Romatoid Artrit
advertisement
Dr. Zerrin Şahin Haydarpaşa Numune EAH-FTR Kliniği Romatoid artrit eklemleri sıklıkla simetrik(iki taraflı) olarak tutan, mikrobik olmayan, kronik inflamatuar bir hastalıktır. Dünya genelinde ortalama % 1 kişiyi etkilemektedir, Çin’de %0.5 , kızılderililerde %5 Kadınlarda daha sık görülmektedir : K/E: 2/1- 4/1 Neden Kaynaklanıyor: ???? Bilinmiyor Genetik: Birinci derece akrabalarda RA gelişme riski 4 kat fazla Çevresel faktörler, İnfeksiyonlar Genetik yatkınlığı olan bireylerde bedensel, çevresel faktörler, infeksiyonlar hastalığın ortaya çıkışını kolaylaştırıyor diyebiliriz Ne Oluyor? Esas olarak eklemlerimiz, eklem yapılarımızdan da eklem kıkırdağı etkilenmektedir Genellikle başlangıçta el, ayak parmakları gibi küçük eklemler iki taraflı olarak tutuluyor, ama omuz, dirsek, diz, kalça eklemi tutulumuyla da başlayabiliyor, Çene ve boyun eklemleri de etkilenebilir Etkilenen eklemler şiş ve ağrılı olur, ağrılar geceleri artar, sabahları eklemlerde “sertlik” şeklinde ifade edebileceğimiz tutukluk gözlenir, Hastalığın çoğunlukla yavaş yavaş gelişen sinsi diyebileceğimiz bir başlangıcı vardır, Bunun yanında daha az bir oranda, birkaç gün içinde hızlı gelişebilen vakalarda olabiliyor Eklem dışında akciğerler: plörezi(akciğer zarı iltihabı), interstisiyel fibrozis Perikardit (kalp zarı iltihabı) Keratokonjonktivitis sikka, episklerit tarzında göz tutulumu olabilir Kullanılan ilaçlara bağlı olarak karaciğer, böbrek, kemik iliği tutulumu ortaya çıkabilir (düzenli kontrol gerekliliğinin nedenlerinden biridir) Tanı…. Hangi eklemden, ne zaman, nasıl başladığı nasıl seyrettiği gibi sorulara cevabın arandığı hasta hikayesi Muayene Tahlil ve tetkikler ile konmaktadır Teşhis konulmasından sonra ivedilikle tedavi başlanmalıdır!! Ne kadar erken tedavi başlanırsa o kadar iyi yanıt alınmakta, eklem bozulmaları o kadar az olmakta ya da olmamaktadır Tedavi düzenli takipleri gerektirir Düzenli takip ne demektir?: Hastalığın başlangıcında 10-15 gün gibi sık aralıklarla hasta görülmesi gerekirken ileriki süreçlerde- hastaya göre değişebilen 1-3 ay gibi aralarda hastanın hekim tarafından görülmesi gerekir Neden Gereklidir? 1- Hastalığın aktivitesine-durumuna göre başka bir ilaç eklenmesi, kullanılan ilaç da doz değişikliği, kullanılmakta olan ilacın kesilmesi gibi değişklikler gerekebilir 2- Kullanılmakta olan ilaçların olası yan etkilerinin erken saptanıp, tedavisi için Tedavi Sigara içilmemesi Hasta ve hasta yakınlarının bilgilendirilmesi, İlaç tedavisi, Gerektiğinde Fizik Tedavi, Hastanın klinik durumuna göre istirahat ve egzersizlerinin düzenlenmesi Psikososyal tedavi Mesleki Tedavi Tedavinin Erken Başlaması!!! Amaç ağrının giderilmesi, eklem deformitelerinin –bozukluklarının engellenmesidir, Günümüzdeki mevcut ilaçlara göre hastalık sürdüğü sürece tedavinin devam ettirilmesi gerekir, Tedavi hastaya göre düzenlenir, her hastada aynı değildir Yetersiz tedavi, düzensiz takip ya da tedavi yanıtsızlığına bağlı deformite gelişimi Genellikle tutulan eklemlere sıcak uygulaması şikayetlerin artmasına neden olurken, soğuk uygulamayla rahatlama hissedilir Kaplıca aktif hastalıklı kişilerde önerilmez, Fizik Tedavi Şiş-ağrılı eklemlerde aktif harekete izin verilmez, pasif hareketler yaptırılır, Gerek olduğunda fizik tedavi cihazları ile tedavi, Tutulan eklemde uygun ortezleme, Mevcut kas gücünü koruyucu, gerektiğinde arttırıcı egzersizler hasta ihtiyacına göre düzenlenir Egzersizlerin amacı: Eklemlem kareketlerini korumak, kısıtlılık varsa arttırmak, Kas gücünü korumak/ arttırmak Oksijen kapasitesini arttırmak Osteoporozu engellemek Yazı Yazma – Klavye Kullanımı Klozet Düzenlemeleri Elbise Giyinme Yürüme – Merdiven İnme Mutfak Aletleri Banyo Düzenlemeleri Volar İstirahat Splinti Statik Bilek Splinti Dinamik Dorsal Splint Kuğu Boynu Deformite Splinti Ulnar Deviyasyon Splintleri Dizlikler Ligaman destekli Patella destekli Kaynak: Fiziksel tıp ve Rehabilitasyon, Editörler: Prof. Dr. Mehmet Beyazova, Prof. Dr. Yeşim Gökçe Kutsal Görsel slaytlar için Doç. Dr. İlhan Karacan’ın slaytlarından yararlanılmıştır, Teşekkür Ederim
