tukmos - Tıpta Uzmanlık Kurulu

TUKMOS
TIPTAUZMANLIKKURULU
MÜFREDATOLUŞTURMAVESTANDARTBELİRLEMESİSTEMİ
ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİ
UzmanlıkEğitimiÇekirdekMüfredatı
08.04.2014
2
İÇİNDEKİLER
1. GİRİŞ
3
2. MÜFREDATTANITIMI
3
3. TEMELYETKİNLİKLER
5
4. ÖĞRENMEVEÖĞRETMEYÖNTEMLERİ
16
5. EĞİTİMSTANDARTLARI
19
6. ROTASYONHEDEFLERİ
20
7. ÖLÇMEVEDEĞERLENDİRME
22
8. KAYNAKÇA
22
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
3
1. GİRİŞ
Çocuk Diş Hekimliği, sağlıklı ve özel tedavi gereksinimi (zihinsel ve bedensel engelli
bireyler, sistemik hastalığı olan bireyler) olan bebek, çocuk ve adölesanın büyüme ve
gelişim dönemlerine göre süt ve genç daimi dişlerin ve çevre dokularının tedavi
planlamalarının yapıldığı, davranış yönlendirmesi ile tüm diş hekimliği tanı, tetkik ve
tedavilerini üstlenen erişkin diş hekimliğinden tümüyle ayrılan, kendine özgü konuları,
sorunlarıveyaklaşımıolanbiruzmanlıkdalıdır.
Bebek,çocukveadölesandatanıvediştedavileri,ileriderecedeharapsütvegençdaimi
dişlerinrestoratifveendodontiktedavileri,travmaileyaralanansütvegençdaimidişlerin
acil ve kalıcı tedavileri ve takibi, yer tutucu uygulamaları, kök gelişimi tamamlanmamış
gençdaimidişlerinpulpaveapeksifikasyontedavilerivetakibi,kooperasyonkurulamayan
çocuklarda sedasyon (inhalasyon ve ilaç) ve genel anestezi altında diş tedavileri, engelli
çocuklar ve adölesanda koruyucu uygulamalar ve restoratif ve endodontik diş tedavileri,
sistemikhastalığıolanbebek,çocukveadölesandakoruyucuvetedaviediciuygulamalar
ÇocukDişHekimliğiuzmanlıkeğitimininenönemliöğrenmekonularıdır.
Yukarıda sayılan konularda uygulanacak tedavilerin inceliklerinin öğrenilmesiyle beceri
eğitimindebilinçliyeterlikdüzeyinegelinmesiönemlidir.
Geliştirilen tanısal (CT, MR vd) ve tedavisel (N2O/O2, Lazer vd) yeni teknolojik yöntemler
deuzmanlıkeğitimindeyeralmaktadır.
2. MÜFREDATTANITIMI
2.1. MüfredatınAmacıveHedefleri
AMAÇ:
ÇocukDişHekimliğininheralanındakendinegüvenenveyetkinolan,sağlıklıveözeltedavi
gereksinimi olan bebek, çocuk ve adölesanların ağız ve diş sağlığı gereksinimlerini
karşılayanvekendinibukonulardadaimageliştiren,multidisiplinerçalışmalarakatılabilen
vesağlığıgeliştirmekonusundaprojeüretebilenvekatkısağlayanuzmanlaryetiştirmektir.
HEDEFLER:
Bebek,çocukveadölesanda;
• Bireye ve topluma yönelik koruyucu diş hekimliği programlarını geliştirebilen,
uygulayan,takipedenvesonuçlandıranyetkinlikte,
• İlaçkullanmadanuygulanandavranışyönlendirmetekniklerindeyetkin,
• İnhalasyonsedasyonuuygulamasındateorikvepratikolaraktamdonanımlı,
• Sedasyon ve genel anestezi altında tüm ağız tedavilerini gerçekleştirebilecek
yetkinlikte,
• Restoratif, endodontik, cerrahi, protetik ve önleyici ortodontik tedavileri yapacak
yetkinlikte,
• Dentoalveoleryaralanmalarıtedaviedecekvetakipedecekyetkinlikte,
• Özel bakıma ihtiyaç duyan bebek, çocuk ve adölesanda tüm diş hekimliği
uygulamalarını planlayacak, uygulayacak ve takip edecek yetkinlikte bireyler
yetiştirmektir.
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
4
2.2. MüfredatÇalışmasınınTarihselSüreci
Uzmanlık eğitimi müfredat çalışmaları TUK tarafından oluşturulan birinci TUKMOS
komisyonları aracılığıyla 2010 yılı Ocak ayında başlamıştır. Komisyon çalışmalarını
Üniversitelerin Pedodonti Anabilim Dalları ile koordineli olarak yürütmüştür. Uzmanlık
alanı olarak adını tüm anabilim dallarının kabulü ile “Pedodonti” “Çocuk Diş Hekimliği”
olarakbelirlemiştir.
Çocuk Diş Hekimliği Komisyonunun marifeti ile 2011 yılında taslak müfredat Prof. Dr.
ErmanAkbulut,Prof.Dr.NilAltay,Prof.Dr.GamzeAren,Prof.Dr.FatmaAtakul,Prof.Dr.
Elif Sepet, Prof. Dr. Ali Recai Menteş, Prof. Dr. Ertuğrul Sabah, Prof. Dr. Zafer Çehreli,
Doç. Dr. Cem Doğan, Dr. Dt. Buğra Özen, Dr. Dt. Harun Canoğlu tarafından (V1.0)
oluşturulmuştur.
AyrıcaTürkPedodontiDerneğinin(TPD)uzmanlıkeğitimiileilgiliçalışmalarıNisan2012’de
Çukurova'dayapılanTPDAnkaraŞubesitarafındangerçekleştirilençalıştaydave2012Ekim
ayında yapılan TPD Kongresinde ayrı bir oturumda tartışılmış, asistan karne taslakları,
asgari işlem sayıları, eğitim süreci, uzmanlık yönetmeliği ve diğer bilgiler tüm eğitim
birimlerineverilmiştir.
2012 yılının Aralık ayında ikinci dönem TUKMOS komisyonları teşkil edilmiş ve (V.2.0)
çekirdek eğitimi müfredatı çalışmaları Nisan 2013’de Prof. Dr. Nil Altay, Prof. Dr. Elif
Sepet,Prof.Dr.AliRecaiMenteş,Prof.Dr.ZaferÇehreli,Prof.Dr.ZeynepÖkte,Prof.Dr.
NurhanÖzalp,Prof.Dr.NurhanÖztaş,Doç.Dr.GünseliGüvenPolat,Dr.Dt.BuğraÖzen,
Dr. Dt. Harun Canoğlu tarafından tamamlanmıştır. 31.01.2014 tarihinde çekirdek eğitim
müfredatı(V.2.1)taslağıTUKMOSKomisyonüyelerindenProf.Dr.NilAltay,Prof.Dr.Zafer
Çehreli’ninkatılımıylarevizeedilmiştir.
2.3. UzmanlıkEğitimiSüreci
Uzmanlıkeğitimigüncelmevzuatçerçevesindegerçekleştirilir.
Görevebaşlama,oryantasyon
Eğitimsorumlusununyazılıolarakbildirilmesi
Asistankarnelerininverilmesi
Dersprogramınınyazılıolarakverilmesi
Klinikgözlem,eğiticidenetimindeuygulama,bağımsızuygulama
Rotasyonlar (Ortodonti 4 hafta, Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi 2 hafta, Anesteziyoloji ve
Reanimasyon6hafta,ÇocukSağlığıveHastalıkları5hafta,TıbbiGenetik3hafta)
Asistankarnelerininonaylanması(eğitimsorumlusu,birimamiri,kurumamiri)
Tezkonusununyazılıolarakbildirilmesiveçalışmalarabaşlamak
Eğitim süresi: Çocuk Diş hekimliği Uzmanlık Eğitimi 3 (üç) yıl eğitim süresi sonunda
tamamlanır.
Uzmanlıkeğitimsürecindealanındadüzenlenenkongre,sempozyum,kursgibietkinliklere
katılır,sözlüve/veyaposterbildirimverir.
Birimiçindeseminerhazırlar.
2.4. KariyerOlasılıkları
Bu uzmanlık eğitimi tamamlandığında Çocuk Diş Hekimliği uzmanı unvanı kazanan kişi
ülkemizde kamu kurum ve kuruluşlarında, özel sektörde ve diplomamızın eş değer
bulunduğudiğerülkelerdeçalışabilir,akademikkariyeryapabilir.
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
5
3. TEMELYETKİNLİKLER
Yetkinlik, bir uzmanın bir iş
ya da işlemin gerektiği gibi
yapılabilmesiiçinkritikdeğer
taşıyan, eğitim ve öğretim
yoluyla
kazanılıp
iyileştirilebilen,
gözlenip
ölçülebilen, özellikleri daha
önceden tarif edilmiş olan,
bilgi, beceri, tutum ve
davranışların
toplamıdır.
Yetkinlikler 7 temel alanda
toplanmışlardır.
Herbirtemelyetkinlikalanı,uzmanınayrıbirrolünütemsileder(Şekil1).Yedincitemelalan
olanHizmetSunucusualanınaaityetkinliklerklinikyetkinliklervegirişimselyetkinliklerolarak
ikiye ayrılırlar. Sağlık hizmeti sunumu ile doğrudan ilişkili Hizmet Sunucusu alanını oluşturan
yetkinlikler diğer 6 temel alana ait yetkinlikler olmadan gerçek anlamlarını kazanamazlar ve
verimli bir şekilde kullanılamazlar. Başka bir deyişle 6 temel alandaki yetkinlikler, uzmanın
“HizmetSunucusu”alanındakiyetkinliklerinisosyalortamdahastavetoplummerkezliveetkin
bir şekilde kullanması için kazanılması gereken yetkinliklerdir. Bir uzmanlık dalındaki eğitim
sürecinde kazanılan bu 7 temel alana ait yetkinlikler uyumlu bir şekilde kullanılabildiğinde
yeterliliktenbahsedilebilir.Butemelyetkinlikalanlarıaşağıdalistelenmiştir;
3.1. Yönetici
Şekil1-TUKMOS’unYeterlilikÜçgeni(Yeditemelyetkinlikalanı)
3.2. EkipÜyesi
3.3. SağlıkKoruyucusu
3.4. İletişimKuran
3.5. DeğerveSorumlulukSahibi
3.6. ÖğrenenveÖğreten
3.7. HizmetSunucusu
Hizmetsunucusutemelyetkinlikalanındakiyetkinlikler,kullanılışyerlerinegöreikitürdür:
Klinik Yetkinlik: Bilgiyi, kişisel, sosyal ve/veya metodolojik becerileri tıbbi kararlar konusunda
kullanabilmeyeteneğidir;
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
6
Girişimsel Yetkinlik: Bilgiyi, kişisel, sosyal ve/veya metodolojik becerileri tıbbi girişimler
konusundakullanabilmeyeteneğidir.
Klinik ve girişimsel yetkinlikler
edinilirken ve uygulanırken Temel
Yetkinlikalanlarındabelirtilendiğer
yetkinliklerleuyumiçindeolmalıve
uzmanlığa özel klinik karar
süreçlerinikolaylaştırmalıdır.
3.7.1.
KLİNİKYETKİNLİKLER
Uzman Hekim aşağıda listelenmiş klinik yetkinlikleri ve eğitimi boyunca edindiği diğer
bütünleyici“temelyetkinlikleri”eşzamanlıveuygunşekildekullanarakuygular.
KLİNİKYETKİNLİKİÇİNKULLANILANTANIMLARVEKISALTMALARI
Klinikyetkinlikleriçin;üçanadüzeyveikiadetekdüzeytanımlanmıştır.Öğrencininulaşması
gereken düzeyler bu üç ana düzeyden birini mutlaka içermelidir. T ve TT düzeyleri A ve K ile
birlikte kodlanabilirken B düzeyi sadece K düzeyi ile birlikte kodlanabilir. B, T ve TT düzeyleri
birbirlerinikapsadıklarıiçinbirliktekodlanamazlar.
B:Hastalığa ön tanı koyma ve gerekli durumda hastaya zarar vermeyecek şekilde ve doğru
zamanda,doğruyeresevkedebilecekbilgiyesahipolmadüzeyiniifadeeder.
T:Hastayatanıkoymavesonrasındatedaviiçinyönlendirebilmedüzeyiniifadeeder.
TT:Ekipçalışmasınıngerektirdiğidurumlardışındaherhangibirdesteğegereksinimduymadan
hastanıntanıvetedavisinintümsüreciniyönetebilmedüzeyiniifadeeder.
Klinik yetkinliklerde bu düzeylere ek olarak gerekli durumlar için A ve K yetkinlik düzeyleri
eklenmektedir:
A:Hastanın acil durum tanısını koymak ve hastalığa özel acil tedavi girişimini uygulayabilme
düzeyiniifadeeder.
K:Hastanınbirincil,ikincilveüçüncülkorunmagereksinimlerinitanımlamayıvegerekli
koruyucuönlemlerialabilmedüzeyiniifadeeder.
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
YÖNTEM
DİŞLERDESAYIANOMALİLERİ
KIDEM
BEBEK,ÇOCUKVEADÖLESANDA
TANIVETEDAVİPLANLAMASI
DÜZEY
7
ANODONTİ
TT,K
1
YE,UE,BE
HİPODONTİ
TT,K
1
YE,UE,BE
OLİGODONTİ
TT,K
1
YE,UE,BE
HİPERDONTİ
TT,K
1
YE,UE,BE
MEZİODENS
TT,K
1
YE,UE,BE
MAKRODONTİ
TT,K
1
YE,UE,BE
MİKRODONTİ
TT,K
1
YE,UE,BE
DENSİNVAGİNATUS
TT,K
1
YE,UE,BE
DENSİNDENTE
TT,K
1
YE,UE,BE
TAURODONTİSM
TT,K
1
YE,UE,BE
DİLASERASYON
TT,K
1
YE,UE,BE
TALONCUSP
TT,K
1
YE,UE,BE
FÜZYON
TT,K
1
YE,UE,BE
GEMİNASYON
TT,K
1
YE,UE,BE
ODONTOMA
T,K
1
YE,UE,BE
KONKRESENS
TT,K
1
YE,UE,BE
AMELOGENEZİS
İMPERFEKTA
TT,K
1
YE,UE,BE
DENTİNOGENEZİS
İMPERFEKTA
TT,K
1
YE,UE,BE
DENTİNDİSPLAZİLERİ
TT,K
1
YE,UE,BE
KLİNİKYETKİNLİK
DİŞLERDEBOYUTANOMALİLERİ
DİŞLERDEŞEKİLANOMALİLERİ
DİŞLERDEDOKUANOMALİLERİ
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
DİŞLERDESÜRMEANOMALİLERİ
YÖNTEM
DİŞLERDEDURUMANOMALİLERİ
KIDEM
BEBEK,ÇOCUKVEADÖLESANDA
TANIVETEDAVİPLANLAMASI
8
DÜZEY
MİNEHİPOPLAZİLERİ
TT,K
1
YE,UE,BE
BAKH(MIH)
(BÜYÜKAZI-KESER
HİPOMİNERALİZASYONU)
TT,K
1
YE,UE,BE
REJYONEL
ODONTODİSPLAZİ
TT,K
1
YE,UE,BE
EKTOPİ
TT,K
1
YE,UE,BE
TRANSPOZİSYON
TT,K
1
YE,UE,BE
ENVERSİYON
TT,K
1
YE,UE,BE
DEPLASMAN
TT,K
1
YE,UE,BE
DİASTEMA
TT,K
1
YE,UE,BE
GEÇSÜRME
TT,K
1
YE,UE,BE
ERKENSÜRME
TT,K
1
YE,UE,BE
NATAL-NEONATALDİŞ
TT,K
1
YE,UE,BE
ANKİLOZ
TT,K
1
YE,UE,BE
EKTOPİKSÜRME
T,K
1
YE,UE,BE
EPSTEİNİNCİLERİ,BOHN
NODÜLLERİ,
TT,K
1
YE,UE,BE
DENTALLAMİNAKİSTLERİ
T,K
1
YE,UE,BE
ERÜPSİYONHEMATOMU
TT,K
1
YE,UE,BE
DİLANOMALİLERİ
T,K
1
YE,UE,BE
KONJENİTALEPULİS
T,K
1
YE,UE,BE
FRENULUMANOMALİLERİ
T,K
1
YE,UE,BE
KLİNİKYETKİNLİK
YUMUŞAKDOKULEZYONLARI
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
DİŞDOKUSUAŞINMALARI
YÖNTEM
DİŞÇÜRÜĞÜ
KIDEM
BEBEK,ÇOCUKVEADÖLESANDA
TANIVETEDAVİPLANLAMASI
DÜZEY
9
MUKOSEL
T,K
1
YE,UE,BE
ERKENÇOCUKLUKÇAĞI
ÇÜRÜĞÜ
TT,K
1
YE,UE,BE
RAMPANTÇÜRÜK
TT,K
1
YE,UE,BE
AKTİF/İNAKTİFÇÜRÜK
TT,K
1
YE,UE,BE
OPAKMİNELEZYONLARI
TT,K
1
YE,UE,BE
SEKONDERÇÜRÜK
TT,K
1
YE,UE,BE
BRUKSİZM
TT,K
1
YE,UE,BE
EROZYON
TT,K
1
YE,UE,BE
ATRİZYON
TT,K
1
YE,UE,BE
ABRAZYON
TT,K
1
YE,UE,BE
ABFRAKSİYON
TT,K
1
YE,UE,BE
PULPAHİPEREMİSİ
TT,K
1
YE,UE,BE
SERÖZPULPİTİS
TT,K,A
1
YE,UE,BE
PURULENTPULPİTİS
TT,K,A
1
YE,UE,BE
PULPAPOLİPİ
TT,K,A
1
YE,UE,BE
PULPANEKROZU
TT,K,A
1
YE,UE,BE
PULPAGANGRENİ
TT,K,A
1
YE,UE,BE
PULPADEJENERASYONLARI
TT,K,A
1
YE,UE,BE
İÇ/DIŞREZORPSİYON
TT,K,A
1
YE,UE,BE
KLİNİKYETKİNLİK
PULPAHASTALIKLARI
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
KIDEM
YÖNTEM
PERİAPİKALLEZYONLAR
DÜZEY
BEBEK,ÇOCUKVEADÖLESANDA
TANIVETEDAVİPLANLAMASI
10
AKUTAPİKAL
PERİODONTİTİS
TT,K,A
1
YE,UE,BE
AKUTAPİKALAPSE
TT,K,A
1
YE,UE,BE
TT,K,
1
YE,UE,BE
TT,K,A
1
YE,UE,BE
CONDENSİNGOSTEİTİS
T,K,
1
YE,UE,BE
BASİTGİNGİVİTİS
TT,K
1
YE,UE,BE
SÜRMEGİNGİVİTİSİ
TT,K
1
YE,UE,BE
PERİODONTİTİS
T,K
1
YE,UE,BE
NUG
T,A,K
2
YE,UE,BE
AFTÖZLEZYONLAR
TT,K
1
YE,UE,BE
CANDİDİAZİS
TT,K
1
YE,UE,BE
TT,A,K
2
YE,UE,BE
SELF-MUTİLATİON(KENDİ
KENDİNEZARARVERME)
TT,K
1
YE,UE,BE
MİNEÇATLAĞI
TT,K,
1
YE,UE,BE
MİNEKIRIĞI
TT,K
1
YE,UE,BE
MİNEVEDENTİNKIRIĞI
TT,K,A
1
YE,UE,BE
KOMPLİKEKRONKIRIĞI
TT,K,A
1
YE,UE,BE
KÖKKIRIĞI
TT,K,A
2
YE,UE,BE
KLİNİKYETKİNLİK
CERRAHİGİRİŞİM
GEREKTİRMEYENKRONİK
APİKALPERİODONTİTİS
(PERİAPİKALGRANÜLOM,
PERİAPİKALKİST)
KRONİKAPİKALAPSE
PERİODONTALHASTALIKLAR
PAPİLLONLE-FEVRE
SENDROMLUHASTANIN
ORALTEDAVİSİ
TRAVMA
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
KIDEM
YÖNTEM
BEBEK,ÇOCUKVEADÖLESANDA
TANIVETEDAVİPLANLAMASI
DÜZEY
11
TT,K,A
2
YE,UE,BE
KOMPLİKEOLMAYANKRON
TT,K,A
VEKÖKKIRIĞI
2
YE,UE,BE
SARSILMA
TT,K,A
1
YE,UE,BE
GEVŞEME
TT,K,A
1
YE,UE,BE
UZAMA(EKSTRÜZYON)
TT,K,A
2
YE,UE,BE
GÖMÜLME(İNTRÜZYON)
TT,K,A
2
YE,UE,BE
LATERALLÜKSASYON
TT,K,A
2
YE,UE,BE
AVÜLSİYON
TT,K,A
2
YE,UE,BE
ALVEOLKIRIĞI
TT,K,A
2
YE,UE,BE
MANDİBULAKIRIĞI
T,A
2
YE,UE,BE
TMEKIRIĞI
T,A
2
YE,UE,BE
REPLASMAN
REZORPSİYONU
TT,K
2
YE,UE,BE
GEÇİCİAPİKALYIKIM
TT,K
2
YE,UE,BE
İNFLAMATUARKÖK
REZORPSİYONU
TT,K
2
YE,UE,BE
ABRAZYON
TT,K,A
1
YE,UE,BE
EZİLME
TT,K,A
1
YE,UE,BE
LASERASYON
TT,K,A
1
YE,UE,BE
YUMUŞAKDOKU
KOPMALARI
T,K,A
1
YE,UE,BE
DUDAKKESİLERİ
T,K,A
1
YE,UE,BE
KLİNİKYETKİNLİK
KOMPLİKEKRONVEKÖK
KIRIĞI
YUMUŞAKDOKUYARALANMALARI
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
TMEHASTALIKLARI
YÖNTEM
MALOKLUZYONLAR
KLİNİKYETKİNLİK
KIDEM
BEBEK,ÇOCUKVEADÖLESANDA
TANIVETEDAVİPLANLAMASI
12
DÜZEY
SINIFIMALOKLUZYON
T,K
1
YE,UE,BE
SINIFIIMALOKLUZYON
T,K
2
YE,UE,BE
SINIFIIIMALOKLUZYON
T,K
2
YE,UE,BE
ALT/ÜSTİLERİİTİM
T,K
2
YE,UE,BE
ÖNÇAPRAZKAPANIŞLAR
(TEKDİŞ)
TT,K
1
YE,UE,BE
T,K
2
YE,UE,BE
TT,K
1
YE,UE,BE
EKTOPİKSÜRME
T,K
2
YE,UE,BE
GÖMÜLÜDİŞ
T,K
2
YE,UE,BE
PERSİSTESÜTDİŞİ
TT,K
1
YE,UE,BE
ERKENSÜTDİŞİKAYBI
TT,K
1
YE,UE,BE
İSKELETSELKAPANIŞ
BOZUKLUKLARI
B,K
2
YE,UE,BE
DUDAKDAMAKYARIĞI
B,K
2
YE,UE,BE
KONDİLAGENEZİSİ
B
2
YE,UE,BE
EKLEMDEJENERASYONU
B
2
YE,UE,BE
KRONİKOROFASYALAĞRI
B
2
YE,UE,BE
AKUTOROFASYALAĞRI
B
2
YE,UE,BE
AÇILMADAKISITLILIK
B
2
YE,UE,BE
ARKAÇAPRAZKAPANIŞLAR
(TEKTARAKLIVEÇİFT
TARAFLI)
KÖTÜALIŞKANLIKLAR
(PARMAKEMME,DUDAK
EMME,EMZİKEMME,DİL
İTME)
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
YÖNTEM
İSTİSMARBULGULARI
KIDEM
BEBEK,ÇOCUKVEADÖLESANDA
TANIVETEDAVİPLANLAMASI
DÜZEY
13
AÇILMADADEVİASYON
B
2
YE,UE,BE
KREPİTASYON
B
2
YE,UE,BE
KLİKSESİ
B
2
YE,UE,BE
MANDİBULARDEFLEKSİYON
B
2
YE,UE,BE
EKİMOZ,YANIK,KESİ,KIRIK,
HEMATOM,ISIRIK,SAÇ
KAYBI,LASERASYON
B
2
YE,UE,BE
PAPİLLOMA
B
2
YE,BE
FİBROMA
B
2
YE,BE
PYOJENİKGRANULOMA
B
2
YE,BE
PERİFERALOSSİFYİNG
FİBROMA
B
2
YE,BE
DEVHÜCRELİGRANULOMA
B
2
YE,BE
NÖROFİBROMA
B
2
YE,BE
HEMANJİYOM
B
2
YE,BE
LENFANJİYOMA
B
2
YE,BE
FİBRÖZDİSPLAZİ
B
2
YE,BE
ODONTOJENİKKİSTLER
B
2
YE,BE
ODONTOJENİKTÜMÖRLER
B
2
YE,BE
MALİGNTÜMÖRLER
B
2
YE,BE
ODONTOJENİKTÜMÖRLER
B
2
YE,BE
MALİGNTÜMÖRLER
B
2
YE,BE
KLİNİKYETKİNLİK
ORALPATOLOJİLER
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
14
3.7.2. GİRİŞİMSELYETKİNLİKLER
Uzman Hekim aşağıda listelenmiş girişimsel yetkinlikleri ve eğitimi boyunca edindiği diğer
bütünleyici“temelyetkinlikleri”eşzamanlıveuygunşekildekullanarakuygular.
GİRİŞİMSELYETKİNLİKİÇİNKULLANILANTANIMLARVEKISALTMALARI
GirişimselYetkinlikleriçindörtdüzeytanımlanmıştır.
1: Girişimin nasıl yapıldığı konusunda bilgi sahibi olma ve bu konuda gerektiğinde açıklama
yapabilmedüzeyiniifadeeder.
2:Acilbirdurumda,kılavuzveyayönergeeşliğindeveyagözetimvedenetimaltındabugirişimi
yapabilmedüzeyiniifadeeder.
3:Karmaşıkolmayan,sıkgörülentipikolgulardagirişimiuygulayabilmedüzeyiniifadeeder.
4:Karmaşıkolsunveyaolmasınhertürolgudagirişimiuygulayabilmedüzeyiniifadeeder.
Yöntem
TANIYAYÖNELİK
GİRİŞİMLER
GİRİŞİMSELYETKİNLİK
Kıdem
Düzey
TIBBİVEDENTALHİKAYE
4
1
YE,UE,BE
EXTRAORALMUAYENE
4
1
YE,UE,BE
İNTRAORALMUAYENE
4
RADYOLOJİKMUAYENE
4
ÇÜRÜKRİSKANALİZİ
4
VİTALİTETESTİ
4
1
YE,UE,BE
MODELANALİZİ
4
2
YE,UE,BE
4
2
YE,UE,BE
4
1
YE,UE,BE
NON-İNVAZİVFİSSÜRÖRTÜCÜ
UYGULAMASI
4
1
YE,UE,BE
İNVAZİVFİSSÜRÖRTÜCÜ
UYGULAMASI
4
1
YE,UE,BE
KORUYUCUREZİNRESTORASYON
UYGULAMASI
4
1
YE,UE,BE
ANTİMİKROBİYAL/REMİNERALİZAN
TEDAVİUYGULAMASI
4
1
YE,UE,BE
SÜTDİŞİNDEAMALGAM
RESTORASYONLARI
4
1
YE,UE,BE
SEDASYON/GENELANESTEZİ
UYGULAMALARINDA
PREOPERATİFDEĞERLENDİRME
SİSTEMİK/TOPİKALFLORİD
UYGULAMALARI
TEDAVİYEYÖNELİK
GİRİŞİMLER
1
1
1
YE,UE,BE
YE,UE,BE
YE,UE,BE
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
GİRİŞİMSELYETKİNLİK
Kıdem
Yöntem
Düzey
15
SÜTDİŞİNDECAMİYONOMER
RESTORASYONLARI
4
1
YE,UE,BE
4
1
YE,UE,BE
4
1
YE,UE,BE
4
1
YE,UE,BE
GENÇDAİMİDİŞLERDEREZİN
ESASLIRESTORASYONLAR
4
1
YE,UE,BE
SÜTDİŞLERİNDEİNDİREKTPULPA
TEDAVİSİ
4
1
YE,UE,BE
GENÇDAİMİDİŞLERDEİNDİREKT
PULPATEDAVİSİ
4
1
YE,UE,BE
SÜTDİŞLERİNDEDİREKTPULPA
TEDAVİSİ
4
1
YE,UE,BE
GENÇDAİMİDİŞLERDEDİREKT
PULPATEDAVİSİ
4
1
YE,UE,BE
SÜTDİŞLERİNDEAMPUTASYON
TEDAVİSİ
4
1
YE,UE,BE
GENÇDAİMİDİŞLERDE
AMPUTASYONTEDAVİSİ
4
1
YE,UE,BE
SÜTDİŞLERİNDEKANALTEDAVİSİ
4
1
YE,UE,BE
GENÇDAİMİDİŞLERDE
APEKSİFİKASYONTEDAVİSİ
4
2
YE,UE,BE
ÇOCUKTADAİMİDİŞKANAL
TEDAVİSİ
4
1
YE,UE,BE
SÜTDENTİSYONUNDABÖLÜMLÜ/
TAMHAREKETLİPROTEZLER
4
2
YE,UE,BE
SABİTYERTUTUCU
UYGULAMALARI
4
2
YE,UE,BE
HAREKETLİYERTUTUCU
UYGULAMALARI
4
2
YE,UE,BE
DURDURUCUORTODONTİK
APAREYUYGULAMALARI
3
2
YE,UE,BE
BASİTKRONKIRIĞITEDAVİSİ
4
1
YE,UE,BE
SÜTDİŞLERİNDEREZİNESASLI
RESTORASYONLAR
SÜTDİŞLERİNDEPASLANMAZ
ÇELİKKRONVEDİĞERKRON
UYGULAMALARI
GENÇDAİMİDİŞLERDEAMALGAM
RESTORASYONLAR
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
GİRİŞİMSELYETKİNLİK
Kıdem
Yöntem
Düzey
16
KOMPLİKEKRONKIRIĞITEDAVİSİ
4
1
YE,UE,BE
KÖKKIRIĞI/KRON-KÖKKIRIĞI
TEDAVİSİ
4
2
YE,UE,BE
SARSILMA/SÜBLÜKSASYON
TEDAVİSİ
4
1
YE,UE,BE
İNTRÜZYONTEDAVİSİ
4
2
YE,UE,BE
EKSTRÜZYONTEDAVİSİ
4
2
YE,UE,BE
LATERALLÜKSASYONTEDAVİSİ
4
2
YE,UE,BE
AVÜLSİYONTEDAVİSİ
4
2
YE,UE,BE
BASİTGİNGİVİTİSTEDAVİSİ
4
1
YE,UE,BE
AKUTHERPETİK
GİNGİVOSTOMATİTİSTEDAVİSİ
3
2
YE,UE,BE
NUGTEDAVİSİ
2
2
YE,UE,BE
TOPİKALVELOKALANESTEZİ
UYGULAMALARI
4
1
YE,UE,BE
4. ÖĞRENMEVEÖĞRETMEYÖNTEMLERİ
Çocuk diş hekimliği eğitimi çekirdek müfredatında yer alan tüm öğrenme ve öğretme
yöntemleriaşağıdatanımlanmıştır.
TUKMOS tarafından önerilen öğrenme ve öğretme yöntemleri üçe ayrılmaktadır:
“YapılandırılmışEğitimEtkinlikleri”(YE),“UygulamalıEğitimEtkinlikleri”(UE)ve“Bağımsızve
KeşfederekÖğrenmeEtkinlikleri”(BE).
4.1. YapılandırılmışEğitimEtkinlikleri(YE)
4.1.1. Sunum
Bir konu hakkında görsel işitsel araç kullanılarak yapılan
anlatımlardır. Genel olarak nadir veya çok nadir görülen
konular/durumlar hakkında veya sık görülen konu/durumların yeni
gelişmeleri hakkında kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde eğitici
öğrencide eksik olduğunu bildiği bir konuda ve öğrencinin pasif
olduğu bir durumda anlatımda bulunur. Sunum etkileşimli olabilir
veyahiçetkileşimolmayabilir.
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
17
4.1.2. Seminer
Sık görülmeyen bir konu hakkında deneyimli birinin konuyu kendi
deneyimlerinideyansıtarakanlatmasıveanlatılankonununkarşılıklı
soru ve cevaplar ile geçmesidir. Sunumdan farkı konuyu
dinleyenlerin de kendi deneyimleri doğrultusunda anlatıcı ile
karşılıklı etkileşim içinde olmasıdır. Seminer karşılıklı diyalogların
yoğun olduğu, deneyimlerin yargılanmadan paylaşıldığı ve farklı
düzeylerde kişilerin aynı konu hakkında farklı düzeydeki sorular ile
eksikyanlarınıtamamlayabildikleribireğitimetkinliğidir.
4.1.3. Olgutartışması
Bir veya birkaç sık görülen olgunun konu edildiği bir küçük grup
eğitim aktivitesidir. Bu eğitim aktivitesinin hedefi, farklı düzeydeki
kişilerin bir olgunun çözümlenmesi sürecini tartışmalarını
sağlayarak, tüm katılımcıların kendi eksik veya hatalı yanlarını fark
etmelerini sağlamak ve eksiklerini tamamlamaktır. Bu olgularda
bulunan hastalık veya durumlar ile ilgili bilgi eksikliklerinin küçük
gruplarda tartışılması ile tamamlanması veya yanlış bilgilerin
düzeltilmesisağlanır.Ayrıcaaynıdurumileilgiliçoksayıdaolgunun
çözümlenmesi yoluyla aynı bilginin farklı durumlarda nasıl
kullanılacağı konusunda deneyim kazandırır. Olgunun/ların
basamaklı olarak sunulması ve her basamak için fikir üretilmesi ile
sürdürülür.Eğiticiherbasamaktadoğrubilgiyiverirvedoğrukararı
açıklar.
4.1.4. Makaletartışması
Makalenin kanıt düzeyinin anlaşılması, bir uygulamanın kanıta
dayandırılması ve bir konuda yeni bilgilere ulaşılması amacıyla
gerçekleştirilenbirküçükgrupetkinliğidir.Makalenintümbölümleri
sırası ile okunur ve metodolojik açıdan doğruluğu ve klinik
uygulamaya yansıması ile ilgili fikir üretilmesi ve gerektiğinde
eleştirilmesiilesürdürülür.Eğiticiherbasamaktadoğrubilgiyiverir
ve doğru kararı açıklar. Uzman adayına, benzer çalışmalar
planlayabilmesi için problemleri bilimsel yöntemlerle analiz etme,
sorgulama, sonuçları tartışma ve bir yayın haline dönüştürme
becerisikazandırılır.
4.1.5. Dosyatartışması
Sık görülmeyen olgular ya da sık görülen olguların daha nadir
görülen farklı şekilleri hakkında bilgi edinilmesi, hatırlanması ve
kullanılmasını amaçlayan bir eğitim yöntemidir. Eğitici, dosya
üzerinden yazı, rapor, görüntü ve diğer dosya eklerini kullanarak,
öğrencinin olgu hakkında her basamakta karar almasını sağlar ve
aldığıkararlarhakkındageribildirimverir.Geribildirimleröğrencinin
doğrukararlarınıdevamettirmesivegelişmesigerekenkararlarının
açık ve anlaşılır bir biçimde ifade edilerek geliştirmesi amacıyla
yapılır.
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
18
4.1.6. Konsey(Buetkinlikbuuzmanlıkalanındauygulanmamaktadır)
4.1.7. Kurs(Buetkinlikbuuzmanlıkalanındauygulanmamaktadır)
4.2. UygulamalıEğitimEtkinlikleri(UE)
4.2.1. Yatanhastabakımı(Buetkinlikbuuzmanlıkalanında
uygulanmamaktadır)
4.2.1.1.
4.2.1.2.
4.2.1.3.
4.2.1.4.
Vizit
Nöbet
Girişim
Ameliyat
4.2.2. Ayaktanhastabakımı
Öğrenci gözlem altında olgu değerlendirmesi yapar ve
tanı, tedavi seçeneklerine karar verir. Öğrencinin
yüksek/orta sıklıkta görülen acil veya acil olmayan
olguların farklı başvuru şekillerini ve farklı tedavi
seçeneklerini öğrendiği etkili bir yöntemdir. Ayaktan
hasta bakımında sık kullanılması gereken yetkinliklerin
1’inci kıdem yetkinlikleri arasında sınıflandırılmış
olmalarıbuaçıdanönemlidir.
4.2.3. SahaÇalışmaları
Toplumun ağız ve diş sağlığı taramaları ve koruyucu
dişhekimliğiuygulamalarınınyönetilmesininöğrenmesi
sağlanır.
4.2.4. GenelAnestezi/Sedasyonaltındahastabakımı
Genel anestezi/ sedasyon uygulanması gereken
hastalarda çocuk diş hekimliği uygulamalarını
öğrenmesisağlanır.
4.3. BağımsızveKeşfederekÖğrenmeEtkinlikleri(BE)
4.3.1. Yatanhastatakibi(Buetkinlikbuuzmanlıkalanında
uygulanmamaktadır)
4.3.2. Ayaktanhasta/materyaltakibi
Ayaktanbaşvuranacilveyaacilolmayanbirolguhakkındagereken
yetkinlik düzeyine erişmemiş bir öğrencinin gözetim ve denetim
gözlem altında, eğitici eşliğinde ve gereken yetkinlik düzeyine
ulaşmış bir öğrencinin yüksek gözlem altında yaptığı çalışmalar
sırasında eksikliğini fark ettiği konularda öğrenme gereksinimini
belirleyerek bunu herhangi bir eğitim kaynağından tamamlaması
sürecidir. Bu eğitim kaynaklarının doğru ve güvenilir olmasından
eğiticisorumludur.
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
19
4.3.3. Akranöğrenmesi
Öğrencinin bir olgunun çözümlenmesi veya bir girişimin
uygulanması sırasında bir akranı ile tartışarak veya onu
gözlemleyereköğrenmesisürecidir.
4.3.4. Literatürokuma
Öğrencininöğrenmegereksinimiolankonulardaliteratürokuması
veklinikuygulamaileilişkilendirmesisürecidir.
4.3.5. Araştırma
Öğrencinin bir konuda tek başına veya bir ekip ile araştırma
tasarlamasıvebusıradaöğrenmegereksiniminibelirleyerekbunu
herhangibireğitimkaynağındantamamlamasısürecidir.
4.3.6. Öğretme
Öğrencinin bir başkasına bir girişim veya bir klinik konuyu
öğretirkenbukonudafarklıbakışaçılarını,dahaöncedüşünmediği
soruları veya varlığını fark etmediği durumları fark ederek
öğrenme gereksinimi belirlemesi ve bunu herhangi bir eğitim
kaynağındantamamlamasısürecidir.
5. EĞİTİMSTANDARTLARI
5.1.
EğiticiStandartları
Eğitici standartları mevzuatta (663 sayılı KHK Kanunu ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu)
belirlenmiş olup aşağıdaki ifadeler ideal bir eğitim verebilmek amacıyla önerilen
standartlardır.
Üniversitelerde ve çocuk diş hekimliği (pedodonti) uzmanlık eğitimi verilecek diğer
kurumlarda en az biri profesör veya doçent (Doçentliğini bu alanda almış) olmak üzere üç
öğretimüyesiolmalıdır.
Uzmanlıköğrencisi/eğitici3/1
5.2.
MekanveDonanımStandartları
Mekan;
• Öğretimüyesiodaları
• Uzmanlıköğrencileriodası
• Öğretimüyesikliniği
• Uzmanlıköğrencisikliniği(tamdonanımlıünit)(1/2oranında)
• Lisansöğrencisikliniği(üniversiteleriçin)
• Sedasyonünitesi(kurumiçinde)
• Apareylaboratuvarı(kurumdayadahizmetalınan)
• Kurumiçindeveyabirimdetoplantıodası/derslik
• Kurumiçindeveyabirimdearşiv/depo
• Kurumiçindeve/veyagenelanestezivereanimasyonbirimindetamteşekküllü
ameliyathane
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
20
• Kurumiçindeveyabirimdesterilizasyonünitesi
Donanım;
• Muayenesetleri
• Restoratiftedavisetleri
• Endodontiktedavisetleri
• Cerrahisetleri
• Travmasetleri
• Periodontaltedavisetleri
• Ortodontikpensler
• Mobilünit(genelanesteziiçin)
• Ölçükaşıkları
• Tamdonanımlıdişüniti
• Bilgisayar/yazıcı/sunumcihazları
• Sedasyoncihazı
6. ROTASYONHEDEFLERİ
ROTASYONSÜRESİ(AY)
1
2
1
2
1
ROTASYONDALI
Ağız,DişveÇeneCerrahisi
AnesteziyolojiveReanimasyon
Ortodonti
ÇocukSağlığıveHastalıkları
TıbbiGenetik
AĞIZ,DİŞVEÇENECERRAHİSİ
KLİNİKYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı
Kist
Frenilumanomalileri
Oralbölgeyumuşakdokukopmalarıveyırtıkları
YetkinlikDüzeyi
T
T
TT
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı
Komplikasyonludaimidişçekimi
Frenilektomi
Süturatımı
Biyopsi
Sürmeyoluaçılımı
YetkinlikDüzeyi
3
2
4
1
1
ANESTEZİYOLOJİVEREANİMASYON
KLİNİKYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı
Vitalbulgularveölçümleri
Preoperatifdeğerlendirme
YetkinlikDüzeyi
TT
TT
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
21
Premedikasyon
Nitrozoksit/oksijeninhalasyonsedasyonu
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı
Vitalbulgudeğerlendirme
Preoperatifdeğerlendirme
Nitrozoksit/oksijeninhalasyonsedasyonu
Endotrakealentübasyon
Damaryoluaçma
Kardiyopulmonerresüsütasyon(çocuk)
TT
TT
YetkinlikDüzeyi
4
4
2
2
2
4
ORTODONTİROTASYONU
KLİNİKYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı
Yerdarlığı
SınıfIMalokluzyon
SınıfIIMalokluzyon
SınıfIIIMalokluzyon
Alt/üstileriitim
Önçaprazkapanış
Arkaçaprazkapanış
Kötüalışkanlıklar
Ektopiksürme
YetkinlikDüzeyi
T
T
T
T
T
TT
T
TT
T
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı
Modelanalizi
Sefalometrikfilmanalizi
Alışkanlıkkırıcıaparey
Yerkazandırıcıaparey
YetkinlikDüzeyi
2
2
4
4
ÇOCUKSAĞLIĞIVEHASTALIKLARI
KLİNİKYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı
Çocuklardakanbasıncıdeğerleri
Deridöküntüleri(çocuklukhastalıkları)
İstismarbulguları(ekimoz,yanık,ısırık,saçkaybı..)
Fizikmuayene
Ateş
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı
Kanbasıncıalma
Epikrizalma
Adliraporyazma
Laboratuvarsonuçlarınıdeğerlendirme
YetkinlikDüzeyi
TT
T
T
T
T
YetkinlikDüzeyi
4
3
4
3
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1
22
TIBBİGENETİK
KLİNİKYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı
Kromozomalhastalıklar
Tekgenhastalıkları
Baş-boyunmalformasyonları
Genetiktestler
YetkinlikDüzeyi
T
T
T
T
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı
Tıbbihikayealmak
YetkinlikDüzeyi
1
7. ÖLÇMEVEDEĞERLENDİRME
8. KAYNAKÇA
TUKMOS,TIPTAUZMANLIKKURULUMÜFREDATOLUŞTURMAVESTANDARTBELİRLEME
SİSTEMİ,ÇekirdekMüfredatHazırlamaKılavuzu,v.1.1,2013
08.04.2014’denitibarengeçerlidir.TUKMOS,ÇOCUKDİŞHEKİMLİĞİÇEKİRDEKMÜFREDATIV.2.1