1 Multi-Attribute Utility Analysis (MAUA) ( Yrd.Doç.Dr. İlker KELLE

Multi-Attribute Utility Analysis (MAUA) ( Yrd.Doç.Dr. İlker KELLE)
(Endikasyona Yönelik İlaç Seçimi/Çok Yönlü Optimizasyon Analizi)
ETKİLİLİK
Etken madde ne kadar etkili
Sadece Farmakodinamik özellikler değil,
Farmakokinetik özellikler de dikkate alınmalıdır.
Örneğin. Angina ve Miyokard İnfarktüsünde etki çabuk başlamalıdır.
GÜVENLİLİK
Kısaca Yan Etkiler demektir.
UYGUNLUK
•
•
•
•
•
Kontrendikasyonlar
Uygulama şekli (po, iv, …)
Farmasötik şekli (tablet, ampul,…)
İlaç etkileşimleri
Yaşlıda, hamilede, çocukta vs. kullanılabilmesi demektir
MALİYET
Birim ilaç maliyeti değil, tedavi maliyeti demektir.
Hastalığa ait komplikasyon, yan etki vs. tedavi maliyetleri de,
Hastanede kalış süresi ve maliyeti de dahil edilir.
Örneğin
A Grubu Streptokoksik Tonsillofarenjit Tedavisi
1- Benzatin P.–Tek Doz 2.0 YTL
2- Oral P.- 10 Gün
15.0 YTL
3- Klaritromisin- 5 Gün 37.0 YTL
Multi-Attribute Utility Analysis (MAUA)
Rasyonel farmakoterapi ?
Bir hastaya
 Etkililik
 Güvenlik
 Uygunluk
 Maliyet
kriterlerine göre en uygun ilacın seçilmesidir
 En uygun ilaç K-ilaçtır
1
MAUA yaparken;
 Problem tanımlanmalı
 Etkililik güvenlik uygunluk maliyet kriterlerinin ağırlığı belirlenmeli
 İlaç envanteri yapmalı
 Her ilaca her kriter için not verilmeli
 İlaçların kriterlerin ağırlığına göre aldıkları notları toplayarak toplam puan bulunmalı
 En yüksek puanı alan ilaç K-ilacımızdır
K(işisel)-İlaç Nedir?
Belirlenmiş bir endikasyonda, hekimin öncelikle tercih ettiği, aklına hemen gelen ve sıklıkla
reçeteye yazdığı ilaç.
Sadece ilacın etken maddesi değil, TAM piyasa adı, dozlamı, tedavi süresi de dahil, reçeteyi
yazmaktır.
K-ilaç seçiminin adımları
 Hastalığın tanımlanması
 Tedavi amaçlarının belirlenmesi
 İlaç gruplarının listelenmesi
 K – ilaç gruplarının belirlenmesi
 K – ilaçlarının belirlenmesi
 Özel hasta grupları için K – ilaçları seçimi
Kaynaklar: T.C. Sağlık Bakanlığı Tanı ve Tedavi Rehberi, Cecil, Harrison, Oğuz
KAYAALP(Tıbbi FARMAKOLOJİ), www.guideline.gov.......
Örnek vaka
 60 yaşında erkek
 Son bir aydır,
 Bir çok kez tekrarlayan,
 Fizik etkinlik ile başlayan,
 Durunca geçen,
 Boğucu-sıkıştırıcı göğüs ağrısı var.
I- Sorunun tanımı
Kısmi koroner arter oklüzyonuna bağlı, miyokard iskemisinin sonucunda stabl angina
pektoris.
II-Tedavi hedeflerinin belirlenmesi
Efor sırasında gelişen ağrının geçirilmesi
Miyokardın perfüzyon ihtiyacını (tüketimi) azaltmak
Myokardın perfüzyonunu (sunumu) artırmak.
III-Etkili ilaç gruplarının listelenmesi
IV- K-İlaç grubunun belirlenmesi
2
Endikasyon: stabil anjina pektoris
Çok Yönlü Analiz - MAUA
İlaç grupları Etkililik (% Güvenlilik Uygunluk
40 )
(% 30 )
(% 20 )
Maliyet
(% 10 )
Toplam
(% 100 )
nitratlar
9 (3.6)
8 (2.4)
9(1.8)
9(0.9)
8,7
Betablokörler
9 (3.6)
6 (1.8)
7(1.4)
7(0.7)
7,5
7 (2.1)
7(1.4)
6 (0.6)
7,3
Maliyet
(% 10 )
Toplam
(% 100 )
Kalsiyum
kanal
blokörleri
8 (3.2)
V- K-İlaçlarının belirlenmesi
Endikasyon: Stabil anjina pektoris
Çok Yönlü Analiz – MAUA- Nitratlar için
Grup içi
Etkililik (% Güvenlilik Uygunluk
ilaçlar için 40 )
(% 30 )
(% 20 )
İzosorbid
9 (3.6)
dinitrat tb.sl.
5 mg
8 (2.4)
8(1.6)
9 (0.9)
8.5
Gliseril
trinitrat
sprey
9(3.6)
8 (2.4)
9 (1.8)
6 (0.6)
8.4
İzosorbid
dinitrat tb
10 mg
8 (3.2)
8 (2.4)
8 (1.6)
7 (0.7)
8.3
İzosorbid
mononitrat
tb
8(3.2)
8 (2.4)
8 (1.6)
7 (0.7)
8.3
3
K-İLAÇ FORMU
Endikasyon:
 K-İLAÇ 1
Adı: isosorbid dinitrat
Dozaj Formu: 5mg, 50 tablet
Dozlam Şeması: ağrısı olunca 1 tablet dilaltı
Süre: izlem aralıkları süresince
 K-İLAÇ 2
Adı:
Dozaj Formu:
Dozlam Şeması:
Süre:
4
ÖZET
K-İLAÇ NASIL SEÇİLİR?
1) Hastalığın tanımlanması (fizyopatoloji)
2) Tedavi hedeflerinin belirlenmesi
3) Etkili ilaç gruplarının yazılması
4) Kriterlere göre bir ilaç grubunun seçilmesi
Etkililik
Güvenlilik
Grup 1
Grup 2
Grup 3
5) Grup içinden bir K-ilaç seçilmesi
Etkililik
Güvenlilik
İlaç 1
İlaç 2
İlaç 3
 Sonuç:
Aktif madde, dozaj şekli
Standart dozaj şeması
Standart süre
Uygunluk
Maliyet
Uygunluk
Maliyet
:
:
:
5