DENEY 8 ÖNHAZIRLIK RAPORU 1) a) Aşağıdaki devrede R3

Adı Soyadı:
Öğrenci No:
DENEY 8 ÖNHAZIRLIK RAPORU
1) a) Aşağıdaki devrede R3 direnci üzerindeki gerilimi ve akımı Thevenin teoremi ile bulunuz.
b) Thevenin gerilimi(Vth) ve thevenin direnci(Rth) breadboard üzerinde ölçümünü gösteriniz.
7805
DENEY 8: THEVENİN VE NORTON TEOREMİ
Amaç: Bu deneyin amacı thevenin ve norton teoremlerinin gerçek devreler üzerinde
uygulanarak thevenin ve norton eş değer devrelerini elde etmektir.
Gerekli Malzemeler: Multimetre, breadboard, dirençler(330, 1k, 4.7k, 3.3k, 10k), pil(9V),
regülatör(7805)
DİKKAT! Derse gelmeden önce Ön Hazırlık Raporu’nda verilen soruların çıktısı alınarak
istenilen devre analizi teknikleriyle çözülerek getirilecektir. Dersten önce toplanacaktır.
DİKKAT!! Deneye gelirken Ön Hazırlık Raporu, Deney Föyü ve Sonuç Raporları ayrı ayrı
zımbalı olacak şekilde getirilmesi gerekmektedir. Bu üçü olmadan gelen öğrenciler
KESİNLİKLE laboratuvara alınmayacaktır.
Teorik Bilgi
Thevenin Teoremi: Herhangi bir devre, devre üzerinde belirlenmiş iki noktadan bakıldığında
bir gerilim kaynağı ve bir seri direnç olarak sadeleştirilebilir. Bu sadeleştirmeye Thevenin
eşdeğeri’nin bulunması denir. Thevenin eşdeğer devresi aşağıdaki gibi olur.
Rth
A
Vth
B
Norton Teoremi: Herhangi bir devre, devre üzerinde belirlenmiş iki noktadan bakıldığında
bir akım kaynağı ve bir paralel direnç olarak sadeleştirilebilir. Bu sadeleştirmeye Norton
eşdeğeri’nin bulunması denir. Norton eşdeğer devresi aşağıdaki gibi olur.
A
In
Rn
B
Thevenin ve Norton Eşdeğer Devrelerinin Deneysel Olarak Elde Edilmesi
R1
R2
A
9V
R3
B
Şekil 1. Örnek Devre
Şekil’ 1 de ki devre breadboard üzerinde aşağıdaki gibi kurulabilir.
Devrenin A-B noktaları arasındaki Thevenin gerilimi Vth breadboard üzerinde şu şekilde
ölçülür.
Devrenin A-B noktaları arasındaki Norton akımı In=Isc breadboard üzerinde şu şekilde
ölçülür.
Devrenin A-B noktaları arasındaki Thevenin direnci Rth=Rn breadboard üzerinde şu şekilde
ölçülür. (Devreye bağımsız gerilim kaynakları ve akım kaynakları bağlanmaz. Bağımsız
gerilim kaynaklarının bulunduğu noktalar kısa devre, akım kaynakları açık devre yapılır.)
UYGULAMALAR
Thevenin ve Norton Teoreminin Doğrulanması
R1=4.7kΩ
9V
R2=3.3kΩ
R4=10kΩ
R3=330Ω
A
R5=10kΩ
B
Deneyde Yapılacaklar
1) Yukarıda devrede gösterilen dirençleri ve kaynağı ölçerek Tablo 1’e yazınız.
2) A-B arasındaki thevenin devresini teorik olarak bulunuz. Tablo 2’ye yazınız.
3) Devreyi breadboard üzerine kurunuz ve A-B uçlarındaki açık devre gerilimini (Vth)
ölçünüz. Tablo 2’ye yazınız.
4) Norton akımını(In) bulmak için A-B arasındaki akımı ölçünüz. Tablo 2’ye yazınız.
5) Thevenin direncini(Rth) ölçmek için gerilim kaynağını çıkartıp kısa devre yapınız ve
A-B arasındaki direnci ölçünüz. Tablo 2’ye yazınız.
6) Ölçütüğünüz değerleri kullanarak devrenin Thevenin ve Norton eşdeğer devrelerini
çiziniz.
7) Devrenin A-B uçları arasına RL=1kΩ direnç bağlayınız. Bu dirence ait gerilimi
ölçünüz.
8) Devreye ait thevenin eşdeğer devresini breadboard üzerine kurunuz. A-B uçları
arasına RL=1kΩ direnç bağlayınız. Bu dirence ait gerilimi ölçünüz. 7.adımda
ölçtüğünüz değerle karşılaştırınız.
DENEY 8 UYGULAMA SONUÇLARI
Tablo 1. Uygulama Devresi başlangıç değerleri tablosu
R1
R2
R3
R4
R5
Pil(9V)
Ölçüm
Değeri
Tablo 2. Thevenin gerilimi, Thevenin direnci, Norton akımı hesaplama ve ölçüm sonuçları
Hesaplama Sonucu
Ölçüm Sonucu
Vth
Rth
In
Thevenin Devresi
Norton Devresi
Tablo 3. VRL hesaplama ve ölçüm Sonuçları
Hesaplama Sonucu
Gerçek devrede VRL
Thevenin devresinde VRL
Ölçüm Sonucu