Hava Kalitesi ve İklim Değişikliği
advertisement
TÜRKİYE ÇEVRE DURUM RAPORU BÖLÜM “C” FORMATI Hava Kalitesi ve İklim Değişikliği a) Bu konuya ilişkin olarak doğal çevre ve insan sağlığı ve refahı üzerine durum ve etkiler nelerdir? - İlinizdeki hava kirliliğine neden temel kaynaklar nelerdir? ( evsel, sanayi trafik, vd.) İlinizde üretilen elektrik enerjisi miktarı (MW, %) , üretim kaynakları (termik, hidrolik, yenilenebilir enerji, vd.) ve tüketim miktarı (%) İlinizden kaynaklanan seragazları miktarı ( CO2 eşdeğeri-ton) b) İl düzeyinde temel öncüler ve baskılar nelerdir? - Sektörler itibariyle enerji tüketim oranları nelerdir? (%) Hava kirliliği ve iklim değişikliğinin neden olduğu sağlık problemleri ve çevresel sorunlar varmıdır? (Varsa nedenleri? Örneğin: Tarımda ürün kaybı, kanser vakalarında artış, vd.) Nüfus artış miktarı Enerji, tarım, sanayi, turizm, ulaşım, madencilik gibi sektörlerin hava kalitesi ve iklim değişikliği üzerindeki baskıları c) Konuya ilişkin olarak il düzeyinde etkiye yanıt olarak yapılmış ya da yapılacak olan düzenlemeler nelerdir? - Enerji kaynaklarındaki değişikler nedeniyle önemli kirleticilerde azalma SO2 ve diğer zararlı bileşikler içeren enerji kaynaklarının Evsel kullanımda yasaklanması Enerji üretiminden kaynaklanan kirliliği önleme faaliyetleri Yenilenebilir enerji kaynakları kullanımın artması Daha etkin enerji üretimine ve verimliliğe yönelik çalışmalar var mıdır? Daha etkin atık bertarafı yapılıyor mu? Atıklar kaynaklı Hava kirliliği ve iklim değişikliği Ağaçlandırma ve ormanlaştırma çalışmaları Su Kaynakları ve Kalitesi a) Bu konuya ilişkin olarak doğal çevre ve insan sağlığı ve refahı üzerine durum ve etkiler nelerdir? - İlinizdeki içme ve kullanma suyu kaynakları (yüzey, yer altı) İlinizdeki içme ve kullanma suyu miktarında belirgin değişiklikler olmuş mudur? Sektör ve kaynaklarına göre su miktarı? Atık su arıtma tesisinse bağlı nüfusun toplam belediye nüfusu içerisindeki oranı nedir? b) İl düzeyinde temel öncüler ve baskılar nelerdir? - - İlinizdeki su kaynakları baskı unsurları nelerdir? ( Nüfus, sanayileşme, kentleşme, tarım faaliyetleri, ulaştırma (karayolu ve deniz ulaşımı), erozyon, tarım ilaçları, yetersiz kanalizasyon şebekesi, atıksu altyapı sistemleri, madencilik, ikincil konutlar , turizm, vd.) Enerji, tarım, sanayi, turizm, ulaşım, madencilik gibi sektörlerin su kaynakları ve kalitesi üzerindeki baskıları c) Konuya ilişkin olarak il düzeyinde etkiye yanıt olarak yapılmış ya da yapılacak olan düzenlemeler nelerdir? - İlinizde su yönetim planı var mıdır? Varsa bu kapsamda yapılan çalışmalar nelerdir? Atık su arıtma tesisi var mı? Kapasite artışı planlanıyor mu? Atıksuların geri kazanımı ve kullanımına yönelik çalışmalar nelerdir? Derin deniz deşarjı yapılıyor mu? (kıyı illeri için) Acil müdahale eylem planları , kirlilik izleme programları var mı? Su kullanım miktarını azaltma yönünde çalışma var mıdır? ( fiyatlandırma, kayıpkaçak önleme vd.) Modern sulama yöntemleri kullanılıyor mu? Atık a) Bu konuya ilişkin olarak doğal çevre ve insan sağlığı ve refahı üzerine durum ve etkiler nelerdir? - Kişi başına düşen evsel atık miktarı (kg/kişi) İlinizde toplanan evsel atık miktarı (ton) ve son beş yılda değişim miktarı (%) İlinizde meydana gelen atıkların kompozisyonu (%) Atıkların bertaraf yöntemleri ( evsel, tıbbi, tehlikeli,diğer) Geri kazanım oranları Diğer atıkların durumu (atık yağlar, pil ve akümülatörler, ömrünü tamamlamış lastikler, elektronik atıklar) b) İl düzeyinde temel öncüler ve baskılar nelerdir? - Nüfus artışı ve atık ilişkisini açıklayınız İlinizdeki tüketim alışkanlıklarında değişiklikler var mıdır? Bunun atık üretimine etkisi olmuş mudur? Koku ve hijyen nedeniyle oluşan sorunlar var mıdır? (sağlık, vd.) Atık bertarafından kaynaklanan çevresel sorunlar bulunmakta mıdır? ( yer altı suyu, hava, iklim arazi kullanımına etkiler gibi) Enerji, tarım, sanayi, turizm, ulaşım, madencilik gibi sektörlerin atıklar üzerindeki baskıları c) Konuya ilişkin olarak il düzeyinde etkiye yanıt olarak yapılmış ya da yapılacak olan düzenlemeler nelerdir? - AB mevzuatına uyum kapsamında ilinizde yapılan çalışmalar Belediyelerce yapılan katı atık yönetim planları ve etkinliği Geri kazanım ve yeniden kullanıma yönelik yapılan çalışmalar Belediyelerin atık yönetimine ilişkin yaptıkları çalışmalar ( transfer istasyonları, araç ekipman, vd.) Atık bertarafına yönelik yapılan çalışmalar nelerdir?(düzenli depolama, atık bertaraf tesisinde kapasite artışı, vd.) Doğa Koruma ve Biyolojik Çeşitlilik a) Bu konuya ilişkin olarak doğal çevre ve insan sağlığı ve refahı üzerine durum ve etkiler nelerdir? - İlinizdeki “ Türü tehlike altında olan türler listesi” ndeki tür sayısı İlinizdeki endemik tür sayısı İlinizdeki orman alanlarının toplam il yüzölçümüne oranı, % İlinizde bulunan toplam korunan alan miktarının Türkiye geneli içindeki payı, % b) İl düzeyinde temel öncüler ve baskılar nelerdir? - İlinizde tarımda kullanılan pestistlerin ve kimyasal gübrelerin biyolojik çeşitlilik ve step ekosistemleri üzerine etkisi var mıdır? Biyolojik çeşitliliği tehdit eden unsurlar var mıdır ? nedenleri nelerdir? (ulaştırma, turizm, hava kirliliği, kentleşme, madencilik, aşırı ve kaçak avlanma, istilacı türler, vd.) Enerji, tarım, sanayi, turizm, ulaşım, madencilik gibi sektörlerin doğa koruma ve biyolojik çeşitlilik üzerindeki baskıları c) Konuya ilişkin olarak il düzeyinde etkiye yanıt olarak yapılmış ya da yapılacak olan düzenlemeler nelerdir? - Biyolojik çeşitlilik eylem planı varmı? Kırmızı listeye eklenmesi önerilen tür var mı? Korunan alanların sayısı ve yüz ölçümündeki artış ,% Ağaçlandırma alanlarındaki artış Arazi Kullanımı a) Bu konuya ilişkin olarak doğal çevre ve insan sağlığı ve refahı üzerine durum ve etkiler nelerdir? - İlinizdeki arazilerin kullanım şekli, % (Tarım, orman, yerleşim yeri, sanayi,vd.) İliniz arazilerin etkilendiği erozyon şiddeti ve tuzlama oranları,(%) b) İl düzeyinde temel öncüler ve baskılar nelerdir? - Amaç dışı kullanım nedeniyle kaybedilen tarım topraklarının miktarı , % Topografik yapı, göç, nüfus artışı , turizm yatırımları gibi değişiklerin arazi kullanıma etkileri Enerji, tarım, sanayi, turizm, ulaşım, madencilik gibi sektörlerin arazi üzerindeki baskıları c) Konuya ilişkin olarak il düzeyinde etkiye yanıt olarak yapılmış ya da yapılacak olan düzenlemeler nelerdir? - İlinizde daha etkin arazi kullanıma yönelik yapılan çalışmalar var mıdır?(planlama, uygulama, değerlendirme ve kontrol çalışmaları) Çevre düzeni planı var mıdır? Sürdürülebilir tarım teşvikine yönelik çalışmalar var mıdır? Diğer a) Doğal çevre ve insan sağlığı ve refahı üzerine yukarıda belirtilen konuların dışında iliniz açısından önemli gördüğünüz ve belirtmek istediğiniz durum ve etkiler nelerdir? b) İl düzeyinde temel öncüler ve baskılar nelerdir? c) Konuya ilişkin olarak il düzeyinde etkiye yanıt olarak yapılmış ya da yapılacak olan düzenlemeler nelerdir?
