Uzaktan Öğrenimde Eşzamanlı veya Eşzamanlı Olmayan - Inet-tr
advertisement
inet-tr’06 - XI. "Türkiye'de İnternet" Konferansı Bildirileri 21 - 23 Aralık 2006 TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Ankara Uzaktan Öğrenimde Eşzamanlı veya Eşzamanlı Olmayan İletişim Oğuz Dönmez1, Ata Önal2 Ege Üniversitesi, Tire Kutsan Meslek Yüksekokulu Tire İzmir Ege Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü İzmir [email protected], [email protected] 1 2 Özet: Bu çalışmada, uzaktan öğrenimde iletişimin nasıl gerçekleştirilmesi gerektiği saptanmaya çalışılmıştır. Uzaktan öğrenimdeki iletişim türlerinden olan eş zamanlı ve eş zamanlı olmayan iletişim tanımlanıp, bu iletişim türlerini gerçekleştirmek için kullanılan araç ve teknolojiler incelenmiştir. Bu araç ve teknolojilerin uzaktan öğrenim açısından avantaj ve dezavantajlarına değinilmiştir. Bu avantaj ve dezavantajlardan yola çıkılarak eş zamanlı ve eş zamanlı olmayan iletişimin karşılaştırılması yapılmıştır. Ayrıca Türkiye’de uzaktan eğitim yapan üniversitelerin hangi tür iletişimi kullandığı belirtilmiştir. Abstract: In this study, we tried to find out how communication should be achieved in distance learning. Distance learning communication types-synchronous and asynchronous communication-have been described. Tools and technologies which used for implementing these communication types have been examined. Advantages and disadvantages of these tools and technologies have been stated. Synchronous and asynchronous communication have been compared by the help of these advantages and disadvantages. Turkish universities which have distance learning programs have been examined to state what kind of communication is used. Anahtar Kelimeler: Uzaktan öğrenme, e-eğitim, eşzamanlı iletişim, eşzamanlı olmayan iletişim 1. Giriş Öğrenimi yer ve zamandan bağımsız hale getiren uzaktan öğrenimde tartışılan konulardan biri iletişimin nasıl gerçekleştirileceğidir. İletişim; eş zamanlı, eş zamanlı olmayan yada ikisinin de kullanıldığı karma yapıda gerçekleştirilebilir. Eş zamanlı ve eş zamanlı olmayan iletişiminin birbirlerine karşı üstünlükleri ve eksiklikleri bulunmaktadır. Elektronik posta gibi eş zamanlı olmayan iletişim teknolojileri ile geleneksel eğitimde elde edilebilen anında geri besleme elde edilemez. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte geleneksel eğitimde yapılabilenler videokonferans gibi eş zamanlı iletişim teknolojileri sayesinde uzaktan öğrenimle de gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Fakat amaç birebir geleneksel eğitimi gerçekleştirmek olmadığı için bu yönteminde kısıtlamaları ve eksiklikleri bulunmaktadır. Bu makele şu şekilde organize edilmiştir: Bölüm 2 eş zamanlı ve eşzamanlı olmayan uzaktan öğrenimi tanımlar. Bölüm 3 eş zamanlı olmayan iletişim teknolojilerini tanımlayıp avantaj ve dezavantajlarını belirtir. Bölüm 4 eş zamanlı iletişim teknolojilerini tanımlayıp avantaj ve dezavantajlarını belirtir. Bölüm 5 eş zamanlı olmayan ve eş zamanlı iletişimin genel bir karşılaştırmasını yapıp birbirlerine karşı üstünlük ve eksikliklerini gösterir. Bölüm 6’da Türkiye’de uzaktan öğrenim hakkında bilgi verilmiştir. Bölüm 7’de ise yapılan çalışma sonucunda elde sonuçlar verilmiştir. 2. Eş Zamanlı Olmayan ve Eş Zamanlı Uzaktan Öğrenim Geleneksel dersler eğitmen ve öğrencilerin aynı zamanda aynı yerde olmasıyla karakterize edilmiştir çünkü eğitmen ve onun öğrencileri aynı zamanda tek bir sınıfta konumlanırlar. Eş 143 Uzaktan Öğrenimde Eşzamanlı veya Eşzamanlı Olmayan İletişim Oğuz Dönmez, Ata Önal zamanlı olmayan uzaktan öğrenmede; eğitmen ve öğrenciler, uzaktan ve gerçek zamanlı olmadan etkileşimde bulunurlar. Eş zamanlı uzaktan öğrenmede ise, eğitmen ve öğrenciler ders için aynı zamanda farklı yerlerde bulunurlar (örneğin farklı sınıflarda). Aynı yerde fakat farklı zamanda gerçekleşen öğrenime ise eş zamanlı olmayan öğrenme denir [1,2]. Şekil 1, zaman ve yer açısından eğitmen ve öğrenci ilişkisini göstermektedir. Aynı Yer Geleneksel Öğrenme Eş Zamanlı Olmayan Öğrenme Aynı Zaman Farklı Zaman Farklı Yer Eş Zamanlı Uzaktan Öğrenme Eş Zamanlı Olmayan Uzaktan Öğrenme Şekil 1. Zaman ve Yer Açısından Eğitmen ve Öğrenci İlişkisi Tablo 1; tesisatların, öğrencilerin ve eğitmenlerin özelliklerini geleneksel uzaktan olmayan öğrenim, eş zamanlı uzaktan öğrenim ve eş zamanlı olmayan uzaktan öğrenim için karşıGeleneksel Tesisatlar Öğrenciler Öğretmenler • • • • • Sınıflar Tahta Projeksiyon Laboratuar Kitaplar • Tam zamanlı geleneksel öğrenciler Çeşitli öğrenme yetenekleri Okutman Laboratuar eğitmeni Değerlendiriciler • • • • laştırmaktadır. Eğitimin bu farklı modları için farklı tesisatlar gereklidir. Eş zamanlı uzaktan öğrenim için tesisatlar, uzaktan teslime imkan vermek için geleneksel sınıfları iyileştirme eğilimindedir. Eş zamanlı olmayan uzaktan öğrenim için tesisatlar, fiziksel sınıf kullanılmadığı için önemli ölçüde farklıdır. Geleneksel öğrenim, eş zamanlı uzaktan öğrenim ve eş zamanlı olmayan uzaktan olmayan öğrenim için farklı öğrenciler çekilebilir. Uzaktan öğrenim programları; odaklanmış ve yüksek şekilde motive olmuş olmuş geleneksel olmayan öğrencileri hedef alır. Odak ve motive olmak uzaktan öğrenimin başarısında önemlidir. Eş zamanlı olmayan uzaktan öğrenimin başarısı aynı zamanda yüksek derecede bağımsızlık ve kendi kendine öğrenme yeteneğine bağlıdır. Farklı eğitim modlarında eğitim personelleri de farklılık göstermektedir. Eş zamanlı uzaktan öğrenim için, personel olarak en azından iki tarafta da idari ve teknik yardım bulunmalıdır. Eş zamanlı olmayan uzaktan öğrenim eğitim personeli, sadece eğitmen ve belki değerlendiriciler içerebilir [1]. Eş Zamanlı • • • • • • Sınıflar Elektronik Beyaztahta Sıkıştırılmış Video Bilgisayar ekran yakalama Internet Kitaplar • • Kısmi zamanlı, geleneksel olmayan Odaklı ve motive • • • Okutman Uzak personel Değerlendiriciler Eş Zamanlı Olmayan • • • • Bilgisayarda öğrenci Akım ortamı Internet Kitaplar • Kısmi zamanlı, geleneksel olmayan Odaklı ve motive Bağımsız kendi kendine öğrenen İçerik uzmanı Ders tasarımcısı Kolaylaştırıcı Değerlendiriciler • • • • • • Tablo 1. Her eğitim modu için tesisatların, öğrencilerin ve eğitmenlerin özellikleri[1] 3. Eş Zamanlı Olmayan İletişim Araç ve Teknolojileri Öğrenimi istenilen zamanda istenilen yerde gerçekleştirmeyi sağlayan araç ve teknolojiler arasında elektronik posta, ses postası, çoklu or- tam postası ve tartışma grupları(forumlar) bulunur. Eş zamanlı olmayan etkileşimin avantajlarından biri, kullanıcılar kendi uygunluklarına göre, istedikleri zaman istedikleri yerden iletişime katılabilirler. Ayrıca tartışmaları yeniden ziyaret etme imkanı vardır. Bu tipteki etkile- 144 inet-tr’06 - XI. "Türkiye'de İnternet" Konferansı Bildirileri 21 - 23 Aralık 2006 TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Ankara şim kullanılarak yapılan konuşma, mesajlar ve cevapları arasındaki süre çok uzun olduğu için “ağır çekim” olarak adlandırılmaktadır [3]. 3.1 Elektronik Posta Metin ile kişiler arası haberleşmeyi sağlar. Elektronik postaların tutulacağı her kullanıcı için posta kutusunun olduğu posta sunucusuna ihtiyaç vardır [4]. Uzaktan öğrenimi gerçekleştiren kurum kendi elektronik posta sunucusunu kullanabileceği gibi başka sunucular da kullanılabilir. Bu yöntemin avantajı en basit, en yaygın ve en az kaynak yiyen iletişim teknolojisi olmasıdır. Bu yöntemin dezavantajları: • • Jest, mimik ve tonlama gibi iletişimi kolaylaştırıcı unsurlar yoktur. Mesajlara cevap almak çok uzun sürebilir. 3.2 Ses Postası Kişiler arasında konuşma mesajlarıyla haberleşmeyi sağlar. Konuşma mesajlarının tutulacağı her kullanıcı için ses posta kutusunun olduğu ses posta sunucusuna ihtiyaç vardır. Mesaj posta kutusu sahibi tarafından onun sunucuyla bir dahaki ilişkisinde alınabilir [4]. Daha çok dil derslerinde, öğrencilere dinleme ve konuşma pratiği kazandırmak için kullanılır. Arizona’da Rio Salado kolejinde ispanyolca dersinde kullanılmaktadır. Öğrenciler ses postasıyla kısa bir ders anlatımını dinledikten sonra, onlardan haftanın dersleri hakkında sorulan soruları ispanyolca cevaplamaları istenmektedir. Öğrencilerin cevapları kaydedilip, eğitmenin ses posta kutusuna yollanmaktadır [3]. Bu yöntemin avantajları: • • Metin ile sağlanamayan bazı eğitim faaliyetleri bu yöntemle gerçekleştirilebilmektedir (dil derslerinde dinleme ve konuşma gibi). İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan biri olan tonlama kullanılabilir. • • • • Mesajlara cevap almak uzun sürebilir Sunucuda elektronik postaya göre daha fazla yer işgal eder. Alıcı terminallerde gönderilen ses formatının desteklenmeme ihtimali vardır. Elektronik postaya göre daha fazla bantgenişliğine ihtiyaç duyar. 3.3 Çokluortam Postası Metnin yanında; şekil, konuşma mesajı ve video mesajının bulunabildiği posta türüdür. Metnin yanında eklenerek gönderilen diğer mesaj türleri, direk olarak kullanıcının posta kutusuna gönderilebileceği gibi mesaj okunurken kullanıcı tarafından da istenilebilir [4]. Bu yöntemin avantajları: • • Eğitim faaliyetleri için gerekli olan ses, metin ve video mesajlarının üçünü de içerebilir. İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan tonlama, jest ve mimiklerden faydalanılabilir. Bu yöntemin dezavantajları: • • • • Mesajlara cevap almak uzun sürebilir. Sunucuda diğer posta türlerine göre daha fazla yer işgal eder. Alıcı terminallerde gönderilen ses ve video formatlarının desteklenmeme ihtimali vardır. En fazla bantgenişliğine ihtiyaç duyan posta türüdür. 3.4 Tartışma Grupları(Forumlar) Kullanıcıların ders materyaliyle ilgili sorular sorup, tartışmalara katılabildiği araçtır. Bu yöntemin avantajları: • • Bir sunucuda posta hesabına sahip olmak gerekmez. Diğer kullanıcılar arası iletişim de izlenilebilir. Bu yöntemin dezavantajları: Bu yöntemin dezavantajları: • • • İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan jest ve mimik gibi unsurlar yoktur. 145 Kullanıcıya özel mesaj gönderilemez. Metin ile cevaplanamayan yada anlatıla- Uzaktan Öğrenimde Eşzamanlı veya Eşzamanlı Olmayan İletişim Oğuz Dönmez, Ata Önal • • mayan bazı konularda yetersiz kalır. Jest, mimik ve tonlama gibi iletişimi kolaylaştırıcı unsurlar yoktur. Mesajlara cevap almak çok uzun sürebilir. 4. Eş Zamanlı İletişim Araç ve Teknolojileri Eş zamanlı uzaktan öğrenme, gerçek zamanlı haberleşmeye izin vermek için sohbet odaları, telekonferans, video konferans, VoIP ve video telefonu gibi araç ve teknolojileri kullanır. İletişime katılmak için belirtilen zamana uyulmak zorunda olunulduğundan daha az esnek bir seçenektir. Eş zamanlı sistemler, uzaktan öğrenicilere daha az izole edilmiş duygusu yaratarak, öğrenme grubundan enerji ilham almalarını sağlar. Uzaktan dil öğreniminde geribesleme önemli bir rol oynamaktadır. Eş zamanlı iletişim, anında geribeslemeye izin verir. Eş zamanlı iletişimde, bütün öğreniciler iletişime katılamadığı için esneklik kaybı olur. Bazı öğreniciler bir derse katılmak için sabit bir zamanın bulunmasını tercih ederken bazıları bunu çok kısıtlayıcı bulabilir [3]. 4.1 Sohbet Odaları Kullanıcıların birbirleriyle metin tabanlı iletişimde bulunmasını sağlayan araçtır. İletişime katılacak kişilerin belirtilen zamanda sohbet odalarında bulunması gerekir. Bu yöntemin avantajları: • • En basit, en yaygın en az maliyetli yöntemdir. En az bantgenişliğine ihtiyaç duyan yöntemdir. Bu yöntemin dezavantajları: • • • Jest, mimik ve tonlama gibi iletişimi kolaylaştırıcı unsurlar yoktur. Kullanıcılar belirtilen zamanda odada bulunmayan kişilerle iletişimde bulunamaz. İyi klavye kullanma yeteneğine ihtiyaç duyar. 4.2 Telekonferans Telekonferans, birden çok sayıda bağlı telefon/PC içerir. Her kullanıcı, diğer kullanıcıları duyabilir ve onların hepsine konuşabilir. Bu tipteki çağrıya konferans çağrısı denir. Ses köprüsü(Audio bridge) diye merkezi bir birime ihtiyaç duyar. Bu birim konferans çağrısını otomatik olarak kurmak için gerekli olan desteği sağlar[4]. Bu yöntemin avantajları: • • • Metin ile sağlanamayan bazı eğitim faaliyetleri bu yöntemle gerçekleştirilebilmektedir (dil derslerinde dinleme ve konuşma gibi). İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan biri olan tonlama kullanılabilir. İletişime katılmak için PC’ye ihtiyaç yoktur. Bu yöntemin dezavantajları: • • • • Ses köprüsüne ihtiyaç duyar. Eş zamanlı olmayan araç ve teknolojilere göre daha fazla bantgenişliğine ihtiyaç duyar. İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan jest ve mimik gibi unsurlar yoktur. İletişime katılmak için belirtilen zamana uyulmak zorundadır. 4.3 Videokonferans Birden fazla kullanıcının ses ve görüntülü iletişimde bulunmasını sağlayan teknolojidir. Kullanıcıların iletişime katılabilmesi için kullanıcıların video kamera, mikrofon ve hoparlöre sahip olması gerekir. Videokonferansı desteklemek için MCU(multipoint control unit) yada videokonferans sunucusu diye adlandırılan merkezi bir birime ihtiyaç duyulabilir [4]. Bu yöntemin avantajları: • • • Eğitim faaliyetleri için gerekli olan ses ve görüntü içerebilir. İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan tonlama, jest ve mimiklerden faydalanılabilir. Kullanıcılar daha az izole edilmiş duygusuna kapılırlar. Bu yöntemin dezavantajları: 146 inet-tr’06 - XI. "Türkiye'de İnternet" Konferansı Bildirileri 21 - 23 Aralık 2006 TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Ankara • • MCU’ya ihtiyaç duyulabilir. En fazla bantgenişliğine ihtiyaç duyan yöntemdir. İletişime katılmak için belirtilen zamana uyulmak zorundadır. • 4.4 VoIP(Voice over IP) İnternet üzerinden telefon ve PC’ler arası sesli görüşme yapabilmeyi sağlayan teknolojidir. İnternet ile ilgili ağ protokolü IP(Internet Protocol) olduğu için bu teknolojiye VoIP(Voice over IP) denilmiştir. İnternet paket modunda, telefon ağları ise devre anahtarlamalı modda çalıştığı için arada dönüşümü sağlayan telefon geçiti (telephony gateway) kullanılmalıdır [4]. Bu yöntemin avantajları: • • • • • Metin ile sağlanamayan bazı eğitim faaliyetleri bu yöntemle gerçekleştirilebilmektedir (dil derslerinde dinleme ve konuşma gibi). İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan biri olan tonlama kullanılabilir. İletişime katılmak için PC’ye ihtiyaç yoktur. Bu yöntemin dezavantajları: • • • • • Eş zamanlı olmayan araç ve teknolojilere göre daha fazla bantgenişliğine ihtiyaç duyar. İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan jest ve mimik gibi unsurlar yoktur. İletişime katılmak için belirtilen zamana uyulmak zorundadır. Aynı anda iki kişi iletişimde bulunabilir. Görüşmeyi PC başlatabilir. 4.5 Video Telefon İki kullanıcının ses ve görüntülü iletişimde bulunmasını sağlayan teknolojidir. Kullanıcılar cep telefonundan yada PC’den iletişime katılabilirler. PC kullanıcılarının iletişime katılabilmesi için kullanıcıların video kamera, mikrofon ve hoparlöre sahip olması gerekir [4]. Cep telefonu kullanıcılarının iletişime katılabilmesi için uyumlu bir cep telefonu ve UMTS(Universal Mobile Telecommunications System) şebekesi kapsamında olunması gerekir. Bu yöntemin avantajları: • • Eğitim faaliyetleri için gerekli olan ses ve görüntü içerebilir. İletişimi kolaylaştırıcı unsurlardan tonlama, jest ve mimiklerden faydalanılabilir. Kullanıcılar daha az izole edilmiş duygusuna kapılırlar. İletişim için PC kullanma zorunluluğu yoktur. Bu yöntemin dezavantajları: • • • • Fazla bantgenişliğine ihtiyaç duyar. İletişime katılmak için belirtilen zamana uyulmak zorundadır. Aynı anda iki kişi iletişimde bulunabilir. Cep telefonundan iletişime katılmak için cep telefonunun uyumlu olması ve UMTS şebekesi kapsamında olunması gerekir. 5. Eş Zamanlı ve Eş Zamanlı Olmayan İletişim Karşılaştırması Özel olarak eş zamanlı ve eş zamanlı olmayan iletişim araç ve teknolojilerinin avantaj ve dezavantajları önceki bölümde belirtilmişti. Genel olarak geleneksel, eş zamanlı ve eş zamanlı olmayan iletişimin karşılaştırılması tablo 2’de gösterilmiştir. Bütün faktörler eşitse çoğu öğrenci ve fakülte; canlı ve kişisel etkileşimin bulunduğu geleneksel dersleri tercih etmektedir. Bununla birlikte; zaman ve yer engelleri, çoğu geleneksel olmayan öğrencinin geleneksel derslere katılımını engellemektedir. Öğrenme stillerindeki farklılık yüzünden, bazı öğrenciler geleneksel sınıf ortamında etkin bir şekilde öğrenemeyebilir. Eş zamanlı uzaktan öğrenim, yer gibi bazı sınırlamaları ortadan kaldırmıştır fakat öğrencilerin hala belirtilen zamanda iletişimin sağlanacağı ortamda bulunması gerekir. Mesafe sınırlamalarını ortadan kaldırma, üniversiteden uzakta bulunan öğrenciler için önemli bir özelliktir. Eş zamanlı olmayan uzaktan öğrenim, yer ve zaman engellerini etkin bir şekilde ortadan kaldırır. Bu; farklı grupta öğrencilerin derse erişimine izin verir. Uzaktan eğitim yönteminin etkin 147 Uzaktan Öğrenimde Eşzamanlı veya Eşzamanlı Olmayan İletişim Oğuz Dönmez, Ata Önal bir şekilde kullanılabilmesi için; eğitmenin, eş öğrenimini ve grup projelerini gerçekleştirebilmek için öğrenim toplulukları yaratmasına ihtiyaç duyulur. Bu eş zamanlı olmayan uzaktan öğrenim için daha uğraştırıcıdır çünkü eğitim topluluğu “sanal”dır [1]. Üç farklı eğitim modu için, öğrenime değer biçme ve değerlendirme için farklı modeller gerekir. Bireysel “ev ödevi” bütün eğitim modları için benzer olabilir. Uzak öğrenen öğrencilerden materyal toplamayı sağlayan bir mekanizma bulunmalıdır. Bu; web, elektronik posta, standart posta yada fax aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Eş zamanlı uzaktan öğrenme için, ödevleri toplamak için uzaktaki personel kullanılabilir. Gözetmenli sınıfta yapılan sınavlar Geleneksel Avantajlar • • • • • • • Dezavantajlar • Canlı, öğrenciler ve eğitmen ve öğrenciler arasında kişisel etkileşim Gerçek zamanlı tartışma ve beyin fırtınası Çok fazla teknolojiye ihtiyaç duymaz Öğrenci izole edilmiş etkisine kapılmaz Anında geri besleme alınabilir Farklı öğrenim stillerine uyarlama Öğrencinin derse ve tartışmalara katılması için tek fırsatı vardır Hızla şekilde iletişimde bulunamayan ve utangaç kişilerin derse katılımı azdır eş zamanlı olmayan uzaktan öğrenim için uğraştırıcı konulardan biridir. Bununla birlikte, ticari sınama servisleri makul fiyatla gözetmenli sınavlar yapmaktadır. Üç eğitim modunda da grup projeleri kullanılabilir. Eş zamanlı uzaktan öğrenim sınıfları için gruplar aynı yerden oluşturulabilir. Farklı yerden gruplara ihtiyaç duyulduğu eş zamanlı olmayan ve eş zamanlı sınıflar için grup işbirliğine imkan sağlamak için teknoloji gerekir [1]. 6. Türkiye’de Uzaktan Öğrenim Türkiye’de uzaktan öğrenim bazı üniversitelerin meslek yüksekokullarında uygulanmaktadır. Bu üniversiteler arasında; Anadolu Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Eş Zamanlı • • • • • Yer engellerini ortadan kaldırır Tam zamanlı profesyoneller için eğitime erişim Gerçek zamanlı tartışma ve beyin fırtınası Geleneksel sınıf ortamına yakın olduğu için öğrencide daha az izole edilmiş etkisi yaratır Anında geri besleme alınabilir Eş Zamanlı Olmayan • • • • • • • • • • • • • • • • Derslerin zamanlanması Bağlı dağıtık öğrenim topluluğu yaratma Uzak personel yoksa gözetmenli sınav gerçekleştirmede dışarıya bağımlıdır Farklı yerden gruplar oluşturulurken işbirliği için teknolojiye ihtiyaç duyulur Öğrencinin derse ve tartışmalara katılması için tek fırsatı vardır Belirtilen zamanda bütün öğrenciler aynı ortamda bulunmayabilir Zaman kuşakları problem yaratabilir Hızla şekilde iletişimde bulunamayan ve utangaç kişilerin derse katılımı azdır Belirtilen zamana uyulması gerekir • • • • • • • Yer ve zaman engellerini ortadan kaldırır Herkes için eğitime erişim Farklı arkaplanlara izin verir Eğitimin uluslararasılaştırılması Cevapları birleştirme için zaman verir. Öğrenci derse ve tartışmalara birden fazla kez katılabilir. Hızla şekilde iletişimde bulunamayan ve utangaç kişilerin derse katılımı artar. Bağlı sanal dağıtık öğrenim topluluğu yaratma Bazı dersler için diğerlerinden daha uygundur Öz-disiplin ve olgunluğa ihtiyaç duyar Gözetmenli sınav gerçekleştirmede dışarıya bağımlıdır Farklı yerden gruplar oluşturulurken işbirliği için teknolojiye ihtiyaç duyulur Öğrencilerde izole edilmiş etkisi yaratabilir Anında geribesleme alınamaz Tablo 2. Her eğitim moduyla ilgili avantaj ve dezavantajlar[1,5,6,7] 148 inet-tr’06 - XI. "Türkiye'de İnternet" Konferansı Bildirileri 21 - 23 Aralık 2006 TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Ankara Maltepe Üniversitesi, Mersin Üniversitesi ve Sakarya Üniversitesi bulunmaktadır [8]. Tablo 3’de gösterildiği gibi Çukurova Üniversitesi dışındaki üniversitelerde eş zamanlı ve eş zamanlı olmayan iletişim birlikte kullanılırken, Çukurova Üniversitesi’nde eş zamanlı olmayan iletişim kullanılmaktadır. Üniversite Anadolu Çukurova Gazi Maltepe Mersin Sakarya larak gerçekleştirilebilir, daha basit ve kolay bölümleri ise eş zamanlı olmayan bir şekilde gerçekleştirilebilir. Bu çalışma, aynı zamanda Türkiye’deki üniversitelerin çoğunun eş zamanlı ve eş zamanlı olmayan iletişimi birlikte kullandığını göstermiştir. Kaynaklar Eş Zamanlı Program Eş Zamanlı Olmayan Sayısı İletişim İletişim 1 * * 1 * 2 * * 1 * * 3 * * 5 * * [1] Midkiff S. P., DaSilva L. A., ‘Leveraging the Web for Synchronous versus Asynchronous Distance Learning’ www.shockandawe.us/ mscis/313/Midkiff.pdf [2] Rada R., ‘Interactive Media’, SpringlerVerlag, 1995. Tablo 3. Uzaktan öğrenimin uygulandığı üniversitelerde kullanılan iletişim türleri 7. Sonuç Uzaktan öğrenimde kullanılan iletişim türlerinden olan eş zamanlı ve eş zamanlı olmayan iletişim türlerinin birbirine karşı ve geleneksel öğrenime karşı üstünlükleri vardır. Uzaktan öğrenimin amacı geleneksel eğitimin üstünlüklerini koruyup onun da ilerisine gitmektir. Bunu sağlayabilmekte ancak eş zamanlı ve eş zamanlı olmayan iletişimin birlikte kullanılmasıyla yapılabilir. Geleneksel eğitimin avantajlarını uzaktan eğitimde de kullanabilmek için dersler veya tartışmalar canlı yapılarak, bu yapılan ders veya tartışmalar kaydedilerek daha sonra katılamayanlar tarafından veya yeniden katılmak isteyenler tarafından izlenilebilir. Eş zamanlı iletişimin gerekmediği ders ve tartışmalar eş zamanlı olmayan bir şekilde gerçekleştirilebilir. Derslerin daha karmaşık ve zor olan bölümleri eş zamanlı iletişim kullanı- [3] White C., ‘Language Learning in Distance Education’, Cambridge University Press, 2003. [4] Halsall F., ‘Multimedia Communications’, Addison-Wesley, 2001. [5] Berge Z. L., ‘Computer Conferencing and the On-Line Classroom’, International Journal of Educational Telecommunications, 1997. [6] Taylor R. W., ‘Pros and cons of online learning-a faculty perspective’, Journal of European Industrial Training, 2002. [7] Burgstahler S., ‘Universal Design of Distance Learning’, www.rrtc.hawaii.edu/documents/ products/phase2/pdf/027d(1)-H01.pdf [8] YÖK, www.yok.gov.tr 149
