Türk Çevre Mevzuatı, Ekvator Prensipleri ve IFC - DEK-TMK

Enerji Yatırımları Fizibilite Raporu
Hazırlanması Semineri
Enerji Yatırımlarının Çevresel ve Sosyal
Etkilerinin Değerlendirilmesi
29 Mart 2012
H.Bülent KADIOĞLU
Çevre Mühendisi
Golder Associates
Sunum Planı

ÇED ve ÇED Yönetmeliği nedir?

ÇED bağlamında; yer seçiminden başlayarak proje geliştirme
ve dizayn sürecinde dikkat edilmesi gereken hususlar
nelerdir?

ÇED olumlu kararından sonraki süreç

Uluslararası finans kuruluşlarının ÇED uygulamaları
2
Çevresel Etki Değerlendirmesi

ÇED nedir?

ÇED süreci nasıl işler?

Hangi enerji projeleri ÇED’e tabidir?

ÇED raporu içeriği nedir?

Kimler ÇED raporu hazırlayabilir?
3
Çevresel Etki Değerlendirmesi
2872 Sayılı Çevre Kanunu
Madde 10 – (Değişik: 26/4/2006 – 5491/7 md.)
Gerçekleştirmeyi plânladıkları faaliyetleri sonucu çevre sorunlarına yol açabilecek kurum,
kuruluş ve işletmeler, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu veya proje tanıtım dosyası
hazırlamakla yükümlüdürler.
Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli
Değildir Kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı
verilemez; proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez.
4
Çevresel Etki Değerlendirmesi
ÇED Yönetmeliği
17 Temmuz 2008 tarih ve 26939 sayılı
Resmi Gazete
Çevresel etki değerlendirmesi (ÇED): Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin
çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki
etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için
alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek
değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde
sürdürülecek çalışmaları içermektedir.
5
Çevresel Etki Değerlendirmesi
6
Çevresel Etki Değerlendirmesi
ÇED Yönetmeliği Ek- 1
2- Termik güç santralleri:
a) Toplam ısıl gücü 300 MWt (Megawatt termal) ve daha fazla olan termik güç santralları ile diğer yakma
sistemleri,
b) Nükleer güç santralleri ve diğer nükleer reaktörlerin kurulması ve sökümü (max. gücü sürekli termik
yük bakımından 1 kilovatı aşmayan, atom çekirdeği parçalanabilen ve çoğalan maddelerin dönüşümü, üretimi
amaçlı araştırma projeleri hariç).
16- Kurulu gücü 25 MW ve üzeri olan nehir tipi santraller.
32- 154 kV (kilovolt) ve üzeri gerilimde 15 km’den uzun enerji iletim tesisleri (iletim hattı, trafo merkezi, şalt
sahaları).
ÇED Yönetmeliği Ek- 2
28- Kurulu gücü 0,5 MW ve üzeri olan nehir tipi santraller.
29- 10 MW ve üzeri Rüzgâr enerji santralleri.
30- Jeotermal kaynağın çıkartılması ve jeotermal enerji kullanan tesisler (Isı kapasitesi 5MWt-megawatt
termal ve üzeri).
31- Elektrik, gaz, buhar ve sıcak su elde edilmesi ve/veya nakledilmesi için kurulan endüstriyel tesisler (10
MW ve üzeri).
32- 154 kV üzeri gerilimdeki enerji iletim tesisleri (5 Km ve üzeri).
7
Çevresel Etki Değerlendirmesi
ÇED Raporu Özel Formatı

Projenin Tanımı ve Amacı

Proje için Seçilen Yerin Konumu

Projenin Ekonomik ve Sosyal Boyutları

Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi ve Bu Alan İçerisindeki Çevresel Özelliklerin
İncelenmesi

Proje Alanı Üzerindeki Etkiler ve Alınacak Önlemler

İşletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek ve Sürebilecek Etkiler ve Alınacak
Önlemler

Projenin Alternatifleri

İzleme Programı ve Acil Eylem Planı
8
Çevresel Etki Değerlendirmesi
ÇED Yeterliliği
9

ÇED ve ÇED Yönetmeliği nedir?

ÇED bağlamında; yer seçiminden başlayarak proje
geliştirme ve dizayn sürecinde dikkat edilmesi gereken
hususlar nelerdir?

ÇED olumlu kararından sonraki süreç

Uluslararası finans kuruluşlarının ÇED uygulamaları
10
Yer Seçimi Aşaması







Doğal Gaz Kombine Çevrim Santralleri
Termik Santraller
Güneş Enerji Santralleri
Rüzgar Enerji Santralleri
Hidroelektrik Santralleri
Jeotermal Enerji Santralleri
Enerji İletim Hatları
11
Yer Seçimi Çalışmaları

Yer seçimi aşaması – korunan alanlar ve hassas alanlar

Mevcut çevresel durumun belirlenmesi – masabaşı
çalışmalar (literatür taraması) ve saha çalışmaları

Fizibilite ve dizayn aşaması – ÇED Yönetmeliği
dışındaki çevre mevzuatı

Alternatiflerin değerlendirilmesi – çevresel faktörlerin de
raporlandırılması

Entegre projeler – projenin tüm bileşenleri için tek bir
ÇED raporu hazırlanması
12
Yer Seçimi Aşaması




Rezerv ve kaynağa yakınlık
Dağıtım şebekesine yakınlık
Elektrik arzının yoğunluğu
Maliyet
13
Yer Seçimi Aşaması – Çevresel Kriterler








Sulak Alanlar
Mesire Yerleri
Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları
Özel Avlak Alanları
Milli Parklar & Tabiat Parkları
Özel Çevre Koruma Alanları
Kıyısal Lagünler
Karasal Sazlıklar
14
Mevzuat

Sulak Alanların Kontrolü Yönetmeliği

Yaban Hayatı Koruma ve Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları
İle İlgili Yönetmelik

Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği

Ağaçlandırma Yönetmeliği

Mesire Yerleri Yönetmeliği

Milli Parklar Yönetmeliği

Sanayi Tesislerinden Kaynaklı Hava Kirliliği’nin Kontrolü
Yönetmeliği
15
Yer Seçimi Aşaması – Mevzuat
16
Yer Seçimi Aşaması – Mevzuat
17
Yer Seçimi Aşaması – Mevzuat
18
Mevcut Çevresel Durumun Belirlenmesi
Çevresel etüt çalışmaları;
Su
kalitesi belirleme çalışmaları
Hava
kalitesi belirleme çalışmaları
Gürültü
kalitesi belirleme çalışmaları
Toprak
kalitesi özellikleri belirleme çalışmaları
Sosyo-ekonomik
durum belirleme çalışmaları
19
Entegre Projeler
Doğal Gaz Kombine Çevrim
Santrali;

Santral,

Doğal Gaz Boru Hattı,

Enerji İletim Hattı
Her biri ayrı ÇED ; Türk
mevzuatına uygun
Entegre ÇED; uluslararası
kredi kuruluşlarının tercihi
20

ÇED ve ÇED Yönetmeliği nedir?

ÇED bağlamında; yer seçiminden başlayarak proje geliştirme
ve dizayn sürecinde dikkat edilmesi gereken hususlar
nelerdir?

ÇED olumlu kararından sonraki süreç

Uluslararası finans kuruluşlarının ÇED uygulamaları
21
ÇED sonrası süreç

Yatırıma ne zaman başlanmalı?

Çevre Yönetim Planı (ÇYP), ihtiyaca göre diğer planlar
(acil eylem planları, kültürel miras yönetim planı, vb...)

Çevre izinleri, idari izinler

Inşaat aşaması – ÇED izleme

İşletme aşaması – Çevre izni ve lisansı

Kapasite artışı
22

ÇED ve ÇED Yönetmeliği nedir?

ÇED bağlamında; yer seçiminden başlayarak proje geliştirme
ve dizayn sürecinde dikkat edilmesi gereken hususlar
nelerdir?

ÇED olumlu kararından sonraki süreç

Uluslararası finans kuruluşlarının ÇED uygulamaları
23
Uluslararası finans kuruluşlarının ÇED uygulamaları
Dünya Bankası Grubu (WB)


Kategori A

Kategori B

Kategori C

Kategori -
FI
Uluslar arası Finans Kuruluşu (IFC)


Performans Standartları (PS 1- PS 8)
24
Uluslararası finans kuruluşlarının ÇED uygulamaları
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRB)


Performans Gereklilikleri (PG 1- PG 8)
Avrupa Yatırım Bankası


97/11/EC, 2003/35/EC ve 2009/31/EC sayılı direktifler
25
İlginiz için
Teşekkürler
26