okb hastalarında emdr uygulamaları

OKB HASTALARINDA EMDR
UYGULAMALARI
Doç Dr Önder Kavakcı
2017, Antalya
OKB
• Yaşam boyu yaygınlığı %2-3
• Yaşam boyu önemli sıkıntıya ve hatta yeti
yitimi
• Yaklaşık 112 milyon insanın OKB’den mustarip
olduğu düşünülüyor
OKB
• Komorbidite yaygındır
• Tedavisi güçtür
• Araştırmalar OKB’de ilaç kullanımını
desteklemektedir.
• Psikoterapi ilaç kombinasyonu en iyi sonuçları
vermektedir.
• Psikoterapiler arasında BDT etkinliği gösterilmiştir
• Maruz bırakma ve yanıt engelleme
• Maruz bırakma (alıştırma) tedavileri ile OKB
ortadan kalkmasa bile oldukça iyi düzeyde
kontrol altına alınabilmektedir.
• OKB’de nüksün önlenmesi de tedavinin önemli
bir bileşenidir.
BDT
• Tedaviyi tamamlayanların %50-60’ında OKB
semptomlarının şiddetini azaltmada etkilidir
(Fisher ve Wells 2005)
• Maruz bırakma-Tepkiyi Önleme-Döngüyü
kırma; tedavi edilenlerin %50’si için uygun ya
da etkili bir tedavi değildir (Maher ve ark 2010)
• Gerçek iyileşme oranları değişkendir (Roth 2006)
• Terapiyi yarıda bırakma oranı %40 (Rector ve ark
2009)
• Yüksek düzeyde nüks etme oranı %57.3 (WHO
2010)
• Bütün bunlar OKB tedavisinde başka arayışlara
girmemiz gerektiğini söylüyor
EMDR
•
• Göz Hareketi Duyarsızlaştırma Yeniden İşleme (EMDR), psikolojik
bozuklukları çözülmemiş travmatik veya rahatsız edici hatıraların
görünümleri olarak kavramsallaştıran Uyumsal Bilgi İşleme (AIP)
modelini temel alan bir tedavi yaklaşımıdır.
• EMDR, (a) anıların çözümlenmesini kolaylaştırma (örn., Içgörü,
bilişsel yeniden yapılanma, uyum sağlayıcı etkiler ve fizyolojik
tepkiler ortaya çıkarma)
• (b) mevcut sıkıntıyı tetikleyen uyarıcılara duyarlılığı azaltmayı
hedefler
• (C) Artmış işlevsellik için uyum sağlayıcı tutum, beceri ve
davranışları bir araya getirir. Bu kapsamlı tedavi hedeflerine,
psikodinamik, bilişsel-davranışçı, deneyimsel ve etkileşimli terapiler
gibi farklı teorik yönelimlerin bileşenlerini entegre eden EMDR
standart prosedürleri aracılığıyla ulaşılmaktadır.
• Başlangıçta, EMDR travmatik anılarla ilgili
anksiyete bozukluklarına uygulanmıştır ve
travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) için
etkili bir terapi olarak kabul edilmektedir.
• Meta-analizler, EMDR'nin TSSB tedavisinde
maruz kalma terapisi ve bilişsel yeniden
yapılandırma terapisine eşdeğer veya daha
üstün olduğunu bildirmiştir.
• EMDR travma terapilerinde etkinliği
kanıtlanmış bir terapi yöntemidir.
• Bir çok anksiyete bozukluğu, depresyon için
etkili olabileceğini gösteren çalışma vardır
• Bipolar bozukluk ve şizofreni için de yararlı
olabileceği gösterilmektedir.
OKB ve EMDR
• OKB'li hastalar için EMDR tekniğinin etkinliğini
araştıran sınırlı sayıda araştırma vardır ve
kanıtlar belirsiz görünüyor.
• Ön araştırmalar, EMDR'nin OKB olan uzun
süreli ve ağır vakalarda etkili bir tedavi
stratejisi olabileceğini öne sürmüştür.
EMDR&OKB (Bohm&Volderholzer 2010)
• Farklı bir şekilde EMDR uygulanarak yapılan 3 olgu
çalışması
• Maruz bırakma ve tepkiyi önleme /Döngüyü kırma
sonrasında EMDR
• (erken dönem travmatik anılar): (kontrol etme
davranışları)
• Maruz bırakma: istenmeyen düşünceler
• EMDR(kaynak yerleştirme ve gelecek şablonu)
(kompulsiyonları temizleme)
• 3 hastada %60 oranında iyileşme gösterilmiştir (Y-BOC,
BDI, DES, SUDs)
• Olgulardan biri kontrol kompulsiyonları olan,
çocukluğunda terk edilmiş 34 yaşında bir erkekti.
• Bir çok travmatik yaşantısı vardı, önce 6 haftalık
EMDR terapisi aldı, Y-BOCS puanları 36’dan 32’ye
düştü.
• Semptomlarına iç görü kazandı,
• Maruz bırakma terapisini tolere edebilir hale
geldi.
• Maruz bırakma tedavisi ile Y-BOCS puanları
32’den 9’a indi.
• İkinci olgu agresif ve cinsel obsesyonları olan
24 yaşındaki bir kadındı.
• Önce7 haftalık maruz bırakma
• Y-BOCS (yalnızca obsesif düşünce) puanı 16 ile
12 arasında bir azalma
• Bunu ilk olarak çocuklukta obsesif imgeleri
olan travmatik bir düşüşe odaklanan 4 haftalık
EMDR uygulaması izledi.
• EMDR'den sonra, Y-BOCS (obsesif) skoru
12'den 8'e düşmüştü.
• Takipte Y-BOCS skoru 11'e yükselmiş olsa da,
çok daha iyi bir işlevselliğinin olduğu görüldü.
Olgu 3
• Bazı eşyalarını kaybetme korkusu ile emir verme ve kontrol
etme obsesyonları olan 27 yaşındaki bir erkekti.
• 10 hafta boyunca EMDR ve maruz bırakmanın alternatif
oturumları uygulandı.
• Öyküsünde travmatik bir olay olmadığını bildirdi.
• EMDR oturumları standart prosedürleri takip etmedi.
• EMDR kaynak oluşturma yapıldı ve aynı zamanda kompülsif
davranışlara başarıyla direnmeyi hayal etti.
• Y-BOCS skoru, tedavi öncesi 35 iken, tedaviden sonra 16'ya
düştü ve izlemde etkiler devam etti.
• Böhm ve Voderholzer , maruz bırakma ile birlikte EMDR
kullanımının tedaviyi güçlendireceğini önerdiler.
OKB &EMDR
•
•
•
•
•
•
•
Yalnızca bir randomize kontrollü çalışma yapılmıştır.
Nazari ve ark. rastgele 90 OKB hastasını
Sitalopram + EMDR ve
yalnızca Sitalopram:
12 hafta
Hastalar tedavi sonrasında Y-BOCS ile değerlendirildi.
OKB semptomlarındaki düzelmenin, ilaç tedavisine
göre EMDR koluna verilen hastalar için anlamlı
derecede yüksek olduğunu gösterdi.
• Bu çalışma, takipte tedavi kazanımlarını izlemedi ,
• EMDR'yi geleneksel BDT teknikleriyle karşılaştırmadı.
MARR (2012)
• Shapiro’nun fobi protokolüne adapte edilen
EMDR fobi protokolünü kullanarak 4 kişiyi tedavi
etmiştir (14-16 seans)
• Adaptif EMDR Fobi protokolü;
• güncel tetikleyiciler ile başlama, -OKB, Obsesyon
ve kompulsiyon• daha sonra gelecek şablonu oluşturma,
• ardından geçmişteki rahatsız edici anılara (eğer
varsa) bakılır,
• Sonra video oynatımı ile Adaptif EMDR Fobi
protokolüne geçer
• (Danışan obsesif düşüncelerden ilk defa korktuğu anıyı
zihninde canlandırarak bir video oynatmaya başlar,
• Danışan kendini sıkıntılı hissettiğinde durup, resmi
belirleyin, NK’yı, PK’yı, VoC ve SUD puanını ve son
olarak Beden duyumu sorulur-her zamanki gibi işleme
yapılır• Daha sonra video oynatımı duyarsızlaştırmayı izlemek
ve diğer stres kaynaklarını belirlemek için kullanılır.
• Danışanlar Yale –Brown OKB ölçeği
kullanılarak değerlendirilmiştir(Goodman ve
ark 1989)
• Tedavi sonrasında ve takip seanslarında tüm
hastalarda anlamlı bir iyileşme fark edilmiştir.
• Belirlenen azalma, sırasıyla Uyarlanmış EMDR
Fobi Protokolü için tedavi sonrasında% 70.4,
takipte% 76.1 ve sırasıyla Video Oynatımlı
Uyarlanmış EMDR Fobisi Protokolü için tedavi
sonrası ve takipte% 81.4'tür.
• EMDR ile OKB tedavisi deneyimleri yeni
• Komorbidite sorunları problemi arttırmaktadır
• Çeşitli çalışmalar OKB hastalarının en azından
bir kısmında travmatik deneyimler olduğuna
işaret etmektedir
• Travma ile bağlantılı OKB hastalarında EMDR
terapisinin belirti azaltmada özellikle işe yaraması
beklenir
• OKB erken travmatik deneyimlerle ilişkili olabilir
• Erken travmalarla bağlantılı bozukluklarda
standart EMDR protokolünün dışına çıkarak bu
döneme yönelik EMDR yapma yararlı olabilir
• Dissosiyatif özellikler ve OKB bağlantısı yine
vurgulanan bir konudur
• Dissosiyatif bozukluklara yönelik EMDR
protokolleri yararlı olabilir
Olgu
• YB 21 yaşında erkek, esnaf, yüksek okul okuyor
• Babasının işini yapıyor
• İşi internet ortamına taşımış ve satışları
oldukça arttırmış
• Hata yapma kaygısı
• Kontrol etme kompulsiyonları
• Sürekli onay alma ihtiyacı var
•
•
•
•
Uykusuzluk
Hayattan zevk almama
Sürekli kaygı, huzursuzluk
Yakınmaları da var
• Hata yapma korkusundan söz ettiği için
doğrudan kendisini hatalı hissettiği
• Mahçup olduğu bir yaşantısı soruldu
• 16 yaşında babasının iş yerinde çalışan
kendisinden 5 yaş büyük bir kadınla
yakınlaşması olmuş
• Önce “Abla” olarak iletişim kurarken
yakınlaşmışlar
• Cinsel yakınlık da olmuş
• Kadın iş yerinde ayrılmış
• Ardından kadının maddi beklentiler nedeni ile
kendisi ile yakınlaştığını fark etmiş
• Ailenin akrabaların haberi olmuş
• Zor durumda kalmış
• Erken yaşta cinsellik sıklıkla kompulsif bir
şekilde cinsellikle uğraşmaya yol açar
• Suçluluk sıklıkla eşlik eder
• Dissosiyatif fenomenler sıklıkla görülür
• Bu olguda da EMDR ile suçluluk/hatalıyım/kolay
kandırılabilirim=aptalım bilişi üzerinden 3 seans EMDR
terapisi uygulandı
•
•
•
•
Depresif belirtiler, suçluluk bilişlerinde düzelme oldu
Uykusu düzeldi, hayattan zevk almaya başladı
Ölçek uygulanmamıştı
Kendi bildirimi ile %50’ye yakın OKB belirtilerinde azalma
oldu,
• Belirtiler geldiği zaman eskisi kadar sıkıntı yaşamadığını
bildirdi
• Tedavi sürüyor