kalsitonin,kalsiyum,iyonize kalsiyum,fosfor,24 saatlik idrarda kalsiyum

KALSİTONİN
Calcitonin;
Tiroit bezinin içinde yer alan C hücrelerinden salgılanır.
İnsanlardaki tam vazifesi bilinmemekle beraber kalsiyum
metabolizmasında rol almaktadır. Paratiroit hormon (PTH) ve D
vitamininin aksine çalışır.
Kalsitonin ne için bakılır?
Tiroit bezinin içinde yer alan Medüller tiroit kanseri
sırasında kalsitonin artar. Hastalığın teşhisinde
kalsitonin testi önemlidir.
Multipl Endokrin Neoplazi ( MEN ) denilen bir gurup
hastalığın tanısında kullanılır,
Ensülinoma denilen ensülin salgılayan pankreas
tümöründe yükselir,
Akciğer kanserlerinin bazı çeşitlerinde yükselir,
VİP oma denilen bir pankreas tümöründe yükselir.
Kalsitonin için normal değerler:
Normal Kalsitonin miktarı 10 pg/mL dir.
Kalsitonin artışı ne anlama gelir?
İnsülinoma,
Akciğer kanseri,
Tiroit Medüller kanseri,
VİP oma.
İlaç olarak kalsitonin kemikten kalsiyumun çözülmesini ve
kemiklerin zayıflamasını engellediğinden aşağıdaki kemik
hastalıklarının
tedavisinde kullanılır:
Hiperkalsemi,
Osteoproz,
Paget hastalığı
KALSİYUM
Ca; Ca+2; Serum calcium; Ca++; Calcium – blood
test:
Kalsiyum vücudumuzun önemli yapı taşlarından birisidir. Tüm
hücreler kalsiyuma ihtiyaç duyar. Kemik ve dişlerimiz
kalsiyumdan oluşur. Kalbimizin çalışması, sinir siteminin
ileti göndermesi, kaslarımızın kasılması ve kanımızın
pıhtılaşması için kalsiyum gerekir. Kalsiyum kan içinde
proteine bağlı ve serbest olarak dolaşır. Kanda iki tür
kalsiyum değerine bakılır. Total kalsiyum ve iyonize kalsiyum.
Kanda total kalsiyum değerini arttıran ilaçlar:
Kalsiyum tuzları,
Lityum,
Tiazid Diüretik ler,
Tiroksin,
Vitamin D,
Aşırı süt içmek kan kalsiyumunu arttırır.
Kan kalsiyum değerine ne için bakılır?
Kemik hastalıkları, paratiroit bezi hastalıkları ve böbrek
hastalıklarının teşhisi ve takibi amacıyla bakılır.
Kalsiyum için normal değerler:
Kalsiyum normalde 8,5 – 10,2 mg/dL dir.
Kan kalsiyum miktarını arttıran sebepler:
Addison hastalığı,
Aşırı vitamin D alımı, Vitamin D zehirlenmesi,
Aşırı kalsiyum alınması ( süt alkali sendromu),
HİV / AİDS,
Hiperparatiroidi,
Granülomatöz enfeksiyon hastalıkları;
Tüberküloz,
Bazı mantar enfeksiyonları,
Kemik tümörleri,
Metastatik kemik tümörleri,
Multipl Myelom,
Hipertiroidi,
Paget hastalığı,
Aşırı hareketsiz yaşam,
Sarkoidoz,
Bazı ilaçlar:
Lityum,
Tamoksifen,
Tiazid
diüretikler
Kalsiyum
miktarını
arttırırlar.
Kan kalsiyumunu düşüren sebepler:
Vitamin D eksikliği,
Riketsiya,
Osteomalazi,
Hipoparatiroidizm,
Böbrek yetmezliği,
Karaciğer yetmezliği,
Magnezyum eksikliği,
Beslenme bozuklukları,
Emilim bozukluğu ile seyreden barsak hastalıkları (
malabsorbsyon ),
Pankreatit kalsiyum miktarını düşürür.
Ayrıca aşağıdaki hastalıkların tanısında ve
takibinde kan kalsiyum değeri önemli bilgiler
verir:
Deliryum,
Demans,
Multipl Endokrin Neoplazi ler ( MEN I ve MEN II),
Renal hücreli karsinom, Sekonder hiperparatiroidi.
Referanslar:
Wysolmerski JJ, Insogna KL. The parathyroid glands,
hypercalcemia, and hypocalcemia. In: Goldman L, Ausiello D,
eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders
Elsevier; 2007:chap 266
İYONİZE KALSİYUM
Serbest Kalsiyum; Calcium – ionized; Free Calcium;
Free Ca++;
İyonize kalsiyum kanda proteinlere bağlanmadan serbestçe
dolaşan kalsiyum miktarıdır. Kan kalsiyumu hem proteinlere
bağlı hem de serbest olarak dolaşır. Bunların toplamına total
kalsiyum denir ayrı bir testtir.
Tüm hücreler düzgün çalışabilmek için kalsiyuma ihtiyaç
duyarlar. Kemiklerin, dişlerin sağlam olması, kalbin
çalışması, kasların kasılması, sinirlerin sinyal iletebilmesi
kanın pıhtılaşması kalsiyum sayesinde gerçekleşir.
İyonize kalsiyum ne için bakılır?
Paratiroit hastalıkları, böbrek hastalıklarının teşhisinde
serbest kalsiyum miktarına bakılır.
İyonize Kalsiyum için normal değerler:
• Çocuk: 4,4 – 6,0 mg/dL
• Erişkin: 4,4-5,3 mg/dL dir.
İyonize kalsiyum miktarını arttıran sebepler:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Hiperparatiroidi,
Hareketsizlik,
Süt alkali sendromu,
Multipl Myelom,
Paget hastalığı,
Sarkoidoz,
Tiazid diüretikler,
Tümörler,
Fazla Vitamin D alımı.
Serbest kalsiyum miktarını düşüren sebepler:
• Hipoparatiroidi,
• Malabsorbsyon,
• Osteomalazi,
• Pankreatit,
• Böbrek yetmezliği,
• Riketsiya,
• Vitamin D eksikliği.
Referanslar:
1. Bringhurst FR, Demay MB, Kronenberg HM. Hormones and
disorders of mineral metabolism. In: Goldman L, Ausiello D,
eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders
Elsevier; 2007:chap 28.
2. Wysolmerski JJ, Insogna KL. The parathyroid glands,
hypercalcemia, and hypocalcemia. In: Goldman L, Ausiello D,
eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders
Elsevier; 2007:chap 266
FOSFOR
Fosfor yaşam için gerekli minerallerdendir. Yağ ve
karbonhidrat metabolizmasında yer alır ve enerjinin
transferinde yer alır. Bağırsaklardan emilen fosfor kemiklerde
depolanır. Depolanmasını Parathormon düzenler böbreklerden
atılır.
Fosfor için normal değerler:
Erkek: 2,5-4,8 mg/dl
Kadın: 2,5-4,8 mg/dl
Çocuk: 4-7 mg/dl
Fosforun artmasına neden olan sebepler :
Parat hormon un azalması
D vitamini fazlalığı,
Kemik kırıkları,
Böbrek yetmezliği,
Kontrolsuz şeker hastalığı,
Bazı hipofiz ve böbrek üstübezi hastalıkları,
Bazı kemik hastalıkları,
Kemik iliğini ilgilendiren tümörler ve
Lösemi
Fosforun azalmasına neden olan sebepler:
Parat hormonun artması,
D vitamini eksikliği,
Alkolizm,
Şeker hastalığı,
Beslenme bozukluğu,
Tiroid hastalıkları,
İdrar söktürücü ilaçlar,
Sık kusma,
Kemik iliği tümörleri fosforun düşmesine neden olur.
24 SAATLİK İDRARDA KALSİYUM
İdrarda Kalsiyum; Calcium – urine; Urinary Ca+2;
İdrarda atılan kalsiyum miktarının ölçülmesidir. Kalsiyum
vücudun en önemli minerallerinden birisidir. Kemikler, dişler
kalsiyumdan oluşur, kasların kasılması, kalbin kasılması,
sinirlerin uyarıları iletmesi, kanın pıhtılaşması kalsiyum
sayesinde olur. Bazı hastalıklarda idrarla kalsiyum atılması
artar.
Test 24 saatlik idrarda çalışılır.
Aşağıdaki ilaçlar idrarla kalsiyum atılmasını
arttırır:
Antiasit ilaçlar,
Antikonvülsan ilaçlar, ( epilepsi ilaçları),
Bazı diüretikler idrarla kalsiyum atılmasını arttırır.
Aşağıdaki ilaçlar idrarla kalsiyum atılmasını
azaltırlar:
Kortizonlu ilaçlar,
Doğum kontrol ilaçları,
Tiazid diüretikler.
İdrarda kalsiyum testi ne için yapılır?
Test kalsiyum böbrek taşlarının tedavisinde en uygun
yaklaşımı görmek amacıyla,
Paratiroid hastalıklarının takibinde kullanılır.
İdrarda kalsiyum için normal değerler:
normal gıdalar ile beslenenlerde 100-300 mg/ gün,
düşük kalsiyumlu gıdalar ile beslenenlerde 50 – 150 mg /
gün dür.
İdrarda kalsiyum miktarını arttıran sebepler:
(>300mg/ gün)
Kronik böbrek hastalıkları,
İdrardan kalsiyum kaçması ( kalsiyum böbrek taşına yol
açar),
Sarkoidoz,
Aşırı kalsiyum alınması,
Aşırı paratiroid hormonu yapılması,
Bazı diüretik ilaçlar,
Fazla vitamin D alınması idrarla kalsiyum çıkışını
arttırır.
İdrarda kalsiyum miktarını azaltan sebepler:
Malabsorbsyon sendromları,
Paratiroid hormon eksikliği,
Tiazid diüretikler,
Vitamin D eksikliğine bağlı olabilir.
Referanslar:
1. Bringhurst FR, Demay MB, Kronenberg HM. Hormones and
disorders of mineral metabolism. In: Goldman L, Ausiello D,
eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders
Elsevier; 2007:chap 28.
2. Wysolmerski JJ, Insogna KL. The parathyroid glands,
hypercalcemia, and hypocalcemia. In: Goldman L, Ausiello D,
eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders
Elsevier; 2007:chap 266.