Slayt 1 - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN KONTROLÜ HAKKINDA
YÖNETMELİK VE UYGULAMALARI
BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN KONTROLÜ HAKKINDA YÖNETMELİK
Yönetmelik AB’nin 96/82/EC sayılı “Tehlikeli Maddeleri
İçeren Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında
Konsey Direktifi (Seveso II Direktifi)” ile uyumlu olarak
hazırlanmıştır.
 Yönetmelik 18/8/2010 tarihli ve 27676 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
31 Temmuz 2012 tarihli ve 28370 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan “Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında
Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile
Yönetmelik hükümleri 1/1/2014 tarihine kadar ertelenmiştir.
TANIMLAR
 Büyük Kaza: Herhangi bir kuruluşun işletilmesi esnasında,
kontrolsüz gelişmelerden kaynaklanan ve kuruluş içinde veya
dışında çevre ve insan sağlığı için anında veya daha sonra
ciddi tehlikeye yol açabilen bir veya birden fazla tehlikeli
maddenin sebep olduğu büyük bir emisyon, yangın veya
patlama olayıdır.
 Tehlikeli Madde: Ek I, Bölüm 1, Kolon 1’de listelenen veya
Ek I, Bölüm 2, Kolon 1’de listelenen bir kategori içerisindeki
hammadde, ürün, yan ürün, artık veya ara madde olarak
mevcut olan veya bir kaza sırasında oluşması beklenen bir
madde, karışım veya müstahzardır.
TANIMLAR
 Kuruluş: Aynı işletmecinin kontrolü altında bulunan, ortak altyapı ve
faaliyetler de dahil olmak üzere, tehlikeli maddelerin bulunduğu, bir veya
birden fazla tesisin bulunduğu alanı
 Tesis: Tehlikeli maddelerin üretildiği, kullanıldığı, işlendiği veya depolandığı
bir kuruluş içerisindeki teknik birimi ve bu birimin işleyişi için gerekli olan
teçhizat, yapılar, boru tesisatı…
Tesis
Kuruluş
Amaç;
AMAÇ VE KAPSAM
 Tehlikeli maddeler bulunduran kuruluşlarda büyük endüstriyel kazaların önlenmesi,
 Muhtemel kazaların çevre ve insanlara olan zararının en aza indirilmesi,
 Bu doğrultuda yüksek seviyede, etkili ve sürekli korumayı sağlamak ve gerekli tedbirleri
almak
Kapsam;
 Yönetmelik eklerinde belirlenmiş sınır değerlere eşit veya
üzerindeki miktarlarda tehlikeli maddeleri bulunduran alt ve
üst seviyeli kuruluşlar Yönetmelik kapsamındadır.
Toksik
Oksitleyici
Patlayıcı
Alevlenir
Çevre için zararlı
Yönetmelik kapsamına
giren tehlikeli
kimyasallar
KAPSAM DIŞI FAALİYETLER
 Askeri kuruluşlar
 İyonlaştırıcı radyasyon faaliyetleri
 Tehlikeli maddelerin kara, hava, deniz yolu taşımacılığı
 Tesis sınırları dışında kalan boru hatları
 Depolama dışı madencilik faaliyetleri
 Denizdeki petrol ve madencilik aramaları
 Düzenli depolama sahaları
YETKİ VE SORUMLULUKLAR
Merkezi Düzeyde;
 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
Yerel Düzeyde;
 Valilikler (İl Özel İdareleri)
 Belediyeler
 Kuruluşlar (Seveso Kuruluşları)
YETKİ VE SORUMLULUKLAR
ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI
Bildirim ve veri kayıt sistemi oluşturmak,
(http://online.cevre.gov.tr/)
Bildirimlere dair rehber hazırlamak,
Güvenlik raporu ve acil durum planları rehberi hazırlamak,
Kamunun bilgilendirilmesi hakkında rehber hazırlamak,
Belediye ve il özel idarelerinin harici acil durum planı
hazırlamalarını sağlamak,
Kazaları incelemek,
Denetim tebliği yayınlamak ve denetim yapmak,
İdari yaptırım uygulamak.
YETKİ VE SORUMLULUKLAR
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
 Güvenlik raporu ve acil durum planları rehberi hazırlamak,
 Güvenlik raporlarının değerlendirmesini yapmak,
 Denetim tebliği yayınlamak ve denetim yapmak (ÇŞB ile
eşgüdümlü),
 Kazaları incelemek (ÇŞB ile eşgüdümlü),
 İdari yaptırım uygulamak.
YETKİ VE SORUMLULUKLAR
İL ÖZEL İDARELERİ VE BELEDİYELER
 Sınırları içerisindeki domino etkisine sahip üst seviyeli sanayi
kuruluşlarını veya kuruluş gruplarını belirlemek,
 Üst seviyeli kuruluşlarla ilgili olarak harici acil durum planlarını
hazırlamak/hazırlattırmak.
SANAYİCİ SORUMLULUĞU
Büyük kazaları önlemek ve önlenemediği durumlarda
etkilerini sınırlamak ve bu
doğrultuda tüm tedbirleri almaktır.
 Bildirim sistemine kayıt olup, bildirimini yapmak,
 Gereği halinde bildirimleri güncellemek,
 Büyük kaza sonrası kaza hakkında yetkili otoritelere
bilgi vermek.
SANAYİCİ SORUMLULUĞU
Alt seviyeli kuruluş
 Büyük kaza önleme politikası belgesi hazırlamak,
Üst seviyeli kuruluş
 Güvenlik raporu hazırlayıp, raporu ÇSGB’ye sunmak,
 Güvenlik raporlarını an az beş yılda bir gözden geçirmek,
güncellemek ve değişiklikleri ÇSGB’ye bildirmek,
 Dahili acil durum planı hazırlamak,
 Dahili acil durum planını ÇŞB, ÇSGB, BAADYB ve belediye/il özel
idaresine göndermek,
 Harici acil durum planlarının hazırlanmasında belediye/il özel
idaresine yardımcı olmak,
 Kamunun bilgilendirilmesini sağlamak.
YÖNETMELİK TEMEL MADDELER
 Bildirimler ve Kayıt Sistemi (Madde 7, 18)
 Büyük Kaza Önleme Politikası (Madde 8)
 Güvenlik Raporu (Madde 9,10)
 Dahili ve Harici Acil Durum Planı (Madde 11,12,13,14)
 Kamunun Bilgilendirilmesi (Madde 15)
 Büyük Bir Kaza Sonrasında İşletmeci Tarafından Sağlanması
Gereken Bilgiler (Madde 16)
 Domino Etkisi (Madde 17)
 Gizlilik (Madde 19)
 Denetimler (Madde 20)
 İdari Tedbirler ve Yaptırımlar (Madde 21,22)
BİLDİRİM VE KAYIT SİSTEMİ
www.online.cevre.org.tr
Tehlikeli Madde Cinsi
Tehlikeli Madde Miktarı
Seveso Kategorisi
Belirleme
KURULUŞLAR
KAPSAM DIŞI
ALT SEVİYELİ
KURULUŞLAR
ÜST SEVİYELİ
KURULUŞLAR
BÜYÜK KAZA ÖNLEME POLİTİKASI
Alt Seviyeli Kuruluşlar;
 Bu politika uygun araçlar, yapılar ve yönetim sistemleri
kullanılarak, çevre ve insanlar için yüksek seviyede bir
koruma sağlayacak şekilde belirlenir.
 Büyük kaza önleme politikası belgesi hazırlanırken
Yönetmelik Ek III’te belirtilen ilkeler dikkate alınır.
BÜYÜK KAZA ÖNLEME POLİTİKASI
Güvenlik Yönetim Sistemi
Büyük Kazaların Belirlenmesi
ve Değerlendirilmesi
Organizasyon ve Personel
Değişimin Yönetimi
Acil Durumlar için Planlama
İşletim Kontrolü
Performansın İzlenmesi
Denetleme ve İnceleme
GÜVENLİK RAPORU
Üst seviyeli kuruluşlar;
 Büyük kaza önleme politikası (BKÖP) ve bir güvenlik yönetim sisteminin (GYS)
bulunduğunu,
 Büyük kazaların tanımlandığını,
 Büyük kazaların önlenmesi ve bunların çevre ve insan üzerindeki etkilerinin
sınırlandırılması için gerekli önlemlerin alındığını,
 Kuruluş içindeki, büyük kazaya yol açabilecek herhangi bir tesisin, depolama
tesisinin, ekipmanın veya alt yapının tasarımı, inşaatı, işletimi ve bakımında
yeterli güvenliğin sağlandığını,
 Bir dahili acil durum planının hazırlandığını kanıtlamak amacıyla Güvenlik
Raporu hazırlayacaktır.
 Güvenlik Raporu ayrıca yerel sorumlulara harici planların hazırlanması
aşamasında DESTEK verebilmek amacıyla hazırlanmaktadır.
GÜVENLİK RAPORU
 Büyük Kaza Önleme Politikası
 Kuruluşun genel tanımı
 Kuruluşun çevresi
 Organizasyon
Genel koruyucu hizmetler
Organizasyon
Öngörülebilir tehlikelerin açıklanması
Dahili acil durum planını açıklaması
GÜVENLİK RAPORU
Üst seviyeli bir kuruluş
ÇSGB tarafından hazırlanacak olan
rehberi dikkate alarak ve Ek II
Madde 1 ve Madde 2’de belirtilen
bilgileri içeren GR hazırlar veya
hazırlatır.
Değerlendirme sonucu olumlu
ise, durumu Çevre ve Şehircilik
Bakanlığına, Başbakanlık Afet ve
Acil Durum Yönetimi
Başkanlığına, ilgili Belediye veya
İl Özel İdaresine bildirir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı İş Teftiş Kurulu
Başkanlığına gönderir.
ÇSGB 2 ay içerisinde Güvenlik
Raporunun değerlendirmesini
sonuçlandırır.
ACİL DURUM PLANLARI
DAHİLİ ACİL DURUM PLANLARI
Üst seviyeli bir kuruluş;
Ek IV, Kısım 1 ve Kısım 2’de
belirtilen bilgileri içermek kaydıyla,
ilgili rehberi dikkate alarak bir dahili
acil durum planı hazırlar veya
hazırlatır.
ACİL DURUM PLANLARI
HARİCİ ACİL DURUM PLANLARI
Belediye veya İl Özel İdaresi;
 Bu Yönetmelik kapsamına giren üst
seviyeli kuruluşlarla ilgili olarak, Ek IV’te
belirtilen bilgilerden az olmamak şartı ile
ve ilgili rehberi dikkate alarak bir harici
acil durum planı hazırlar veya hazırlatır.
ACİL DURUM PLANLARININ TATBİKATI
Acil durum planları tatbikatı en az üç yılda bir
yapılmalıdır.
 Tatbikat çalışmaları, güvenlik raporunda
belirtilen muhtemel kaza senaryolarına
dayandırılmalıdır.
Harici ve dâhili acil durum planlarının tümü
veya bazı bölümleri aynı anda tatbik edilmelidir.
ACİL DURUM PLANLARININ TATBİKATI
Alıştırmalar
Seminerler
Bilgilendirme ve eğitim
Sahada gözden geçirme
Masa başı gözden geçirme
Kontrol sonrası çalışmalar
Canlı uygulamalar ile yapılır.
ACİL DURUM PLANLARININ GÖZDEN GEÇİRİLMESİ VE
GÜNCELLENMESİ
Acil durum planları 3 yılı aşmayan aralıklarla gözden geçirilir,
gerektiğinde revize edilir ve güncellenir.
Gözden geçirme işleminde;
 Kuruluşun faaliyetlerindeki tüm malzeme değişiklikleri,
 Planın yürütülmesi ile ilgili olarak acil
servis hizmet
birimlerindeki herhangi bir değişiklik,
 Yeni ve daha verimli etki azaltıcı yollar gibi teknik bilgilerdeki
ilerlemeler,
 Alt işverenlerin de dâhil olduğu çalışanlar ile ilgili değişiklikler,
Tesis veya başka bir yerdeki büyük kazalardan edinilen bilgi,
 Acil durum planlarının tatbikatından çıkartılan dersler,
dikkate alınmalıdır.
KAMUNUN BİLGİLENDİRİLMESİ
Üst seviyeli kuruluş:
Kuruluşta alınan güvenlik tedbirleri,
Büyük bir kaza durumunda yapılması gereken hususlar,
En uygun yöntemler kullanarak ve düzenli olarak kamunun
bilgisine sunulacaktır.
Etki Alanı
Etki alanı; kuruluşta meydana
gelebilecek
büyük
bir
etkileyebileceği alandır.
kazanın
BÜYÜK KAZA SONRASINDA İŞLETMECİ TARAFINDAN
SAĞLANMASI GEREKEN BİLGİLER
 İşletmeci, kuruluşta büyük bir kaza meydana geldiği takdirde,
mümkün olan en kısa sürede en uygun araçları kullanarak,
–
–
–
–
Belediye veya il özel idaresini,
Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığını
Çevre ve Şehircilik Bakanlığını
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını bu kazadan derhal haberdar
eder.
 Kazanın oluşumu ve gelişim seyri,
 İlgili tehlikeli maddeler ve miktarları,
 Kazanın insan ve çevre üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi
için gerekli olan mevcut veriler,
 Alınan acil durum önlemleri konusunda bir rapor hazırlanır.
DOMİNO ETKİSİ
 Belediye veya
il özel idaresi,
gönderilen güvenlik raporlarındaki
bilgileri
kullanarak,
kuruluşların
konumu ve bulundurduğu tehlikeli
maddeler sebebiyle domino etkisine
sahip
kuruluşları
veya
kuruluş
gruplarını tayin eder.
 Domino etkisi grubunda yer alan
komşu
kuruluşların
işletmecileri
arasında
uygun
bilgi
alışverişi
sağlanır.
GİZLİLİK
 Herhangi bir kuruluşa ait bilgi, gizli nitelikte olduğu sürece
işletmecinin rızası olmadan 18 inci maddede belirtilen kayıtta
yer almaz.
 Bilgi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına başvurulması halinde,
bilginin Bakanlık tarafından ticari veya kişisel olarak gizli
olduğuna Yönetmeliğin (b) bendi çerçevesinde karar
verilmedikçe, ticari veya kişisel olarak gizli değildir.
DENETİM
 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı, bu Yönetmelik kapsamına giren kuruluşların
denetimini, eşgüdümlü olarak hazırlanan bir denetim planına
göre gerçekleştirir.
 Tüm kuruluşları kapsayacak şekilde bir denetim programı
yapılır,
 Program, üst seviyeli kuruluşlarda yılda en az bir defa saha
denetimini sağlayacak şekilde gerçekleştirilir,
 Her denetimi takiben bir rapor hazırlanır.
İDARİ TEDBİRLER VE YAPTIRIMLAR
 İşletmeci tarafından büyük kazaların önlenmesi ve zararların
azaltılması için alınan önlemlerin yetersiz olduğunun tespiti
durumunda, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve/veya Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı, kuruluşu veya tesisi kapatır veya ilgili bölümlerin
işletilmesini durdurur.
 İşletmeci tarafından güvenlik raporunun ve dahili acil durum planının
süresinde teslim edilmediği durumda, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ve/veya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, kuruluşu veya tesisi
kapatır veya ilgili bölümlerin işletilmesini durdurur.
 Diğer durumlarda, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 4857 sayılı İş
Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.