletime uygun hazır bir
mesaja dönüştürülmesi şeklinde
tanımlanabilir.
• Kodlama gönderici, kod açma ise
alıcı tarafından yapılır.
Mesaj (İleti)
• Mesaj, kaynak ile hedef
arasındaki ilişkiyi
sağlayan temel unsurdur.
Bir şeyi aktarmayı,
iletmeyi isteyen kaynağın
ürettiğisözel/görsel/işitse
l ürüne mesaj (ileti)
denir.
• Mesaj, bir kişinin diğer
kişiye ya da bir grup
insana iletmek istediği
fikir, düşünce ya da
duygunun sözlü ya da
sözsüz biçimidir.
sembolik bir ifadesidir.
İletişim sürecinde mesaj şu özellikleri
taşımalıdır.
•
•
•
•
•
Mesaj anlaşılır olmalıdır.
Mesaj açık olmalıdır.
Mesaj doğru zamanda iletilmelidir.
Mesaj uygun kanalı izlemelidir.
Mesaj kaynak ve alıcı arasında kalmalıdır.
İletişim Kanalı
• Kanal, kaynak ve alıcı arasındaki bağdır. İletinin
kodlandıktan sonra, kod açma sürecinin gerçekleştiği
ana kadar izlediği yol kanal olarak adlandırılmaktadır.
• İletişimde kanal denilince, ışık dalgaları, radyo
dalgaları, ses dalgaları, telefon kabloları, sinir sistemi
gibi iletiyi taşıyan ortamlar kastedilmektedir. Işık
dalgaları görsel sinyalleri, ses dalgaları ise ses
sinyallerini taşır. Bunlar duyu organlarını
uyarabilecek aracılardır.
İletinin alıcıya ulaşması için mutlaka bir yol
olmalıdır. Her mesaj bir kanal aracılığı ile
alıcıya ulaştırılır.
Gazete ve dergiler, televizyon ve radyo
reklamlar, panolar, telefon, facebook ve
twitter gibi sosyal medya kanalları, e-posta gibi
küresel iletişim ağları önemli iletişim
kanallarıdır. Kime, ne amaçla, neyi iletmek
istediğimiz kullanacağımız aracı belirler.
Kod Çözme
• Kod çözme kaynak tarafından gönderilen mesajların, alıcı
tarafından anlamlandırılması; eş deyişle, iletiye yüklenen
anlamın çözümlenmesi işlemi olarak tanımlanabilir. Kod
çözme işleminin başarılı olması için kodlama işleminin
yapıldığı kaynak ve kod çözme işleminin yapıldığı alıcının
ortak yaşantılarda-deneyimlerde buluşması gerekir.
Alıcı (Hedef)
• Alıcı kaynağın gönderdiği iletilerin hedefidir. Alıcı
göndericiden gelen mesajları alıp yorumlayan ve
bunlara sözlü veya sözsüz tepkide bulunan birey
ya da gruplardır.
• Mesajı alan kişi alıcıdır. Mesajın anlamını kaynak
ve hedef ortak algıladığında etkin bir iletişimden
söz edilebilir. Alıcının mesajı taşıyan sembolleri
simgeleri algılaması ve geri bildirimde bulunması
ile iletişim süreci tamamlanır.
• Alıcı, konum itibarıyla tek bir kişi, kişiler, kurum ya
da bir örgüt olabilmektedir.
Filtre (Algılama ve Değerlendirme)
• Algı; bireyin duyular kanalıyla çevresini, kendisini
anlayabilmesini ve bilgi edinmesini sağlayan filtredir.
Algılama, zihinle ve duygularla ilgili bir süreç olarak
tanımlanabilir
• Algı, duyu organlarımızdan beynimize ulaşan
verilerin örgütlenmesi, yorumlanması ve
anlamlandırılmasıdır. Başka bir deyişle hem kişinin
referans çerçevesi, hem de iletilerin hedefin alıcı
kanallarına uygun olup olmaması algılamanın
temelini oluşturur
• Algı olmadan düşünce, düşünce olmadan da iletişim
sağlamak mümkün olamaz.
Geri Bildirim (Feedback)
• Geribildirim (geri besleme); alıcı ve gönderici arasındaki
geriye bilgi akışıdır. Geribildirim, alıcının göndericinin
mesajına verdiği cevap olarak da tanımlanabilir. Bu sayede,
gönderen mesajının anlaşılıp anlaşılamadığını öğrenir.
• Geribildirim mesajın içeriğine göre;
• Olumlu geri bildirim: bir davranışı zaten ilerlemekte olduğu
yönde destekleyen ya da pekiştiren geri bildirimdir. Bir
konferansta konuşma sırasındaki alkışlar olumlu
geribildirime örnek olabilir.
• Olumsuz geri bildirim; İletişimde mesaj alıcı tarafından
anlaşılmıyor veya eksik anlaşılıyor ve iletiliyorsa, buna
olumsuz geri bildirim denir. Oflamalar, puflamalar ve
rahatsızlığı ifade eden sözsüz iletişim öğeleri olumsuz geribildirime örnek olarak verilebilir.
Gürültü
• İletişim sürecinde bir de mesajın iletilmesini
engelleyen gürültü öğesi vardır. Gürültü, fiziksel
kaynaklı ya da aşırı heyecan, sevinç, korku gibi ruhsal
durumlar, mesaj gönderene ilişkin olumsuz tutum ve
ön yargılar gibi psikolojik kaynaklı olabilir.
• Bunların yanı sıra fizyonörolojik gürültü kaynakları
da vardır: İşitme, görme, zihin engelleri ya da açlık,
yorgunluk gibi. Gönderen ve alıcının bilgi düzeyleri,
kültürel çevreleri ve yaşantıları arasında köklü
ayrımların olması da toplumsal kültürel gürültü
kaynağı olarak kabul edilmektedir
Etkili iletişim
• İletişim öğrenme yoluyla
kazanılan bir beceridir.
İletişim yeterlikleri doğuştan
gelmez, sonradan öğrenilir.
Bu konuda bazı becerilerimizi
çalışarak geliştirebileceğimiz
gibi, çevremizde olup
bitenleri gözlemlemek, içinde
yaşadığımız kültürün, o
kültürün bize sunduğu
değerlerin farkında olmak,
aynı toplumda yaşadığımız
kişilerle daha rahat, doğru ve
etkili bir biçimde iletişim
kurmamızı sağlayacaktır.
Etkili iletişim ilkeleri
• Kullanılan dil, açık ve sade olmalıdır.
• Gönderilen ileti, alıcının düzeyine uygun
olmalıdır.Alıcının bileceği anlayacağı terimler
kullanılmalıdır.
• İletiler, ses tonu ve beden dili ile tutarlı olmalıdır.
• En uygun iletişim kanalı ve araç seçilmelidir.
• Uygun zaman ve mekân seçilmelidir.
• İletişim destekleyici olmalıdır.
• Kaynağın ve alıcının iletişimde istekli olması
gereklidir.
Etkili İletişim Kurmada Uygulanabilecek Yöntemler
• İletişimi kolaylaştırmak için “DİAA” formülünü
kullanabilirsiniz.
• İletişimi kolaylaştırmak için, alıcının iyi ve aktif bir
dinleyici olması gerekir.
Aktif dinleyici olabilmek için:
• Konuşmayı kesin, hiç kimse konuşarak dinleyemez.
• Konuşmacıya rahatlaması için kolaylık sağlayın.
• Konuşmacıya dinleme isteğinde olduğunuzu gösterin, başka
şeylerle meşgul olmayın, saatinize bakmayın
• Dikkati dağıtan şeyleri ortadan kaldırın. Parazit konuşmaları
dinlemeyin.
• Konuşmacıyı empatik dinleyin, kendinizi onun yerine koyun.
• Sabırlı olun başka hiçbir şey düşünmemeye çalışın.
• Kendinizi rahat hissetmeye çalışın, hafif tutun, başka şeylerle
oyalanmayın.
• Eleştiriyi sonraya bırakın, eleştiri iletişimi engeller.
• Soru sorun, konuşmacının mesajını başka sözcüklerle
açıklayın.
• İletişimi kolaylaştırmak için iletişimin engellerini ortadan
kaldırın.
İyi Bir Dinleyicinin Özellikleri
• Sözlü iletişim konuşmayı olduğu kadar
dinlemeyi de içerir. Anlamak ve anlatmak
için dinlemeyi bilmek gerekir. Bunu göz ardı
ettiğimizde iletişim güçlükleri ile karşılaşırız.
• İyi dinleme doğru anlamayı, anlaşılanı yerine
getirmeyi böylelikle başarmayı ve başarıdan
kaynaklanan mutluluğu sağlar.
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Yapılması Gerekenler
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Konuşanı önemsemelisiniz. Konuşmacının yüzüne hatta gözlerine bakmalı, tüm dikkatinizi ona
vermelisiniz.
Dinlerken başka şeylerle meşgul olmamalısınız (kâğıtlara karalama yapmamalı/resim çizmemelisiniz)
Susmalısınız. Sessizlik içinde olmalı, dikkatinizi dağıtan etkenleri ortadan kaldırmalısınız (Radyonun
sesini kısmak gibi).
Dinlerken her türlü ön yargı, ön tipler, değerlendirmeler ve genellemelerden kendinizi uzak
tutmalısınız. Konuşmacının amacını anlamaya çalışmalısınız.
Kendinizi konuşmacının yerine koymalısınız. Empati (duygudaşlık) göstermelisiniz,
Sabırlı olmalı ve konuşmacının sözünü kesmemelisiniz,
Sözcüklere takılıp kalmamalı, ne iletilmek istendiğine yoğunlaşmalısınız.
Konuşmacının giyimine odaklanmamalısınız.
Konuşmacıyı motive etmek için anlıyorum, evet gibi sözcükler kullanmalı, zaman zaman baş,boyun,
göz ya da el hareketleriyle onu dinlediğinizi belli etmelisiniz.
Karşınızdakini küçümseyen, küçük düşüren, alay eden yüz ifadeleri el, kol hareketleri ya dasözcükler
kullanmamalısınız.
Sorularınız varsa zamanında sormalısınız. Gerçekten gerekli olmadıkça soru sorup konuşmacının
sözünü kesmemelisiniz.
Ana noktalar üzerinde yoğunlaşmalı, dikkatlice tartmalı ve hemen bir karara varmaktan
kaçınmalısınız
Sinirlenmemelisiniz. Tartışmaya girmemelisiniz. Bu yanlış anlamanıza yol açar.
İletişimin türleri
• Toplumsal ilişkiler sistemi olarak ele alındığında iletişim;
kişilerarası, gruplar arası, örgütsel ve toplumsal iletişim.
• Grup ilişkilerinin yapısına göre iletişim, biçimsel olan yatay,
dikey ve çapraz iletişim ile biçimsel olmayan iletişim.
• Kullanılan kanallar ve araçlar göz önüne alındığında
iletişim; görsel, işitsel, görsel-işitsel iletişim ya da doğal
araçlarla, yapay araçlarla iletişim.
• Zaman ve mekân boyutuyla iletişim; yüz yüze ve uzaktan
iletişim.
• Kullanılan kodlara göre iletişim ise; sözsüz, sözlü ve yazılı
iletişim.
Sözsüz İletişim
•
•
İnsan bilerek ya da bilmeyerek
günlük hayatta sözsüz iletişimi ve
beden dilini son derece etkili
kullanır. Örneğin yüz yüze
iletişimde hem sözlü, hem de
sözsüz iletiler aynı anda kullanılır
Sözsüz iletişimde mesaj
davranışlardan oluşur. El, kol
hareketleri, yüz ifadeleri, dokunma,
ses tonu, vücut pozisyonları, giyim
tarzları, renkler, aksesuarlar, saç
stilleri ve daha pek çok unsur
sözsüz iletişim alanına örnek olarak
verilebilir.
Sözlü İletişim
• Bir ata sözümüzün de dediği
gibi, insanın kendisini anlatması
ve başkalarını anlaması konuşa
konuşa gerçekleşir. İnsanlar
arası sözsüz iletişimle başlayan
ilişki, ya konuşmayla sürdürülür
ya da iletişimin bozulması,
kopmasıyla son bulur.
• İletişimin konuşmayla ve
dinlemeyle meydana
gelmesine sözlü iletişim
denilmektedir.
Yazılı İletişim
• Konuşma seslerden, yazı dili
bu seslerin simgesi olan
harflerden oluşur. Bir insana,
nesneye, olaya ya da olguya
ilişkin kavramları belleğinde
depolayan kişi, yazarken
bunların karşılığı olarak
işaretler ve simgeler kullanır.
• Yazılı iletişimin iki ayrı boyutu
vardır:
• Yazma ve okuma.
İletişim Araçları
• İletişim araçları, bilgi akışını sağlayan araçlara verilen
genel isimdir. Bu akış, ‘bireyden çoğula’ veya ‘çoğuldan
bireye’ bilgi yönüyle olan iletişime göre çeşitlenir.
• Bilişsel İletişim Araçları
• Sanal bir ortamda, bilgi teknolojileri kullanılarak
gerçekleştirilen bireysel ve toplu iletişim araçlarıdır
(Örneğin e-posta, formlar, chat, messenger, web
kamera, blok vs.).
• Görsel İşitsel İletişim Araçları
Göz ve kulağımıza hitap eden, multimedya
teknolojilerini kullanan iletişim araçlarıdır (Örneğin
televizyon, radyo, sinema vs.).
• Telekomünikasyon İletişim Araçları Göz ve kulağa hitap
eden, elektrik, elektronik, elektromanyetik, optik
teknolojileri kullanarak gerçekleştirilen iletişim araçlarıdır
(Örneğin telefon, cep telefonu, fax, teleks vs.).
• Kali-grafik İletişim Araçları Yazı ve çizi ile oluşturularak
formatlandırılan ve basım-yayım araçları ile yapılan
iletişimdir. (Örneğin gazete, dergi, afiş, tabela, kitap vs.).
• Organizasyon İletişim Araçları Ekipler aracılığıyla
gerçekleştirilen kişi veya topluma aktarılacak mesajları
tanıtım, eğlence, eğitim, gezme, tüketme adına ileten
etkinlikleri sağladığı iletişim araçlarıdır (Örneğin fuar,
konser, defile, konferans vs.).
• Sanatsal İletişim Araçları İster plastik ister estetik olsun
her türlü sanat faaliyeti veya sanatçı ile sağlanacak
iletişim araçlarıdır (Örneğin dans, resim, müzik, şarkı,
sergi, konser, tiyatro, heykel, animasyon vs.).
Kendini Tanıma
• Kendini tanıma bir insanın fiziksel
özelliklerini, duygularını,
düşüncelerini, istek ve
gereksinimlerini, güçlü ve zayıf
yönlerini, amaç ve değerlerini,
yeteneklerini ve becerilerini
tanıması/bilmesi ve bunların farkında
olmasını ifade eder. Hayatta
gerçekten yapmak istediklerinizin
neler olduğunu bilmek için her
şeyden önce kendinizi tanımanız
gerekir.
Bireysel Özellikler
• Bireysel özellikler insanları
birbirinden ayıran kişiye ait
sosyal zihinsel özelliklerin
bütünüdür. Neşeli olmak,
sıkılgan olmak, soğukkanlı
olmak, kıskanç olmak, renkli
gözlü olmak, kısa boylu
olmak, esmer olmak gibi
özellikler bireysel özelliklere
birer örnektir.
Bedensel Özellikler
• Bireyde bulunan bedensel özellikler, birbirine bağımlı
birçok etkenin bir araya gelmesi ile şekillenir.
• Bedensel gelişim doğum öncesinden başlayıp 18-20
li yaşlara kadar insan bedeninde görülen değişim ve
olgunlaşma sürecidir.
• Bireyin bedensel özellikleri; kilo, boy, kemik yapısı,
kas yapısı, bedenin oranı, biçimi, duruşu, bedeni
oluşturan organ ve sistemlerin yapısı ile dış
görünüşünü etkileyen ten rengi, göz rengi, saç rengi
gibi genetik (kalıtım) unsurlar akla gelir.
• Genetik özelliklerimizin bize hangi vücut tipini verdiğini anlamak
için Sheldon adlı bilim adamının yağlılık, kaslılık ve kemik
yapılarına göre yaptığı sınıflandırma özetle şu şekildedir:
• Endomorfi: Kalın kemikli, çabuk şişmanlamaya eğilimli, kısa
boylu sağlam yapılı, çok çabuk gelişebilen vücut tipidir. Bu tipler
rahatı, zevki, yemek yemeyi ve toplumsal ilişkileri severler.
• Mezomorfi: Kas ve kemik yapıları gelişmiş, güçlü ve adaleli,
çabuk adaleleşmeye müsait, hareketli, enerjik, atılgan ve
saldırgan, az yağ bağlayan, omuz ve göğüs çatısı geniş vücut
tipidir. Bu tipler, hareketli, enerjik ve atılgandır.
• Ektomorfi: İnce uzun ve narin yapılı, ince kemik yapılı zayıf
adaleli, güçleri zayıf, duygusal ve entelektüel, metabolizması çok
hızlı, kolay kolay kilo alamaz ve yağlanamaz, omuz ve göğüs
kafesleri dar vücut tipidir. Bu tipler içe dönük, duygusal ve
entelektüeldirler.
Zihinsel Özellikler
• Zihinsel özellikler bireyde gelişen anlama ve yorumlamayla ilgili
niteliklerdir. İlkin son derece sınırlı olan zihinsel faaliyetler,
zamanla gelişir ve olgunlaşır. Zihinsel gelişim daha büyük
yaratıcılık; hayal gücü ve bilgi sahibi olmak için daha fazla istek
duymak ile tamamlanır.
• Zihinsel faaliyetler şu süreçleri kapsar:
• Algılama: Gerek iç gerekse dış dünyadan edinilen bilgilerin
yorumlanması ve düzenlenmesidir.
• Bellek: Yaşanılanların, öğrenilenlerin ve algılananların geçmiş
ve gelecekle ilişkisini bilinçli olarak zihinde saklama gücüdür.
• Muhakeme: Bilgiyi belirli bir anlam çıkarma ve sonuca varma
amacıyla kullanabilme yeteneğidir.
• Düşünme: Bilgi ve çözümlerin sebep sonuç ilişkisi içerisinde
değerlendirilip yorumlanmasıdır.
• Yetenek: Bireyin öğrenme, iş yapabilme ve uyum gücüdür
• Bireylerde zihinsel gelişim farklı farklı olsa da gelişim
sürecinin ortak evrelerinden söz edilebilir. Birey dünyaya ilk
geldiğinde zihinsel anlamda pek fazla davranıştan söz
edilemez. İki yaşına kadar zihinsel faaliyetler gelişim içindedir
ve kavramsal zekânın oluşmasının hazırlık evresidir.
• İki yaşından sonra gelişen kavramsal zekâ kendi içinde dört
basamağa ayrılır:
2-4 yaş arası
4-7 yaş arası
İlkel
kavramların
kazanılması
Sezgisel
düşünme
7-11 yaş arası 11
yaştan
sonra
Somut
Soyut
düşünme
düşünme
Ruhsal Özellikler
• Bireyin; etkiye en açık öğrenme, olgunlaşma yoluyla şekillenen
ve en çok şahsına özgü niteliklerinden olan ruhsal özellikler,
bütün bu sebeplerden dolayı da üzerinde kesin konuşulması güç
olan bir alandır.
• Bireyin ruhsal özelliklerinin oluştuğu esas dönem, okul öncesi
çağdır. Bu dönemde temel kişilik özellikleri gelişir. Bu yüzden
bireyin eğitimindeki en önemli dönem, okul öncesi yaşlardır.
• Okul öncesi çağı, çocuğun bütün duygu türlerinin ortaya çıktığı
çağdır. Öfke, kıskançlık, nefret, hoşgörü, sevgi, paylaşım vb.
duygular bu çağda belirir. Bu sebeple, bu çağda ailenin tutumu
büyük önem taşır. Çocuk ailesinden ve yakın çevresinden
gördüğü tepkilere karşılık, duygularını biçimlendirir. Çocuk
ailesinden ve yakın çevresinden gördüğü tepkilere karşılık,
duygularını biçimlendirir.
Kendini Geliştirme
• Gelişim, belirli bir duruma doğru
gerçekleşen değişim sürecidir.
Kendini geliştirmekse insanın
olmak istediği ve belirlediği bir
kişisel durumu elde etmek için
gerçekleş tirdiği değişim sürecidir.
• Kendini geliştirmek özelliklerinizi,
ilgi ve yeteneklerinizi gözden
geçirip zayıf noktaları
güçlendirmek, güçlü yönlerimizi
ise iyi yönlendirmek. Başka bir
deyişle kişisel gelişim, olmak
istenilen yere varma çabasıdır.
Kişisel Özelliklerini Geliştirme
• Kişisel gelişimin en önemli noktası kişinin kendisini en iyi şekilde
tanımasından geçer.
• Gelişmek isteyen kişi kendisine şu soruları sormalıdır:
• Kendimi hangi konuda eksik hissediyorum?
• Hangi durumlarda problem yaşıyorum?
• Bu ve benzeri sorulara vereceğiniz yanıtlardan sonra kendinize
bir plan yapmalısınız. Katılabileceğiniz kurslar, seminerler
araştırmalısınız. Daha sonra ben şu konularda eksiğim ve eğitim
almam gerekir dediğiniz eğitimleri almaya çalışmalısınız.
Okumalısınız. Her ay en az 3 adet kitap okumayı ilke
edinmelisiniz.
• Amacınız ne? Kendinize hayat amacı belirlemeli ve bu hedefe
yoğunlaşmalısınız. Kendini anlayabilme ve gelişme arzusu ile
başlanan süreç içerisinde hedef belirlenmelidir. Hedef belirlerken
olumlu olunmalıdır.
• Zayıf olduğunuz özelliklerinizi bilmeli imkân
dâhilinde bu eksiklikleri gidermeye çalışmalısınız
• Kendinize ve yaşama olumlu yönlerinden
bakabilmelisiniz.
• Kendinizi motive etmenin yollarını öğrenmelisiniz.
• Hatalarınızdan ders almalısınız.
• İletişim ve insan ilişkileri konusunda mutlaka özel
okumalar yapmalı ya da çeşitli kurs ve seminerlere
katılmalısınız.
• Her şeyden önemlisi hayal kurmalısınız.
İlgi ve Yetenekleri Geliştirme
• İlgi; belirli bir olay veya etkinliğe yakınlık duyma, ondan
hoşlanma ve ona öncelik tanımadır. İlgi, günlük
yaşantımızda yaptığımız iş veya aktiviteden aldığımız zevk
ve o işi yapma isteğimizdir.
• Yetenek ise ; herhangi bir alanda öğrenme gücü,
herhangi bir işi yapmada güçlü olma hali, problem çözme
kapasitesi, zihnin öğrenmesi ve öğrenilenlerden
yararlanabilmesi, yeni durumlara uyabilmesi, yeni
durumlara çözüm bulabilme gücüdür.
• Yeteneğimizi aldığımız eğitim sonucunda artırabilir, bilgi,
beceri ve kazanımlarımızı kullanabilme gücümüzü
geliştirebiliriz. Yani ilgi o işi yapma isteğimiz, yetenek ise
yapabilme kapasitemizdir.
• İlgi ve yetenek alanlarımızı keşfederken
kendimize
• “Hangi aktiviteleri yapmaktan hoşlanıyorum,
hangi konulara ilgi duyuyorum ve araştırmaktan
hoşlanıyorum”
• “İlerde seçmek istediğim meslekle şu an başarılı
olduğum dersler arasında ilişki var mı” gibi bazı
sorular sorabilir ve bu sorulara verdiğimiz
cevaplar kendimizle ilgili bazı konularda bilgi
sahibi olmamıza yardımcı olur.
Kendini İfade Etme Yolları
• Kendini ifade etme yazılı,
sözlü ve bedensel
boyutlarda kendini ortaya
koyabilme, hislerini,
düşüncelerini anlatabilme
becerisi, geliştirilen kişisel
tarz ve sahip olunan kişisel
özelliklerle kendini
gösterebilme yetisidir.
Bireyin Kendini İfade Etme/Dışa Vurma Yöntemleri
Konuşarak, başka biriyle paylaşarak: Kendini ifade etmenin
muhtemelen en iyi yolu destekleyici bir arkadaş, eş ya da
danışmanla paylaşmaktır. Paylaşmanın anlamı kendini dışa
vurmaktır.
Yazarak: Eğer paylaşmak istedikleriniz çok yoğun ve etrafta
paylaşabilecek uygun biri yoksa bir kağıt kalem alınıp yazarak, birey
kendini ifade edebilir. Haftalar ya da aylar sonra bu günlüğü okumak
yaşamdaki değerler, düşünce kalıpları açısından çok öğretici
olabilmektedir.
Bedensel olarak (bir yastığa sarılarak ağlamak gibi)
Becerilerini Geliştirmek İletişim
• Bir gönderici tarafından alıcıya iletilen ve
alıcının davranışını bilinçli bir niyetle etkileyen
mesaj iletişimdir. İletişim yoluyla,
• Birbirimizi anlamaya,
• Sevmeyi öğrenmeye,
• İlişkileri başlatmaya ve sonlandırmaya,
• Kendimiz hakkında daha fazla bilgi edinmeye,
• Başkalarının bizi nasıl algıladıklarını öğrenmeye
çalışırız.
Sunum/Sunuş
• Herhangi bir konu hakkında
herhangi bir grup ya da
topluluğa bilgi vermek
amacıyla gerçekleştirilen
sözlü veya görsel iletişime
sunum denir.
• Sunum önceden hazırlanmış
ve planlanmış bir konunun
etkili ve anlaşılır biçimde
dinleyicilere aktarılmasıdır.
Sunuları hazırlarken uyulması gereken ilkeler:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Her bölümün başlığının yeterince açıklayıcı olmasına dikkat edilmelidir.
Kolay okunmayan görsel malzeme kullanılmamalıdır.
Bir slâytta uyumlu 4 renkten fazla renk kullanılmamalıdır.
Slâytların arka fon rengi iyi belirlenmelidir. Fon yazı ile zıt renklerde
seçilmelidir.
Slâytlar çok doldurulmamalıdır. Bir slâytta 7/7 kuralına uyulmalıdır. (Bir
satırda yedi kelime, bir slâytta 7 satır.)
Maddeler halinde aktarmak göze daha hoş gelir ve hatırda kalıcılığı
yükseltir.
Yazı tipi iyi seçilmelidir. (En çok kullanılan times new roman ve arialdir.
Zorunlu olmadıkça italik yazı kullanılmamalıdır.
Punto büyüklüğüne çok önem verilmelidir. Yazılar izleyen herkes
tarafından kolay görülebilmelidir. Bunun için başlıklarda 36–44 arası,
metin kısmında ise 24–32 arası punto büyüklüğü tercih edilmelidir.
Sunuşlarda yapılması gerekenler:
• Konuşma düzenli ve tutarlı bir şekilde düzenlenmelidir.
• Konuşma en az üç kez prova edilmelidir. Aileniz veya
arkadaşlarınızdan sizi dinleyip eleştirmelerini rica edebilir ve
onlara sunum yapabilir, geri bildirim alabilirsiniz.
• Sunuya başlarken adınızı, soyadınızı ve konumunuzu vererek
kendinizi tanıtmalısınız.
• Dinleyicileriniz ile göz teması içinde bulunmalı ve beden dilinize
dikkat etmeli, dinleyicilere sırtınızı dönmemelisiniz.
• Sunuda yazılı olan metindeki cümlelerin tıpa tıp aynısını
konuşmanızda kullanmamalısınız.
• Çok hızlı, çok yavaş, ya da okuma biçiminde monoton bir şekilde
konuşmamalısınız. Vurgu ve tonlamada içeriğe uygun
değişiklikler yapmalısınız.
• Zamanınızı iyi kullanmalısınız.
İkna Becerileri
•
•
•
•
•
•
•
•
İkna, karşındaki yenmek, aldatmak, kandırmak değil, doğruları ve gerçekleri
anlatarak, göstererek, yaparak uzlaşma ve anlaşma becerisidir. Her insanın bir
ikna olma biçimi ve yolları vardır. İkna etmek senin esneklik, bilgi, beceri ve
iletişim yetenekleri kullanılmalıdır. İknanın temeli karşındakine saygı ve onu
olduğu gibi kabulle başlar. Önce insanların kafalarında istek yaratılmalıdır.
İnsanların ilgisini çekmek ve gerisini onların hayal gücüne bırakmak gerekir.
Siz zorlayan değil, bir yol gösteren, rehber, kılavuz, arkadaş ve dost olmalısınız.
Karşınızdaki bir direnç gösteriyorsa bu size yapılan hakaret değil, korku ve kaygı
durumudur. Dirençteki korkuyu sezmeli ve ona göre konuşmalısınız.
İkna ederken, asla zorlamamalı ve ikna ediyormuş havası vermemelisiniz.
İnsanlar direnç gösterdiğinde sakin olmalı ve tartışmaya girmekten
kaçınmalısınız.
Sen’li cümlelerden ve suçlayıcı tavırdan kaçınmalısınız.
İyi dinlemeli ve söz kesmemelisiniz.
Karşınızdakini asla yok saymamalı, uzlaşmacı olmayı her halinizle
göstermelisiniz.
Öz güveni Geliştirme
• Özgüven kendimizle ile ilgili olumlu ve pozitif duygular
geliştirmemiz sonucunda ortaya çıkan harekete geçme
gücü şeklinde düşünülebilir.Özgüven;iç ve dış özgüven
olarak ta ikiye ayırabiliriz.
• İç özgüven, kendimizle ilgili hissettiğimiz memnuniyet ve
kendimize dair inancımız,
• Dış özgüven,dışarıya kendimiz hakkında verdiğimiz
görüntü ve insanlarla olan iletişimlerimizde farklı
duygularımızı ifade edebilme becerimizle ilgilidir. Bizler
toplumda yaşayan bireyler olarak hem iç hem de dış
özgüveni farkında olarak ya da farkında olmadan çoğu
zaman kullanırız. Bunlar arasında da zaten çok iyi bir
dengenin kurulmuş olması gerekir.
Özgüveninizi geliştirmek için;
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Güçlü yönlerinizi belirlemeli ve onların üstünde daha çok durmalısınız:
Risk almalısınız: Her yeni deneyime yeni bir öğrenme fırsatı olarak
bakabilmelisiniz.
İç konuşmalar yapmalısınız: İç konuşma yaparak olumsuz
varsayımlarınızla başa çıkmalısınız.
Kişisel değerlendirme yapmalısınız
Kendinizi sevmelisiniz
Kendinizi tanımalısınz
Açık ve net hedefler koymalı ve bunlara ulaşmak için mutlaka planlı
hareket etmelisiniz.
Pozitif düşünmelisiniz
İyi bir iletişimci olmalısınız
İfade yeteneğinizi geliştirmelisiniz
Duygularınızı kontrol etmelisiniz
Kendini Gerçekleştirme
• Kendini tanıma, anlama ve kabul etme, çevresindeki imkanlardan
haberdar olma ve doğru kararlar vererek kendini (özünü)
gerçekleştirebilme süreci yaşam boyu devam eder.
• “Kendini Gerçekleştirme” kavramını ilk kez ABD li bilim adamı
Maslow kullanmıştır. Maslovv' un inancına göre imkan
sağlandığında, her insan eninde sonunda kendini
gerçekleştirerek, gizil güçlerinin farkına varacaktır.
• Maslow'un çalışmaları sağlıklı kişiliğin nasıl oluştuğu üzerinde
odaklaşmıştır. Sağlıklı bir kişiliğin gelişebilmesi için gerekli olan
ihtiyaçlardan oluşan piramit biçiminde bir ihtiyaçlar hiyerarşisi
ortaya koymuştur.
• Bu ihtiyaçların en tepesinde kendini gerçekleştirme ihtiyacı
bulunmaktadır. Ancak kişinin kendini gerçekleştirmek için
güdülenebilmesi, daha alt basamaklarda yer alan fizyolojik
güvenlik ait olma ve saygınlık sağlama ile ilgili temel ihtiyaçlarını
yeterince sağlamasına bağlıdır.
Sayın Eğitimcilerimiz sunumların
tamamına ulaşmak için
yayınevimiz ile irtibata
geçebilirsiniz.
Atlas Sağlık Yayınları
Gsm : 533 745 49 44/ [email protected]