Sağlıkta Şiddet

Sağlıkta Şiddet
 Sağlık kurumlarında çalışanlar
diğer meslek gruplarıyla
kıyaslandığında 16 kat daha
fazla şiddete maruz
kalmaktadırlar.
 Sağlık çalışanına şiddet tüm
dünyada benzer oranlardadır
ve artma eğilimindedir.
İSVEÇ’TE MESLEKLERE GÖRE İŞYERİNDE YILLIK
ORTALAMA ŞİDDETE UĞRAMA SIKLIĞI (1993-1999, %)
Neden Şiddete Meyilli Olunur?
 SOSYAL ÖĞRENME TEORİSİ:
Geçmiş yaşantısında şiddete maruz kalanlar, aynı davranışı

sürdürebilirler
 BİYOLOJİK TEORİ:

Nörolojik (epilepsi vb), genetik ve hormonal etkiler…
Neden Şiddete Meyilli Olunur?
 ZEDELENME-SALDIRGANLIK TEORİSİ:

Şiddet, «önemli» beklentilerin yerine gelmemesi sonucu oluşan bir
zedelenmeye tepkidir.

Bu teori hastanelerde karşımıza çıkan şiddet davranışını çoğunlukla
açıklayabilir.
Enjeksiyon odasında reçetesiz ağrı kesici yapmadığım için bıçaklı
saldırıya uğradım (Aile Sağlığı Merkezi, Kadın, 35 yaşında).
ŞİDDET
• Trafikte , Macta Sokakta İsyerinde
• Genclerin televizyonda her gun onlarca siddet sahnesi seyrederek
yetismeleri,
• Toplumda güçlü olanın haklı olduğu biçimindeki çürüme
• Genel olarak sorunları acıklıkla konusma, dinleme ve empati
alıskanlıgının pek olmaması
• 100 milyon hasta bas vurusu
• Gunde 1000 den fazla hasta bakılan acil servisler
• Memnuniyetsizligin ve siddetin en onemli nedeni
• Neden Şiddete Meyilli Olunur?
Bursa Yüksek İhtisas Psikiyatri Araştırması:
Şiddet davranışı gösteren grubun özellikleri:
erkek (%76),
eğitim ve gelir düzeyleri düşük,
çocukluk döneminde şiddete tanık olma oranları yüksek.
• Şiddet uygulayanların çoğunluğu;
hasta yakınları (%68)
Şiddet uygulanan yer;
acil servisler (%54)
Şiddete maruz kalanlar :
•
hekimler (%68),
•
hemşireler (%26)
• Şiddet biçimi :
•
%98 sözel şiddet, %26 fiziksel şiddet
Neden Şiddete Meyilli Olunur?
Bursa Yüksek İhtisas Psikiyatri Araştırması:
• Öfkelenme nedenleri:
•
Sağlık çalışanının davranışları(%94),
•
Sağlık sistemi (%6)
• Ruhsal hastalık oranı :
•
Sağlık çalışanlarına şiddet uygulayan grupta %50,
•
Kontrol grubunda %16
• Şiddet davranışı gösteren grup;
öfke kontrolleri daha zayıf
dürtüsel, depresif ve anksiyöz,
 Tüm dünyada hastalar hasta
yakınlarından daha fazla şiddet
uygulamaktadırlar.
 Ülkemizde ise durum bunun
tersidir. Bunun bir sebebi hasta ile
beraber çok sayıda hasta yakınının
hastaneye gelmesi, hasta
yakınlarının tedavi ve bakım
işlemlerinin bir parçası haline
getirilmesidir.
Hesketh ve ark. 2000, Özcan ve Bilgin 2011
Şiddet riski taşıyanların özellikleri
 Otuz yaş altı erkek
 Düşük sosyoekonomik düzey
 Yasal veya yasal olmayan sebeplerle silah bulundurma
 Yasal sorunlar yaşama veya tutuklanma öyküsü olma
 Alkol ya da madde kullanımı öyküsü
 Nörolojik sorunlar (Alzheimer hastalığı gibi)
 Bazı psikiyatrik hastalıklara sahip olma
Lau ve ark. 2004
Hastalar ne ister?
 Hekimin kendisine yeterli süre ayırmasını ister
 Temiz ve çağdaş sağlık tesisi ister
 Hekimle arasına parasal konunun girmesini istemez
 Tıbbi gelişmeleri izleyen hekim ister
 Sevgi, saygı, şefkat ve güvenmek ister
 Saatlerce poliklinik kapısında beklemek istemez
Hekimler ne ister?
 Hastasına yeterli süre ayırmak ister
 Temiz ve çağdaş sağlık tesisinde çalışmak ister
 Hastası ile arasında parasal konunun girmesini istemez
 Bilimsel gelişmeleri yakından izlemek ister
 Kendisine saygılı davranılmasını ve güvenilmesini ister
 Kapısında hastaların yığılmasını istemez
 Hastalar ve hekimlerin beklentileri örtüştüğüne göre bir problem
çıkmamasını bekleriz
 Peki sağlıkta şiddet olayları tüm dünyada neden artmakta?
Sağlıkta şiddetin başlıca nedenleri
 Uzun bekleme süreleri
 Hasta ve yakınlarının aşırı istekte bulunması
 Eğitim düzeylerinin düşük olması
 Stresli hasta yakınları
 Kalabalık ve gürültülü ortamlar
 Uzun çalışma süreleri
Sağlıkta şiddetin başlıca nedenleri
 Yanlış anlama gibi iletişim problemleri
 Kişisel sorunlar
 Personel yetersizliği ve yorgunluğu
 Basında çıkan provokatif içerikli yanlış haberler
 Yetersiz güvenlik ve polis desteği
 Krizleri yönetmede yetersizlik
Şiddete maruz kalanların yaşadıkları
 Kızgınlık, hayal kırıklığı, şaşkınlık, çaresizlik, korku, tükenmişlik, güven kaybı,
kendini suçlama
 Ruhsal hastalıklar
 Aşırı önlem alma davranışları, hastalardan korkma, hastaların şiddetinden
endişe etme ve onları potansiyel şiddet olarak görme
 Kendini koruyamadığı için çalıştığı kuruma karşı güvensizlik, yalnız, çaresiz
bırakılma duygusu
 Diğer hastalara sunduğu hizmet kalitesinin dolaylı olarak düşmesi
 İş bırakma veya iş değiştirme
 İlerleyen dönemlerde mental enerjide, hızlı ve verimli çalışmada ve karar
vermede, işe katılımda azalma
Hasta sorumlulukları
Bir yerde hak varsa hemen yanı
başında sorumluluk da vardır
Hasta sorumlulukları
 Hasta sağlık kuruluşunun kurallarına uymalıdır
 Kurumlarca belirlenen sevk zincirine uymalıdır
 Hasta teşhis ve tedavi sürecinde hekim ve diğer sağlık personeli ile her
aşamada işbirliği yapmalıdır
 Hasta verilen randevulara uymalıdır
 Tıbbi gereklilik olmadan ve gerçeğe aykırı belge rapor veya doküman
düzenlenmesini isteyemez
 Hastane personelinin, diğer hasta ve ziyaretçilerin haklarına saygı
göstermelidir
Hasta sorumlulukları
 Hasta hastaneyi barınma, beslenme ve sosyal bakım eksiklerini gidermek
amacıyla kullanamaz
 Hasta gereksiz tıbbi girişim ve tedavi talebinde bulunamaz
 Hastane malzemelerine verdiği zararı karşılar
 Hastalar somut olay ve belgelere dayanmadan sağlık çalışanlarını ve
kurumları yıpratacak şekilde hakaret ve suçlayıcı beyanda bulunamazlar
 Hasta tedavisi ve ilaçlarla ilgili tavsiyeleri dikkatle dinlemeli anlamadığı
şeyleri sormalıdır
 Önerilen tedaviyi reddeden hasta hekimin veya hastanenin bunu belgeleme
isteğini geri çeviremez
Medya
Sürekli hatalı tedavi haberleri
• “Hastayla ilgilenmeyen doktorlar”
• Hastane hastane dolaştırılan kabul edilmeyen hasta
haberleri..
Reklam olarak, Her hastalığı şıp diye tedavi ettiğini yazan
şarlatan sayfaları..
Sağlık haberi okumacılığında yeterli bilincin geliştirilmesi..
Medya psikopatlardan beslenen bir skandallar yayınına
dönüşmüştür..
SAYGI HER ZAMAN KAZANACAK !